Son yıllarda franchise ile büyüyen pek çok marka kadın girişimcilerden de talep almaya başladı. Markaların kadınlara ait şube sayıları artarken, bunların başarılı şubeler arasına girmeleri de dikkat çekiyor. Kadınlar ağırlıklı olarak gıda sektörüne yatırım yapıyor. KOSGEB’in kendi işyerini açmak isteyen kadınlara sunduğu hibe imkanının, kadın girişimci sayısını daha da artırması bekleniyor.
FATOŞ BOZKUŞ
fbozkus@ekonomist.com.tr
Ulusal Franchising Derneği (UFRAD) verilerine göre, bugün Türkiye’de zincir işletmelerin sayısı bin 850 civarında. Zincirlere bağlı şube sayısı ise 50 bini geçti. Bu işletmelerin bin 500’ü franchise veya bayilik vererek büyüyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Geçmiş yıllarda bu zincir işletmelerin franchise ya da bayiliklerini daha çok erkekler alırken, artık kadınlar da franchise sistemiyle patron olmayı tercih ediyor. Öyle ki bazı markalar sadece kadınlara franchise vererek büyüyor. Bazı markalar da kadın girişimcilere farklı avantajlar sunuyor.
Kadın franchise iş ortağı bulunan marka yöneticileri, kadınların yönetimindeki şubelerin başarı sıralamalarında üstlerde olduğunu da söylüyor. Öyle ki başarısıyla dünyada birinci olan girişimci kadın hikayeleri de oluşmaya başladı. Kadınların franchise ile büyüyen zincir işletmelere başvuru sayısı ise gün geçtikçe artıyor.
YEME İÇME FAVORİ
2004 yılında yüzde 4,5 olan kadın girişimci oranı bugün yüzde 8’e çıkmış durumda. Kadın girişimciler sayı olarak ise 110 bini buluyor. Araştırmalar, kadın girişimcilerin yüzde 82’sinin hizmet sektöründe faaliyet gösterdiğini söylüyor.
Kadın girişimcilerin yüzde 40’ı işkolu olarak ticaret ve satış alanında yoğunlaşıyor. Kadın girişimcilerin yüzde 70’i mikro işletme sahibi. Kadınların yüzde 75’inin işlerini 2000 yılı ve sonrasında kurduğu da dikkati çekiyor.
Kendi işinin patronu olmak isteyen kadınların son dönemde zincir işletmelerin franchise haklarını almak yönünde tercihte bulundukları görülüyor. Hatta kadın girişimciler şube sayılarını zaman içinde artırıyor. Zincir işletmelerin yöneticileri özellikle kadın franchise’larının başarı listesinde ilk sıralarda olduğunu söylüyor.
Kadınların ağırlıklı olarak yeme içme sektöründeki markalardan franchise aldıkları görülüyor. Mesela 79 franchise şubesi bulunan Aslı Börek’te bu şubelerden 23’ü kadın girişimcilere ait. Marka ve ürün konseptine yakın olmaları nedeniyle bu işe giriş yapan kadınlar başarı listesinde de üst sırada yer alıyor. 32 ilde 71 şubesi olan Bursa Kebap Evi’nin altı şubesinin sahibi kadın. Şube sıralamasına bakıldığında bu şubeler ilk 20’de yer alıyor.
KADIN SAYISI ARTIYOR
320’ye ulaşan franchise şubeleri içinde 40’ının kadınlar tarafından yönetildiğini söyleyen Kahta Çiğköfte Genel Müdürü Orhan Güzelaydınlı, 2-3 yıldır kadınlardan gelen talepte ciddi bir artış olduğunu ifade ediyor.
Kadın girişimcilerin ekonomik ve sosyal hayatta her geçen gün ağırlıklarını artırmasının ve başarılı kadın girişimcilerin diğer kadınlara örnek olmasının bu artışın nedeni olduğunu belirten Güzelay-dınlı, “Bize gelen franchise başvurularının yüzde 30’u kadın girişimcilerden geliyor” diye konuşuyor.
Gayrimenkul danışmanlığı da kadınların tercihlerinde öne çıkıyor. Örneğin Altın Emlak’ın franchise’ları arasına kadınlar beş yıl önce girmiş ve sayıları bugün 11’e ulaşmış durumda.
YÜZDE 20 BÜYÜME VAR!
Şube sayısının yüzde 10’unu kadın yatırımcılar oluşturduğu halde toplam cironun yüzde 15’inin kadın yatırımcıların şubeleri tarafından yapıldığını söyleyen Gönül Kahvesi Franchise ve Pazarlama Müdürü Barış Arıcı, bu kadın girişimciler arasında ilginç hikayeler olduğunu ifade ediyor. Arıcı, bu konuda şunları söylüyor: “Kadın yatırımcı adaylarının ilgisi her yıl periyodik olarak yaklaşık yüzde 20 artıyor.
Çok farklı hikayeler var. Örneğin bir şubemizin sahibi, yönetici olarak çalıştığı 3,5 yılın sonunda Gönül Kahvesi şubesine ortak oldu. Daha sonra ortakları başka şehirde olduklarından dolayı ayrılma kararı alınca tek başına şubenin sahibi olmaya karar verdi. O günden bu yana bu süreci başarılı bir şekilde götürüyor.”
