Ödeme işlemlerinin tümü artık dijital ortamda yapılabilecek. Bu uygulama küçük işletmeler ve girişimciler için yazarkasa ve POS bulundurma zorunluğunu ortadan kaldıracak. Bu sayede sektöre 2 milyon işletmenin daha katılması bekleniyor.
GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Ödeme sistemleri sektöründe yeni bir dönem başlıyor. Geçen ay, "Güvenli mobil ödeme ve elektronik belge yönetim sistemi" olarak tanımlanan sistem çerçevesinde, mal ve hizmet satışlarına ait bedellerin tahsilatı ile mali belgelerin elektronik ortamda oluşturulmasına ilişkin satış, tahsilat ve elektronik belge uygulamalarını içeren bir tebliğ yayınlandı.
Yeni uygulamayla işletmeler, tebliğde belirtilen ödeme kuruluşları ve bankalar, bu kurumların entegratörleri, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından izin verilen yazılım ve cihazlar ile ödeme alma ve ödemeye ilişkin belge oluşturma işlemlerini yapa bilecek. Ayrıca QR, NFC gibi yeni nesil ödeme yöntemlerine de artık resmi olarak e-arşiv ve e-fatura gibi sistemler bağlanacak.
DİJİTAL ORTAMA TAŞINIYOR
Bu tebliğ sayesinde özellikle küçük işletmeler ve bireysel girişimciler artık yeni nesil ödeme yöntemleri ve bu yöntemlere entegre yazılımlar ile daha kolay ödeme alabilecek, alıcılara ve GİB gibi devlet kurumlarına satış işlemine ait belgeleri dijital ortamlarda iletebilecek.
Bu durum, aynı zamanda alışverişte tahsilat süresini daha da kısaltacak. Ayrıca tüketicilerin kasa kuyruklarında daha az zaman harcamalarına ve iade gibi süreçlerin de daha kolay olmasına katkı sağlayacak.
Mükelleflerin iş süreçleri, ödeme ve tahsilat süreçleri, belgelerin oluşturulma, iletilme ve muhafaza süreçleri, tebliğ ile yeni teknolojik gelişmelere uygun hale getiriliyor. Tebliğ aynı zamanda kağıt israfını ve kayıt dışı işlemleri ortadan kaldırmayı, 2023'e kadar nakitsiz toplum hedefine yaklaşmayı da amaçlıyor.
2 MİLYON İŞLETMEYE ULAŞACAK
Güvenli mobil ödeme sistemleriyle tüm cep telefonları ve tabletler birer POS ile yazarkasa işlevi görecek. Kurumların bu sisteme geçebilmek için öncelikle GİB'in açıklayacağı başvuru koşullarını yerine getirmeleri gerekecek.
İşyerlerince gerçekleştirilecek mal ve hizmet satışı ile bedelinin tahsilatı ve mali belgelerin elektronik ortamda oluşturulmasına ilişkin sistemleriyle ilgili onay alınacak.
POS terminali ve yeni nesil Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC) sayısı 2,3 milyon. Yeni sistemle birlikte sektöre 2 milyon işletmenin daha ekleneceği öngörülüyor.
Ödeme sistemleri sektörü, ilk aşama hedefi olan 300 bin işletmeye erişim hedefini yeni düzenlemeyle birlikte 1 milyon işletme olarak güncelledi ve dört yıl içinde bu hedefe erişmeyi planlıyor. Sistem, 1 Eylül itibariyle uygulanmaya başlayacak.
Ödeme ve Elektronik Para Derneği (ÖDED) Başkanı Burhan Eliaçık, öncelikle bugüne değin erişilmekte zorlanılan yüzde 60'lık nakit harcama payına artık ulaşılabileceğini, küçük işletme ve esnaflara erişme amacıyla rekabetin hızla artacağı bir ortamın oluşacağını söylüyor.
Burhan Eliaçık'a göre, böylece yüksek maliyetler, ciro koşulları ve bürokratik süreçler nedeniyle yeterince hizmet alamayan küçük esnafın ve bireysel girişimcilerin yararına bir dönem başlayacak.
KANALLAR DAHA DA DİJİTALLEŞECEK
Burhan Eliaçık, "Yeni düzenlemeyle ödeme sistemlerine teknolojik gelişme ve inovasyonu daha kolay ve sürekli olarak adapte edebilme şansına kavuşacağız. Dolayısıyla uygulamalar zenginleşecek, e-fatura ve e-arşiv uygulamaları yaygınlaşacak. Bu sayede kanallar daha da dijitalleşecek" diyor.
