Son yıllarda yasanan özelleştirme rüzgârının yanı sıra özel sektör yatırımlarındaki artış, liman işletmeciliğinde Türkiye'yi dünya liginde üst sıralara çıkardı. Yenileme ve kapasite artışlarına dönük dev yatırımların gerçekleştiği limancılıkta yeni yatırım alanı mega gemilere yönelik oldu.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Geçen 10 yıllık süreçte yük trafiğini yatırımlara paralel yıllık yüzde 6 civarında artıran liman işletmecileri, 20 bin teu yu aşan gemilere ev sahipliği yapmak için yeni yatırımlara soyunuyor.
Son yıllarda yatırım rüzgârını arkasına alan limanlar, özel sektörün girişimleriyle ticaretteki payını artırıyor. Son 10 yıllık süreçte limanlarımızda elleçlenen yük miktarı ikiye katlanırken, 2015 yılında bu rakam 400 milyon tonu aştı. Dış ticarette yaşanan olumsuz havaya rağmen deniz yolu taşımacılığında yükselişin en önemli nedenlerinden biri transit geçişlerdeki artış oldu.
Yük trafiğinde yaşanan artışta şüphesiz yeni kapasite artışlarıyla hizmet ve işletmeciliğin sınırlarını zorlayan yatırımcıların girişimleri de etkili. Fakat sektördeki yeni yatırım hamlesinin önümüzdeki dönemde altyapı yatırımlarıyla sürmesi gerekiyor. Bunun nedeni ise deniz ticaretinde ölçek ekonomisiyle büyüyen gemi boyutları.
Çok değil, bir yıl sonra dünya genelinde deniz ticaretine hizmet etmek üzere kapasitesi 18 bin TEU’yu aşan 60 civarında gemi Türk armatörler tarafından denize indirilecek. Öngörülere göre 2020 yılında ise gemilerin kapasiteleri 24 bin TEU’ya ulaşacak.
Gemi büyüklüklerindeki bu gelişmeler 16 bin TEU’ya kadar gemileri ağırlayabilen Türk liman yatırımcılarını da yakından ilgilendiriyor. Büyüyen gemi boyutlarıyla birlikte taşıma maliyetleri düşerken, bu durum liman işletmecileri açısından ise yeni yatırım anlamına geliyor. Uzmanlar şu dönemde ana gemiler için
14,5 metre su derinliği yeterliyken, artık 16 metreyi aşan derinlik gerektiğine işaret ediyor. Dolayısıyla mevcut limanlarda önemli altyapı yatırımlarının devreye gireceğine dikkat çekiliyor. Aksi takdirde transit geçişler önemini artırırken, bizim bu pastadaki payımızı komşu ülkelere kap-tırabileceğimiz ifade ediliyor.
Aslında bunu gören yatırımcılar çalışmaları hızlandırdı. Bunlardan APM Terminals 16 bin TEU’luk gemiler için İzmir Aliağa’da kolları sıva-dı.Türkiye’nin en büyük konteyner limanlarından Marport da 18-20 bin TEU’luk gemilerin yanaşması içi yatırımlarını sürdürüyor. Şu an 16 bin TEU’luk gemilerin yanaşabildiği As-yaport ve DP World de bu yönde önemli merkezlerden. Beklentiler bu yatırımı yenilerinin takip edeceği yönünde.
TAŞINAN YÜK ARTIYOR
Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM) sektör raporunda son birkaç yıldır en büyük gemiyi ticarete sunma konusunda bir rekabete girildiğine dikkat çekilirken, böy-lece peş peşe mega gemilerin hizmete girdiği bir döneme işaret ediliyor. Raporda, limanlar ve diğer lojistik altyapılar göz önüne alındığında, bu gelişmenin yakın gelecekte önemli sorunların yaşanacağı anlamına geldiği ifade ediliyor.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Denizcilik Meclis Başkanı Erol Yücel, mevcut altyapı ve kapasiteyle kısa bir süre öncesine kadar ancak 366 metre uzunluğundaki 16 bin TEU’luk gemileri ağırlayabildiğimizi söylüyor. Yücel, limanlarımızın yeni odağının son jenerasyon, yaklaşık 400 metre boyundaki gemileri de ağırlayacak yatırımlar olacağını ifade ediyor. Erol Yücel, dünyada taşınan mal trafiğinin de her geçen yıl arttığını ve bu yatırımların artık gereklilik olduğunu belirtiyor.