BAŞARILARI ÖRNEK OLUYO
Son beş yılda kadın franchise sayısını yüzde 20 artıran Oses Çiğköfte’nin 720 bayisi arasında 131’i kadın. Müşterilerin çoğu öğrenci olduğu için kadın bayilerin daha başarılı olduğu görülüyor. Marka gelecek dönemde kadınlara yönelik teşvik için bazı projeler hazırlıyor. Yakın zamanda bu projeler hayata geçirilecek.
96 şubesinin 72’si franchise olan Dry Clean’in 31 kadın franchise’ı var. Bu alanda kadın girişimciler erkeklere göre daha başarılı. Şirketin ayın en başarılı şube seçimlerinde uzun zamandır genelde kadın franchise’lar ödüllendiriliyor.
Little Ceasers Türkiye Genel Müdürü Banu Güney Arıduru, Türkiye’de 73 franchise şubeleri olduğunu ve bu şubelerin 11’inin kadınlar tarafından yönetildiğini ifade ediyor. Arıduru, “2019 yılına kadar Türkiye’de 300 şubeye ulaşma hedefimiz var. Kadın franchise sayımızın bu doğrultuda artacağını umuyoruz” diye konuşuyor.
Franchise sistemiyle büyüyen Re/max Türkiye’nin çatısı altında bugün 260 ofis var. Bunların yüzde 40’nın sahibi ise kadınlardan oluşuyor. Yedi yıldır bu sistem içerisinde çalışan Evrim Kırmızıtaş, 2016 yılında Amerika ve Kanada hariç tüm danışmanlar arasında gayrimenkul satışında dünya birincisi oldu. Re/max Türkiye kurulduğundan bugüne yani 20 yıldır bu ödülü alan ilk ve tek kadın olan Kırmızıtaş’ın bu başarısının kadın girişimcilere ilham kaynağı olacağı düşünülüyor.
TAMAMI KADINLARIN ELİNDE
Bazı markaların franchise’larının tamamı kadınlardan oluşuyor. Örneğin kadın spor ve yaşam merkezi b-fit’in 118 franchise’ının tamamı kadın. Öyle ki üç b-fit girişimcisi aynı zamanda b-fit’in hissedarı da olmuş durumda. Bunlardan biri, Diyarbakır Diclekent’teki b-fit’in kurucusu Mehtap Yakıt. Diyarbakır’da kadın girişimci olmanın zorluklarından bahseden Yakıt, şu anda iki bi-fit şubesi olduğunu söylüyor.
Ebeveyn-çocuk interaktif eğitim programları alanında hizmet veren Gymboree Play & Music’in Türkiye’deki 12 franchise’ı da kadın. Gymboree Play & Music Türkiye Kurucusu Esra Taşar, şu anki franchise’larının yarısının daha önce kendi velileri olduğunun altını çiziyor.
FATOŞ BOZKUŞ
fbozkus@ekonomist.com.tr
Ulusal Franchising Derneği (UFRAD) verilerine göre, bugün Türkiye’de zincir işletmelerin sayısı bin 850 civarında. Zincirlere bağlı şube sayısı ise 50 bini geçti. Bu işletmelerin bin 500’ü franchise veya bayilik vererek büyüyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Kadın franchise iş ortağı bulunan marka yöneticileri, kadınların yönetimindeki şubelerin başarı sıralamalarında üstlerde olduğunu da söylüyor. Öyle ki başarısıyla dünyada birinci olan girişimci kadın hikayeleri de oluşmaya başladı. Kadınların franchise ile büyüyen zincir işletmelere başvuru sayısı ise gün geçtikçe artıyor.
YEME İÇME FAVORİ
2004 yılında yüzde 4,5 olan kadın girişimci oranı bugün yüzde 8’e çıkmış durumda. Kadın girişimciler sayı olarak ise 110 bini buluyor. Araştırmalar, kadın girişimcilerin yüzde 82’sinin hizmet sektöründe faaliyet gösterdiğini söylüyor.
Kadın girişimcilerin yüzde 40’ı işkolu olarak ticaret ve satış alanında yoğunlaşıyor. Kadın girişimcilerin yüzde 70’i mikro işletme sahibi. Kadınların yüzde 75’inin işlerini 2000 yılı ve sonrasında kurduğu da dikkati çekiyor.
Kendi işinin patronu olmak isteyen kadınların son dönemde zincir işletmelerin franchise haklarını almak yönünde tercihte bulundukları görülüyor. Hatta kadın girişimciler şube sayılarını zaman içinde artırıyor. Zincir işletmelerin yöneticileri özellikle kadın franchise’larının başarı listesinde ilk sıralarda olduğunu söylüyor.
Kadınların ağırlıklı olarak yeme içme sektöründeki markalardan franchise aldıkları görülüyor. Mesela 79 franchise şubesi bulunan Aslı Börek’te bu şubelerden 23’ü kadın girişimcilere ait. Marka ve ürün konseptine yakın olmaları nedeniyle bu işe giriş yapan kadınlar başarı listesinde de üst sırada yer alıyor. 32 ilde 71 şubesi olan Bursa Kebap Evi’nin altı şubesinin sahibi kadın. Şube sıralamasına bakıldığında bu şubeler ilk 20’de yer alıyor.
