Bist 100
8865,37
0,42%
Bist 100
Dolar/TL
32,3414
0,1006%
Dolar/TL
Euro/TL
35,0686
-0,1599%
Euro/TL
Euro/Dolar
1,0843
-0,269%
Euro/Dolar
Altın/Gram
2240,96
-0,14%
Altın/Gram
Piyasaları
İncele
USD/TRY
Döviz Çevirici
TRY
USD
EUR
Hesapla

Otomotivde küresel atak

19 Ağustos 2018
Otomotivde küresel atak
Türkiye'de 1960'lı yılların sonunda ithal ikameci sanayileşmenin başlaması ve Tofaş ile Oyak Renault fabrikalarının kurulmasıyla ortaya çıkan yerli otomotiv tedarik şirketleri, yaklaşık 50 yıllık bir süreçte dünyanın dört bir köşesinde dev otomotiv markalarına üretim yapan küresel markalara dönüştü.

ARAM EKİN DURAN
eduran@ekonomist.com.tr

Bugün tamamen yerli 55 otomotiv tedarik şirketinin ABD'den Çin'e, Fas'tan Finlandiya'ya kadar 35 ülkede 140 yatırımı bulunuyor. Türk otomotiv şirketleri, önümüzdeki dönemde ise başta Rusya pazarı olmak üzere ABD, Kuzey Afrika ve Hindistan'da büyüme hesapları yapıyor.

Tabloları görmek için görsellere tıklayın.



Türkiye ekonomisinin başat sektörlerinden biri olan otomotiv sektörünün bir yan kolu olarak 1970'lerin başında ortaya çıkan yerli otomotiv tedarik şirketleri, son 10 yılda yurtdışında kurdukları fabrikalarla küresel birer marka haline geldiler.

Bugün Türkiye merkezli 55 otomotiv tedarik şirketi, vites mekanizmalarından koltuk sistemlerine, direksiyondan rot ve boru sistemlerine kadar dünyanın 35 ülkesinde 140 yatırımı hayata geçirerek büyük bir başarıya imza atmış durumda.

Önümüzdeki dönemde de Güney Amerika'dan Hindistan'a, Almanya'dan Güney Afrika'ya kadar dünyanın pek çok bölgesinde yeni yatırımlar için kollar sıvanmış bulunuyor. Türk otomotiv tedarik şirketleri, üretim yaptıkları ülkelerde, Audi, Toyota, FIAT, Ford, BMW, Volkswagen, Daimler, General Motors ve Chr-syler Automobiles'in de aralarında yer aldığı otomotiv sektörünün dünya liderlerine hizmet veriyor.

EN ÇOK YATIRIM RUSYA'DA
Ekonomist Dergisi olarak Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği'nin (TAYSAD) 2017 sonu verilerinden yararlanarak, ilk kez yerli otomotiv tedarik şirketlerinin küresel çapta yakaladığı başarıyı dünya haritası üzerinde ortaya koyduk ve şirketlerin gelecek planlarını mercek altına aldık.

TAYSAD verilerine göre, Türk şirketlerinin en çok yatırım yaptığı ülkelerin başında Rusya geliyor. Rusya'yı Almanya ve Çin takip ediyor. Yurtdışında en çok fabrikası bulunan şirket, yedi ülkede 13 fabrikası olan Standard Profil.

Otomotiv tedarik sanayinin en önemli oyuncularından olan Orhan Holding de 13 ülkede üretim yaparak çok önemli bir başarıya imza atmış durumda. Yerli tedarik şirketlerinin dünyanın hemen her köşesinde üretime geçmesinin en önemli nedeni, farklı coğrafyalarda araç üretimi yapan markaların tedarik sanayicilerini daha yakınlarına çekmek istemeleri.

Tedarik sanayiinde lojistik her zaman önemli rol oynuyor. Mesafeler kısaldıkça da hem lojistik giderleri azalıyor hem de yolda meydana gelebilecek sorunlar en aza indirilmiş oluyor.

Ayrıca zamandan ve dolayısıyla stok maliyetinden büyük kazanç sağlanıyor. Türk şirketlerinin kaliteli ve nitelikli üretim gücü küresel çapta elde edilen bu başarıda büyük rol oynuyor.

