Global dev şirketlerin yönetim koltuklarında pek çok Türk yönetici var. Onlar bu şirketleri yurtdışından yönetiyor. Bir de Türkiye'de ikamet etmeye devam ettiği halde dünyanın dev şirketlerinde yöneticilik yapan Türkler bulunuyor.
FATOŞ BOZKUŞ
fbozkus@ekonomist.com.tr
Bu yöneticiler arasında 81 ülkenin başkanlığını yapan da, 82 ülkenin ruhsatlandırma direktörü olan da var. Bunların sayısı giderek de artıyor. Çünkü belirsizlik ve kriz yönetimindeki tecrübeleri ve bilgi birikimleri, Türk yöneticileri dünyada giderek öne çıkarıyor.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
Bugün Coca Cola, Western Union, BBVA Compass, First Republic Bank, Dawn Foods Company gibi şirketlerin en tepe yönetim koltuklarında Türk yöneticiler oturuyor. Bu yöneticiler global devleri, dünyanın farklı ülkelerine gidip şirketlerin merkezlerinden yönetiyor.
Ancak 2010 yılından bu yana farklı bir trend de yaşanıyor. Son yıllarda Türkiye'de ikamet etmeye devam edip de dünyanın dev şirketlerinde yöneticilik yapan Türk yöneticilerin sayısı da giderek artıyor. Son dönemde pek çok şirket bölgesel üslerini Türkiye'de konumladı.
Coğrafi konumu sayesinde Türkiye'nin farklı saat bölgeleriyle çalışmaya imkan sağlaması ve THY'nin artan uçuş ağı sayesinde artık yöneticilerin özellikle Avrupa, Afrika, Balkanlar ve Ortadoğu bölgelerini yönetmek için Türkiye'den ayrılmalarına da gerek kalmadı. Tabii dijitalleşme ve esnek çalışma modellerine geçişin de bunda etkisi oldu.
Özellikle ilaç, kimya ve otomotiv sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlerde bölge başkanlıklarının yanı sıra bölgenin insan kaynakları, ithalat ve ihracat, pazarlama, tedarik zinciri, satın alma, hukuk, IT, kurumsal ilişkiler, proje aktivasyon gibi departmanlarının yönetimi de Türkiye'den yapılır oldu. Türkiye'deki iş hayatının dinamik ve hızlı yapısında görev yapan yöneticilerin kriz yönetimi, disiplinli çalışma, hızlı karar alma, yaratıcı çözümler geliştirme, performans odaklı çalışma, adaptasyon ve öğrenme çevikliği gibi yetenekleri onları öne çıkardı.
Öyle ki bugün Unilever'den GE'ye, Cargill'den Pfizer ve HP'ye kadar pek çok uluslararası şirketin farklı bölgelerdeki departmanlarını Türk yöneticiler İstanbul'dan yönetiyor.
GLOBAL TÜRKLER ARTIYOR
Odgers Berndtson Türkiye Yönetici ortağı Ayşe Öztuna Bozoklar, son dönemde global şirketlerdeki Türk yönetici sayısında ciddi bir artış olduğunu söylüyor. Bozoklar, bunda küreselleşmeyle birlikte kritik deneyimdeki yöneticilere olan ihtiyacın artmasının ve son dönemdeki başarı hikayelerinin büyük rolü olduğunu ifade ediyor.
Gelişmiş ülkelerde demografik daral-mayla birlikte 'yetenek havuzu' küçülüyor. Aynı zamanda yeni gelişen ekonomilerle birlikte yetenek ihtiyacı artıyor. Bu iki faktör, küresel çapta rekabetin yoğunlaşmasına yol açıyor.
Ayşe Öztuna Bozoklar, bu ortamda uygun beceri setine sahip, farkındalığı yüksek, sorumluluk bölgesindeki zorluklara ve dinamiklere hakim çalışanlardan bir ekip oluşturmanın çok önemli olduğunu söylüyor. Bozoklar, "Dolayısıyla da bu tür bir motivasyonu olan yöneticilerin kendilerini ve ekiplerini geliştirmelerinin en öncelikli odaklanma alanı olduğunu ifade edebiliriz" diye konuşuyor.