KADIN SAYISI ARTIYOR
320’ye ulaşan franchise şubeleri içinde 40’ının kadınlar tarafından yönetildiğini söyleyen Kahta Çiğköfte Genel Müdürü Orhan Güzelaydınlı, 2-3 yıldır kadınlardan gelen talepte ciddi bir artış olduğunu ifade ediyor.
Kadın girişimcilerin ekonomik ve sosyal hayatta her geçen gün ağırlıklarını artırmasının ve başarılı kadın girişimcilerin diğer kadınlara örnek olmasının bu artışın nedeni olduğunu belirten Güzelay-dınlı, “Bize gelen franchise başvurularının yüzde 30’u kadın girişimcilerden geliyor” diye konuşuyor.
Gayrimenkul danışmanlığı da kadınların tercihlerinde öne çıkıyor. Örneğin Altın Emlak’ın franchise’ları arasına kadınlar beş yıl önce girmiş ve sayıları bugün 11’e ulaşmış durumda.
YÜZDE 20 BÜYÜME VAR!
Şube sayısının yüzde 10’unu kadın yatırımcılar oluşturduğu halde toplam cironun yüzde 15’inin kadın yatırımcıların şubeleri tarafından yapıldığını söyleyen Gönül Kahvesi Franchise ve Pazarlama Müdürü Barış Arıcı, bu kadın girişimciler arasında ilginç hikayeler olduğunu ifade ediyor. Arıcı, bu konuda şunları söylüyor: “Kadın yatırımcı adaylarının ilgisi her yıl periyodik olarak yaklaşık yüzde 20 artıyor.
Çok farklı hikayeler var. Örneğin bir şubemizin sahibi, yönetici olarak çalıştığı 3,5 yılın sonunda Gönül Kahvesi şubesine ortak oldu. Daha sonra ortakları başka şehirde olduklarından dolayı ayrılma kararı alınca tek başına şubenin sahibi olmaya karar verdi. O günden bu yana bu süreci başarılı bir şekilde götürüyor.”
BAŞARILARI ÖRNEK OLUYO
Son beş yılda kadın franchise sayısını yüzde 20 artıran Oses Çiğköfte’nin 720 bayisi arasında 131’i kadın. Müşterilerin çoğu öğrenci olduğu için kadın bayilerin daha başarılı olduğu görülüyor. Marka gelecek dönemde kadınlara yönelik teşvik için bazı projeler hazırlıyor. Yakın zamanda bu projeler hayata geçirilecek.
96 şubesinin 72’si franchise olan Dry Clean’in 31 kadın franchise’ı var. Bu alanda kadın girişimciler erkeklere göre daha başarılı. Şirketin ayın en başarılı şube seçimlerinde uzun zamandır genelde kadın franchise’lar ödüllendiriliyor.
Little Ceasers Türkiye Genel Müdürü Banu Güney Arıduru, Türkiye’de 73 franchise şubeleri olduğunu ve bu şubelerin 11’inin kadınlar tarafından yönetildiğini ifade ediyor. Arıduru, “2019 yılına kadar Türkiye’de 300 şubeye ulaşma hedefimiz var. Kadın franchise sayımızın bu doğrultuda artacağını umuyoruz” diye konuşuyor.
Franchise sistemiyle büyüyen Re/max Türkiye’nin çatısı altında bugün 260 ofis var. Bunların yüzde 40’nın sahibi ise kadınlardan oluşuyor. Yedi yıldır bu sistem içerisinde çalışan Evrim Kırmızıtaş, 2016 yılında Amerika ve Kanada hariç tüm danışmanlar arasında gayrimenkul satışında dünya birincisi oldu. Re/max Türkiye kurulduğundan bugüne yani 20 yıldır bu ödülü alan ilk ve tek kadın olan Kırmızıtaş’ın bu başarısının kadın girişimcilere ilham kaynağı olacağı düşünülüyor.
TAMAMI KADINLARIN ELİNDE
Bazı markaların franchise’larının tamamı kadınlardan oluşuyor. Örneğin kadın spor ve yaşam merkezi b-fit’in 118 franchise’ının tamamı kadın. Öyle ki üç b-fit girişimcisi aynı zamanda b-fit’in hissedarı da olmuş durumda. Bunlardan biri, Diyarbakır Diclekent’teki b-fit’in kurucusu Mehtap Yakıt. Diyarbakır’da kadın girişimci olmanın zorluklarından bahseden Yakıt, şu anda iki bi-fit şubesi olduğunu söylüyor.
Ebeveyn-çocuk interaktif eğitim programları alanında hizmet veren Gymboree Play & Music’in Türkiye’deki 12 franchise’ı da kadın. Gymboree Play & Music Türkiye Kurucusu Esra Taşar, şu anki franchise’larının yarısının daha önce kendi velileri olduğunun altını çiziyor.
