Perakende satışlar eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre reel olarak yüzde 0,7 yükseldi. Takvim etkisinden arındırılmış yani işgünü sayısına göre düzeltilmiş perakende satışlarda yıllık bazdaki artış çok az daha yüksek ve yüzde 1 olarak gerçekleşti.
DR.ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış perakende satışlar ise eylülde önceki aya göre yüzde 0,4 geriledi. Askeri darbe girişimine sahne olan temmuz ayında sanayi üretimi gibi perakende satışlarda da çöküş yaşanmıştı.
Temmuz ayında perakende satışlar yıllık bazda yüzde 3,5 düşmüştü. Bu düşüş daha sonra devam etmedi ama perakende satışlarda ciddi bir toparlanma da olmadı. Perakende satışlar ağustos ayında da yıllık bazda yüzde 0,5 gibi çok zayıf bir artış göstermişti.
Bu durum bahar aylarında zayıflamaya başlayan tüketicinin talebinin 15 Temmuz’dan sonra tamamen dibe vurduğunu düşündürüyor. Geleceğe güveni iyice azalan tüketicinin satın alma kararlarını ertelemeye başlaması perakende satışların yerinde saymasına neden oluyor.
Eylül ayı verilerinin açıklanmasıyla perakende satışlarda da üçüncü çeyrek dönemin bilançosu ortaya çıkmış oldu. Üçüncü çeyrekte perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre reel olarak yüzde 0,8 geriledi.
Bu durum üçüncü çeyrekte hanehalkı tüketiminden büyümeye gelen katkının çok zayıflamış olabileceğini işaret ediyor. İlk çeyrekte yüzde 7,1’i bulan hanehalkı tüketimindeki yıllık artış ikinci çeyrekte yüzde 5,2’ye inmişti. Bu oran üçüncü çeyrekte muhtemelen çok daha aşağılarda çıkacak.
Bu da ekonomideki büyüme açısından kötü bir haber oluşturuyor.