11 ÜLKEDE ÜRETİM YAPIYOR
Türkiye otomotiv tedarik sanayiinin dünyada marka olmuş şirketlerinin başında Bursa merkezli Orhan Holding geliyor. Orhan Holding, akışkan transfer sistemleri, vites mekanizmaları, kumanda sistemleri ve koltuk üretimi yapıyor. Yurtdışında 2007 yılından itibaren üretime başlayan Orhan Holding'in bugün 11 ülkede tesisleri bulunuyor.

Orhan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Orhan, "2007 yılında o zamanki ortağımız olan ABD'li Dana firmasının akışkan sistemleri bölümünü satın alarak global arenaya adım attık" diyor.

Kısa süre içinde Türkiye'ye ilave olarak ABD, Meksika, Fransa, İspanya, İngiltere ve Slovakya'da üretim yapmaya başladıklarını ifade eden Orhan, "Daha sonra operasyonlarımızı Romanya, Güney Kore, Rusya, Çin ve Hindistan a genişlettik. Avrupa, Asya ve Amerika kıtalarına ek olarak 2018 yılı itibariyle Fas'ta kurduğumuz yeni fabrikamızla da Afrika kıtasına kadar ayak izimizi yaygınlaştırdık. Ayrıca, Amerika, İngiltere, Fransa ve Hindistan'da mühendislik ofislerimiz ile büyümeye devam etmekteyiz" diye konuşuyor.

FAS'TA İKİNCİ FABRİKAYI KURUYOR
Murat Orhan, toplamda 9 bin 237 çalışanları olduğunu ve bunların 3 bin 165'inin yurtdışında istihdam edildiğin anlatıyor. Orhan, "Sektörde yüzünü yurtdışına çeviren ilk firmalardan biriyiz. Ana sanayi herhangi bir lokasyonunda ürettiği bir otomobili başka bir lokasyonunda da üretiyordu.

Biz de hem hayalimiz ve hedeflerimiz çerçevesinde hem de değerlerimiz doğrultusunda sürekliliğimizi sağlamak ve müşterilerimizin memnuniyetini her şeyin üzerinde tuttuğumuzu göstermek için onların ayak izinden gitme tutkusuyla hareket ettik ve çalışmalarımızı global arenaya taşıdık" diye konuşuyor.

Orhan Holding, önümüzdeki dönemde yurtdışında yeni yatırımlara da imza atacak. Murat Orhan, "Fas' ta önümüzdeki ay üretime başlayacak yeni fabrika yatırımımızı devreye alacağız. Türkiye başta olmak üzere çeşitli Avrupa ülkeleri ve Asya'daki yatırımlarımızla da büyümeye devam edeceğiz" diyor.

YEDİ ÜLKEDE 13 FABRİKASI VAR
1977 yılında Türkiye'de kurulan Standard Profil, bugün Türkiye dahil yedi farklı ülkede toplam 13 fabrikasıyla müşterilerine hizmet veriyor. Şirketin Türkiye dışında Bulgaristan, Çin, Güney Afrika, İspanya, Fas ve Meksika'da fabrikaları, ABD ve Avrupa'da ise yedi temsilcilik ofisi bulunuyor.

Standard Profil CEOsu Turhan Semizer, şirketin toplamda 11'den fazla farklı kültürden gelen 8 bini aşkın çalışanı bulunduğunu vurgulayarak, "Beş kıtaya yayılmış büyük ve çok uluslu bir aileyiz. 8 bin çalışanımızın 4 bini yurtdışındaki fabrikalarımızda hizmet veriyor" diyor.

Turhan Semizer, otomotiv sızdırmaz-lık profilleri pazarında Avrupa'da üçüncü, dünyada ise altıncı konumda olduklarını kaydediyor. Semizer, "Tüm dünyada sızdırmazlık profili alanında trendleri belirleyen ve sektöre yön veren bir marka olmayı hedefliyoruz. Bu anlamda da sektörün getirdikleri ve müşterilerimizin ihtiyaçları doğrultusunda yatırımlarımızı şekillendiriyoruz" diye konuşuyor.

Çetin rekabet koşullarının geçerli olduğu otomotiv endüstrisinde sürdürülebilir bir varlık gösterebilmek için müşterinin olduğu yerde olmak gerektiğinin altını çizen Semizer, "Yenilikçi, hızlı ve müşterimize özel çözümler sunabilmenin yanı sıra, müşterilerimize yakın olabileceğimiz lokasyonlarda hizmet vermeyi amaçlıyoruz.

