Dokuz aylık bilançolarda ana hikâye, yüksek kur ve faiz ile iç pazardaki daralma oldu. Kâr artışı sınırlanırken döviz fazlası ve net nakdi olan şirketler güçlü sonuçlar elde etti. Son çeyrekte ihracatçı şirketler ile cam, havacılık, gıda ve savunma için tablo olumlu olabilir.
CEREN ORAL
coral@ekonomist.com.tr
Geçen hafta itibarıyla 2018'in üçüncü çeyreğine ve toplamda dokuz aylık dönemine ait şirket bilançoları tamamlandı. BİST-Tüm'de üçüncü çeyrek finansallarını açıklamış 306 şirket bulunuyor. Üçüncü çeyrekte bu 306 şirketin ana ortaklık net dönem kârı, yıllık bazda yüzde 17,7 azalarak 19 milyar 17 milyon TL'ye geriledi.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
BİST-Tüm'de sektörel bazda havayolu ve demir-çelikteki güçlü kâr artışını savunma sanayi ve madencilik sektörleri takip etti. 2017 üçüncü çeyreğe göre en yüksek miktarda kâr artışı kaydeden şirketler Türk Hava Yolları (THY) ve Doğan Holding oldu. Türk Telekom ve Torunlar GYO ise BİST-Tüm toplam kârındaki değişikliğe en olumsuz etki eden şirketler olarak kayda geçti.
45 ŞİRKET
Bilançoları ayrıntılı analiz edebilmek adına BİST-Tüm'deki şirketlerin dokuz aylık bilançolarıyla ilgili bir tablo hazırladık. Tabloda finans sektörüne, holdinglere, yatırım ortaklıklarına ve GYO'lara yer vermedik.
2018'in dokuz ayında 100 milyon TL'nin altında satış geliri olan şirketlerle esas faaliyet zararı ile net zarar açıklayan ve bu iki rasyoda 3 milyon TL'nin altındaki şirketleri çalışmamızın dışında tuttuk. Şirketleri bu üç kriterde yüzdesel değişimlere göre sıraladık ve toplam 45 sanayi şirketine ulaştık. Mondi Tire Kutsan ve Akın Tekstil, her üç rasyoda da sıralamaya girdi.
DİKKAT ÇEKEN UNSURLAR
2018'in üçüncü çeyreği, kur dalgalanmalarının en yoğun yaşandığı dönem oldu. Merkez Ban-kası'nın verilerine göre temmuz ayına dolar kuru 4,63 TL'den, Euro kuru 5,39 TL'den başladı. Bu çeyreği dolar/TL 6,00, Euro/TL 6,96'dan kapattı ancak ağustosta dolar/TL'nin 7,00, Euro/TL'nin de 8,00'leri test ettiğini hatırlatalım.
Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdürü Üzeyir Doğan, üçüncü çeyrekte TL'deki sert değer kayıplarına bağlı olarak dokuz aylık finansal sonuçların temasının kur değişimlerinin kârlara etkisi olduğunu söylüyor.
İhracat oranı yüksek ve döviz varlığı bulunan şirketlerin güçlü finansal sonuçlar açıkladığını belirten Doğan, ithalata dayalı üretim ile satış yapan ve döviz yükümlülüğü yüksek şirketlerin ise zayıf finansal görünüm sunduğunu kaydediyor.
FAİZLER DE ETKİLEDİ
Üçüncü çeyrekte faizler de yükseldi. Üçüncü çeyreğe yüzde 19,21'den başlayan gösterge faiz, bu dönemi yüzde 25,82'den kapattı. İntegral Yatırım Araştırma Uzmanı Seda Yalçınkaya Özer, kur ile faiz gelir ve giderlerinin bilançolarda en fazla öne çıkan kalemler olduğunu ifade ediyor ve kur hareketine bağlı olarak maliyetlerde oynaklıklar görüldüğünü söylüyor.