AVANTAJ VE DEZAVANTAJLAR
Ayşe Öztuna Bozoklar, dünyayı Türkiye'den yönetmenin avantaj ve dezavantajlarıyla ilgili olarak ise şunları söylüyor: "Türkiye'nin Afrika, Avrupa, Ortadoğu ve Asya'yı birleştiren coğrafi konumunu, bölge ülkelerine kültürel yakınlığını, dinamik ekonomisini ve merkezi ulaşım ağını avantaj olarak belirtebiliriz.
Bununla birlikte bölgesel rollere getirilen yöneticilerin sorumlulukları altındaki bölgelerin coğrafi büyüklüğü, farklı dinamikleri, saat farklılıklarının getireceği zorluklar göz önüne alındığında, yöneticilerin doğru ekipleri kazanmasının çok kritik olduğunu görüyoruz."
Egon Zehnder Yönetici Ortağı Murat Yeşildere, Türkiye'den dünyanın farklı ülkelerini yönetmenin farklı kültürlerle çalışma fırsatı yaratması dolayısıyla, işbirliği yapma, değişim yaratma, empati, stratejik düşünme gibi alanlarda yöneticilerin kapasitelerini daha da arttıracağını söylüyor. Ancak Yeşildere, Türk yöneticilerin daha çok gelişmekte olan ülkeler ve zor coğrafyalar için düşünülmesinin bir önyargı halini almasının dezavantaj olduğunun da altını çiziyor.
81 ÜLKEYİ YÖNETİYOR
Verifone Global İcra Kurulu Üyesi ve Verifone Türkiye, Doğu Avrupa, Türki Cumhuriyetler, Ortadoğu ve Afrika Başkanı Bülent Özayaz, bugün 81 ülkeyi Türkiye'den yönetiyor.
Profesyonel hayatına New York'ta bilgisayar mühendisi olarak başlayan ve ABD, Kanada, İsrail, Avustralya, İngiltere gibi dünyanın birçok ülkesinde çeşitli projeler yöneten Özayaz, bu kariyer yolculuğunun sonunda kendisini bugünkü konumunda buldu.
Bülent Özayaz, birçok uluslararası şirket için genel uygulamanın Türkiye'den Türki Cumhuriyetleri ve Ortadoğu'yu yönetmek olduğunu söylüyor. Özayaz, Verifone Türkiye'den ise çok daha büyük bir coğrafyayı yönettiklerinin altını çiziyor. Bu yönetim bölgesi İtalya'nın doğusundan Pakistan'a, Ukrayna'dan Güney Afrika'ya pek çok bölgede 80'den fazla ülkeyi kapsıyor.
Ancak Bülent Özayaz zamanının tamamını Türkiye'de geçirmiyor. Özayaz, yönetim toplantıları için her ay yaklaşık bir haftasını New York ve Kaliforniya'daki şirket merkezlerinde geçiriyor. Her ayın yaklaşık iki haftasında ise sorumluluğu altındaki ülkelerde müşteri ziyareti yapıyor. Özayaz, bu takvimle kendisine Türkiye'de ayda bir veya iki hafta kaldığını belirtiyor.
HIZLI ADAPTASYON ÖNEMLİ
Cargill Gıda Ortadoğu, Türkiye ve Kuzey Afrika Yönetim Kurulu Başkanı Murat Tarakçıoğlu, Türkiye'den 27 ülkeyi yönetiyor. Tarakçıoğlu, Türkiye'nin ve Türk insanının en büyük özelliğinin değişen şartlara hızlı adapte olabilmek olduğunu ve bölge yönetiminin de bunu gerektirdiğini anlatıyor.
Koşulların hızla değiştiği bir dünyada değişen bu koşullara kolay adapte olabilmek, esnek ve çevik davranmak, tek noktadan pek çok ülke yöneten yöneticiler için oldukça kritik. Tarakçıoğlu, "Kontrolünüzde olmayan değişkenlere ne kadar hızla ayak uydurabilirseniz, başarıyı yakalama şansınız da o kadar artıyor.