Bu doğrultuda yeni işler ve projeler alabilmek adına dünya otomotiv endüstrisi nerede ise Standard Profil olarak biz de orada olmaya çalışıyoruz" diyor. Standard Profil, üretim yaptığı ülkelerde Audi, Toyota, FIAT, Ford, BMW, Volkswagen, Daimler, General Motors ve Chrsyler Auto-mobiles'in de aralarında yer aldığı otomotiv sektörünün dünya liderlerine hizmet veriyor. Turhan Semizer, "Standard Profil ürünleri yaklaşık 25 ülkede, prestij araçlarından ticari araçlara kadar tüm otomotiv segmentlerinde kullanılıyor" diyor.

DÜNYA DEVLERİYLE ORTAK OLDU
Çekici, kamyon, otobüs, römork ve yarı römorklarda kullanılmak üzere hava süspansiyon sistemleri üreten Bursa merkezli Aktaş Holding, altı kıtada 100'ün üzerinde ülkede ürünleri satılan bir şirket. Türkiye'de 35 bin metrekare kapalı alana sahip olan Aktaş Holding'in Türkiye dışında Almanya, ABD, Çin, Brezilya ve Bulgaristan'da yatırımları bulunuyor.

Aktaş Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve icra Kurulu Başkanı Sami Erol, bu ülkelerde körük üretim fabrikaları ve lojistik merkezler kurduklarını söylüyor. Erol, "Halihazırda şirketimiz özellikle ulaşım grubundaki hava süspansiyon sistemleri üretiminde dünyada en bilinen ve en geniş ürün yelpazesine sahip üç şirketten biri. Gelinen noktada şirket olarak 550 çalışanı istihdam etmekteyiz. Yurtdışındaki üretim tesislerimizdeki toplam istihdam ise 150" diye konuşuyor.

ABD'de tır, çekici, kamyon ve otobüs gibi ağır vasıta taşıma grubunun pazar payı olarak en önemli oyuncularının başında gelen Daimler Mercedes ile yakın zamanda önemli bir anlaşmaya imza atan Aktaş Holding, Daimler Mer-cedes'in yenileme pazarındaki süspansiyon sistemlerini üretmeye başladı. Sami Erol, "Yapılan anlaşmayla Daimler Mercedes'in ABD'deki 50 eyalette satacağı tüm hava süspansiyon sistemlerinin üretimini Aktaş Holding üstlendi" diyor.

GÜNEY AMERİKA PAZARINA GİRİYOR
Aktaş Holding'in yeni dönemde büyük önem verdiği pazarların başında ise Güney Amerika geliyor. Şirket, bu kapsamda yakın zamanda Brezilya'nın önde gelen aks, dingil ve makas üreticisi, trailer yedek parça satıcısı Ibero Group ile Güney Amerika yenileme pazarında işbirliği yapma kararı aldı. Sami Erol bu konuda şunları söylüyor: "Buna göre Ibero Group üretimi aks ve dingiller, küresel markamız olan Airtech körükleriyle birlikte pazara sevk edilecek.

Bunun dışında raylı sistemlere yönelik de global ölçekte çok ciddi atılımlarımız söz konusu. Şöyle ki raylı sistem çalışmalarıyla dünyanın en potansiyel üç ülkesinden biri olan Hindistan'da demiryollarının en kritik tedarikçilerinden biri olmak üzereyiz. Bölge için özellikle raylı sistemlerdeki süspansiyon sistemlerini hem havalı süspansiyon hem de sönümleyici sistemler olarak tasarladık ve üretimine de başladık."

MÜŞTERİYE YAKINLIK ÖNEMLİ
Rotbaşı, rotil, rotkolu, salıncak kolu, çeki kolu, stabilizator kolu ve V çeki kolu gibi araç altyapı parçalarını üretmek amacıyla 1972 yılında kurulan ve 1978 yılında faaliyete geçen DİTAŞ Doğan Yedek Parça ve İmalat da küresel olarak giderek büyüyen yerli sermayeli bir otomotiv tedarik sanayi şirketi. Bugün yıllık 4,5 milyon adetlik üretim kapasitesiyle Türkiye'nin en büyük Orijinal Ekipman'a (OE) üretim yapan rot üreticisi olan DİTAŞ, direksiyon ve süspansiyon sistem parçaları üretiminde iddialı.

