Geçen yıl çıkarılan bir yasayla, uyumlu mükellefler için gelir ve kurumlar vergisinin belli bir kısmına indirim uygulaması getirilmişti. Kurumlar vergisi beyannamelerinin verilmeye başlamasıyla, bu uygulama bu yıldan itibaren etkisini göstermeye başladı.
ENDER İNELLİ / EY KIDEMLİ MÜDÜRÜ
ender.inelli@tr.ey.com
www.vergidegundem.com
2017 yılı içerisinde 6824 sayılı Yasa ile, vergiye gönüllü uyumun artırılması amacıyla, uyumlu gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yıllık beyannameyle beyan ettikleri gelir ve kurumlar vergisinin belli bir kısmına kadar indirim uygulanması yönünde düzenlemeler yapılmıştı.
Kurumlar vergisi beyannamesi verme döneminin başlamasıyla birlikte söz konusu uygulama ilk defa bu yıldan itibaren etkisini göstermeye başladı. Zira bu indirimden geçici vergi beyannameleri üzerinden yararlanmak mümkün bulunmuyor. Mükellefiyete ilişkin ödevlerini bihakkın yerine getiren kişi ve kurumların taltif edilmesine yönelik bu uygulamaya yakından bakalım istedik.
KİMLER YARARLANABİLECEK?
Yasal düzenlemeye göre, gerekli şartları taşımaları kaydıyla vergi indiriminden, finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler ile sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilecekler.
HANGİ KOŞULLAR GEREKİYOR?
Mükelleflerin vergi indiriminden yararlanabilmeleri için aşağıdaki koşulları bir arada sağlamaları gerekiyor:
1- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması (her bir beyanname itibarıyla 10 TL'ye kadar yapılan eksik ödemeler ihlal sayılmıyor),
2- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması,
3- Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları
dâhil) 1.000 TL'nin üzerinde vadesi geçmiş borcun bulunmaması,
4- Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanunu'nun 359'uncu maddesinde sayılan kaçakçılık fiillerinin (defter belge ibraz etmeme, çift defter tutma, sahte belge düzenleme ya da sahte belge kullanma gibi) işlenmemiş olması.
DÜZELTME VEYA PİŞMANLIK ENGEL Mİ?
Kanuni süresi içerisinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak, kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler vergi indiriminden yararlanılmasına engel teşkil etmiyor. Ancak, indirimden yararlanılabilmesi için bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması gerekiyor.
TARHİYATLARIN ETKİSİ
Mükelleflerin vergi indiriminden yararlanabilmeleri için, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl (2017 yılı) ile bu yıldan önceki son iki yıl (2016 ve 2015 yılları) içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması gerekiyor.
Ancak, söz konusu dönemlere ilişkin olarak ikmalen, re'sen veya idarece yapılan tarhiyatların indirimin hesaplanacağı gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken süreden önce (25.04.2018) kesinleşmiş yargı kararlarıyla veya Vergi Usul Kanunu'nun uzlaşma ya da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış olması durumunda vergi indiriminden yararlanılması mümkün olacak.
Fakat, yapılan tarhiyatlarla ilgili olarak yeniden yapılandırma düzenlemelerinden (6736 sayılı Kanun gibi) yararlanılması durumunda "tamamen ortadan kaldırılmış olma" hali söz konusu olmayacağından indirimden yararlanılamayacak. Örneğin, 2016 yılında 2014 hesap dönemine ilişkin olarak resen KDV tarhiyatına muhatap kalmış bir mükellefin, söz konusu tarhiyatla ilgili olarak 6736 sayılı Kanun'dan faydalanmış olması durumunda indirimden yararlanması mümkün olmayacak. Diğer taraftan, mükellefler adına kesilmiş olan usulsüzlük cezaları ise indirimden faydalanmaya engel teşkil etmiyor.
VADESİ GEÇMİŞ BORÇLAR
Mükelleflerin, vergi indiriminden yararlanabilmeleri için, indirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dahil) 1.000 TL'nin üzerinde vadesi geçmiş borçlarının bulunmaması gerekiyor. Söz konusu 1.000 TL'lik borcun hesabında Maliye Bakanlığı'na bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergi asılları ile vergi cezalarının toplamı dikkate alınacak. Söz konusu borcun hangi döneme ait olduğunun ise önemi bulunmuyor.
Diğer taraftan, vergi indirimi uygulamasında 1.000 TL'lik sınırın aşılıp aşılmadığının tespitinde sadece beyanname üzerine tahakkuk eden vergiler ile vergi cezaları dikkate alınacağından, örneğin, 2 bin 500 TL MTV borcu bulunan bir mükellef, diğer şartları sağlamak kaydı ile vergi indiriminden yararlanabilecek.
KAÇAKÇILIK KESİN ENGEL!
Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında (yani 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 yıllarında) Vergi Usul Kanu-nu'nun kaçakçılık suçlarını düzenleyen 359'uncu maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilen mükellefler vergi indiriminden yararlanamayacaklar.
İNDİRİM NASIL UYGULANACAK?
Şartları taşıyan mükellefler, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinin yüzde 5'i oranında vergi indirimi tutarını hesaplayacaklar. Ancak vergi indirimi tutarı, her hal ve takdirde 1 milyon Türk Lirası'ndan fazla olamayacak.
Örneğin, 2017 hesap dönemi kurumlar vergisi matrahı 10 milyon TL olan bir mükellefin doğal olarak ödemesi gereken kurumlar vergisi tutarı 2 milyon TL, yararlanabileceği vergi indirimi tutarı da 2 milyon x %5 = 100 bin TL olacak.
Bu suretle hesaplanan vergi indirimi tutarı, öncelikle kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden ödenmesi gereken kurumlar vergisinden mahsup edilecek. Vergi indirimi tutarının ödenmesi gereken vergiden fazla olması halinde ise kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilecek. Ancak, bu süre içerisinde mahsup edilemeyen tutarlar iade edilmeyecek.
BEYANNAMEDE YAPILACAK İŞLEMLER
Kurumlar vergisi beyannameleri düzenlenirken vergiye uyumlu mükelleflere sağlanacak olan indirimin girilebileceği ayrı bir alan bulunuyor. Fakat bu alana, hesaplanan rakamın manuel olarak girilmesi gerekiyor.
Bununla birlikte, düzenlenen beyanname paketinin sisteme yüklenmesi aşamasında sistem otomatik olarak kontrol gerçekleştiriyor ve eğer indirim şartlarının ihlali söz konusu ise uyarı veriyor. Ancak bu uyarılar genel uyarı niteliğinde ve detay bilgi verilmiyor. Örneğin, "Güncel borcunuz 1.000 TL'den fazla olduğundan yüzde 5'lik indirimden yararlanamazsınız" gibi bir uyarı veriliyor.
Diğer taraftan uygulamanın ve sistemin yeni olması nedeniyle bazı ufak aksaklıklar olabildiğini söylemeden de geçmeyelim. Bu nedenle, özellikle indirimin uygulanacağı mükellefler için beyannamelerin bir an önce hazırlanması ve sisteme yüklenmesi işleminin tamamlanması, eğer bir sorun ortaya çıkacaksa bunun giderilmesi açısından önemli olabilir.
İHLAL HALİNDE NE OLACAK?
Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, şartları taşımadığının sonradan tespiti halinde ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tahsil edilecek.
ENDER İNELLİ / EY KIDEMLİ MÜDÜRÜ
ender.inelli@tr.ey.com
www.vergidegundem.com
2017 yılı içerisinde 6824 sayılı Yasa ile, vergiye gönüllü uyumun artırılması amacıyla, uyumlu gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yıllık beyannameyle beyan ettikleri gelir ve kurumlar vergisinin belli bir kısmına kadar indirim uygulanması yönünde düzenlemeler yapılmıştı.
Kurumlar vergisi beyannamesi verme döneminin başlamasıyla birlikte söz konusu uygulama ilk defa bu yıldan itibaren etkisini göstermeye başladı. Zira bu indirimden geçici vergi beyannameleri üzerinden yararlanmak mümkün bulunmuyor. Mükellefiyete ilişkin ödevlerini bihakkın yerine getiren kişi ve kurumların taltif edilmesine yönelik bu uygulamaya yakından bakalım istedik.
KİMLER YARARLANABİLECEK?
Yasal düzenlemeye göre, gerekli şartları taşımaları kaydıyla vergi indiriminden, finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler ile sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilecekler.
HANGİ KOŞULLAR GEREKİYOR?
Mükelleflerin vergi indiriminden yararlanabilmeleri için aşağıdaki koşulları bir arada sağlamaları gerekiyor:
1- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması (her bir beyanname itibarıyla 10 TL'ye kadar yapılan eksik ödemeler ihlal sayılmıyor),
2- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması,
3- Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları
dâhil) 1.000 TL'nin üzerinde vadesi geçmiş borcun bulunmaması,
4- Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanunu'nun 359'uncu maddesinde sayılan kaçakçılık fiillerinin (defter belge ibraz etmeme, çift defter tutma, sahte belge düzenleme ya da sahte belge kullanma gibi) işlenmemiş olması.
DÜZELTME VEYA PİŞMANLIK ENGEL Mİ?
Kanuni süresi içerisinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak, kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler vergi indiriminden yararlanılmasına engel teşkil etmiyor. Ancak, indirimden yararlanılabilmesi için bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması gerekiyor.
TARHİYATLARIN ETKİSİ
Mükelleflerin vergi indiriminden yararlanabilmeleri için, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl (2017 yılı) ile bu yıldan önceki son iki yıl (2016 ve 2015 yılları) içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması gerekiyor.
