Koronavirüs krizi, dünyada yaşanan önceki kriz ve salgınlardan oldukça farklı. Bunun öncelikli nedeni, sağlık krizi olarak başlayan, bireylerin hareket imkânlarının sınırlanması ile devam eden koronavirüs krizinin, günlük hayatın durağanlaşması sonucunda ekonomik bir krize dönüşmesi. Birçok bileşeni olması nedeniyle diğer krizlerden ayrışıyor. İşsizlik ve gelir kaybının, artan belirsizlikle birleşmesi talebi düşürüyor. Dolayısıyla koronavirüs salgınının önceki krizlerden farklı olmasının bir diğer nedeni de arz ve talep şokları sebebiyle ekonomiye ciddi olumsuz etkileri olması.
Simon - Kucher & Partners Türkiye Direktörü Okan Çetintürk, koronavirüs pandemisiyle birlikte Türkiye'de de insanların normalden daha fazla harcadığı ürün ve hizmetler, gıda, sağlık ve hijyen ürünlerinin, ev bakım ürünleri olduğunu ifade etti. Müşterilerin panik satın alma ve stoklama davranışları, başta medikal ürünler ve temizlik ürünlerinde talebin karşılanamamasına neden olduğunu belirten Çetintürk, “Bununla birlikte, sosyal mesafenin korunması ve karantina süresinin belirsizliği hem tüketicilerin hem de sektörlerin güvenlik sebebiyle online kanallara yönelmesini tetiklemiş oldu. Özellikle de perakende sektöründe bu oran çok yüksek” dedi.
Başta turizm ve eğlence sektörü olmak üzere, birçok sektör için durumun oldukça zor olduğuna dikkat çeken Çetintürk, “Turizm ve eğlence sektörü dışında parlayan ve sönen sektörleri ise dijital kanalın güçlülüğü belirliyor. Kriz döneminde negatif etkilenen sektörlerin, özellikle perakende sektörünün, krizin etkilerini hafifletmek için uygulayabileceği stratejilerin başında e-ticarete yönelmek geliyor” diye konuştu.
Euromonitor International da satışlarında güçlü artış öngörülen sektörleri, ambalajlı gıda ürünleri, tüketici sağlığı ve ev bakım olarak belirledi. Mart ayı sonunda 26 ülkede, 20’den fazla sektörde incelenen tüketici davranışları araştırmasına göre, süpermarket segmentindeki online trafik, Ocak ve Şubat 2020 dönemine kıyasla yüzde 135 artmış görünüyor. Olumsuz etkilenen sektörlerin başında gelen turizm ve eğlence sektörlerindeki online ziyaretlerin ölçülen döneme kıyasla azalma oranı ise yüzde 73’ler civarında.
Özellikle tüketici ürünleri ve perakende sektöründe güvenlik sebebiyle online kanallara yönelme oranı çok yüksek. Gıda perakendeciliği ve gıda dışı perakende, koronavirüs krizinden farklı etkileniyor.
Tüketicilerin panik satın alım davranışlarıyla yüksek oranda gıda stoklaması kriz döneminde gıda perakendeciliğini, özellikle online kanalda güçlendiriyor. ABD’de Walmart ve Target gibi çok amaçlı satış noktalarında, ambalajlı tüketici ürünlerinin satışlarının bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10 arttığını görülüyor. Araştırmaya göre, virüsün bulaşıcılığı sebebiyle evlerinden çıkmayan tüketicilerin yüzde 47'sinden fazlası günlük mağaza içi harcamalarını azalttı ve ABD'de yanıt verenlerin yüzde 20’sinden fazlası online alışveriş sıklıklarının bu süre zarfında arttığını söyledi.
Hem ihtiyari harcamaların azalması hem de mağazaların kapanmasının etkisiyle, gıda dışı perakende şirketleri online kanallarda promosyonlara yöneldi.
Online satışların tüm dünyada artış gösterdiği gözlemleniyor. Dünya genelinde 13 ülkede yapılan araştırmada, katılımcıların yüzde 47’si önceki döneme kıyasla, kriz döneminde daha fazla online alışveriş yaptığını söylüyor. Çin özelinde incelendiğinde bu rakam yüzde 67’ye çıkıyor.