Erol Yücel, yatırım rüzgarının altyapı yönünde esmesi gerektiğine işaret ediyor. Yücel, özel limanların kara, demiryolu bağlantılarının geliştirilmesi, limanlarda geri saha sorununun çözülmesi, yaklaşım kanalları ve su derinliklerinin artırılması gibi yeni yatırım ihtiyacının altından kalkmak için üzerlerindeki mali yüklerin azaltılması ve teşvik edilmesi gibi konulara eğilmek gerektiğini söylüyor.
2016’YA YÜKSELİŞLE GİRDİ
Bu noktada ticaretin yüzde 86’sı-nı deniz yoluyla yapan Türkiye’nin limanlarının performansına bakmak gerekirse, yük elleçleme rakamları artan performansı ortaya koyuyor. 2004 yılında limanlarımızda yapılan yük elleçlemesi 213 milyon ton iken 2015 yılında bu rakamın 400 milyon tonu aştığı görülüyor.
2016 yılının ilk ayına dair veriler de artışa işaret ediyor. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın geçtiğimiz günlerde yayımladığı yük istatistiklerine göre, ocak ayında limanlarımızda yük elleçlemesi toplamda yüzde 12,1 arttı.
Bu artışta dış ticarette deniz yoluna artan ilginin yanı sıra transit geçişlerdeki yükselişin de önemli etkisinin olduğu kaydediliyor. Bakanlığın yayımladığı son verilere göre, bu yılın ocak ayında limanlarımızda elleçlenen yük miktarı 35 milyon 328 bin tonu aştı. Bu artışın önemli bir bölümü transit geçişlerden kaynaklandı. Transit geçişler yüzde 27 artışla 6 milyon tonu buldu.
2020’DE 1 MİLYAR TEU
Erol Yücel, bu hızla giderse 2030 yılında dünya taşımacılığındaki yük trafiğinin iki misline çıkmasının öngörüldüğünü belirtiyor. Yücel, Türkiye’nin de bu artan trafikten payına düşeni alacağını ifade ediyor. Erol Yücel, “2016 yılını artık yukarı yönlü hızlı çıkışın yaşanacağı yılların başlangıcı olarak görüyorum. Türkiye’de limanlarımızda kapasite fazlalığı henüz oluşmadığı için, yeni yatırımlar ve transit geçişlerin etkisiyle büyümenin süreceğini düşünüyorum” diyor.
Gemi boyutları büyürken, dünya ticaretinde denizyoluyla yapılan mal sevkiyatı da artıyor. 2008 yılında dünyada deniz yoluyla taşınan yük miktarı 8,5 milyar ton iken 2014 yılında bu rakam 10,5 milyar tonu buldu. Deniz yoluyla taşınan yük miktarı geçen yıl Türkiye’de 400 milyon tona ulaşırken dünyada ise 11 milyar tonu gördü. Bu rakam dünya limanlarında elleçlenen yük miktarının yaklaşık 700 milyon TEU konteynıra yaklaştığını gösteriyor.
Deniz ticaretine dair yapılan tahminlere göre, 2020 yılında limanlarda elleçlenen konteyner sayısının 1 milyar TEU’ya ulaşması öngörülüyor. Bu öngörüye göre Asya limanlarının bu ticaretteki payının yüzde 65 olması muhtemel.
GEMİLER DE BÜYÜYECEK
Dünya deniz ticaretindeki bu gelişmelere göre artan yükler gemi boyutlarını büyütmeye devam edecek. Yapılan öngörülere göre, 2017 yılı sonrasında 21 bin TEU, 2020’de ise 24 bin TEU kapasiteli 456 metre uzunluğunda gemiler denizlerde yol alacak.
Bu devasa gemiler taşımacılık maliyetlerini düşürmekle birlikte limanlara aynı ölçüde olumlu bir maliyet etkisi getirmiyorlar. Gemi ebatları büyüdükçe rıhtım uzunluğu ve derinlik ölçüleri yetmeyen birçok limanda ek yatırım ihtiyacı ortaya çıkacak. Fiziki sınırlılıklar nedeniyle yeni yatırımla ölçüleri uygun hale getirilemeyecek limanlarda ise atıl kapasite riski oluşabileceği uyarısı yapılıyor.
Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Başkanı Turgut Erkes-kin, küreselleşen dünyada lojistik merkez olma yolunda ilerleyen Türkiye’nin rekabette öne çıkması için diğer taşıma türlerinin yanı sıra deniz taşımacılığını da iyi kullanması gerektiğine işaret ediyor.
Denizyolu taşımacılığında taşıma kapasitesi ve limanların çok önemli olduğunu kaydeden Erkeskin, konteyner taşımacılığı ve beraberinde büyük konteyner gemilerinin hizmete girmesiyle artık limanların her anlamda daha gelişmiş tesisler olmaya başladığına dikkat çekiyor.
GLOBAL LİMAN İSLETMELERİ
10 ÜLKEDE DAHA FIRSAT KOLLUYOR
Global Liman İşletmeleri (GLİ), limancılıkta yurtdışında yaptığı yatırımlarla dikkatleri çekiyor. 2004 yılında kurulmuş olmasına rağmen bugün Türkiye ve Karadağ'da işlettiği ticari liman ağına ek olarak Avrupa, Akdeniz ve Asya Pasifik'teki güçlü varlığıyla dünyanın en büyük kurvaziyer liman işletmecilerinden biri oldu. Yedi ülkede sekiz kurvaziyer, bir karma ve bir de ticari liman olmak üzere toplam 10 limanın operatörlüğünü yapan şirket, bu yıl 10 ülkede daha yatırım fırsatlarını değerlendirmek üzere çalışmalar yürütüyor.
Malta ve Dubrovnik kurvaziyer limanı satın almalarıyla 2015 sonu itibariyle toplam yolcu sayısını 5,5 milyonun üzerine taşıyan Global Liman İşletmeleri'nin genel müdür yardımcısı Arpak Demircan, kısa dönemde 120-150 milyon dolarlık inorganik büyüme ve genişleme yatırımı planladıklarını söylüyor. Orta vadede ise yine genişleme yatırımları için bu rakam kadar daha harcama yapacaklarını dile getiriyor.
Demircan, şunları söylüyor: "Son yıllarda yapmış olduğu önemli atılımlarla GLİ, dünyanın en büyük kurvaziyer liman işletmecisi olmuştur. Yük limanı işletmeciliği sektöründe de 200 bin TEU'nun üzerinde konteyner hacmi ile uluslararası bir liman operatörü konumundadır. 2015, hem mevcut işlerimizde hem de yeni alımlarla dolu başarılı bir yıl olarak geçti. 2016'nın ise gizlilik çerçevesinde görüşmelerini yürüttüğümüz10 civarında yeni ülke ve kıtalardaki yeni yatırım fırsatlarını değerlendireceğimiz verimli bir yıl olacağını öngörüyoruz."
EVYAPPORT
2015'TE YÜZDE 16 BÜYÜDÜ
Liman işletmeciliği sektöründeki faaliyetlerine 2003 yılında başlayan Evyapport, konteynerterminalinde yıllık 855 bin TEU, sıvı terminalinde ise yıllık 1 milyon ton elleçleme kapasitesine sahip. Bu kapasiteyle 2015 yılında elleçleme miktarını arttırmaya devam eden Evyapport, 605 bin TEU elleçleme gerçekleştirdi ve yüzde 16 oranında büyüme kaydetti.
Evyapport Genel Müdürü Sıtkı Tankurt, konteyner terminalindeki elleçleme miktarıyla Doğu Marmara limanları arasındaki pazar paylarını yüzde 54'e yükselttiklerini söylüyor. T ankurt, "Marmara Bölgesi limanları arasında ihracat konteyner elleçlemesinde birinci sırada yer alan limanımız, bölge ihracatçılarının küresel pazarlara açılan kapısı olmuştur. 2015'te yakaladığımız bu büyümenin ardından 2016 yılında ise bölgedeki konteyner terminali hizmet sağlayıcılarında arz artışı, sektördeki talep artışıyla aynı ivmede olmadığı için büyümemizde bir yavaşlama öngörmekteyiz" diyor.
