İkinci el otomobil satışları için getirilen 'yetki belgesi' zorunluluğu 13 Mayıs'ta başlayacak. 2017'yi 5 milyonun üzerinde satışla tamamlayan ikinci el oto pazarı, sıfır otomobil fiyatlarının kur artışları nedeniyle artmasıyla bu yıl çift haneli büyüyecek.
ARAM EKİN DURAN
eduran@ekonomist.com.tr
Kur artışları ve sıfır km otomobillere gelen zamlar nedeniyle otomobil alıcıları ikinci ele yöneldi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2017 yılında noterler aracılığıyla devri yapılan otomobil sayısı yüzde 9,8 arttı ve 4 milyon 727 binden 5 milyon 190 bine yükseldi. Özellikle 1.6 lt üzerindeki motor hacimlerindeki otomobillerde ikinci el, fiyat avantajından dolayı rağbet görmeye başladı.
Sıfır otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı 2018 yılı ilk çeyreğinde önceki yıla göre yüzde 1,5 oranında artarken, ikinci ele olan talep de hız kesmeden devam etti. Yılın ilk iki ayında toplam pazar yüzde 18 büyüyerek 864 bin 788 adet olarak gerçekleşti. Son beş yılda yüzde 65 büyüme kaydederek 5 milyon adedi aşan ikinci el otomobil pazarı, 2018'de 6 milyon adedi geçmeye hazırlanıyor.
YETKİ BELGESİ ETKİSİ
13 Şubat'ta Resmi Gazete'de yayınlanan "İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik" ile ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapmak isteyenlere yetki belgesi alma zorunluluğu getirildi. Süresi beş yıl olacak yetki belgeleri, 13 Mayıs itibarıyla ticaret il müdürlüklerinden verilmeye başlanacak. Bu gelişmenin ikinci eldeki satışları daha da hızlandırması bekleniyor.
Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Başkanı Aydın Erkoç, Türkiye'de yılda toplam 7 milyon aracın el değiştirdiğini, bunlardan sadece 1,5 milyonunun otomobil ticareti yapan bayiler, motorlu araç satıcıları tarafından yapıldığını belirtiyor. Erkoç, "Vatandaşlar, kilometresiyle oynanmış, hasarlı araçları bilmeden alarak
ciddi problemler yaşıyor. İkinci El Motorlu Kara Taşıtları Hakkındaki Yönetmelik ile bunun önüne geçilecek, sektörde güven ortamı sağlanacak" diyor.
YENİ DÜZENLEME NELERİ İÇERİYOR?
Fiziki Koşullar: Asgari dört araçlık alan, sigorta zorunluluğu ve konut alanı dışında teşhir
Yetki Belgesi: Firmanın resmi yetki belgesi alması bir zorunluluk. Bu belge beş yılda bir yenilenecek. Ayrıca buna bağlı olarak satış personelinin mesleki yeterliliğe sahip olması gerekiyor.
İkinci El Bilgi Sistemi: Yetkisiz kişilerin noterde işlem yapması ve buna bağlı olarak vergi kaçağı önlenecek.
Ekspertiz Raporu: 8 yıl/ 160.000 km dahili tüm araçlar resmi ekspertiz raporuna sahip olacak.
Garanti: Aynı araçlar üç ay veya 5.000 km satıcının garantisi altında olacak.
BELGEYE TALEP YÜKSEK
2017 yılının otomotiv sektörü için oldukça iyi geçtiğini anlatan Aydın Erkoç, "İkinci eldeki canlılığın bu yıl da sürdüğünü görüyoruz. Hatta bu yılki artış ivmesi geçen yılkinin de üzerinde" diyor. Geçen yılın ilk iki ayına göre satışlarda yüzde 18 dolayında artış olduğunu kaydeden Erkoç, "Bu hareketliliğin süreceğini düşünüyoruz. Bu trend devam ederse satışların otomobilde 6 milyonu aşmasını, toplamda ise 8-8,5 milyon olmasını bekliyoruz" diye konuşuyor.