Çetintürk, “Türkiye’ye baktığımızda ise önümüzdeki dönemde benzer bir senaryo göreceğimizi söylemek zor değil. Örneğin yiyecek-içecek sektörünün lider markalarından birinde, korona öncesi dönemde eve servisin yüzde 60 oranında olduğunu görüyorduk. Bu rakam kriz döneminde yüzde 75’e çıktı. Perakende sektöründe ise artış oldukça fazla. Perakende sektöründe birlikte çalıştığımız bir şirketin, online kanalı üzerinden gerçekleştirdiği satışların dört katına çıktığını gözlemledik” dedi.
Simon-Kucher & Partners’ın koronavirüsün ticaret üzerindeki etkisini ve şirketlerin nasıl tepki vermesi gerektiğini birçok endüstri perspektifinden incelediklerine dikkat çeken Çetintürk, şirketlere şu tavsiyeleri verdi:
“Şirketlere genel olarak en öncelikli tavsiyemiz, zaten çok zor olan bu durumu kendi faydaları için kullanmayı düşünmek yerine müşterileriyle ve diğer paydaşlarıyla birlikte çalışmaları yönünde olacak. En fazla etkilenen sektörler için tavsiyelerimiz şirketlerin aceleci fiyat hareketlerinden kaçınmaları, müşteri ilişkilerine odaklanmaları ve artan müşteri talebiyle bağlantılı olarak katma değerli ürün ve hizmetlerini keşfetmeleri gerektiğidir. Ayrıca her zaman uzun dönemli ve alternatifli senaryolara hazır bir şekilde hareket edilmeli. Ürün, servis ve kanal doğrultusunda oluşacak yeni iş modelleri, yeni dünya düzeninde öne çıkacak.”
Araştırmada başa çıkan diğer konu başlıkları ise şöyle:
Değişim kalıcı olacak
Simon - Kucher & Partners Türkiye Direktörü Okan Çetintürk, koronavirüs pandemisiyle birlikte Türkiye'de de insanların normalden daha fazla harcadığı ürün ve hizmetler, gıda, sağlık ve hijyen ürünlerinin, ev bakım ürünleri olduğunu ifade etti. Müşterilerin panik satın alma ve stoklama davranışları, başta medikal ürünler ve temizlik ürünlerinde talebin karşılanamamasına neden olduğunu belirten Çetintürk, “Bununla birlikte, sosyal mesafenin korunması ve karantina süresinin belirsizliği hem tüketicilerin hem de sektörlerin güvenlik sebebiyle online kanallara yönelmesini tetiklemiş oldu. Özellikle de perakende sektöründe bu oran çok yüksek” dedi.
Kriz döneminde parlayan ve sönen sektörler
Başta turizm ve eğlence sektörü olmak üzere, birçok sektör için durumun oldukça zor olduğuna dikkat çeken Çetintürk, “Turizm ve eğlence sektörü dışında parlayan ve sönen sektörleri ise dijital kanalın güçlülüğü belirliyor. Kriz döneminde negatif etkilenen sektörlerin, özellikle perakende sektörünün, krizin etkilerini hafifletmek için uygulayabileceği stratejilerin başında e-ticarete yönelmek geliyor” diye konuştu.
Euromonitor International da satışlarında güçlü artış öngörülen sektörleri, ambalajlı gıda ürünleri, tüketici sağlığı ve ev bakım olarak belirledi. Mart ayı sonunda 26 ülkede, 20’den fazla sektörde incelenen tüketici davranışları araştırmasına göre, süpermarket segmentindeki online trafik, Ocak ve Şubat 2020 dönemine kıyasla yüzde 135 artmış görünüyor. Olumsuz etkilenen sektörlerin başında gelen turizm ve eğlence sektörlerindeki online ziyaretlerin ölçülen döneme kıyasla azalma oranı ise yüzde 73’ler civarında.
Promosyonlar öne çıktı
Özellikle tüketici ürünleri ve perakende sektöründe güvenlik sebebiyle online kanallara yönelme oranı çok yüksek. Gıda perakendeciliği ve gıda dışı perakende, koronavirüs krizinden farklı etkileniyor.