Öte yandan yatırımlara ise devam ettiklerini kaydeden Sıtkı Tankurt, mevcut demiryolu bağlantısı üzerine yeni projeler geliştirmek için çalışmalar yürüttüklerini belirtiyor. Tankurt, şöyle devam ediyor: "Müşterilerimize hem düşük maliyetli hem de çevreci intermodal taşıma alternatifi sunabilmekteyiz. Diğer yandan hizmet verdiğimiz müşterilerimizin boş konteyner pozisyonlama masraflarını azaltmak ve konteyner yıkama, süpürme, tamir gibi katma değerli hizmetler sunmak amacı ile limanımıza çok yakın bir konumda 50 bin metrekare alan üzerine kurulu kara terminali inşası çalışmalarımız mevcut. Bu yıl bu yatırımı tamamlayarak müşterilerimize bu alanda da değer sunmak istiyoruz."
MMKMETALURJİ
10 MİLYON TON KAPASİTEYLE ÇALIŞIYOR
Doğu Akdeniz'in etkin limanlarından biri olan ve MMK Metalürji tarafından 2010 yılında Hatay'da kurulan MMK Port, 10 milyon ton elleçleme kapasitesiyle çalışmalarını sürdürüyor. 2015 yılında 690 gemi MMK Port limanına yanaşırken, 7,9 milyon ton kargo elleçlemesi gerçekleştirildi. Böylece önceki yıla göre elleçlemede yüzde 9 artış yakalandı.
MMK Port Liman Direktörü Gürol Çetin,
2015 yılının kendileri açısından başarılı biryıl olarak kapandığını dile getiriyor. Toplam yanaşma kapasitesi bin 800 metre olan ve aynı anda 12 geminin yanaşmasına imkan tanıyan bir altyapıya sahip olduklarını dile getiren Çetin, bu yıl için de aynı yükseliş trendini korumak istediklerini, bu nedenle birkaç yatırımı gündeme aldıklarını ifade ediyor. Yeni bir dizi yatırıma da hazırlandıklarını kaydeden Çetin, yük çeşitlerinde meydana gelen değişikler nedeniyle yeni ekipman alımları yaptıklarını ve mevcut vinçlerde revizyon planladıklarını söylüyor. Bu amaçla da 500 bin Euro'luk bir bütçeyi yeni ekipmanlara tahsis ettiklerini anlatıyor. Çetin, "Değişen piyasa şartlarında müşteri memnuniyetini en üst seviyede tutmanın başlıca hedefimiz olduğunu söyleyebiliriz. Bahsetmiş olduğum değişen piyasa şartlarında tonaj hedefini tutturmak için yük portföyümüzü genişletmek büyük önem arz etmekte. Bu nedenle yeni sektör ve yük bağlantıları üzerinde çalışmaktayız" diye konuşuyor.
APM TERMİNALS
YILIN İKİNCİ YARISINDA KAPILARINI AÇIYOR
Danimarka kökenli A.P. Moller Maersk Group bünyesinde yer alan ve terminal işletmeciliğinde dünyanın önde gelen bağımsız liman işletmecilerinden biri olan APM Terminals, global ölçekte beş kıtada ve 59 ülkede faaliyet gösteriyor. Türkiye'deki faaliyetlerine Petkim ile yaklaşık dört yıl önce konteyner limanı kurulması için yapılan işbirliğiyle başlayan APM Terminals, bu yatırımında sona geldi. 2013 yılında inşaatına başlanan ve konteyner ve genel kargo yük rıhtımlarından oluşacak olan APM Terminals İzmir'in 2016 yılı ikinci yarısında ticari faaliyetlerine başlaması bekleniyor.
İzmir Aliağa'da inşaat faaliyetleri devam eden APM Terminals İzmir'in genel müdürü Mogens Wolf Larsen, inşaatı tamamlandığında limanın 1,3 milyon TEU kapasiteyle Ege Bölgesi'nin en büyük konteyner limanı olacağını ifade ediyor. Larsen, şunları söylüyor:
"APM Terminals İzmir, 700 metre rıhtım uzunluğu, 16 metre su derinliği ile 16 bin TEU kapasiteli son nesil gemilere hizmet verebilecek. Böylece etkin ve modern limancılık anlayışıyla Ege Bölgesi'nin ihracat, ithalat ve ticaret yeteneğine büyük bir güç katacak. Ege'yi küresel ticarete doğrudan bağlayacak özelliklere sahip modern bir işletme olarak faaliyete girecek. Aliağa'da kurmakta olduğumuz modern liman İzmir ve Ege piyasası için yakın zamanda dünyadaki en büyük konteyner gemilerinin doğrudan uğradığı ve küresel piyasalar ile entegrasyonun sağlandığı bir liman olacak."
