2021 Ekim ayında yürürlüğe giren Kitle Fonlaması Tebliği ile girişimcilik ekosisteminin finansa erişimi için çok önemli bir regülasyon hayata geçti. Bu yeni yatirım yöntemi oldukça ilgi görüyor. Binlerce girişimin milyonlarca TL fona ulaşarak hayata geçmesi hedefleniyor.
18 Eylül – 1 Ekim 2022 tarihli sayıdan
Bugün Türkiye'de çok sayıda girişim ve girişim fikri var. Bu girişimlerin birçoğu henüz yolun başında sermaye yetersizliği sorunu ile karşı karşıya kalıyor.
Tam da bu noktada kitle fonlama sistemi; bir start up'ın, girişimcinin, KOBİ'nin ya da proje sahibinin ihtiyacı olan sermayeye ulaşması için toplulukları bir araya getirerek finansman sağlamasına aracılık ediyor.
Binlerce insanın ufak katkılarıyla tıkanıp kalmış bir girişim yol alıp büyüyebiliyor. Girişimlerin ihtiyaç duyduğu sermayeye doğru zamanda ulaşması büyük önem taşıyor.
Kitle fonlama gibi yeni finansman modelleri işte tam da bu noktada işletmenin finansmanını sağlayabilecek yeteneğe sahip. Ayrıca kitle fonlama süreci sayesinde girişim yatırımla beraber müşteri kitlesini de büyütüyor.
Sistem yatırımcı için de pek çok avantaj sağlıyor. Yatırımcı, dakikalar içinde tamamen dijital ortamda kredi kartı veya EFT ile istediği girişime uygun gördüğü tutar kadar yatırım yapabiliyor.
Bu sistemde bir alt ya da üst limit yok. Ayrıca sadece yatırım amaçlı değil sosyal faydayı göz önünde bulundurarak da yatırım yapma olanağı sunuyor.
500 MİLYAR DOLARA ULAŞACAK
Dünya kitle fonlama pazar büyüklüğü bugün 120 milyar dolara ulaşmış durumda ve önümüzdeki 10 yıl neredeyse her yıl ortalama yüzde 20 büyüyerek 500 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
ABD ve İngiltere, modelin en yaygın olduğu ülkelerin başında yer alıyor. Bugün dünyada kitle fonlaması yapan 2 binden fazla platform bulunuyor ve sayıları her geçen gün hızla artıyor.
Geçen yıl dünya çapında yaklaşık 6,5 milyon kitle fonlaması kampanyası düzenlendi. 2023 yılına kadar kampanya sayısının 12 milyonu aşması bekleniyor.
Türkiye için de yenilikçi fonlama modellerinin başında kitle fonlama geliyor. 2021 yılının ekim ayında yürürlüğe giren Kitle Fonlaması Tebliği ile girişimcilik ekosisteminin finansa erişimi için çok önemli bir regülasyon hayata geçti.
Türkiye bu adımla kitle fonlama regülasyonlarını hayata geçiren dünyadaki ilk 10 ülkeden biri haline geldi. Bu düzenleme sayesinde katma değeri yüksek, inovatif teknolojiler ve hizmetler sunan girişimler desteklenerek global alanda rekabetçi olabilmelerinin önü açılmış oldu. Haberimizde, Türkiye'de kurulan kitle fonlama platformlarının hedeflerini araştırdık.
ALMANYA'YA AÇILACAK
2016 yılında kurulan fonbulucu, SPK'dan 2021 yılında lisans alarak Türkiye'de paya dayalı kitle fonlaması alanında faaliyete geçen ilk platform oldu. fonbulucu, birikimlerini değerlendirmek isteyen her ölçekten yatırımcıya yenilikçi fikirler ve inovatif girişimlerden pay alarak yatırım yapma olanağı tanıyor.
Online olarak gerçekleşen işlemler fonbulucu tarafından hazırlanan kullanımı hızlı ve kolay bir sistem üzerinden gerçekleşiyor.
Paya Dayalı Kitle Fonlama Platformu, Melek Yatırımcı Ağı ve Girişim Sermayesi Yatırım Fonu'nun beraber çalıştığına dikkat çeken fonbulucu Kurucusu ve CEO'su Hakan Yıldız, "Platformumuza 8 Nisan 2021'de itibaren 2 bin 700'den fazla girişim finansmana erişmek için başvurdu.
Yatırım turuna çıkmaya hak kazanan 47 girişim, platformumuzda kitle fonlaması sahnesine çıkarak 14 binden fazla yatırımcıyla buluşma fırsatı buldu ve başarılı olan 41 girişim 107 milyon TL'nin üzerinde fon topladı" diyor.