Tüketicilerin panik satın alım davranışlarıyla yüksek oranda gıda stoklaması kriz döneminde gıda perakendeciliğini, özellikle online kanalda güçlendiriyor. ABD’de Walmart ve Target gibi çok amaçlı satış noktalarında, ambalajlı tüketici ürünlerinin satışlarının bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10 arttığını görülüyor. Araştırmaya göre, virüsün bulaşıcılığı sebebiyle evlerinden çıkmayan tüketicilerin yüzde 47'sinden fazlası günlük mağaza içi harcamalarını azalttı ve ABD'de yanıt verenlerin yüzde 20’sinden fazlası online alışveriş sıklıklarının bu süre zarfında arttığını söyledi.
Hem ihtiyari harcamaların azalması hem de mağazaların kapanmasının etkisiyle, gıda dışı perakende şirketleri online kanallarda promosyonlara yöneldi.
Eve servis satışları arttı
Online satışların tüm dünyada artış gösterdiği gözlemleniyor. Dünya genelinde 13 ülkede yapılan araştırmada, katılımcıların yüzde 47’si önceki döneme kıyasla, kriz döneminde daha fazla online alışveriş yaptığını söylüyor. Çin özelinde incelendiğinde bu rakam yüzde 67’ye çıkıyor.
Çetintürk, “Türkiye’ye baktığımızda ise önümüzdeki dönemde benzer bir senaryo göreceğimizi söylemek zor değil. Örneğin yiyecek-içecek sektörünün lider markalarından birinde, korona öncesi dönemde eve servisin yüzde 60 oranında olduğunu görüyorduk. Bu rakam kriz döneminde yüzde 75’e çıktı. Perakende sektöründe ise artış oldukça fazla. Perakende sektöründe birlikte çalıştığımız bir şirketin, online kanalı üzerinden gerçekleştirdiği satışların dört katına çıktığını gözlemledik” dedi.
Ürün, servis ve kanal öne çıkacak
Simon-Kucher & Partners’ın koronavirüsün ticaret üzerindeki etkisini ve şirketlerin nasıl tepki vermesi gerektiğini birçok endüstri perspektifinden incelediklerine dikkat çeken Çetintürk, şirketlere şu tavsiyeleri verdi:
“Şirketlere genel olarak en öncelikli tavsiyemiz, zaten çok zor olan bu durumu kendi faydaları için kullanmayı düşünmek yerine müşterileriyle ve diğer paydaşlarıyla birlikte çalışmaları yönünde olacak. En fazla etkilenen sektörler için tavsiyelerimiz şirketlerin aceleci fiyat hareketlerinden kaçınmaları, müşteri ilişkilerine odaklanmaları ve artan müşteri talebiyle bağlantılı olarak katma değerli ürün ve hizmetlerini keşfetmeleri gerektiğidir. Ayrıca her zaman uzun dönemli ve alternatifli senaryolara hazır bir şekilde hareket edilmeli. Ürün, servis ve kanal doğrultusunda oluşacak yeni iş modelleri, yeni dünya düzeninde öne çıkacak.”
YENİ DÖNEM NELER GETİRECEK?
Araştırmada başa çıkan diğer konu başlıkları ise şöyle:
- E-ticaret şirketleri için temel farklılaşma noktası, ürün değil servis olmalı.
- Servis açısından öne çıkarılan bir diğer nokta da temassız teslimat.
- Market servisi pazarındaki rekabette işbirlikleri bu dönemde daha da ön plana çıkmaya başladı.
- Tüm dünyada otomobil satışlarındaki büyük düşüşle mücadele etmek için markalar, bayiler ile e-ticaret yeteneklerini keşfediyor. Bu değişim e-ticaretin bir ekosisteme döneceğini; online ürün tanıtımı ve online alışveriş kavramlarının online deneyime dönerek omnichannel’ın üzerinde bütünleşik kanal bakış açısı olacağını gösteriyor.
- “Online seç, mağazada gör ve satın al” dönemi, müşterinin değişen tercihleri doğrultusunda evrime uğrayacak.