SİBEL ATİK
satik@ekonomist.com.tr
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Geçen 10 yıllık süreçte yük trafiğini yatırımlara paralel yıllık yüzde 6 civarında artıran liman işletmecileri, 20 bin teu yu aşan gemilere ev sahipliği yapmak için yeni yatırımlara soyunuyor.Son yıllarda yatırım rüzgârını arkasına alan limanlar, özel sektörün girişimleriyle ticaretteki payını artırıyor. Son 10 yıllık süreçte limanlarımızda elleçlenen yük miktarı ikiye katlanırken, 2015 yılında bu rakam 400 milyon tonu aştı. Dış ticarette yaşanan olumsuz havaya rağmen deniz yolu taşımacılığında yükselişin en önemli nedenlerinden biri transit geçişlerdeki artış oldu.
Yük trafiğinde yaşanan artışta şüphesiz yeni kapasite artışlarıyla hizmet ve işletmeciliğin sınırlarını zorlayan yatırımcıların girişimleri de etkili. Fakat sektördeki yeni yatırım hamlesinin önümüzdeki dönemde altyapı yatırımlarıyla sürmesi gerekiyor. Bunun nedeni ise deniz ticaretinde ölçek ekonomisiyle büyüyen gemi boyutları.
Çok değil, bir yıl sonra dünya genelinde deniz ticaretine hizmet etmek üzere kapasitesi 18 bin TEU’yu aşan 60 civarında gemi Türk armatörler tarafından denize indirilecek. Öngörülere göre 2020 yılında ise gemilerin kapasiteleri 24 bin TEU’ya ulaşacak.
Gemi büyüklüklerindeki bu gelişmeler 16 bin TEU’ya kadar gemileri ağırlayabilen Türk liman yatırımcılarını da yakından ilgilendiriyor. Büyüyen gemi boyutlarıyla birlikte taşıma maliyetleri düşerken, bu durum liman işletmecileri açısından ise yeni yatırım anlamına geliyor. Uzmanlar şu dönemde ana gemiler için
14,5 metre su derinliği yeterliyken, artık 16 metreyi aşan derinlik gerektiğine işaret ediyor. Dolayısıyla mevcut limanlarda önemli altyapı yatırımlarının devreye gireceğine dikkat çekiliyor. Aksi takdirde transit geçişler önemini artırırken, bizim bu pastadaki payımızı komşu ülkelere kap-tırabileceğimiz ifade ediliyor.
Aslında bunu gören yatırımcılar çalışmaları hızlandırdı. Bunlardan APM Terminals 16 bin TEU’luk gemiler için İzmir Aliağa’da kolları sıva-dı.Türkiye’nin en büyük konteyner limanlarından Marport da 18-20 bin TEU’luk gemilerin yanaşması içi yatırımlarını sürdürüyor. Şu an 16 bin TEU’luk gemilerin yanaşabildiği As-yaport ve DP World de bu yönde önemli merkezlerden. Beklentiler bu yatırımı yenilerinin takip edeceği yönünde.
TAŞINAN YÜK ARTIYOR
Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM) sektör raporunda son birkaç yıldır en büyük gemiyi ticarete sunma konusunda bir rekabete girildiğine dikkat çekilirken, böy-lece peş peşe mega gemilerin hizmete girdiği bir döneme işaret ediliyor. Raporda, limanlar ve diğer lojistik altyapılar göz önüne alındığında, bu gelişmenin yakın gelecekte önemli sorunların yaşanacağı anlamına geldiği ifade ediliyor.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Denizcilik Meclis Başkanı Erol Yücel, mevcut altyapı ve kapasiteyle kısa bir süre öncesine kadar ancak 366 metre uzunluğundaki 16 bin TEU’luk gemileri ağırlayabildiğimizi söylüyor. Yücel, limanlarımızın yeni odağının son jenerasyon, yaklaşık 400 metre boyundaki gemileri de ağırlayacak yatırımlar olacağını ifade ediyor. Erol Yücel, dünyada taşınan mal trafiğinin de her geçen yıl arttığını ve bu yatırımların artık gereklilik olduğunu belirtiyor.
