Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu, Alman-Türk Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmada, küresel merkez bankacılığında, para politikası duruşu belirlenirken, para politikasının etkisi dışında olan kısa vadeli arızi unsurlardan arındırılmış çekirdek enflasyon göstergelerinin esas alındığını söyledi. Kısa vadede enflasyon görünümünde etkili olan geçici unsurların etkisini yitireceğini aktaran Kavcıoğlu, son çeyrekte enflasyonun düşüş eğilimine gireceği değerlendirmesinde bulundu. Kavcıoğlu'nun 'çekirdek enflasyon' vurgusu ne anlama geliyor?
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, Kavcıoğlu’nun 'çekirdek enflasyon' açıklamalarına ilişkin değerlendirmede bulundu. Erkan’ın ekonomist.com.tr okuyucuları için kaleme aldığı analizi şöyle:
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan
Çekirdek enflasyon hesabında esas alınan enerji ve gıdanın, buna ek olarak dışsallık ve merkezi yönetim etkisi yüksek kalemler olan alkol, tütün ve altının dışarıda bırakıldığı C göstergesidir. Ağustos ayında manşet enflasyonun yüzde 19,25’e yükselirken, C göstergesinin yüzde 16,76’ya düşmüş olması enflasyonun genelinde gıda ve bununla ilgili kalemlerin etkisinin yüksek olduğunu gösterir.
Bu nedenle, TCMB genel enflasyon varsayımlarından sapma gösteren ve geçici oynaklık unsuru olduğunu düşündüğü gıdanın etkisini dışlayarak çekirdek enflasyon vurgusunu öne çıkardı ve politika etkinliği bakımından buna referans verdi. Dolayısıyla, normalde ‘enflasyon üzerinde faiz’ ve ‘dezenflasyonist etkiyi sağlayacak sıkılıkta politika’ yönlendirmesi yapmış olan TCMB; enflasyonun faiz üzerine çıkmasıyla beraber ya politika sıkılaştırması yapacaktı ya da yöntem değiştirecekti. Çekirdek enflasyon vurgusunun manşet enflasyonun önüne çıkarılmasında da, bundan sonra bu kavramın daha belirleyici olacağı sonucu çıkarılabilir.
TCMB’nin artan enflasyona hızlı cevap verecek bir faiz artırımından ziyade, faiz indirimi fırsatı gözleyeceği anlaşılıyor. Bunun politika pratiğinin sonuçları açısından bazı riskleri söz konusu olabilir. Çünkü genel enflasyon standardizasyonuna göre ayarlanan reel faiz pozisyonunun rekabetçi olmaması kur istikrarını ve dolayısıyla enflasyon görünümünü riske atabilir. Genel nüfus ve gelir grupları açısından gıda, kira gibi harcamaların ağırlığı hissedilen enflasyon etkisini artırdığı gibi, faiz pozisyonunun manşet enflasyondan çok, daha düşük olan çekirdek enflasyonu odak noktasına alması politika etkinliğinin azalmasına neden olur.
TL cinsi tasarruflara olan talep, negatif reel getiriden dolayı düşük kalacağından ve döviz talebi yüksek olacağından dolayı kurun stabilitesinin bozulması ek maliyet unsuru olarak enflasyonu besleyebilir. Piyasanın zorlayıcı olduğu durumlar, ileri dönemde zorunlu bir şekilde yeniden sıkılaşma olmasına neden olabilir. Bu da ekonomideki faiz yükü azaltılmak istenirken, daha yüksek kur, yüksek enflasyon ve yine yüksek faiz etkisinin görülmesine neden olur.
Aynı zamanda, Fed’in tahvil alımlarını azaltmaya hazırlandığı bir ortamda diğer gelişmekte olan ülke merkez bankaları faiz artırarak ya da rezervlerini sağlamlaştırarak bu duruma hazırlanıyor. Küresel finansal koşulların potansiyel risk ortamında şartlar sağlanmadan bir gevşeme döngüsüne girilmesinin istikrar riski teşkil edeceğini düşünüyoruz. Bu nedenle, TCMB’nin enflasyona karşı ihtiyatlılık ilkesi çerçevesinde bir faiz pozisyonu oluşturması ve politika gevşemesi için enflasyonda düşüş eğilimini gözlemesi gerektiği görüşündeyiz.
