Dünyanın en büyük kentlerinde koronavirüs salgını nedeniyle şu günlerde otellerin tamamına yakını kapalı. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB), dünya çapında veri ve analiz şirketi STR'nin Mart 2020 raporuyla salgının konaklama sektörüne etkilerini inceledi.
LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
lgokmen@ekonomist.com.tr
Ekonomist Dergisi'nin 3-16 Mayıs 2020 tarihli sayısından
Rapora göre, yılın ilk üç aylık döneminde yüzde 60'lık oranla otel doluluklarındaki en yüksek düşüş Hong Kong'da yaşandı. Onu yüzde 40'lık düşüşle şu anda hayatın durma noktasına geldiği Milano ve Roma izledi.
Halihazırda İstanbul'daki çok sayıda otel kapalı olmasına karşın ilk üç aylık verilerde İstanbul'daki doluluk düşüş oranı yüzde 20,2 olarak gerçekleşti. Bunda ilk iki aylık dolulukların yüksekliği etkili oldu.
NEW YORK İLK SIRADAYDI
Şu anda koronavirüsün dünyadaki merkezi haline gelen, hayatın durduğu New York ilk üç aylık verilerde dolulukta ilk sırada yer aldı. New York otelleri, 2019'un ilk üç aylık döneminde yüzde 77,3 doluluğa sahipken bu yılın aynı döneminde yüzde 21,2'lik düşüşle yüzde 60,9 doluluğa geriledi.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Onu geçtiğimiz yılın yüzde 77,2 doluluk oranından yüzde 23,1'lik düşüşle yüzde 59,4 doluluk oranına gerileyen Londra izledi. Dolulukta üçüncü sırada yer alan Tokyo'nun 2019 yılında yüzde 84,5 olan doluluk oranı yüzde 35,4'lük düşüşle yüzde 54,6'ya indi.
Dünyanın en önemli 15 kenti sıralamasında doluluk bakımından dördüncü sırada yer alan İstanbul'da ise 2019 yılının ilk üç aylık döneminde yüzde 67,4 olan doluluk oranları yüzde 20,2 düşüşle bu yılın aynı döneminde yüzde 53,8'e geriledi.
MART AYINDA DİP YAPTI
Geçen yılın mart ayında Avrupa doluluk ortalaması yüzde 68,5 olmuştu. Bu yılın mart ayında Avrupa'da doluluklar geçen yıla oranla yüzde 61,6 geriledi. Mart ayında ortalama oda fiyatlarındaki düşüş geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,5'te kaldı ve 92,9 Euro oldu. Ancak çok daha önemli bir kriter olarak kabul edilen toplam oda sayısı üzerinden oda başına elde edilen gelirler 65,6 Euro'dan 24,3 Euro'ya kadar geriledi.
Mart ayında en büyük düşüş yüzde 90,8 ile Avrupa ülkeleri arasında İtalya'da yaşandı ve doluluk oranı yüzde 6,2 oldu. İtalya'nın Milano kenti yüzde 94,5 ile en büyük düşüşü yaşayan destinasyon olurken doluluk oranı sadece yüzde 4 olarak gerçekleşti. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, özellikle Avrupa'da mart ayı doluluklarının yüzde 26,3'lük ortalama ile 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana en düşük seviyeyi gördüğünü söylüyor.
İSTANBUL'DA SERT DÜŞÜŞ
Türkiye'de 2019'un mart ayında yüzde 63,8 olan otel dolulukları bu yılın aynı döneminde yüzde 55,2 azalarak yüzde 28,6 oldu. İstanbul'un Mart 2019'da yüzde 72,1 olan doluluk oranı, Mart 2020'de yüzde 59,8 azalarak yüzde 29 olarak ölçüldü.
Mart ayında ortalama günlük satılan oda bedeli 65,8 Euro ile Mart 2019'a göre yüzde 14,2 düştü. Toplam oda sayısı üzerinden oda başına elde edilen gelirler ise geçen yıla oranla yüzde 65,5 oranında düşüşle 19,1 Euro oldu.