Erol Yücel, yatırım rüzgarının altyapı yönünde esmesi gerektiğine işaret ediyor. Yücel, özel limanların kara, demiryolu bağlantılarının geliştirilmesi, limanlarda geri saha sorununun çözülmesi, yaklaşım kanalları ve su derinliklerinin artırılması gibi yeni yatırım ihtiyacının altından kalkmak için üzerlerindeki mali yüklerin azaltılması ve teşvik edilmesi gibi konulara eğilmek gerektiğini söylüyor.
2016’YA YÜKSELİŞLE GİRDİ
Bu noktada ticaretin yüzde 86’sı-nı deniz yoluyla yapan Türkiye’nin limanlarının performansına bakmak gerekirse, yük elleçleme rakamları artan performansı ortaya koyuyor. 2004 yılında limanlarımızda yapılan yük elleçlemesi 213 milyon ton iken 2015 yılında bu rakamın 400 milyon tonu aştığı görülüyor.
2016 yılının ilk ayına dair veriler de artışa işaret ediyor. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın geçtiğimiz günlerde yayımladığı yük istatistiklerine göre, ocak ayında limanlarımızda yük elleçlemesi toplamda yüzde 12,1 arttı.
Bu artışta dış ticarette deniz yoluna artan ilginin yanı sıra transit geçişlerdeki yükselişin de önemli etkisinin olduğu kaydediliyor. Bakanlığın yayımladığı son verilere göre, bu yılın ocak ayında limanlarımızda elleçlenen yük miktarı 35 milyon 328 bin tonu aştı. Bu artışın önemli bir bölümü transit geçişlerden kaynaklandı. Transit geçişler yüzde 27 artışla 6 milyon tonu buldu.
2020’DE 1 MİLYAR TEU
Erol Yücel, bu hızla giderse 2030 yılında dünya taşımacılığındaki yük trafiğinin iki misline çıkmasının öngörüldüğünü belirtiyor. Yücel, Türkiye’nin de bu artan trafikten payına düşeni alacağını ifade ediyor. Erol Yücel, “2016 yılını artık yukarı yönlü hızlı çıkışın yaşanacağı yılların başlangıcı olarak görüyorum. Türkiye’de limanlarımızda kapasite fazlalığı henüz oluşmadığı için, yeni yatırımlar ve transit geçişlerin etkisiyle büyümenin süreceğini düşünüyorum” diyor.
Gemi boyutları büyürken, dünya ticaretinde denizyoluyla yapılan mal sevkiyatı da artıyor. 2008 yılında dünyada deniz yoluyla taşınan yük miktarı 8,5 milyar ton iken 2014 yılında bu rakam 10,5 milyar tonu buldu. Deniz yoluyla taşınan yük miktarı geçen yıl Türkiye’de 400 milyon tona ulaşırken dünyada ise 11 milyar tonu gördü. Bu rakam dünya limanlarında elleçlenen yük miktarının yaklaşık 700 milyon TEU konteynıra yaklaştığını gösteriyor.
Deniz ticaretine dair yapılan tahminlere göre, 2020 yılında limanlarda elleçlenen konteyner sayısının 1 milyar TEU’ya ulaşması öngörülüyor. Bu öngörüye göre Asya limanlarının bu ticaretteki payının yüzde 65 olması muhtemel.
GEMİLER DE BÜYÜYECEK
Dünya deniz ticaretindeki bu gelişmelere göre artan yükler gemi boyutlarını büyütmeye devam edecek. Yapılan öngörülere göre, 2017 yılı sonrasında 21 bin TEU, 2020’de ise 24 bin TEU kapasiteli 456 metre uzunluğunda gemiler denizlerde yol alacak.
Bu devasa gemiler taşımacılık maliyetlerini düşürmekle birlikte limanlara aynı ölçüde olumlu bir maliyet etkisi getirmiyorlar. Gemi ebatları büyüdükçe rıhtım uzunluğu ve derinlik ölçüleri yetmeyen birçok limanda ek yatırım ihtiyacı ortaya çıkacak. Fiziki sınırlılıklar nedeniyle yeni yatırımla ölçüleri uygun hale getirilemeyecek limanlarda ise atıl kapasite riski oluşabileceği uyarısı yapılıyor.
Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Başkanı Turgut Erkes-kin, küreselleşen dünyada lojistik merkez olma yolunda ilerleyen Türkiye’nin rekabette öne çıkması için diğer taşıma türlerinin yanı sıra deniz taşımacılığını da iyi kullanması gerektiğine işaret ediyor.
Denizyolu taşımacılığında taşıma kapasitesi ve limanların çok önemli olduğunu kaydeden Erkeskin, konteyner taşımacılığı ve beraberinde büyük konteyner gemilerinin hizmete girmesiyle artık limanların her anlamda daha gelişmiş tesisler olmaya başladığına dikkat çekiyor.
GLOBAL LİMAN İSLETMELERİ10 ÜLKEDE DAHA FIRSAT KOLLUYOR
Global Liman İşletmeleri (GLİ), limancılıkta yurtdışında yaptığı yatırımlarla dikkatleri çekiyor. 2004 yılında kurulmuş olmasına rağmen bugün Türkiye ve Karadağ'da işlettiği ticari liman ağına ek olarak Avrupa, Akdeniz ve Asya Pasifik'teki güçlü varlığıyla dünyanın en büyük kurvaziyer liman işletmecilerinden biri oldu. Yedi ülkede sekiz kurvaziyer, bir karma ve bir de ticari liman olmak üzere toplam 10 limanın operatörlüğünü yapan şirket, bu yıl 10 ülkede daha yatırım fırsatlarını değerlendirmek üzere çalışmalar yürütüyor.
Malta ve Dubrovnik kurvaziyer limanı satın almalarıyla 2015 sonu itibariyle toplam yolcu sayısını 5,5 milyonun üzerine taşıyan Global Liman İşletmeleri'nin genel müdür yardımcısı Arpak Demircan, kısa dönemde 120-150 milyon dolarlık inorganik büyüme ve genişleme yatırımı planladıklarını söylüyor. Orta vadede ise yine genişleme yatırımları için bu rakam kadar daha harcama yapacaklarını dile getiriyor.
Demircan, şunları söylüyor: "Son yıllarda yapmış olduğu önemli atılımlarla GLİ, dünyanın en büyük kurvaziyer liman işletmecisi olmuştur. Yük limanı işletmeciliği sektöründe de 200 bin TEU'nun üzerinde konteyner hacmi ile uluslararası bir liman operatörü konumundadır. 2015, hem mevcut işlerimizde hem de yeni alımlarla dolu başarılı bir yıl olarak geçti. 2016'nın ise gizlilik çerçevesinde görüşmelerini yürüttüğümüz10 civarında yeni ülke ve kıtalardaki yeni yatırım fırsatlarını değerlendireceğimiz verimli bir yıl olacağını öngörüyoruz."
EVYAPPORT2015'TE YÜZDE 16 BÜYÜDÜ
Liman işletmeciliği sektöründeki faaliyetlerine 2003 yılında başlayan Evyapport, konteynerterminalinde yıllık 855 bin TEU, sıvı terminalinde ise yıllık 1 milyon ton elleçleme kapasitesine sahip. Bu kapasiteyle 2015 yılında elleçleme miktarını arttırmaya devam eden Evyapport, 605 bin TEU elleçleme gerçekleştirdi ve yüzde 16 oranında büyüme kaydetti.
Evyapport Genel Müdürü Sıtkı Tankurt, konteyner terminalindeki elleçleme miktarıyla Doğu Marmara limanları arasındaki pazar paylarını yüzde 54'e yükselttiklerini söylüyor. T ankurt, "Marmara Bölgesi limanları arasında ihracat konteyner elleçlemesinde birinci sırada yer alan limanımız, bölge ihracatçılarının küresel pazarlara açılan kapısı olmuştur. 2015'te yakaladığımız bu büyümenin ardından 2016 yılında ise bölgedeki konteyner terminali hizmet sağlayıcılarında arz artışı, sektördeki talep artışıyla aynı ivmede olmadığı için büyümemizde bir yavaşlama öngörmekteyiz" diyor.