Özer, Petkim, Tekfen, Anadolu Cam, Ulusoy Elektrik, Tüpraş, Turkcell, Türk Telekom, THY'nin beğendikleri hisseler arasında olduğunu da kaydediyor.
GCM Menkul'ün araştırma uzmanı Enver Erkan, üçüncü çeyrekte faiz hassasiyeti yüksek sektörlerin daralan kredi talebinden olumsuz etkilendiğini belirtiyor. Bu durumun kârlılıkları sınırladığının da altını çiziyor.
Erkan, şöyle devam diyor: "Ekonomideki yavaşlama ve yüksek faizlerden inşaat sektörü ve GYO'lar olumsuz etkilendi. Çünkü yüksek faiz ortamı ipotekli satışlara olumsuz yansıdı. Çimentoda artan enerji girdi maliyetlerinin olumsuz etkisi hissedildi. Otomotiv, iç pazarda kur artışının yarattığı fiyat artışları ve yükselen taşıt kredisi faizlerinin etkisiyle daraldı."
ÖNGÖRÜLER NASIL?
Peki, son çeyreğe ait beklentiler nasıl? Global Menkul Değerler Stratejisti Rıdvan Baştürk, son çeyrek bilançolarında kur şokunun atlatılmasının ve ekim itibarıyla TL'deki pozitif ayrışma sürecinin etkilerinin görüleceği kanaatinde. Bu durumun bu kez döviz borcu olan şirketler için pozitif olacağını kaydeden Baştürk, iç talebe hassasiyeti yüksek hisselerin ise olumsuz etkileneceğini söylüyor. Baştürk, ihracatçı şirketler için olumlu tablo öngörüyor.
GCM Menkul'den Enver Erkan, döviz fazlası olan ve finansman kalemlerinde sıkıntı yaşamayacağını düşündüğü cam sektörünün ön planda olmasını bekliyor. Havacılıkta turizm sezonu sonrasında da trafik verilerinin olumlu geldiği bilgisini veren Erkan, petrol fiyatlarının yılın en düşük seviyelerini görmesinin yakıt maliyetleri için pozitif olduğunu belirtiyor.
Erkan, artan gıda enflasyonunun gıda ve gıda perakendeyi olumlu etkileyeceğini, savunma sektörünü ise savunma sanayiindeki millileşme çalışmalarıyla beğendiklerini dile getiriyor.
Erkan'a göre, döviz açığı ve borcu olan enerji sektörü ile yüksek faiz ortamından dolayı inşaat ve GYO'lar risk altında. Çin ekonomisindeki yavaşlama ve inşaatta azalan iç talep ise demir-çelik sektörünü olumsuz etkileyebilir.
BARIŞ URKUN AHLATCI YATIRIM ARAŞTIRMA MÜDÜRÜ
"EKONOMİDE YAVAŞLAMA SON ÇEYREKTE HİSSEDİLECEK"
"Üçüncü çeyrekte ihracat ağırlıklı çalışan, gelirleri yabancı para cinsinden olan ve stokların katkısıyla maliyetlerini kontrol altında tutan şirketler başarılı sonuçlar elde etti. Üçüncü çeyrekte Türk Telekom'un kur kaynaklı yüksek zarar açıklaması en yüksek dönem zararını telekom sektörünün kaydetmesine neden oldu.
Migros da 667 milyon TL zararla perakende sektörünün performansını olumsuz etkiledi. Son çeyrek sonuçlarına etki edecek en önemli gelişme, ekonomik aktivitedeki seyir olacak. Kur şokunun gecikmeli etkileriyle ekonomik büyümede beklenen yavaşlama, son çeyrekte hissedilecek.
Satışların içinde yurtdışı operasyonların ağırlıklı olduğu şirketler yine öne çıkabilir. Vergi indirimleri otomotiv, beyaz eşya ve mobilya şirketlerinin operasyonel sonuçlarına katkı sağlayabilir. Düşen CDS primimizin, tahvil faizlerindeki gerilemenin ve kredi maliyetlerindeki düşüşlerin krediye ulaşmaya katkı sağlamaya devam etmesi de son çeyrek sonuçlarına olumlu yansıyabilir."