Sorundan önce çözüme odaklanmak ve çözümün bir parçası olmak, yaşanan olumlu veya olumsuz tecrübelerden
ders çıkarmak da bir o kadar önemli" diye konuşuyor. Zaman yönetiminin kendisi için iki temel anahtarı olduğundan bahseden Murat Tarakçıoğlu şunları söylüyor: "İlki titiz bir planlama, ikincisi ise doğru önceliklendirme. Pek çoğumuzun olduğu gibi benim de oldukça yoğun bir ajandam var.
Ayın yaklaşık dörtte birini seyahat ederek geçiriyorum. Ancak artık mesafeleri kat etmeden de dijital olanaklardan faydalanarak görüşme ve toplantılarınızı verimli şekilde yapabiliyorsunuz. Yine de yönetmekte olduğum ülkeleri yılda en az bir kez ziyaret etmeye özen gösteriyorum."
ÜÇ YÖNETİM ÜSSÜ İSTANBUL'DA
Sağlık sektöründe birçok farklı global ve bölgesel rolü üstlenen GSK Gelişmekte Olan Merkez Ülkeler Kıdemli Başkan Yardımcısı Emin Fadıllıoğlu, bugün Türkiye'den Afrika, Körfez Ülkeleri, Pakistan ve Rusya'yı da içeren bölge ülkelerini yönetiyor.
Türkiye'nin coğrafi konumu ve sunduğu fırsatlar sayesinde çalışanlara bir deneyim çeşitliliği ve esneklik kazandırdığını söyleyen Fadıllıoğlu, GSK'nın Tüketici Sağlığı, İlaç ve Tedarik Zinciri olmak üzere üç yönetim üssünün İstanbul'da yer aldığının da üzerinde duruyor.
Emin Fadıllıoğlu, Türkiye'nin konumumun operasyonel anlamda da büyük kolaylık sağladığını ifade ediyor. Fadıllıoğlu, bölgeyi yöneten bir yönetici olarak zaman yönetimini nasıl yaptığıyla ilgili olarak ise şu bilgileri veriyor: "Mevcut rolümde daha çok sorumlu olduğum ülkelerin yöneticilerine nasıl katkı sağlayabileceğime odaklanıyorum.
Bu amaçla sık sık farklı ekiplerle bir araya gelmeye çalışıyorum. Ortalama olarak baktığımızda zamanımın yüzde 40'ında seyahatte olduğumu söyleyebilirim. Farklı kültürlerden beslenen bir liderin daha esnek ve adaptasyon gücünün daha kuvvetli olduğuna inanıyorum."
ÖNCELİKLER FARKLI
2003 yılında Visa'nın Türkiye'deki hem ilk Türk hem de ilk kadın genel müdürü olan Berna Ülman bugün Visa Güneydoğu Avrupa Bölgesi Genel Müdürü olarak Türkiye'den dokuz ülkeyi yönetiyor.
Kariyer yolcuğundaki bazı kararlarının bugün bulunduğu göreve gelmesinde önemli etkilerinin olduğunu düşünen Ülman için örneğin MBA için gittiği Amerika'da sekiz yıl boyunca farklı kurumlarda çalışmak, yurtdışında iş deneyimi edinmek, global bir vizyon ve bakış açısı kazanmak açısından önemli bir tecrübe olmuş.
Ülman, Türkiye'den bölge yönetmenin en büyük avantajının, farklı kültürler ile çalışırken ortaya çıkan farklı iş yapış biçimleri, farklı bakış açıları ve çözümlerdeki yaratıcılığın getirdiği yaklaşım zenginliği olduğunu söylüyor. "Öyle ki, bazen bir ülkede hayata geçirdiğimiz bir proje diğer pazarlar için de bir çözüm oluyor" diye konuşan Ülman, yönettiği bölgeden Avrupa'daki diğer pazarlara birçok iyi uygulama ihraç ettiklerinin de altını çiziyor.
Berna Ülman'ın sorumlu olduğu Güneydoğu Avrupa Bölgesi, üç ayrı saat dilimine yayılan, Balkan ve Akdeniz ülkelerini kapsayan Visa'nın Avrupa'daki en çeşitli bölgesi. Burası, birbirinden farklı dillerin konuşulduğu,
dört farklı alfabenin, altı farklı para biriminin geçerli olduğu, her birinde farklı bayram ve yortuların kutlandığı bir bölge. Dahası dokuz farklı pazarın öncelikleri de değişik olabiliyor.