Aydın Erkoç, MASFED olarak MYM (Mesleki Yeterlilik Merkezi) sınav ve belgelendirme hizmeti vermek üzere yetkilendirilmiş ilk kuruluş olduklarının altını çiziyor. Erkoç, "Sınavlarımıza Türkiye genelinde başlamış bulunuyoruz. Şimdiden Ankara İstanbul, Eskişehir, Çorum'da yapılan sınavlar diğer illerde de devam ediyor. Talep çok fazla. Pazarda yaşanan kalifiye personel sıkıntısı da bu düzenlemeyle çözülmüş olacak" şeklinde konuşuyor.
ÇİFT HANELİ BÜYÜME
Anadolu Grubu bünyesinde internet üzerinden ikinci el otomobil satışı gerçekleştiren İkinciyeni.com'un Genel Müdürü Özgür Maraş da, 2017 yılında toplam 20 bin otomobil sattıklarını belirterek, "2018 yılında da çift haneli büyümeyi sürdürmeyi hedefliyoruz" diyor.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın ikinci el araçlara ilişkin yayımladığı yönetmeliğin sektöre ciddi bir düzen getireceğini vurgulayan Maraş, şunları söylüyor: "Pazarda güvenin sağlanmasıyla birlikte sektörün çok daha ileri gideceğini düşünüyorum.
İkinciyeni.com gibi uzun süredir düzenlemenin getirdiği gerekleri sağlayan firmaların sayısı orta vadede artacak. Bu artışla birlikte rekabet yükselecek ve bütün bunların sonucu pazarın büyümesinde ivme yakalanacaktır. Buna paralel olarak ekspertiz ve ikinci el garanti sigorta hizmetini birlikte sunan firmaların sayısı artacaktır."
Sektöre getirilen hurda teşviğini de değerlendiren Özgür Maraş, Türkiye'de hurda araç kapsamına giren 4,3 milyon otomobil, 163 bin minibüs ve 779 bin kamyonet bulunduğuna dikkat çekiyor.
Bakım ve akaryakıt masrafları yeni araçlara kıyasla daha maliyetli olan eski araçlar, yüksek karbondioksit salınımıyla çevreye daha fazla zarar veriyor. Maraş, "Trafikteki eski araçların can ve mal kayıplarına yol açma oranı da oldukça yüksek. Oldukça yerinde olan bu uygulamanın pazara hareket kazandıracağına inanıyoruz" diyor.
SATIŞ HEDEFİ YÜKSEK
İkinci el araç almak isteyenlere kurumsal bir hizmet sunan Otoshops'ın genel müdürü Tuğrul Denizaşan ise 2017'de Türkiye genelinde 15 ilde toplam 21 satış noktasında satışlarını yüzde 33 oranında artırdıklarını belirtiyor. Denizaşan, 2018 yılının ilk üç ayını bin 825 adetlik otomobil satışıyla tamamladıklarını, 2018 yılının tamamında ise satış hedeflerinin yüzde 20'yi aşan büyümeyle 8 bin 500 araç olduğunu söylüyor.
Tuğrul Denizaşan, yeni düzenlemeyle birlikte araç sitelerinin portföyünün firma ağırlığına kayacağını dile getiriyor. Denizaşan, "Yönetmeliğin gerektirdiği koşullara uyabilen galeriler ayakta kalacak, diğerleri de şartlara uygun hale gelmek durumunda kalacaktır. Burada önemli olan galeri sayısı değil, tüketicinin haklarını koruyan ve devletin vergi kaçağını önleyen bir düzenlemenin getireceği faydadır" diyor.
CAZİP YATIRIM ALANI
Tuğrul Denizaşan, ikinci el otomobil pazarının istikrarlı bir şekilde büyüdüğünü belirterek, "Yeni yönetmelikle birlikte ikinci el otomobil pazarı cazip bir yatırım alanı olacak. Otoshops'a gelen Yetkili Satıcılık taleplerinin katlanarak büyüyeceğini düşünüyoruz" diye konuşuyor.