Öte yandan yatırımlara ise devam ettiklerini kaydeden Sıtkı Tankurt, mevcut demiryolu bağlantısı üzerine yeni projeler geliştirmek için çalışmalar yürüttüklerini belirtiyor. Tankurt, şöyle devam ediyor: "Müşterilerimize hem düşük maliyetli hem de çevreci intermodal taşıma alternatifi sunabilmekteyiz. Diğer yandan hizmet verdiğimiz müşterilerimizin boş konteyner pozisyonlama masraflarını azaltmak ve konteyner yıkama, süpürme, tamir gibi katma değerli hizmetler sunmak amacı ile limanımıza çok yakın bir konumda 50 bin metrekare alan üzerine kurulu kara terminali inşası çalışmalarımız mevcut. Bu yıl bu yatırımı tamamlayarak müşterilerimize bu alanda da değer sunmak istiyoruz."
MMKMETALURJİ10 MİLYON TON KAPASİTEYLE ÇALIŞIYOR
Doğu Akdeniz'in etkin limanlarından biri olan ve MMK Metalürji tarafından 2010 yılında Hatay'da kurulan MMK Port, 10 milyon ton elleçleme kapasitesiyle çalışmalarını sürdürüyor. 2015 yılında 690 gemi MMK Port limanına yanaşırken, 7,9 milyon ton kargo elleçlemesi gerçekleştirildi. Böylece önceki yıla göre elleçlemede yüzde 9 artış yakalandı.
MMK Port Liman Direktörü Gürol Çetin,
2015 yılının kendileri açısından başarılı biryıl olarak kapandığını dile getiriyor. Toplam yanaşma kapasitesi bin 800 metre olan ve aynı anda 12 geminin yanaşmasına imkan tanıyan bir altyapıya sahip olduklarını dile getiren Çetin, bu yıl için de aynı yükseliş trendini korumak istediklerini, bu nedenle birkaç yatırımı gündeme aldıklarını ifade ediyor. Yeni bir dizi yatırıma da hazırlandıklarını kaydeden Çetin, yük çeşitlerinde meydana gelen değişikler nedeniyle yeni ekipman alımları yaptıklarını ve mevcut vinçlerde revizyon planladıklarını söylüyor. Bu amaçla da 500 bin Euro'luk bir bütçeyi yeni ekipmanlara tahsis ettiklerini anlatıyor. Çetin, "Değişen piyasa şartlarında müşteri memnuniyetini en üst seviyede tutmanın başlıca hedefimiz olduğunu söyleyebiliriz. Bahsetmiş olduğum değişen piyasa şartlarında tonaj hedefini tutturmak için yük portföyümüzü genişletmek büyük önem arz etmekte. Bu nedenle yeni sektör ve yük bağlantıları üzerinde çalışmaktayız" diye konuşuyor.
APM TERMİNALSYILIN İKİNCİ YARISINDA KAPILARINI AÇIYOR
Danimarka kökenli A.P. Moller Maersk Group bünyesinde yer alan ve terminal işletmeciliğinde dünyanın önde gelen bağımsız liman işletmecilerinden biri olan APM Terminals, global ölçekte beş kıtada ve 59 ülkede faaliyet gösteriyor. Türkiye'deki faaliyetlerine Petkim ile yaklaşık dört yıl önce konteyner limanı kurulması için yapılan işbirliğiyle başlayan APM Terminals, bu yatırımında sona geldi. 2013 yılında inşaatına başlanan ve konteyner ve genel kargo yük rıhtımlarından oluşacak olan APM Terminals İzmir'in 2016 yılı ikinci yarısında ticari faaliyetlerine başlaması bekleniyor.
İzmir Aliağa'da inşaat faaliyetleri devam eden APM Terminals İzmir'in genel müdürü Mogens Wolf Larsen, inşaatı tamamlandığında limanın 1,3 milyon TEU kapasiteyle Ege Bölgesi'nin en büyük konteyner limanı olacağını ifade ediyor. Larsen, şunları söylüyor:
"APM Terminals İzmir, 700 metre rıhtım uzunluğu, 16 metre su derinliği ile 16 bin TEU kapasiteli son nesil gemilere hizmet verebilecek. Böylece etkin ve modern limancılık anlayışıyla Ege Bölgesi'nin ihracat, ithalat ve ticaret yeteneğine büyük bir güç katacak. Ege'yi küresel ticarete doğrudan bağlayacak özelliklere sahip modern bir işletme olarak faaliyete girecek. Aliağa'da kurmakta olduğumuz modern liman İzmir ve Ege piyasası için yakın zamanda dünyadaki en büyük konteyner gemilerinin doğrudan uğradığı ve küresel piyasalar ile entegrasyonun sağlandığı bir liman olacak."
