Hammadde ve lojistik maliyetlerindeki artış damacana su fiyatlarının da fırlamasına neden oldu. Son gelen zamlarla damacana su fiyatları 39 TL’ye kadar çıktı.
Ayşegül Sakarya Pehlivan /
asakarya@ekonomist.com.tr
Yükselen lojistik maliyetleri ve hammadde fiyatlarındaki artış damacana su fiyatlarını da etkiledi. 2022 yılının ilk aylarında başlayan zam dalgası artarak devam ediyor. Geçen yıl yaz aylarında 14-15 liraya satılan damacana su fiyatları 39 TL’ye kadar ulaştı. Bugün Türkiye’de plastik damacana su fiyatları eve teslim servis hizmet maliyeti ile ortalama 29-39 TL aralığında değişiyor.
SUDER Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Karamehmetoğlu fiyatlardaki artışın sebeplerini şu şekilde açıklıyor:
“Yaşanılan pandemi süreci nedeniyle dünya piyasalarında plastik hammadde üretiminin hem azalması hem de fiyatlarının aşırı yükselmesi, ithalattaki navlun maliyetlerinin ciddi miktarlarda artması, buna ilave olarak ülkemizde döviz kurlarındaki aşırı yükselişler plastik ambalaj (şişe, kapak, emniyet bandı, shring) maliyetlerinin son bir yılda Euro bazında yüzde 110’un üzerinde, TL bazında ise kurların da yükselmesi ile yüzde 300’ün üzerinde yükselmesine neden oldu. Buna ek olarak dünyada artan enerji fiyatları ile birlikte Türkiye’de döviz kurlarındaki aşırı yükselişlerin paralelinde elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki büyük artışlar, işçilik ve diğer maliyetlerdeki aşırı yükselmeler de su fiyatlarını etkiledi. 2021 yılının ikinci yarısında başlayan bu süreç ambalajlı su üretim maliyetlerinin yüzde 150’leri geçen oranlarda artışlara neden oldu."
ULAŞIM MALİYETLERİ ARTTI
Sektördeki tüm firmaların satış fiyatlarını artırmamak için çok ciddi şekilde çaba sarf ettiklerini söyleyen Karamehmetoğlu, “Sektörümüzdeki yoğun rekabet şartları firmaların zorunlu olmadıkça fiyat artışına imkân vermemekte. Ancak son aylara artan maliyetlere (2021 Ağustos– 2022 Ağustos) baktığımızda motorin fiyatları yüzde 235, otoyol ve köprü geçiş ücretleri yüzde 54, asgari ücret yüzde 50, elektrik faturaları ve sanayide kullanılan doğalgaz faturaları ise yüzde 213 oranında arttı. Bu artışların yanı sıra çift yönlü nakliye süreci olduğu için de damacana fiyatlarına motorin zammı ve köprü otoyol ücretlerindeki artışlar ister istemez son aylarda damacana fiyatlarına doğrudan yansıdı” diye konuşuyor.
Sektörümüzde karlılık oranları oldukça düşük olduğunu söyleyen Karamehmetoğlu, yüksek yatırım gerektiren, sermaye yoğun bir iş kolunu temsil ettiklerini belirtiyor. Sektörün çevreye olan etkisini azaltmak için Depozito Yönetim Sistemi’nin ülke genelinde kurulması için çalışmalar yürüttüklerini belirten Karamehmetoğlu, “Sektörümüz Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın nezdinde yapılan tüm çalışmaları desteklemekte ve yoğun çaba sarfetmekte. Birçok gelişmiş ülkede bile tam olarak uygulanamayan bu uygulama, yoğun çalışmaları ile yakın zamanda devreye alınacaktır. Sektör olarak üreticilerimizi finansal bir darboğaza sokulmadan hayata geçirilmesi yönünde beklentimiz yüksek” diye konuşuyor.
MARKA MARKA DAMACANA SU FİYATLARI
- Pınar: 39 TL
- Erikli: 36 TL
- Kuzeyden: 36 TL
- Saka: 35.50 TL
- Sırma: 35 TL
- Nestle: 34 TL
- Damla: 32 TL
- Gümüş Su: 32 TL
- Buzdağı: 31 TL
Not: Fiyatlar bölgeye ve bayiye göre değişebiliyor.
PAZAR 12,7 MİLYAR TL’YE ULAŞACAK
2021 yılında Türkiye’de su pazarı hacmi yüzde 5,6’lık büyüme ile 11,1 milyar litreye ulaştı ve bu hacmin 6,2 milyar litresi yüzde 4,1’lik büyüme ile damacana satış kanalından, 4,9 milyar litresi de yüzde 7,5’lik büyüme ile PET satış kanalından geldi. Tonaj olarak damacana toplamının yüzde 55’ini, diğer ambalajlı sular ise yüzde 45’ini oluşturdu. 2021 yılında sektördeki toplam ciro yaklaşık 9,3 milyar TL’ye ulaştı. 2022 yılında Türkiye’de su pazarı hacminin yaklaşık 11,7 milyar litreye ulaşması, bu hacmin 6,4 milyar litresinin damacana satışından, 5,3 milyar litresinin de PET satışından gelmesi ve sektördeki toplam cironun yaklaşık 12,7 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor.
KİŞİ BAŞI 76 LİTRE DAMACANA TÜKETTİK
*2021 yılında yıllık kişi başına ortalama tüketimi 58 lt PET & cam, 73 lt damacana olmak üzere toplam 131 litre olarak gerçekleşti.
*2022 yılında yıllık kişi başına ortalama tüketimi 63 lt PET & cam, 76 lt damacana olmak üzere toplam 139 litre olarak gerçekleşmesi bekleniyor.
SU FİYATLARINI ETKİLEYEN MALİYETLER
• Motorin – akaryakıt maliyeti
• Otoyol ve köprü geçiş ücretleri
• Elektrik maliyeti
• İşçi – çalışan maliyeti
• Ambalaj Maliyeti (Kap, Kapak, Emniyet Bandı, Koli, Shring)