Bu yüzden böyle bir görevi yürütmek için zamanı etkin yönetmenin önemli olduğunu dile getiren Ülman konuşmasını şöyle sürdürüyor: "Görevim gereği bazı günleri İstanbul ofisimizde çalışarak, bazı günleri ise seyahat ederek geçiriyorum.
Ay içerisinde ortalama her hafta bir seyahatim oluyor. Bunlar bazen bir müşteri ziyareti, bazen yönetim kurulu toplantılarına katılım, bazen de Avrupa merkezimiz olan Londra'da bir toplantıya katılım şeklinde olabiliyor. Sık sık seyahat ettiğim için, İstanbul'daki düzenimi de muhafaza etmek adına seyahatlerimi kısa tutmaya özen gösteriyorum. Gittiğim yerin mesafesine bağlı olarak seyahatlerim bir veya iki günü geçmiyor."
ORTAK PROJELER DOĞUYOR
eBay MENA Bölge Direktörü ve Gittigidi-yor Genel Müdürü Öget Kantarcı, 15 ülkeyi İstanbul'dan yönetiyor. eBay MENA Bölge Direktörlüğü göreviyle birlikte iş seyahatlerinin sıklığının daha da arttığını dile getiren Kantarcı, sorumluluğunu üstlendiği MENA ülkeleri arasında sinerji yaratılmasını sağladığını ve ortak projeler geliştirildiğini anlatıyor.
Kantarcı konuyla ilgili şunları söylüyor: "Öte yandan, daha önce yeni ve heyecan verici bir fikri hayata geçirirken sadece Türkiye'ye odaklanıyorken; artık 15 farklı ülkeyi ve bu ülkelerin ihtiyaç ve taleplerini göz önünde bulundurarak adımlar atıyorum. Bu da tüm iş süreçlerine daha farklı ve geniş bir açıdan bakmamı sağlıyor."
GENÇ YÖNETİCİLERE ÖNERİLER
Türkiye'den dünyayı yöneten Türk yöneticiler genç yönetici adayları için önemli yol haritaları da çiziyor. Pazarların farklılaşan özellikleri ve iş yapış biçimlerinin kendisine tecrübe kattığının altını çizen Bülent Özayaz, "Farklı kültürler ve pazarlar know-how transferini de mümkün kılıyor.
ABD'de iş yaparken de çok farklı kültürler görüyorsunuz ve bu insanı hazırlıyor" diyor. ABD dışında İngiltere ve Avustralya'da da ofisler yönettiğini ve bu pozisyona yurtdı-şındaki tecrübeleriyle hazırladığını kaydeden Özayaz gençlere şu tavsiyelerde bulunuyor: "Benzer bir kariyer hedefleyen kişiler gelişime, teknolojiye ve değişime yakın dursunlar.
Daha çok okuyarak, araştırarak ve seyahat ederek yatırım yapmaya kendilerinden başlasınlar. Ülke sınırlarını aşmaktan korkmasınlar. Farklı ülkelerdeki iş fırsatlarını da kovalasınlar. Başarısızlıktan korkmayarak, sınırlarını zorlayarak yapabilecekleri ve yapamayacakları işlere gönüllü olsunlar. Sorumluluk almaktan asla korkmasınlar."
Mastercard Türkiye ve Azerbaycan Genel Müdürü Yiğit Çağlayan, iş hayatı boyunca hep global firmalarda çalıştığı için çok kültürlü çalışma ortamlarınına aşina olduğunu anlatıyor. Çağlayan, genç yöneticilere, değişkenliğe, hareketliliğe, seyahate açık olmalarını ve farklı kültürlere uygun çözümler üretme kabiliyetlerini geliştirmelerini öneriyor.
Bölge yönetmek isteyen kişilerin meraklı olmaları, değişimleri takip etmeleri ve yeniliklere açık olmaları gerektiğinin de altını çizen Çağlayan, "Sadece bildiğimiz ve gördüğümüz ürünlere odaklanmak yerine ilgili pazarların ihtiyacı olan ürünleri bulmak sizi farklı kılıyor" diyor.