Her pazarda olduğu gibi ikinci el pazarında da merdivenaltı satıcıların bulunduğuna işaret eden Tuğrul Denizaşan, "Son yıllarda Maliye tarafından bu konuda ciddi takipler yapıldığı için azaldığını düşünüyoruz. Yeni yönetmelikle zamanla tamamen ortadan kalkacaktır" diyor.
ARAM EKİN DURAN
eduran@ekonomist.com.tr
Sıfır otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı 2018 yılı ilk çeyreğinde önceki yıla göre yüzde 1,5 oranında artarken, ikinci ele olan talep de hız kesmeden devam etti. Yılın ilk iki ayında toplam pazar yüzde 18 büyüyerek 864 bin 788 adet olarak gerçekleşti. Son beş yılda yüzde 65 büyüme kaydederek 5 milyon adedi aşan ikinci el otomobil pazarı, 2018'de 6 milyon adedi geçmeye hazırlanıyor.
YETKİ BELGESİ ETKİSİ
13 Şubat'ta Resmi Gazete'de yayınlanan "İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik" ile ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapmak isteyenlere yetki belgesi alma zorunluluğu getirildi. Süresi beş yıl olacak yetki belgeleri, 13 Mayıs itibarıyla ticaret il müdürlüklerinden verilmeye başlanacak. Bu gelişmenin ikinci eldeki satışları daha da hızlandırması bekleniyor.
Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Başkanı Aydın Erkoç, Türkiye'de yılda toplam 7 milyon aracın el değiştirdiğini, bunlardan sadece 1,5 milyonunun otomobil ticareti yapan bayiler, motorlu araç satıcıları tarafından yapıldığını belirtiyor. Erkoç, "Vatandaşlar, kilometresiyle oynanmış, hasarlı araçları bilmeden alarak
ciddi problemler yaşıyor. İkinci El Motorlu Kara Taşıtları Hakkındaki Yönetmelik ile bunun önüne geçilecek, sektörde güven ortamı sağlanacak" diyor.
YENİ DÜZENLEME NELERİ İÇERİYOR?
Fiziki Koşullar: Asgari dört araçlık alan, sigorta zorunluluğu ve konut alanı dışında teşhir
Yetki Belgesi: Firmanın resmi yetki belgesi alması bir zorunluluk. Bu belge beş yılda bir yenilenecek. Ayrıca buna bağlı olarak satış personelinin mesleki yeterliliğe sahip olması gerekiyor.
İkinci El Bilgi Sistemi: Yetkisiz kişilerin noterde işlem yapması ve buna bağlı olarak vergi kaçağı önlenecek.
Ekspertiz Raporu: 8 yıl/ 160.000 km dahili tüm araçlar resmi ekspertiz raporuna sahip olacak.
Garanti: Aynı araçlar üç ay veya 5.000 km satıcının garantisi altında olacak.
BELGEYE TALEP YÜKSEK
2017 yılının otomotiv sektörü için oldukça iyi geçtiğini anlatan Aydın Erkoç, "İkinci eldeki canlılığın bu yıl da sürdüğünü görüyoruz. Hatta bu yılki artış ivmesi geçen yılkinin de üzerinde" diyor. Geçen yılın ilk iki ayına göre satışlarda yüzde 18 dolayında artış olduğunu kaydeden Erkoç, "Bu hareketliliğin süreceğini düşünüyoruz. Bu trend devam ederse satışların otomobilde 6 milyonu aşmasını, toplamda ise 8-8,5 milyon olmasını bekliyoruz" diye konuşuyor.
Aydın Erkoç, MASFED olarak MYM (Mesleki Yeterlilik Merkezi) sınav ve belgelendirme hizmeti vermek üzere yetkilendirilmiş ilk kuruluş olduklarının altını çiziyor. Erkoç, "Sınavlarımıza Türkiye genelinde başlamış bulunuyoruz. Şimdiden Ankara İstanbul, Eskişehir, Çorum'da yapılan sınavlar diğer illerde de devam ediyor. Talep çok fazla. Pazarda yaşanan kalifiye personel sıkıntısı da bu düzenlemeyle çözülmüş olacak" şeklinde konuşuyor.
