Yabancı yatırımcılar sekiz ayda 462,8 milyon dolarlık hisse sattı. Ekonomik verilerdeki iyileşme ve siyasi tansiyondaki düşüş sürerse yabancılar tekrar alıma geçebilir. Yüksek iskontolu BİST’in ve ucuzlamış TL varlıkların yabancılara fırsat sunduğu da kaydediliyor.
CEREN ORAL BALABAN
coral@ekonomist.com.tr
Yabancı yatırımcılar 2017'de hisse tarafında 1 milyar 781 milyon dolarlık alım yapmış, BİST-100 de 2017'yi TL bazında yüzde 48 değer kazanarak geride bırakmıştı. Ancak 2018'de yabancılar Türkiye hisse piyasasında 2 milyar dolarlık satış yaptı.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
BİST de 2018'i yaklaşık yüzde 20 kayıpla geride bıraktı. 2019'da ise tablonun çok parlak olmadığını söyleyebiliriz. Ocak-ağustos dönemini kapsayan sekiz ayda yabancı yatırımcılar yaklaşık 462,8 milyon dolarlık net satış yaptı.
2019'un ayrıntılarına baktığımızda, yabancıların ocak ayında 798,5 milyon dolarlık, şubat ayında 109,7 milyon dolarlık, nisan ayında 8 milyon dolarlık, haziran ayında ise 151 milyon dolarlık alım gerçekleştirdiği görülüyor. Satışların özellikle son aylarda hızlandığı da dikkat çekiyor.
TEDİRGİNLİK ARTTI
Peki, bu tablo nasıl yorumlanmalı? Bu süreçte yurtiçindeki seçim süreci, Suriye'deki gelişmeler, ABD ile ikili ilişkiler, S-400 süreci ve ABD'den yaptırım gelebileceğine dair endişeler piyasaları oldukça meşgul etti.
Globalde ise gündemi ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşlarına dair belirsizlikler ve küresel ekonomiye dair resesyon olasılığı oluşturdu. İntegral Yatırım Araştırma Uzmanı Seda Yalçınkaya Özer, bu dönemde özellikle İstanbul BB seçimlerinin gündemi meşgul ettiğine, Türkiye beş yıllık CDS'lerinin yükseldiğine değiniyor.
Risk algısının yüksek olmasının yabancı yatırımcılarda tedirginlik yarattığını söyleyen Özer, bu tedirginliğin endeksteki yabancı çıkışını tetiklediğini kaydediyor. Yabancı çıkışlarının bir diğer nedeni olarak ise ekonomideki daralmaya işaret ediyor.
Özer, bu daralma nedeniyle pek çok sanayi şirketinin beklentilerden kötü finansal sonuçlar elde ettiğini, bunun da piyasada satışların hızlanmasına neden olduğunu belirtiyor.
HANGİ HİSSELER?
Ağustos ayında yabancı yatırımcıların en çok net alım yaptığı hisseler Koza Madencilik, Pegasus, Koza Altın, İpek Doğal Enerji ve Vestel oldu. THY, Petkim, Erdemir, Tüpraş ve Garanti BBVA ise net satışta ilk beş sırada yer aldı.
Sekiz aylık süreçte ise yabancıların en çok alım yaptığı hisseler arasında Yapı Kredi, Akbank, İş Bankası ve Vakıfbank olmak üzere dört banka hissesi yer alıyor. Satışta ise banka hissesi olarak sadece Halkbank bulunuyor.
THY'de 490 milyon dolara ulaşan yüksek net satış miktarı dikkat çekici. İkinci sırada yer alan Petkim'de ise satış miktarı 184 milyon dolar civarında.
ALIM FIRSATI OLABİLİR
Ahlatcı Yatırım Kıdemli Analisti Muammer Demir, makroekonomik verilerdeki iyileşme beklentisine, siyasi tansiyonun düştüğüne, jeopolitik risklere yönelik iletişim kanalının kullanılarak endişelerin giderildiğine, kurda normalleşme ve dengelenmenin sürdüğüne dikkat çekiyor.