CEREN ORAL
coral@ekonomist.com.tr
Geçen hafta itibarıyla 2018'in üçüncü çeyreğine ve toplamda dokuz aylık dönemine ait şirket bilançoları tamamlandı. BİST-Tüm'de üçüncü çeyrek finansallarını açıklamış 306 şirket bulunuyor. Üçüncü çeyrekte bu 306 şirketin ana ortaklık net dönem kârı, yıllık bazda yüzde 17,7 azalarak 19 milyar 17 milyon TL'ye geriledi.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
BİST-Tüm'de sektörel bazda havayolu ve demir-çelikteki güçlü kâr artışını savunma sanayi ve madencilik sektörleri takip etti. 2017 üçüncü çeyreğe göre en yüksek miktarda kâr artışı kaydeden şirketler Türk Hava Yolları (THY) ve Doğan Holding oldu. Türk Telekom ve Torunlar GYO ise BİST-Tüm toplam kârındaki değişikliğe en olumsuz etki eden şirketler olarak kayda geçti.
45 ŞİRKET
Bilançoları ayrıntılı analiz edebilmek adına BİST-Tüm'deki şirketlerin dokuz aylık bilançolarıyla ilgili bir tablo hazırladık. Tabloda finans sektörüne, holdinglere, yatırım ortaklıklarına ve GYO'lara yer vermedik.
2018'in dokuz ayında 100 milyon TL'nin altında satış geliri olan şirketlerle esas faaliyet zararı ile net zarar açıklayan ve bu iki rasyoda 3 milyon TL'nin altındaki şirketleri çalışmamızın dışında tuttuk. Şirketleri bu üç kriterde yüzdesel değişimlere göre sıraladık ve toplam 45 sanayi şirketine ulaştık. Mondi Tire Kutsan ve Akın Tekstil, her üç rasyoda da sıralamaya girdi.
DİKKAT ÇEKEN UNSURLAR
2018'in üçüncü çeyreği, kur dalgalanmalarının en yoğun yaşandığı dönem oldu. Merkez Ban-kası'nın verilerine göre temmuz ayına dolar kuru 4,63 TL'den, Euro kuru 5,39 TL'den başladı. Bu çeyreği dolar/TL 6,00, Euro/TL 6,96'dan kapattı ancak ağustosta dolar/TL'nin 7,00, Euro/TL'nin de 8,00'leri test ettiğini hatırlatalım.
Gedik Yatırım Yatırım Danışmanlığı Müdürü Üzeyir Doğan, üçüncü çeyrekte TL'deki sert değer kayıplarına bağlı olarak dokuz aylık finansal sonuçların temasının kur değişimlerinin kârlara etkisi olduğunu söylüyor.
İhracat oranı yüksek ve döviz varlığı bulunan şirketlerin güçlü finansal sonuçlar açıkladığını belirten Doğan, ithalata dayalı üretim ile satış yapan ve döviz yükümlülüğü yüksek şirketlerin ise zayıf finansal görünüm sunduğunu kaydediyor.
FAİZLER DE ETKİLEDİ
Üçüncü çeyrekte faizler de yükseldi. Üçüncü çeyreğe yüzde 19,21'den başlayan gösterge faiz, bu dönemi yüzde 25,82'den kapattı. İntegral Yatırım Araştırma Uzmanı Seda Yalçınkaya Özer, kur ile faiz gelir ve giderlerinin bilançolarda en fazla öne çıkan kalemler olduğunu ifade ediyor ve kur hareketine bağlı olarak maliyetlerde oynaklıklar görüldüğünü söylüyor.
Özer, Petkim, Tekfen, Anadolu Cam, Ulusoy Elektrik, Tüpraş, Turkcell, Türk Telekom, THY'nin beğendikleri hisseler arasında olduğunu da kaydediyor.