FATOŞ BOZKUŞ
fbozkus@ekonomist.com.tr
Bu yöneticiler arasında 81 ülkenin başkanlığını yapan da, 82 ülkenin ruhsatlandırma direktörü olan da var. Bunların sayısı giderek de artıyor. Çünkü belirsizlik ve kriz yönetimindeki tecrübeleri ve bilgi birikimleri, Türk yöneticileri dünyada giderek öne çıkarıyor.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
Bugün Coca Cola, Western Union, BBVA Compass, First Republic Bank, Dawn Foods Company gibi şirketlerin en tepe yönetim koltuklarında Türk yöneticiler oturuyor. Bu yöneticiler global devleri, dünyanın farklı ülkelerine gidip şirketlerin merkezlerinden yönetiyor.
Ancak 2010 yılından bu yana farklı bir trend de yaşanıyor. Son yıllarda Türkiye'de ikamet etmeye devam edip de dünyanın dev şirketlerinde yöneticilik yapan Türk yöneticilerin sayısı da giderek artıyor. Son dönemde pek çok şirket bölgesel üslerini Türkiye'de konumladı.
Coğrafi konumu sayesinde Türkiye'nin farklı saat bölgeleriyle çalışmaya imkan sağlaması ve THY'nin artan uçuş ağı sayesinde artık yöneticilerin özellikle Avrupa, Afrika, Balkanlar ve Ortadoğu bölgelerini yönetmek için Türkiye'den ayrılmalarına da gerek kalmadı. Tabii dijitalleşme ve esnek çalışma modellerine geçişin de bunda etkisi oldu.
Özellikle ilaç, kimya ve otomotiv sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlerde bölge başkanlıklarının yanı sıra bölgenin insan kaynakları, ithalat ve ihracat, pazarlama, tedarik zinciri, satın alma, hukuk, IT, kurumsal ilişkiler, proje aktivasyon gibi departmanlarının yönetimi de Türkiye'den yapılır oldu. Türkiye'deki iş hayatının dinamik ve hızlı yapısında görev yapan yöneticilerin kriz yönetimi, disiplinli çalışma, hızlı karar alma, yaratıcı çözümler geliştirme, performans odaklı çalışma, adaptasyon ve öğrenme çevikliği gibi yetenekleri onları öne çıkardı.
Öyle ki bugün Unilever'den GE'ye, Cargill'den Pfizer ve HP'ye kadar pek çok uluslararası şirketin farklı bölgelerdeki departmanlarını Türk yöneticiler İstanbul'dan yönetiyor.
GLOBAL TÜRKLER ARTIYOR
Odgers Berndtson Türkiye Yönetici ortağı Ayşe Öztuna Bozoklar, son dönemde global şirketlerdeki Türk yönetici sayısında ciddi bir artış olduğunu söylüyor. Bozoklar, bunda küreselleşmeyle birlikte kritik deneyimdeki yöneticilere olan ihtiyacın artmasının ve son dönemdeki başarı hikayelerinin büyük rolü olduğunu ifade ediyor.
Gelişmiş ülkelerde demografik daral-mayla birlikte 'yetenek havuzu' küçülüyor. Aynı zamanda yeni gelişen ekonomilerle birlikte yetenek ihtiyacı artıyor. Bu iki faktör, küresel çapta rekabetin yoğunlaşmasına yol açıyor.
Ayşe Öztuna Bozoklar, bu ortamda uygun beceri setine sahip, farkındalığı yüksek, sorumluluk bölgesindeki zorluklara ve dinamiklere hakim çalışanlardan bir ekip oluşturmanın çok önemli olduğunu söylüyor. Bozoklar, "Dolayısıyla da bu tür bir motivasyonu olan yöneticilerin kendilerini ve ekiplerini geliştirmelerinin en öncelikli odaklanma alanı olduğunu ifade edebiliriz" diye konuşuyor.