Antalya'da mart ayı otel dolulukları 2019'un aynı dönemine göre yüzde 49,4 azalarak yüzde 29 oldu. Antalya'da ortalama günlük satılan oda bedeli 39 Euro ile Mart 2019'a göre yüzde 18 geriledi. Toplam oda sayısı üzerinden oda başına elde edilen gelirler ise geçen yıla oranla yüzde 58,5 düşüşle 11,3 Euro'ya indi.
HAZIRLIK YAPILIYOR
Turizm sektörü, koronavirüs salgını süreci sonrası hazırlıklarına başlamış durumda. Kültür ve Turizm Bakanlığı, TUROB, TÜROFED gibi kuruluşlar bu süreçte hijyen standartlarının belirlenmesi ve belgelenmesi yönünde çalışmalar yürütüyor.
Dedeman Otelleri, bünyesindeki tüm tesislerinde sıfır tolerans prensibinden hareketle, uygulanan hijyen ve güvenlik standartlarına ek olarak Covid-19 önlemlerini takip edecek bir kurul oluşturdu. Dedeman Turizm Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Banu Dedeman, şirket bünyesinde oluşturdukları bu kurulun otel çalışanları ile konuklarının sağlığının korunmasına yönelik tüm hazırlıklara dair süreçleri yönettiğini vurguluyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, TUROB ve ilgili kuruluşların çalışmaları takip ettiklerine dikkat çeken Dedeman, "Otellerimizde olumlu algı ve rekabet üstünlüğü sağlayabilmek için de çalışıyoruz. Bu kapsamda yöneticilerimizin ve çalışanlarımızın hijyen, dezenfeksiyon ve sosyal mesafe konularında gereken süreçleri işletmelerinde uygulamaları için protokoller ve prosedürler hazırlandı" diye konuşuyor.
Yeni dönemde turistlerin otellere gelişinden başlayarak temassız hizmet anlayışı öncelikli olacak. Başlangıçta oteller kapasitelerinin altında hizmet verecek, yiyecek-içecek ünitelerinde sosyal mesafe kurallarına uyulacak, kullanılacak ekipmanlarda hijyen standartlarına uyum sağlanacak.
GARANTİ BELGESİ
Elite Word Hotels Zinciri CEO'su Ünsal Şınık, süreç sonrası için Elite Word otelleri olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın hazırladığı belgenin kriterlerinin netleşmesini beklediklerini söylüyor. Şınık, süreç sonrasında bakanlığın belirlediği kriterlere uygun otellerin açılmasına izin verilebileceğine dikkat çekiyor.
Ünsal Şınık, "Bakanlık detaylı ve güzel bir çalışma yapıyor. Bu belge koronoya karşı tedbir almış otel demek anlamına gelmesi bakımından da yurtdışında da bir nevi garanti belgesi olacak" yorumunu yapıyor.
Covid-19 sonrasında özellikle kıyı otellerinde kişi başına rakamların yüksek olacağı, doluluğun daha az olacağı bir strateji izlenecek. Çevre kirliliğinden dolayı maskeyi hayatına alan Güney Kore örneğinin tüm ülkelerde yaygınlaşması da bekleniyor. Hızlı check in-check out servisi, restoranda az müşterili hizmet olacak.
HAZİRANDA İYİMSERLİK
Lucis Global Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ismet Ömer Öztanık, kent otellerinde limitli servislerle SPA alanlarının kapalı olacağı, toplantı alanlarında az kişi sayılı toplantıların icra edileceği bir dönem olacağını söylüyor. Bodrum'daki otellerini 1 Haziran'da açmayı planladıklarını da belirtiyor.
Öztanık, "Bayram sonrası kademeli olarak bir hareketlilik söz konusu olacaktır. Nisan ayında Şişli otelimizi açacaktık ama haziran ayına erteledik. Odalarımızı bir apart ofis mantığında hayata geçirip otel hizmetini verme konusunda Assembly ile görüşmeler yapıyoruz" diye konuşuyor.
Uluslararası turizm markalarına danışmanlık hizmeti veren Yiğit Şatıroğlu, önümüzdeki dönemde bu tip salgın hastalıklarla mücadele için otele rezervasyon yapmadan önce insanların sağlıkları ile ilgili bilgi verme, check up'tan geçme gibi uygulamalar yapılabileceğini vurguluyor.
LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
lgokmen@ekonomist.com.tr
Ekonomist Dergisi'nin 3-16 Mayıs 2020 tarihli sayısından
Rapora göre, yılın ilk üç aylık döneminde yüzde 60'lık oranla otel doluluklarındaki en yüksek düşüş Hong Kong'da yaşandı. Onu yüzde 40'lık düşüşle şu anda hayatın durma noktasına geldiği Milano ve Roma izledi.
Halihazırda İstanbul'daki çok sayıda otel kapalı olmasına karşın ilk üç aylık verilerde İstanbul'daki doluluk düşüş oranı yüzde 20,2 olarak gerçekleşti. Bunda ilk iki aylık dolulukların yüksekliği etkili oldu.
NEW YORK İLK SIRADAYDI
Şu anda koronavirüsün dünyadaki merkezi haline gelen, hayatın durduğu New York ilk üç aylık verilerde dolulukta ilk sırada yer aldı. New York otelleri, 2019'un ilk üç aylık döneminde yüzde 77,3 doluluğa sahipken bu yılın aynı döneminde yüzde 21,2'lik düşüşle yüzde 60,9 doluluğa geriledi.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Onu geçtiğimiz yılın yüzde 77,2 doluluk oranından yüzde 23,1'lik düşüşle yüzde 59,4 doluluk oranına gerileyen Londra izledi. Dolulukta üçüncü sırada yer alan Tokyo'nun 2019 yılında yüzde 84,5 olan doluluk oranı yüzde 35,4'lük düşüşle yüzde 54,6'ya indi.
Dünyanın en önemli 15 kenti sıralamasında doluluk bakımından dördüncü sırada yer alan İstanbul'da ise 2019 yılının ilk üç aylık döneminde yüzde 67,4 olan doluluk oranları yüzde 20,2 düşüşle bu yılın aynı döneminde yüzde 53,8'e geriledi.
MART AYINDA DİP YAPTI
Geçen yılın mart ayında Avrupa doluluk ortalaması yüzde 68,5 olmuştu. Bu yılın mart ayında Avrupa'da doluluklar geçen yıla oranla yüzde 61,6 geriledi. Mart ayında ortalama oda fiyatlarındaki düşüş geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,5'te kaldı ve 92,9 Euro oldu. Ancak çok daha önemli bir kriter olarak kabul edilen toplam oda sayısı üzerinden oda başına elde edilen gelirler 65,6 Euro'dan 24,3 Euro'ya kadar geriledi.
Mart ayında en büyük düşüş yüzde 90,8 ile Avrupa ülkeleri arasında İtalya'da yaşandı ve doluluk oranı yüzde 6,2 oldu. İtalya'nın Milano kenti yüzde 94,5 ile en büyük düşüşü yaşayan destinasyon olurken doluluk oranı sadece yüzde 4 olarak gerçekleşti. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, özellikle Avrupa'da mart ayı doluluklarının yüzde 26,3'lük ortalama ile 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana en düşük seviyeyi gördüğünü söylüyor.
İSTANBUL'DA SERT DÜŞÜŞ
Türkiye'de 2019'un mart ayında yüzde 63,8 olan otel dolulukları bu yılın aynı döneminde yüzde 55,2 azalarak yüzde 28,6 oldu. İstanbul'un Mart 2019'da yüzde 72,1 olan doluluk oranı, Mart 2020'de yüzde 59,8 azalarak yüzde 29 olarak ölçüldü.
Mart ayında ortalama günlük satılan oda bedeli 65,8 Euro ile Mart 2019'a göre yüzde 14,2 düştü. Toplam oda sayısı üzerinden oda başına elde edilen gelirler ise geçen yıla oranla yüzde 65,5 oranında düşüşle 19,1 Euro oldu.