Ancak, söz konusu dönemlere ilişkin olarak ikmalen, re'sen veya idarece yapılan tarhiyatların indirimin hesaplanacağı gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken süreden önce (25.04.2018) kesinleşmiş yargı kararlarıyla veya Vergi Usul Kanunu'nun uzlaşma ya da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış olması durumunda vergi indiriminden yararlanılması mümkün olacak.
Fakat, yapılan tarhiyatlarla ilgili olarak yeniden yapılandırma düzenlemelerinden (6736 sayılı Kanun gibi) yararlanılması durumunda "tamamen ortadan kaldırılmış olma" hali söz konusu olmayacağından indirimden yararlanılamayacak. Örneğin, 2016 yılında 2014 hesap dönemine ilişkin olarak resen KDV tarhiyatına muhatap kalmış bir mükellefin, söz konusu tarhiyatla ilgili olarak 6736 sayılı Kanun'dan faydalanmış olması durumunda indirimden yararlanması mümkün olmayacak. Diğer taraftan, mükellefler adına kesilmiş olan usulsüzlük cezaları ise indirimden faydalanmaya engel teşkil etmiyor.
VADESİ GEÇMİŞ BORÇLAR
Mükelleflerin, vergi indiriminden yararlanabilmeleri için, indirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dahil) 1.000 TL'nin üzerinde vadesi geçmiş borçlarının bulunmaması gerekiyor. Söz konusu 1.000 TL'lik borcun hesabında Maliye Bakanlığı'na bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergi asılları ile vergi cezalarının toplamı dikkate alınacak. Söz konusu borcun hangi döneme ait olduğunun ise önemi bulunmuyor.
Diğer taraftan, vergi indirimi uygulamasında 1.000 TL'lik sınırın aşılıp aşılmadığının tespitinde sadece beyanname üzerine tahakkuk eden vergiler ile vergi cezaları dikkate alınacağından, örneğin, 2 bin 500 TL MTV borcu bulunan bir mükellef, diğer şartları sağlamak kaydı ile vergi indiriminden yararlanabilecek.
KAÇAKÇILIK KESİN ENGEL!
Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında (yani 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 yıllarında) Vergi Usul Kanu-nu'nun kaçakçılık suçlarını düzenleyen 359'uncu maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilen mükellefler vergi indiriminden yararlanamayacaklar.
İNDİRİM NASIL UYGULANACAK?
Şartları taşıyan mükellefler, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinin yüzde 5'i oranında vergi indirimi tutarını hesaplayacaklar. Ancak vergi indirimi tutarı, her hal ve takdirde 1 milyon Türk Lirası'ndan fazla olamayacak.
Örneğin, 2017 hesap dönemi kurumlar vergisi matrahı 10 milyon TL olan bir mükellefin doğal olarak ödemesi gereken kurumlar vergisi tutarı 2 milyon TL, yararlanabileceği vergi indirimi tutarı da 2 milyon x %5 = 100 bin TL olacak.
Bu suretle hesaplanan vergi indirimi tutarı, öncelikle kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden ödenmesi gereken kurumlar vergisinden mahsup edilecek. Vergi indirimi tutarının ödenmesi gereken vergiden fazla olması halinde ise kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilecek. Ancak, bu süre içerisinde mahsup edilemeyen tutarlar iade edilmeyecek.
BEYANNAMEDE YAPILACAK İŞLEMLER
Kurumlar vergisi beyannameleri düzenlenirken vergiye uyumlu mükelleflere sağlanacak olan indirimin girilebileceği ayrı bir alan bulunuyor. Fakat bu alana, hesaplanan rakamın manuel olarak girilmesi gerekiyor.
Bununla birlikte, düzenlenen beyanname paketinin sisteme yüklenmesi aşamasında sistem otomatik olarak kontrol gerçekleştiriyor ve eğer indirim şartlarının ihlali söz konusu ise uyarı veriyor. Ancak bu uyarılar genel uyarı niteliğinde ve detay bilgi verilmiyor. Örneğin, "Güncel borcunuz 1.000 TL'den fazla olduğundan yüzde 5'lik indirimden yararlanamazsınız" gibi bir uyarı veriliyor.
Diğer taraftan uygulamanın ve sistemin yeni olması nedeniyle bazı ufak aksaklıklar olabildiğini söylemeden de geçmeyelim. Bu nedenle, özellikle indirimin uygulanacağı mükellefler için beyannamelerin bir an önce hazırlanması ve sisteme yüklenmesi işleminin tamamlanması, eğer bir sorun ortaya çıkacaksa bunun giderilmesi açısından önemli olabilir.
İHLAL HALİNDE NE OLACAK?
Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, şartları taşımadığının sonradan tespiti halinde ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tahsil edilecek.