AVANTAJ VE DEZAVANTAJLAR
Ayşe Öztuna Bozoklar, dünyayı Türkiye'den yönetmenin avantaj ve dezavantajlarıyla ilgili olarak ise şunları söylüyor: "Türkiye'nin Afrika, Avrupa, Ortadoğu ve Asya'yı birleştiren coğrafi konumunu, bölge ülkelerine kültürel yakınlığını, dinamik ekonomisini ve merkezi ulaşım ağını avantaj olarak belirtebiliriz.
Bununla birlikte bölgesel rollere getirilen yöneticilerin sorumlulukları altındaki bölgelerin coğrafi büyüklüğü, farklı dinamikleri, saat farklılıklarının getireceği zorluklar göz önüne alındığında, yöneticilerin doğru ekipleri kazanmasının çok kritik olduğunu görüyoruz."
Egon Zehnder Yönetici Ortağı Murat Yeşildere, Türkiye'den dünyanın farklı ülkelerini yönetmenin farklı kültürlerle çalışma fırsatı yaratması dolayısıyla, işbirliği yapma, değişim yaratma, empati, stratejik düşünme gibi alanlarda yöneticilerin kapasitelerini daha da arttıracağını söylüyor. Ancak Yeşildere, Türk yöneticilerin daha çok gelişmekte olan ülkeler ve zor coğrafyalar için düşünülmesinin bir önyargı halini almasının dezavantaj olduğunun da altını çiziyor.
81 ÜLKEYİ YÖNETİYOR
Verifone Global İcra Kurulu Üyesi ve Verifone Türkiye, Doğu Avrupa, Türki Cumhuriyetler, Ortadoğu ve Afrika Başkanı Bülent Özayaz, bugün 81 ülkeyi Türkiye'den yönetiyor.
Profesyonel hayatına New York'ta bilgisayar mühendisi olarak başlayan ve ABD, Kanada, İsrail, Avustralya, İngiltere gibi dünyanın birçok ülkesinde çeşitli projeler yöneten Özayaz, bu kariyer yolculuğunun sonunda kendisini bugünkü konumunda buldu.
Bülent Özayaz, birçok uluslararası şirket için genel uygulamanın Türkiye'den Türki Cumhuriyetleri ve Ortadoğu'yu yönetmek olduğunu söylüyor. Özayaz, Verifone Türkiye'den ise çok daha büyük bir coğrafyayı yönettiklerinin altını çiziyor. Bu yönetim bölgesi İtalya'nın doğusundan Pakistan'a, Ukrayna'dan Güney Afrika'ya pek çok bölgede 80'den fazla ülkeyi kapsıyor.
Ancak Bülent Özayaz zamanının tamamını Türkiye'de geçirmiyor. Özayaz, yönetim toplantıları için her ay yaklaşık bir haftasını New York ve Kaliforniya'daki şirket merkezlerinde geçiriyor. Her ayın yaklaşık iki haftasında ise sorumluluğu altındaki ülkelerde müşteri ziyareti yapıyor. Özayaz, bu takvimle kendisine Türkiye'de ayda bir veya iki hafta kaldığını belirtiyor.
HIZLI ADAPTASYON ÖNEMLİ
Cargill Gıda Ortadoğu, Türkiye ve Kuzey Afrika Yönetim Kurulu Başkanı Murat Tarakçıoğlu, Türkiye'den 27 ülkeyi yönetiyor. Tarakçıoğlu, Türkiye'nin ve Türk insanının en büyük özelliğinin değişen şartlara hızlı adapte olabilmek olduğunu ve bölge yönetiminin de bunu gerektirdiğini anlatıyor.
Koşulların hızla değiştiği bir dünyada değişen bu koşullara kolay adapte olabilmek, esnek ve çevik davranmak, tek noktadan pek çok ülke yöneten yöneticiler için oldukça kritik. Tarakçıoğlu, "Kontrolünüzde olmayan değişkenlere ne kadar hızla ayak uydurabilirseniz, başarıyı yakalama şansınız da o kadar artıyor.