GCM Menkul'ün araştırma uzmanı Enver Erkan, üçüncü çeyrekte faiz hassasiyeti yüksek sektörlerin daralan kredi talebinden olumsuz etkilendiğini belirtiyor. Bu durumun kârlılıkları sınırladığının da altını çiziyor.
Erkan, şöyle devam diyor: "Ekonomideki yavaşlama ve yüksek faizlerden inşaat sektörü ve GYO'lar olumsuz etkilendi. Çünkü yüksek faiz ortamı ipotekli satışlara olumsuz yansıdı. Çimentoda artan enerji girdi maliyetlerinin olumsuz etkisi hissedildi. Otomotiv, iç pazarda kur artışının yarattığı fiyat artışları ve yükselen taşıt kredisi faizlerinin etkisiyle daraldı."
ÖNGÖRÜLER NASIL?
Peki, son çeyreğe ait beklentiler nasıl? Global Menkul Değerler Stratejisti Rıdvan Baştürk, son çeyrek bilançolarında kur şokunun atlatılmasının ve ekim itibarıyla TL'deki pozitif ayrışma sürecinin etkilerinin görüleceği kanaatinde. Bu durumun bu kez döviz borcu olan şirketler için pozitif olacağını kaydeden Baştürk, iç talebe hassasiyeti yüksek hisselerin ise olumsuz etkileneceğini söylüyor. Baştürk, ihracatçı şirketler için olumlu tablo öngörüyor.
GCM Menkul'den Enver Erkan, döviz fazlası olan ve finansman kalemlerinde sıkıntı yaşamayacağını düşündüğü cam sektörünün ön planda olmasını bekliyor. Havacılıkta turizm sezonu sonrasında da trafik verilerinin olumlu geldiği bilgisini veren Erkan, petrol fiyatlarının yılın en düşük seviyelerini görmesinin yakıt maliyetleri için pozitif olduğunu belirtiyor.
Erkan, artan gıda enflasyonunun gıda ve gıda perakendeyi olumlu etkileyeceğini, savunma sektörünü ise savunma sanayiindeki millileşme çalışmalarıyla beğendiklerini dile getiriyor.
Erkan'a göre, döviz açığı ve borcu olan enerji sektörü ile yüksek faiz ortamından dolayı inşaat ve GYO'lar risk altında. Çin ekonomisindeki yavaşlama ve inşaatta azalan iç talep ise demir-çelik sektörünü olumsuz etkileyebilir.
BARIŞ URKUN AHLATCI YATIRIM ARAŞTIRMA MÜDÜRÜ"EKONOMİDE YAVAŞLAMA SON ÇEYREKTE HİSSEDİLECEK"
"Üçüncü çeyrekte ihracat ağırlıklı çalışan, gelirleri yabancı para cinsinden olan ve stokların katkısıyla maliyetlerini kontrol altında tutan şirketler başarılı sonuçlar elde etti. Üçüncü çeyrekte Türk Telekom'un kur kaynaklı yüksek zarar açıklaması en yüksek dönem zararını telekom sektörünün kaydetmesine neden oldu.
Migros da 667 milyon TL zararla perakende sektörünün performansını olumsuz etkiledi. Son çeyrek sonuçlarına etki edecek en önemli gelişme, ekonomik aktivitedeki seyir olacak. Kur şokunun gecikmeli etkileriyle ekonomik büyümede beklenen yavaşlama, son çeyrekte hissedilecek.
Satışların içinde yurtdışı operasyonların ağırlıklı olduğu şirketler yine öne çıkabilir. Vergi indirimleri otomotiv, beyaz eşya ve mobilya şirketlerinin operasyonel sonuçlarına katkı sağlayabilir. Düşen CDS primimizin, tahvil faizlerindeki gerilemenin ve kredi maliyetlerindeki düşüşlerin krediye ulaşmaya katkı sağlamaya devam etmesi de son çeyrek sonuçlarına olumlu yansıyabilir."
