Kongre turizminde bir dönem dünya sekizinciliğine kadar yükselen Türkiye, 133'üncü sıraya geriledi. Bu da birinci ligden üçüncü lige düştüğümüz anlamına geliyor. İstanbul'un kongre takviminde bu yıl sadece 24 kongre varken, 2020'de ise şimdilik üç kongre bulunuyor.
LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
lgokmen@ekonomist.com.tr
Turizmde bu yıl Türkiye'nin kaynak pazarlarında ciddi bir yükseliş söz konusu. Özellikle kıyı otellerinin yılı yüzde 95'lere varan doluluklarla geçirmesi bekleniyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Ancak turist başı geliri artırma planlarının yapıldığı bu dönemde turizme gelir anlamında ciddi katkı sağlayan kongre turizminden gelen veriler pek iç açıcı değil.
Son dört yılda yaşanan terör olayları ve siyasi gelişmeler gibi ülke imajını bozan faktörler nedeniyle neredeyse durma noktasına gelen kongre turizminde Türkiye üçüncü lige gerilemiş durumda. Kongre turizminin Türkiye'deki başkenti İstanbul'un takviminde bu yıl sadece 24 kongre var. İstanbul'un 2020 takviminde ise sadece üç kongre bulunuyor.
Kongre takvimi genelde iki yıl öncesinde belirleniyor. Günümüzde 800-1.000 kişilik kongrelerin son 7-8 aylık süreçte yerlerini belirleyebildikleri vurgulanıyor. Bu kapsamda önümüzdeki yıl için eylül ayına kadar yeni kongrelerin de gelme ihtimali bulunduğuna ancak sayının çok artmayacağına işaret ediliyor.
133'ÜNCÜ SIRAYA İNDİK
Uluslararası Kongre ve Toplantı Birliği'nin (ICCA) 2018 dünya kongre turizmi pazarı raporu verileri gelinen noktaya işaret ediyor. ICCA raporuna göre, ülkeler sıralamasında Türkiye 2018 yılında 49'uncu sıradan 133'üncü sıraya indi.
Şehirler sıralamasında ise geçmişte ilk beş arasında yer alan İstanbul bu kez ilk 20 arasına bile giremedi. Dünya kongre turizminin verilerini ortaya koyan rapora göre, ülkeler sıralamasında 947 toplantı ile ABD başı çekiyor.
642 kongre ile Almanya ikinci sırada, 595 kongre ile İspanya üçüncü sırada yer alıyor. Şehirler sıralamasında ise 212 toplantı ile Paris ilk sırada bulunurken, 172 toplantı ile Viyana, 165 toplantı ile Madrid üçüncü sırada görünüyor.
2021'DE TOPARLANIR MI?
İstanbul son dönemde hızla kan kaybetse de 2021 yılında toparlanma yaşanması bekleniyor. İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu (İCVB) kongre takvimine göre, bu yıl İstanbul'da 24 orta ve büyük çaplı kongre ile 15 bin 497 delege ağırlanacak.
2020 takviminde ise şu anda üç toplantı ile 3 bin 430 delegenin ağırlanması bekleniyor. Bu yılki kongrelerin en büyüğü, 21-24 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan ve 6 bin delegenin katılması beklenen 17.
Dünya Gastroenteroloji Kongresi GASTRO 2019 olacak. Onu 11-14 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan ve 3 bin 200 kişinin katılacağı 14. Dünya Perinatal Tıp Kongresi (WCPM) izliyor.
Lütfi Kırdar Kongre Merkezi Genel Müdürü Handan Boyce, İstanbul'un kongre destinasyonları arasında hala cazibesini koruduğunu, imajın düzelmesi halinde uluslararası kongrelerin İstanbul'a gelmeye istekli olduğunu vurguluyor.
Boyce, "2023 ve sonrasındaki büyük çaplı kongreleri almak için çalışmalıyız. ICCA'nın veri tabanında açık yılları bulunan kongreler üzerine çalışılmalı. İstanbul cazibesi yüksek bir kent olarak yüksek katılımlı 30 kongreye ev sahipliği yapabilecek potansiyele sahip" diyor.
Handan Boyce, kongreler üzerinden yapılan dijital tanıtımların da ülke ve kentlerin kongre sayısını artırmalarına katkı sağladığını söylüyor.
3-4 GÜN KALIYORLAR
Nitelikli turist olarak adlandırılan kongre turistleri geldikleri kentte ortalama 3-4 gün kalıp günlük 600 ile 2 bin 500 Euro arasında harcama yapıyorlar. Bu turistlerin harcama potansiyellerinin sunulan hizmetlere göre değiştiğine dikkat çekilirken, kültür ve sanat etkinliklerinden yararlanmaktan keyif aldıkları ifade ediliyor.
Ayrıca kaliteli restoranlarda ve eğlence mekanlarında da harcama yaptıkları belirtiliyor. Kongre takvimi yoğun bir kentin merkezinden çeperlerine kadar tüm oteller yoğunluk oranına göre doluyor ve 54 yan sektörde canlanma yaşanıyor.
Lazzoni Otel Genel Müdürü Gürhan Sayar, kongre turizminde 2019'a dair işler 2016-2017 döneminde kesinleştiği için 2020'den sonra hareketlenme olmasını beklediklerini söylüyor.
Sayar, turizmde en fazla harcama yapan grubun kongre turistleri olduğuna dikkat çekiyor. Gürhan Sayar, "Otelimiz İstanbul'un büyük kongre merkezlerinden birinin hemen yanında.
2015'e kadar çok güzel uluslararası kongrelere ev sahipliği yapıldığı dönemde oda rakamlarımız yüksekti. Şu anda aynı hareketlilik yok ama 1-2 yılda tekrar hareketlenme bekliyoruz" diye konuşuyor.
ANADOLU DURGUN
Kongre turizminde İstanbul'un parlak günlerini yaşadığı dönemde Ankara, Antalya, Aydın-Kuşadası, Konya gibi kentlerde de küçük çaplı uluslararası kongreler düzenleniyordu.
Ancak Türkiye'nin kongre turizminde aldığı darbe bu kentlerdeki kongrelerin de gitmesine neden oldu. Son dönemde bu kentlerde de küçük çaplı şirket toplantılarının yoğunlaştığı ancak uluslararası kongrelerin henüz geri gelmediği ifade ediliyor.
Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, kongre turizminin en büyük destinasyonu olan İstanbul'un 2016 yılında terör nedeniyle ciddi bir darbe yediğini, bunun toparlanabilmesi için beş yıl geçmesi gerektiğini vurguluyor.
İşler, 2021 yılından itibaren ise ülke imajını etkileyecek ekstra bir gelişme olmazsa toparlanma görüleceğine işaret ediyor. Mehmet İşler, "Kongreler, daha çok kültür odaklı kaliteli turist getiriyor.
Kongreler, kişi başı geliri yüksek bir turist profilini getirmesi bakımından önemli. Göçler, terör algısı ve savaş ortamı, kongre turizmini bitirdi" yorumunu yapıyor.