Sorundan önce çözüme odaklanmak ve çözümün bir parçası olmak, yaşanan olumlu veya olumsuz tecrübelerden
ders çıkarmak da bir o kadar önemli" diye konuşuyor. Zaman yönetiminin kendisi için iki temel anahtarı olduğundan bahseden Murat Tarakçıoğlu şunları söylüyor: "İlki titiz bir planlama, ikincisi ise doğru önceliklendirme. Pek çoğumuzun olduğu gibi benim de oldukça yoğun bir ajandam var.
Ayın yaklaşık dörtte birini seyahat ederek geçiriyorum. Ancak artık mesafeleri kat etmeden de dijital olanaklardan faydalanarak görüşme ve toplantılarınızı verimli şekilde yapabiliyorsunuz. Yine de yönetmekte olduğum ülkeleri yılda en az bir kez ziyaret etmeye özen gösteriyorum."
ÜÇ YÖNETİM ÜSSÜ İSTANBUL'DA
Sağlık sektöründe birçok farklı global ve bölgesel rolü üstlenen GSK Gelişmekte Olan Merkez Ülkeler Kıdemli Başkan Yardımcısı Emin Fadıllıoğlu, bugün Türkiye'den Afrika, Körfez Ülkeleri, Pakistan ve Rusya'yı da içeren bölge ülkelerini yönetiyor.
Türkiye'nin coğrafi konumu ve sunduğu fırsatlar sayesinde çalışanlara bir deneyim çeşitliliği ve esneklik kazandırdığını söyleyen Fadıllıoğlu, GSK'nın Tüketici Sağlığı, İlaç ve Tedarik Zinciri olmak üzere üç yönetim üssünün İstanbul'da yer aldığının da üzerinde duruyor.
Emin Fadıllıoğlu, Türkiye'nin konumumun operasyonel anlamda da büyük kolaylık sağladığını ifade ediyor. Fadıllıoğlu, bölgeyi yöneten bir yönetici olarak zaman yönetimini nasıl yaptığıyla ilgili olarak ise şu bilgileri veriyor: "Mevcut rolümde daha çok sorumlu olduğum ülkelerin yöneticilerine nasıl katkı sağlayabileceğime odaklanıyorum.
Bu amaçla sık sık farklı ekiplerle bir araya gelmeye çalışıyorum. Ortalama olarak baktığımızda zamanımın yüzde 40'ında seyahatte olduğumu söyleyebilirim. Farklı kültürlerden beslenen bir liderin daha esnek ve adaptasyon gücünün daha kuvvetli olduğuna inanıyorum."
ÖNCELİKLER FARKLI
2003 yılında Visa'nın Türkiye'deki hem ilk Türk hem de ilk kadın genel müdürü olan Berna Ülman bugün Visa Güneydoğu Avrupa Bölgesi Genel Müdürü olarak Türkiye'den dokuz ülkeyi yönetiyor.
Kariyer yolcuğundaki bazı kararlarının bugün bulunduğu göreve gelmesinde önemli etkilerinin olduğunu düşünen Ülman için örneğin MBA için gittiği Amerika'da sekiz yıl boyunca farklı kurumlarda çalışmak, yurtdışında iş deneyimi edinmek, global bir vizyon ve bakış açısı kazanmak açısından önemli bir tecrübe olmuş.
Ülman, Türkiye'den bölge yönetmenin en büyük avantajının, farklı kültürler ile çalışırken ortaya çıkan farklı iş yapış biçimleri, farklı bakış açıları ve çözümlerdeki yaratıcılığın getirdiği yaklaşım zenginliği olduğunu söylüyor. "Öyle ki, bazen bir ülkede hayata geçirdiğimiz bir proje diğer pazarlar için de bir çözüm oluyor" diye konuşan Ülman, yönettiği bölgeden Avrupa'daki diğer pazarlara birçok iyi uygulama ihraç ettiklerinin de altını çiziyor.
Berna Ülman'ın sorumlu olduğu Güneydoğu Avrupa Bölgesi, üç ayrı saat dilimine yayılan, Balkan ve Akdeniz ülkelerini kapsayan Visa'nın Avrupa'daki en çeşitli bölgesi. Burası, birbirinden farklı dillerin konuşulduğu,
dört farklı alfabenin, altı farklı para biriminin geçerli olduğu, her birinde farklı bayram ve yortuların kutlandığı bir bölge. Dahası dokuz farklı pazarın öncelikleri de değişik olabiliyor.