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, Kavcıoğlu’nun 'çekirdek enflasyon' açıklamalarına ilişkin değerlendirmede bulundu. Erkan’ın ekonomist.com.tr okuyucuları için kaleme aldığı analizi şöyle:
TCMB’den yöntem değişikliği mi?
Çekirdek enflasyon hesabında esas alınan enerji ve gıdanın, buna ek olarak dışsallık ve merkezi yönetim etkisi yüksek kalemler olan alkol, tütün ve altının dışarıda bırakıldığı C göstergesidir. Ağustos ayında manşet enflasyonun yüzde 19,25’e yükselirken, C göstergesinin yüzde 16,76’ya düşmüş olması enflasyonun genelinde gıda ve bununla ilgili kalemlerin etkisinin yüksek olduğunu gösterir.
Bu nedenle, TCMB genel enflasyon varsayımlarından sapma gösteren ve geçici oynaklık unsuru olduğunu düşündüğü gıdanın etkisini dışlayarak çekirdek enflasyon vurgusunu öne çıkardı ve politika etkinliği bakımından buna referans verdi. Dolayısıyla, normalde ‘enflasyon üzerinde faiz’ ve ‘dezenflasyonist etkiyi sağlayacak sıkılıkta politika’ yönlendirmesi yapmış olan TCMB; enflasyonun faiz üzerine çıkmasıyla beraber ya politika sıkılaştırması yapacaktı ya da yöntem değiştirecekti. Çekirdek enflasyon vurgusunun manşet enflasyonun önüne çıkarılmasında da, bundan sonra bu kavramın daha belirleyici olacağı sonucu çıkarılabilir.
Kurun stabilitesi bozulabilir
TCMB’nin artan enflasyona hızlı cevap verecek bir faiz artırımından ziyade, faiz indirimi fırsatı gözleyeceği anlaşılıyor. Bunun politika pratiğinin sonuçları açısından bazı riskleri söz konusu olabilir. Çünkü genel enflasyon standardizasyonuna göre ayarlanan reel faiz pozisyonunun rekabetçi olmaması kur istikrarını ve dolayısıyla enflasyon görünümünü riske atabilir. Genel nüfus ve gelir grupları açısından gıda, kira gibi harcamaların ağırlığı hissedilen enflasyon etkisini artırdığı gibi, faiz pozisyonunun manşet enflasyondan çok, daha düşük olan çekirdek enflasyonu odak noktasına alması politika etkinliğinin azalmasına neden olur.
TL cinsi tasarruflara olan talep, negatif reel getiriden dolayı düşük kalacağından ve döviz talebi yüksek olacağından dolayı kurun stabilitesinin bozulması ek maliyet unsuru olarak enflasyonu besleyebilir. Piyasanın zorlayıcı olduğu durumlar, ileri dönemde zorunlu bir şekilde yeniden sıkılaşma olmasına neden olabilir. Bu da ekonomideki faiz yükü azaltılmak istenirken, daha yüksek kur, yüksek enflasyon ve yine yüksek faiz etkisinin görülmesine neden olur.
Politika gevşemesi için enflasyonda düşüş eğilimi görülmeli
Aynı zamanda, Fed’in tahvil alımlarını azaltmaya hazırlandığı bir ortamda diğer gelişmekte olan ülke merkez bankaları faiz artırarak ya da rezervlerini sağlamlaştırarak bu duruma hazırlanıyor. Küresel finansal koşulların potansiyel risk ortamında şartlar sağlanmadan bir gevşeme döngüsüne girilmesinin istikrar riski teşkil edeceğini düşünüyoruz. Bu nedenle, TCMB’nin enflasyona karşı ihtiyatlılık ilkesi çerçevesinde bir faiz pozisyonu oluşturması ve politika gevşemesi için enflasyonda düşüş eğilimini gözlemesi gerektiği görüşündeyiz.