ÇİFT HANELİ BÜYÜME
Anadolu Grubu bünyesinde internet üzerinden ikinci el otomobil satışı gerçekleştiren İkinciyeni.com'un Genel Müdürü Özgür Maraş da, 2017 yılında toplam 20 bin otomobil sattıklarını belirterek, "2018 yılında da çift haneli büyümeyi sürdürmeyi hedefliyoruz" diyor.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın ikinci el araçlara ilişkin yayımladığı yönetmeliğin sektöre ciddi bir düzen getireceğini vurgulayan Maraş, şunları söylüyor: "Pazarda güvenin sağlanmasıyla birlikte sektörün çok daha ileri gideceğini düşünüyorum.
İkinciyeni.com gibi uzun süredir düzenlemenin getirdiği gerekleri sağlayan firmaların sayısı orta vadede artacak. Bu artışla birlikte rekabet yükselecek ve bütün bunların sonucu pazarın büyümesinde ivme yakalanacaktır. Buna paralel olarak ekspertiz ve ikinci el garanti sigorta hizmetini birlikte sunan firmaların sayısı artacaktır."
Sektöre getirilen hurda teşviğini de değerlendiren Özgür Maraş, Türkiye'de hurda araç kapsamına giren 4,3 milyon otomobil, 163 bin minibüs ve 779 bin kamyonet bulunduğuna dikkat çekiyor.
Bakım ve akaryakıt masrafları yeni araçlara kıyasla daha maliyetli olan eski araçlar, yüksek karbondioksit salınımıyla çevreye daha fazla zarar veriyor. Maraş, "Trafikteki eski araçların can ve mal kayıplarına yol açma oranı da oldukça yüksek. Oldukça yerinde olan bu uygulamanın pazara hareket kazandıracağına inanıyoruz" diyor.
SATIŞ HEDEFİ YÜKSEK
İkinci el araç almak isteyenlere kurumsal bir hizmet sunan Otoshops'ın genel müdürü Tuğrul Denizaşan ise 2017'de Türkiye genelinde 15 ilde toplam 21 satış noktasında satışlarını yüzde 33 oranında artırdıklarını belirtiyor. Denizaşan, 2018 yılının ilk üç ayını bin 825 adetlik otomobil satışıyla tamamladıklarını, 2018 yılının tamamında ise satış hedeflerinin yüzde 20'yi aşan büyümeyle 8 bin 500 araç olduğunu söylüyor.
Tuğrul Denizaşan, yeni düzenlemeyle birlikte araç sitelerinin portföyünün firma ağırlığına kayacağını dile getiriyor. Denizaşan, "Yönetmeliğin gerektirdiği koşullara uyabilen galeriler ayakta kalacak, diğerleri de şartlara uygun hale gelmek durumunda kalacaktır. Burada önemli olan galeri sayısı değil, tüketicinin haklarını koruyan ve devletin vergi kaçağını önleyen bir düzenlemenin getireceği faydadır" diyor.
CAZİP YATIRIM ALANI
Tuğrul Denizaşan, ikinci el otomobil pazarının istikrarlı bir şekilde büyüdüğünü belirterek, "Yeni yönetmelikle birlikte ikinci el otomobil pazarı cazip bir yatırım alanı olacak. Otoshops'a gelen Yetkili Satıcılık taleplerinin katlanarak büyüyeceğini düşünüyoruz" diye konuşuyor.
Her pazarda olduğu gibi ikinci el pazarında da merdivenaltı satıcıların bulunduğuna işaret eden Tuğrul Denizaşan, "Son yıllarda Maliye tarafından bu konuda ciddi takipler yapıldığı için azaldığını düşünüyoruz. Yeni yönetmelikle zamanla tamamen ortadan kalkacaktır" diyor.