Demir, bu olumlu göstergelere ek olarak BİST-100'ün gelişmekte olan ülke (GOÜ) borsalarına göre yüksek iskonto ve görece düşük çarpanlarla işlem görmesinin de yabancı yatırımcılar tarafından alım fırsatı olarak değerlendirilebileceği kanaatinde.
İntegral Yatırım'dan Seda Yalçınkaya Özer, "Yurtdışı piyasalardaki ortam bizi destekliyor. GOÜ piyasalarına yabancı girişleri var. ABD Merkez Bankası'nın (FED) 18 Eylül'deki faiz kararı ve karar sonrası piyasada oluşacak algılamalar GOÜ'ler için belirleyici olacak" diyor.
FED'in faiz indirimlerine devam etmesinin yabancılar açısından fırsat yaratacağı görüşündeki Özer'e göre, yurtiçinde para ve maliye politikası terazisinin dengede olması da yabancılar için güven sağlayıcı olabilir.
Özer, buna karşın jeopolitik gelişmelerin, ABD-Çin müzakerelerinin beklendiği gibi gitmemesinin ve S-400 alımıyla ilgili olası ABD yaptırımlarının risk oluşturabileceğine dikkat çekiyor.
GERİ DÖNÜŞLER BAŞLADI MI?
Ağustosta yabancı takas payı yüzde 63,6'ya gerilemişti. Küresel piyasalarda risk iştahındaki toparlanmayla endeksin eylül ayına ise güçlü bir giriş yaptığı görülüyor. Yabancı payı da yeniden yüzde 64'ün üzerine çıkmış bulunuyor.
Alnus Yatırım Araştırma Müdürü Yunus Kaya, satışların ardından eylül itibarıyla yabancılar tarafında geri dönüşlerin başlamış olabileceğine değiniyor. Bunun nedeni olarak BİST'in yükseliş hamlesini gösteriyor.
Ağustosta 95.394'e kadar gerileyen BİST, 98.343'ten başladığı eylül ayında 13 Eylül'de 103.071'e kadar yükseldi. Böylece endeksin ilk 12 gündeki getirisi yüzde 4,8 oldu. Yabancı takas payındaki toparlanmaların endeks fiyatlamalarına olumlu katkı sağlayabileceği öngörülüyor.
YABANCILAR GOÜ PİYASALARINDA NE ÖNGÖRÜYOR?
Morgan Stanley: GOÜ piyasalarında havanın düzelmesi için ticaret savaşında ateşkes umudu ufukta gözükmeli. Ayrıca FED, eylül ayı toplantısından başlayarak iyice güvercin mesajlar vermeli.
JP Morgan: Küresel hisse senetlerinin yıl sonuna doğru yükseliş hazırlığı yapmasıyla riskli varlıklarda alım zamanı geldi, taktik göstergeler iyileşti. Bir sonraki ticaret hamlesi tüm bunlara eklenecek bir belirsizlik. Ancak herhangi bir pozitif gelişmenin iyi algılanması için alt limit şu anda çok düşük.
ALİ KERİM AKKOYUNLU GEDİK YATIRIM ARAŞTIRMA DİREKTÖRÜ
"UCUZ TL YABANCILARA FIRSAT SUNUYOR"
"Para çıkışının ağırlıkla yılın ilk yarısında gerçekleştiğini görüyoruz. Bunun nedenlerini, Türkiye'deki seçim belirsizlikleri, bölgede artan risk primi ve globalde GOÜ'lerden para çıkışı yaşanması şeklinde sıralayabiliriz.
Önümüzdeki dönemde bölgesel gelişmeler ve Türkiye ekonomisindeki normalleşme ivmesi sermaye akışı trendlerinde belirleyici olacak. Özellikle değer kaybetmiş TL ve ucuzlamış TL varlıkları değerleme anlamında yabancı yatırımcılara fırsat sunuyor.
Sürdürülebilir alımların gelmesi için bu belirsizlikler ortadan kalmalı. Bu durumda BİST-100'de rahatlıkla 100.000 üzerinde kalıcılık sağlanabilir."