2022 yılının ilk altı aylık döneminde 13 girişimin yaklaşık 41 milyon TL fonlanmasına aracı olduklarını belirten Yıldız, 2022 sonunda ise 2 milyar TL'lik fonlama kapasitesine ve 150 milyon TL'lik işlem hacmine ulaşmayı hedeflediklerini kaydediyor. 2023 hedefi ise1 milyar TL finansman hacmine ulaşmak.
Fonbulucu, 2022 yılının başında çatı şirketi Global Kitle Fonlama Platformu A.Ş. olarak Almanya merkezli Kloepfel Consulting Şirketi'nin Kurucusu Efe Duran Sarıkaya'dan yüzde 10 hisseye karşılık 1 milyon Euro değerinde yatırım aldı. Yıldız, geliştirdikleri sistemi çok kısa zaman içerisinde Almanya'ya taşıyacaklarını sözlerine ekliyor.
400 GİRİŞİME ARACILIK EDECEK
2013 yılında kurulan Fongogo da her türlü projenin hayata geçmesi için ihtiyaç duyulan sermayenin kitlelerin desteğiyle bir araya getirilmesine aracı olmayı hedefliyor. Fongogo ilk kurulduğu dönemde faaliyet alanında ödül ve bağış bazlı kitle fonlaması bulunuyordu.
Bu yıl Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) yetkilendirmesi ile faaliyet alanlarına paya dayalı kitle fonlama da dahil edildi.
Paya dayalı kitle fonlaması; bir projenin veya girişim şirketinin ihtiyaç duyduğu fonu, tamamen elektronik ortamda hizmet veren platform aracılığıyla birey ve kurumlardan yatırım şeklinde toplamasını sağlıyor.
Fongogo Kurucu Ortağı ve CEO'su Ali Çebi, "Borç dikeyi ise şirketlerin aradıkları kaynağı kitlelerden borç yolu ile bulması, yatırımcının ise verdiği borç karşılığında bir faiz geliri elde etmesini sağlıyor.
2023'te faaliyetlerimize borç dikeyini de ekleyerek kaynak arayışında olan şirketlerin her türlü arayışını karşılamayı hedefliyoruz" diyor.
Paya dayalı kitle fonlamada girişimci olabilmek için girişimin üretim ve teknoloji alanında faaliyet göstermesi gerekiyor. Girişimler proje olarak da başvurabiliyor fakat topladıkları yatırıma hak kazanabilmeleri için şirketleşmeleri gerekiyor.
2013 yılından bugüne kadar bin 500'ün üzerinde kampanya yayına alındı ve bunların 500 kadarının hedef fonlarına ulaşmaları sağlandı.
Paya dayalı dikeyde şimdiye kadar iki kampanyanın 1,6 milyon TL'nin üzerinde fonlanmasına aracılık ettiklerini belirten Çebi, bu yılın sonuna kadar toplam 30 milyon TL'lik bir fona aracılık etmeyi, önümüzdeki üç yıl içerisinde ise 400 girişimin 1 milyar TL'nin üzerinde fon bulmasına da aracılık etmeyi hedeflediklerini söylüyor.
100 MİLYON TL HEDEFİ
Startup Burada da girişimci ve yatırımcıyı bir araya getiren, desteğini İnfo Yatırım'dan alan, SPK lisansına sahip bir paya dayalı kitle fonlaması platformu.
Platform, ocak ayında canlıya geçti ve ilk üye alımı başladı. İnfo Yatırım, aracı kurumlar arasında faaliyete geçen ilk paya dayalı kitle fonlaması platformu olan Startup Burada'da yatırım komitesinin değerlendirmesiyle kampanyası onaylanan girişimlerin kampanya süreci başlıyor.
Kitle fonlaması için uygun girişimleri seçerken en az prototip seviyesinde ürün ya da hizmete sahip, 1 milyon ile 20 milyon TL arası yatırım ihtiyacı olan, tohum öncesi, tohum veya seri A yatırım turunda olmasını isteniyor.
Haziranda egaranti ile ilk paya dayalı kitle fonlaması kampanyasını yayına aldıklarını söyleyen Startup Burada Yatırım Komitesi Üyesi Kerem Özten, "36 günde 474 yatırımcının katılımıyla yüzde 120 fonlama oranıyla 2,8 milyon TL fonlandı.
2022 sonuna kadar dört girişime,15 milyon TL ve üzerinde fon bulunmasına aracı olmayı hedefliyoruz. Gelecek yıl 20 girişime 100 milyon TL değerinde fon bulmayı planlıyoruz” diye konuşuyor.