Bu yüzden böyle bir görevi yürütmek için zamanı etkin yönetmenin önemli olduğunu dile getiren Ülman konuşmasını şöyle sürdürüyor: "Görevim gereği bazı günleri İstanbul ofisimizde çalışarak, bazı günleri ise seyahat ederek geçiriyorum.
Ay içerisinde ortalama her hafta bir seyahatim oluyor. Bunlar bazen bir müşteri ziyareti, bazen yönetim kurulu toplantılarına katılım, bazen de Avrupa merkezimiz olan Londra'da bir toplantıya katılım şeklinde olabiliyor. Sık sık seyahat ettiğim için, İstanbul'daki düzenimi de muhafaza etmek adına seyahatlerimi kısa tutmaya özen gösteriyorum. Gittiğim yerin mesafesine bağlı olarak seyahatlerim bir veya iki günü geçmiyor."
ORTAK PROJELER DOĞUYOR
eBay MENA Bölge Direktörü ve Gittigidi-yor Genel Müdürü Öget Kantarcı, 15 ülkeyi İstanbul'dan yönetiyor. eBay MENA Bölge Direktörlüğü göreviyle birlikte iş seyahatlerinin sıklığının daha da arttığını dile getiren Kantarcı, sorumluluğunu üstlendiği MENA ülkeleri arasında sinerji yaratılmasını sağladığını ve ortak projeler geliştirildiğini anlatıyor.
Kantarcı konuyla ilgili şunları söylüyor: "Öte yandan, daha önce yeni ve heyecan verici bir fikri hayata geçirirken sadece Türkiye'ye odaklanıyorken; artık 15 farklı ülkeyi ve bu ülkelerin ihtiyaç ve taleplerini göz önünde bulundurarak adımlar atıyorum. Bu da tüm iş süreçlerine daha farklı ve geniş bir açıdan bakmamı sağlıyor."
GENÇ YÖNETİCİLERE ÖNERİLER
Türkiye'den dünyayı yöneten Türk yöneticiler genç yönetici adayları için önemli yol haritaları da çiziyor. Pazarların farklılaşan özellikleri ve iş yapış biçimlerinin kendisine tecrübe kattığının altını çizen Bülent Özayaz, "Farklı kültürler ve pazarlar know-how transferini de mümkün kılıyor.
ABD'de iş yaparken de çok farklı kültürler görüyorsunuz ve bu insanı hazırlıyor" diyor. ABD dışında İngiltere ve Avustralya'da da ofisler yönettiğini ve bu pozisyona yurtdı-şındaki tecrübeleriyle hazırladığını kaydeden Özayaz gençlere şu tavsiyelerde bulunuyor: "Benzer bir kariyer hedefleyen kişiler gelişime, teknolojiye ve değişime yakın dursunlar.
Daha çok okuyarak, araştırarak ve seyahat ederek yatırım yapmaya kendilerinden başlasınlar. Ülke sınırlarını aşmaktan korkmasınlar. Farklı ülkelerdeki iş fırsatlarını da kovalasınlar. Başarısızlıktan korkmayarak, sınırlarını zorlayarak yapabilecekleri ve yapamayacakları işlere gönüllü olsunlar. Sorumluluk almaktan asla korkmasınlar."
Mastercard Türkiye ve Azerbaycan Genel Müdürü Yiğit Çağlayan, iş hayatı boyunca hep global firmalarda çalıştığı için çok kültürlü çalışma ortamlarınına aşina olduğunu anlatıyor. Çağlayan, genç yöneticilere, değişkenliğe, hareketliliğe, seyahate açık olmalarını ve farklı kültürlere uygun çözümler üretme kabiliyetlerini geliştirmelerini öneriyor.
Bölge yönetmek isteyen kişilerin meraklı olmaları, değişimleri takip etmeleri ve yeniliklere açık olmaları gerektiğinin de altını çizen Çağlayan, "Sadece bildiğimiz ve gördüğümüz ürünlere odaklanmak yerine ilgili pazarların ihtiyacı olan ürünleri bulmak sizi farklı kılıyor" diyor.