DİTAŞ İcra Kurulu Başkanı Selim Baybaş, Türkiye'de ticari araç imalatçılarının rot talebinin yüzde 80'ini, binek araçlarının da yüzde 15'ini karşıladıklarını ve yenileme pazarında yüzde 25 paya sahip olduklarını söylüyor. Baybaş, "Bulunduğumuz iş alanında müşterilerimize yakın olmanın ne kadar kritik olduğunu biliyoruz. Buradan yola çıkarak kritik gördüğümüz pazarlarda şirketler kurduk ve işbirlikleri peşindeyiz" diyor.

RUSYA'NIN CAZİBESİ ARTIYOR
DİTAŞ, ilk olarak 2014 yılı içinde Amerika kıtasında satış ve pazarlama faaliyetlerini yürütmek üzere New Jersey eyaletinde Ditaş America LLC ve Rusya'da Moskova merkezli faaliyet gösteren D Stroy şirketini kurdu. Selim Baybaş, "Otomotivde dünyanın en önemli ve büyüyen pazarlarından biri haline gelen Rusya'nın yabancı tedarikçilere yurtiçinde üretim yapmaya teşvik etmek için çeşitli kolaylıklar sağlaması bu pazarı cazip hale getirdi" diye konuşuyor.

Önümüzdeki dönemde, bölgesel müşteri ağlarını Rusya'ya tamamen yayacak şekilde yetkili genel toptancı sayısını artırmayı hedeflediklerini kaydeden Baybaş, "Bunun sayesinde Rusya'da iş yapmak isteyen Türk üreticilere de elimizden geldiğince destek vermeyi hedefliyoruz" diyor.

Selim Baybaş, dünyanın en büyük otomotiv pazarı olan ABD otomotiv pazarında da iddialı hedefleri olduğunu vurguluyor. Baybaş, "Bu pazarda ABD başta olmak üzere Kuzey Amerika'da istikrarlı bir büyüme sağlamış durumdayız. Her ne kadar bazı ülkelerde gümrük bariyerleri olsa da ilerleyen günlerde Kuzey Amerika'da ortaya koyduğumuz başarılı faaliyetleri Orta ve Güney Amerika pazarında da tekrarlamak istiyoruz" şeklinde konuşuyor.

HİNDİSTAN'DA ÜRETİME BAŞLAYACAK
Otomotiv sektörüne yönelik üretilen boru sistemlerinde dünyanın en büyük beş üreticisinden biri olan Bant Boru da küresel ayak izini büyütmeye odaklanmış durumda. Kocaeli merkezli şirketin Almanya ve Rusya'da yatırımları bulunuyor. Bant Boru CEO'su Sinan Gider, "Dünya devi üreticilerin en önemli projelerinde yer almak için yan sanayide dünya devi olmuş şirketlerle rekabet ediyoruz" diyor.

Gider, BMW, Ford, Mercedes, Renault ve Peugeot-Citroen gibi küresel otomotiv üreticilerinin kendi büyümeleri açısından en önemli programlarında iş ortağı olarak yer aldıklarını kaydediyor.

Yeni dönemde Hindistan, ispanya ve ABD'de üretime geçmeyi hedeflediklerini söyleyen Sinan Gider, sözlerine şöyle devam ediyor: "Özellikle hedef ülkelerimizde, ticaret hacmimizin ve işbirliklerimizin gelişimi doğrultusunda, üretim hedeflerimiz ve planlarımız mevcut.

Bu planlar içerisinde, geleceğin Çin'i olarak baktığımız ancak halen rekabet avantajlar gösteren Hindistan'da üretim yapmak da bulunuyor. Şimdiden girip Hindistan'da rekabetçi olmayı planlıyoruz. ilk aşamada bir depo oluşturacağız. Bir şirketle ortaklık planlıyoruz. ispanya da üretim yapmak istediğimiz bir ülke. Öte yandan, stratejik olarak araştırma yaptığımız pazarlar arasında ABD de yer alıyor."

0


  • ALTIN GRAM - TL 2240,96 -0,14%
  • ALTIN ONS 2155,04 -0,25%
  • BIST 100 8865,37 0,42%
  • DOLAR/JAPON YENI 150,55 0,936%
  • DOLAR/KANADA DOLARI 1,35733 0,30372%
  • DOLAR/RUS RUBLESI 92,5275 0,7283%
  • DOLAR/TURK LIRASI 32,3414 0,1006%
  • EURO/DOLAR 1,0843 -0,269%
  • EURO/TURK LIRASI 35,0686 -0,1599%
  • STERLIN/DOLAR 1,26778 -0,41827%
EKONOMİST YENİ SAYI
Ekonomist Dergisini takip etmek için abone olun.
ABONE OL