60'tan fazla sektörde 30 bini aşkın işyerine hizmet veren Ödeal'ın kurucu ortağı Fevzi Güngör, devletin bu sistem ile ilk defa finan-sal teknoloji şirketlerine belge düzeninin sağlanması konusunda bir güven gösterdiğine dikkat çekiyor.
Güngör, bu fırsatı iyi değerlendirmek ve küresel çapta bir tecrübe yaratmak için var güçleriyle çalışacaklarını ifade ediyor. Fevzi Güngör'e göre, tebliğ özetle şunları diyor: "Mobil ödeme ya da başka bir sistemi benim belge düzenime bağla. Ama bu garantiyi belge düzenini sağlayan firma da versin, tahsilatı yapan şirket de versin.
Devlet olarak ben de sisteme bir yetki belgesi vereceğim. Bu yetki belgesini alıp sistemi kullanan kurumlar, yazarkasa bulundurmak zorunda olmayacak."
YENİ UYGULAMALAR
Beklentilere göre, ödeme sistemlerinde global uygulamaları görülen, yeni teknolojik gelişmelere uygun, kullanımı kolay, mobilitesi yüksek ve POS cihazları gerektirmeyen daha düşük maliyetli çözümler ortaya çıkmaya başlayacak.
Bu anlamda, küçük işletmeler ve esnaf için erişim ve yüksek maliyet sorununun ortadan kalktığı, büyük işletmeler için ise entegre ve yenilikçi hizmetleri sunarak müşteri deneyimine farklı boyut kazandırabilecekleri yeni bir dönem başlıyor. Bunun için şirketler hazırlıklara başladı bile.
Foriba CEOsu Koray Bahar, özel entegratör olarak güvenli mobil ödeme hizmetinde tahsilata aracılık ederek finans kuruluşlarının sistemleriyle yapacakları entegrasyon sonrası sahaya inmeye hazır olacaklarını söylüyor.
Bahar, "Bu süreçte ödeme kuruluşları, bankalar ve elektronik para kuruluşları ile bir araya geliyor ve ortak çözümler üzerinde çalışıyoruz. Güvenli mobil ödeme hizmetinde tahsilat işlemine aracılık edecek finans kuruluşlarının bizim sistemimizle yapacakları entegrasyon sonrasında uygulamaya geçeceğiz" diyor.
Mobil telefonlar ile tabletlerin artık alışverişlerin de vazgeçilmez unsuru olacağını söyleyen Koray Bahar, bu sayede işletmelerin tamamen dijital şirketler haline geleceğini, fiş biriktirmek ve bunları muhasebecilerine göndermek ile vakit harcamayacaklarını belirtiyor.
Bahar'ın verdiği bilgiye göre, şirketler ödeme kuruluşlarının kendilerine sundukları uygulamalar vasıtasıyla tüm ürünlerini kategori bazında yükleyebilecek. Satışlarını yaparken fatura üzerinde ister kategori isterlerse de spesifik olarak ürün ile hizmet bilgisini gösterebilecek.
TARIK TOMBUL / PAYTR GENEL MÜDÜRÜ
"İŞLETMELERİN ÖDEME SÜREÇLERİNİ KOLAYLAŞTIRIYORUZ"
"Bankalar, entegratörler ve ödeme kaydedici cihaz üreticileri dahil olmak üzere tüm partiler ile birlikte alıcı ve satıcıların hayatını kolaylaştıracak, karmaşık olmayan basit çözümler ile ticarete katkı sağlamayı amaçlıyoruz.
12 binin üzerinde işletmenin Sanal POS üzerinden ödeme alma ihtiyaçlarına cevap veriyoruz. Öncelikli hedefimiz işletmelerin ödeme alma, belge üretme, iletme ve muhafaza süreçlerini kolaylaştırmak.
Benzer süreçleri güvenli mobil ödeme tebliğinde belirtilen mükellef grupları için de yapabilmeyi ümit ediyoruz.
Tüketicilerin yanlarında cüzdanları olmadan, kasa kuyruklarında vakit kaybetmeden güvenli bir şekilde ödeme yapabilecekleri, satıcıların tek bir cihaza bağlı kalmaksızın teknolojik gelişmelerin izin verdiği veya vereceği tüm cihaz, yöntem ve yazılımlar ile kolayca ödeme alabilecekleri bir dünya hayal ediyoruz. Bu hayale yönelik yeni ürün ve hizmetler üzerinde çalışıyoruz."