KÖRFEZ'DEKİ FIRSATLARA BAKIYOR
Temmuz ayında SPK tarafından paya dayalı kitle fonlama için yetki alan Basefunder ise Türkiye'deki teknolojik girişimlerin sürdürülebilir büyümesine yön vermeyi hedefliyor. Türkiye'de 18 yaş üstü herkesin yenilikçi girişimlere yatırım alt sınırı olmaksızın ortak olması sağlanıyor.
Girişimlerin teknoloji veya üretim alanlarında faaliyet gösteren ve son beş yıl içinde kurulmuş ya da fonlama sonrası bir ay içinde kurulacak bir işletme olması gerekiyor.
Eylül ayı itibarıyla platformda fark yaratacak birçok sektörden girişimin fonlamasına yer vereceklerini ifade eden Basefunder Kurucusu ve Genel Müdürü Mehmet Dolgan, bu yıl sonuna kadar farklı sektör ve yapıda teknoloji alanında faaliyet gösteren beş girişimi yaklaşık 10 milyon TL işlem hacmi ile yatırımcıların ilgisine sunacaklarını vurguluyor.
"Önümüzdeki yıl 30 girişim ile yaklaşık 72 milyon TL fonlama hacmine ulaşmayı hedefliyoruz. Hedefimiz 2023 yılı sonunda sektörde en çok fonlama yapan platformlardan olmak” diyen Dolgan, Körfez bölgesi de dahil olmak üzere paya dayalı kitle fonlamanın regüle edildiği bölgeleri orta vadede yurtdışına açılmak üzere analiz ettiklerini söylüyor.
“DERİN TEKNOLOJİ GİRİŞİMLERİNE ODAKLANIYORUZ” ZAFER MUSTAFAOĞLU HALK YATIRIM KUR. FİN. VE HAZİNE BİRİMİ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
“Fonlabüyüsün, bir Halk Yatırım Menkul Değerler A.Ş. girişimi olarak Paya Dayalı Kitle Fonlaması faaliyetinde bulunmak üzere, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yetkilendirildi. Fonlabüyüsün, temel olarak yaşam evresinin erken aşamalarında bulunan derin teknoloji girişimlerine odaklı.
Bu kapsamda, platformda öncelikle; küresel pazarı hedefleyen, kurumsal müşterilere odaklı (B2B), yenilikçi mühendislik çözümleri ve endüstriyel ürün veya hizmet sağlayan girişimleri hedefliyoruz. Ayrıca sürdürülebilirliği ve döngüsel ekonomi kavramını esas alan, ticarileşme evresine yakın, ileri teknoloji tabanlı girişim ve şirketlerin büyüme finansmanını sağlamayı amaçlayarak faaliyet gösteriyoruz.
Çok yakında ilk kampanyamızı yayınlayacağız. Fonlabüyüsün'ün, köklü ve geniş ölçekli altyapı imkanlarına sahip Halkbank grubunun parçası olması nedeniyle kitle fonlaması sisteminin tabana yayılmasında etkin bir rol oynaması hedefleniyor.
Ayrıca Fonlabüyüsün, sürdürülebilirlik ve döngüsel ekonomi odağı ile GSYF ve GSYO benzeri yatırımcıları bu sisteme dahil ederek kitle fonlaması kampanyaları ve ardıl yatırım turları ile derin teknoloji girişimlerinin küresel pazarda büyümesine aktif katkı sunacak bir iş modelini esas alıyor.”
PLATFORMLARIN SUNDUĞU 10 AVANTAJ
- Girişimciler platformlar aracılığıyla, fonlama sürecini daha kısa sürede ve daha çok yatırımcıya ulaşarak tamamlayabiliyor.
- Online platform olduğu için maliyetler de düşüyor.
- Yatırımcılar için müşteri portföyü oluşturması açısından avantaj sağlıyor.
- Girişimin bilinirliği artıyor.
- Şirket değerlemesi kitleler tarafından doğrulanıyor.
- Yatırımcılar platformlar aracılığıyla, fazla sayıda girişime erişim imkanı sağlıyor.
- Küçük miktarlarda dahi kredi kartı, EFT ya da havale yöntemiyle yatırım yapılabiliyor
- Girişim hakkında detaylı bilgiye ulaşılabiliyor.
- Yatırımlar kolay bir şekilde takip edilebiliyor.
- Güvenli ve tamamen dijital ortamda fonlama yapma imkanı sunuluyor.