Antalya'da mart ayı otel dolulukları 2019'un aynı dönemine göre yüzde 49,4 azalarak yüzde 29 oldu. Antalya'da ortalama günlük satılan oda bedeli 39 Euro ile Mart 2019'a göre yüzde 18 geriledi. Toplam oda sayısı üzerinden oda başına elde edilen gelirler ise geçen yıla oranla yüzde 58,5 düşüşle 11,3 Euro'ya indi.
HAZIRLIK YAPILIYOR
Turizm sektörü, koronavirüs salgını süreci sonrası hazırlıklarına başlamış durumda. Kültür ve Turizm Bakanlığı, TUROB, TÜROFED gibi kuruluşlar bu süreçte hijyen standartlarının belirlenmesi ve belgelenmesi yönünde çalışmalar yürütüyor.
Dedeman Otelleri, bünyesindeki tüm tesislerinde sıfır tolerans prensibinden hareketle, uygulanan hijyen ve güvenlik standartlarına ek olarak Covid-19 önlemlerini takip edecek bir kurul oluşturdu. Dedeman Turizm Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Banu Dedeman, şirket bünyesinde oluşturdukları bu kurulun otel çalışanları ile konuklarının sağlığının korunmasına yönelik tüm hazırlıklara dair süreçleri yönettiğini vurguluyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, TUROB ve ilgili kuruluşların çalışmaları takip ettiklerine dikkat çeken Dedeman, "Otellerimizde olumlu algı ve rekabet üstünlüğü sağlayabilmek için de çalışıyoruz. Bu kapsamda yöneticilerimizin ve çalışanlarımızın hijyen, dezenfeksiyon ve sosyal mesafe konularında gereken süreçleri işletmelerinde uygulamaları için protokoller ve prosedürler hazırlandı" diye konuşuyor.
Yeni dönemde turistlerin otellere gelişinden başlayarak temassız hizmet anlayışı öncelikli olacak. Başlangıçta oteller kapasitelerinin altında hizmet verecek, yiyecek-içecek ünitelerinde sosyal mesafe kurallarına uyulacak, kullanılacak ekipmanlarda hijyen standartlarına uyum sağlanacak.
GARANTİ BELGESİ
Elite Word Hotels Zinciri CEO'su Ünsal Şınık, süreç sonrası için Elite Word otelleri olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın hazırladığı belgenin kriterlerinin netleşmesini beklediklerini söylüyor. Şınık, süreç sonrasında bakanlığın belirlediği kriterlere uygun otellerin açılmasına izin verilebileceğine dikkat çekiyor.
Ünsal Şınık, "Bakanlık detaylı ve güzel bir çalışma yapıyor. Bu belge koronoya karşı tedbir almış otel demek anlamına gelmesi bakımından da yurtdışında da bir nevi garanti belgesi olacak" yorumunu yapıyor.
Covid-19 sonrasında özellikle kıyı otellerinde kişi başına rakamların yüksek olacağı, doluluğun daha az olacağı bir strateji izlenecek. Çevre kirliliğinden dolayı maskeyi hayatına alan Güney Kore örneğinin tüm ülkelerde yaygınlaşması da bekleniyor. Hızlı check in-check out servisi, restoranda az müşterili hizmet olacak.
HAZİRANDA İYİMSERLİK
Lucis Global Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ismet Ömer Öztanık, kent otellerinde limitli servislerle SPA alanlarının kapalı olacağı, toplantı alanlarında az kişi sayılı toplantıların icra edileceği bir dönem olacağını söylüyor. Bodrum'daki otellerini 1 Haziran'da açmayı planladıklarını da belirtiyor.
Öztanık, "Bayram sonrası kademeli olarak bir hareketlilik söz konusu olacaktır. Nisan ayında Şişli otelimizi açacaktık ama haziran ayına erteledik. Odalarımızı bir apart ofis mantığında hayata geçirip otel hizmetini verme konusunda Assembly ile görüşmeler yapıyoruz" diye konuşuyor.
Uluslararası turizm markalarına danışmanlık hizmeti veren Yiğit Şatıroğlu, önümüzdeki dönemde bu tip salgın hastalıklarla mücadele için otele rezervasyon yapmadan önce insanların sağlıkları ile ilgili bilgi verme, check up'tan geçme gibi uygulamalar yapılabileceğini vurguluyor.
