Kütahya Dumlupınar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinden Prof. Dr. Hüseyin Şeyhanlıoğlu, İngiltere'deki Durham Üniversitesinden Misafir Öğretim Üyesi ve Hindistan üzerine çalışmalar yapan Doç. Dr. Ferhat Çağrı Aras, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Çin üzerine çalışmalar yapan Dr. Nurettin Akçay, Milli Savunma Üniversitesi Müşterek Harp Enstitüsü Öğretim Üyesi ve Güney Asya bölge araştırmacısı Dr. Hayati Ünlü, Hindistan'ın Pakistan topraklarına yaptığı füze saldırısının ardından yaşanan gelişmeler hakkında AA'ya değerlendirmede bulundu. Yorumlar şöyle;
1
'SINIRLI OLACAK'
<p>Prof. Dr. Hüseyin Şeyhanlıoğlu, Hindistan ve Pakistan'ın Keşmir konusunda daha önce savaştığını ve bu savaşların sınırlı olduğunu belirterek "Bugün de sınırlı olacak. Kapsamlı, topyekun bir savaş olmayacağını düşünüyorum." dedi.</p>
2
HERKES KAYBEDER, EN ÇOK HİNDİSTAN KAYBEDER
<p>Büyük bir çatışma olması halinde herkesin kaybedeceğini ancak en çok kaybedecek olanın Hindistan olacağını dile getiren Şeyhanlıoğlu, iki ülkenin de nükleer silah sahibi olduğunu hatırlattı. Şeyhanlıoğlu, böyle bir savaşı kimsenin istemeyeceğine işaret ederek kontrollü bir gerginlik olmasını beklediğini söyledi.</p><p>Hindistan'ın askeri ya da stratejik noktaları hedef almadığını ve iç politikadaki baskıyı yatıştırmak için dünkü füze saldırısını yaptığını belirten Şeyhanlıoğlu, Pakistan'ın da aynı şekilde stratejik olmayan bir noktaya benzer bir saldırıda bulunabileceğini dile getirdi. Şeyhanlıoğlu; ABD, Çin ve Rusya gibi ülkelerin bu çatışmaların büyümemesi gerektiğini söylediğini ve bu nedenle çatışmanın çok uzamayacağını düşündüğünü aktardı.</p>
3
SU KAYNAKLARI
<p>Hindistan'ın "İndus Suları Anlaşması"nı askıya almasına atıfta bulunan Şeyhanlıoğlu, iki ülkenin de su kaynakları konusunda çatışmayı göze alabileceğini ancak bunun olası yıkıcı etkisi nedeniyle tarafların bunu istemeyeceğini söyledi. Şeyhanlıoğlu, suyun önemli bir silah olduğunu ve Pakistan'da tarımın neredeyse yüzde 90'ının ve ekonominin yaklaşık yüzde 30'unun buna bağlı olduğunu belirterek Pakistan'ın Dünya Bankasına, Birleşmiş Milletlere (BM) ve uluslararası örgütlere serzenişte bulunduğunu ve harekete geçmeleri çağrısı yaptığını aktardı.</p>
4
HEM ABD HEM ÇİN'İ TEHDİT EDEN BİR DURUM
<p>Hindistan üzerine çalışmalar yapan Doç. Dr. Ferhat Çağrı Aras iki ülke arasındaki çatışmaların bir süre daha devam edeceğini öngördüklerini ve çatışmaların iki ülke arasındaki belli bölgelerde kalabileceğini dile getirdi. "Şu an Keşmir bölgesinde bir çatışma yaşandı, çatışma güneylere doğru kayarsa o zaman ciddi tehlikelere sebebiyet verir." diyen Aras, şayet iki tarafın bu gerginliği artırıcı hamlelerinin artması halinde çatışmaların artmasının kaçınılmaz olduğunu ve daha geniş alanlara etki edebileceğine dikkati çekti.</p><p> </p>
5
6
NÜKLEER CAYDIRICILIK KAPSAMLI BİR SAVAŞ İHTİMALİNİ DÜŞÜRÜYOR
<p>Çin üzerine çalışmalar yapan Dr. Nurettin Akçay iki ülkenin de nükleer caydırıcılıklarının bulunmasının kapsamlı bir savaş ihtimalini düşürdüğünü ancak mevcut Hindistan hükümetinin milliyetçi politikaları nedeniyle kamuoyu baskısı altında Hindistan tarafının yanlış karar alıp çatışmayı tırmandırma ihtimalinin de olası olduğunu aktardı. </p><p>İki ülke arasındaki gerilimin bir yerde duracağını düşündüğünü belirten Akçay, bu çatışmaların küresel anlamda da ABD-Çin rekabetine muhtemel yansımalarının olacağını dile getirerek şu değerlendirmelerde bulundu:</p>
7
ÇİN/PAKİSTAN - ABD/HİNDİSTAN İTTİFAKLARI
<p>"Çin-Pakistan/ABD-Hindistan ittifakları düşünüldüğünde, çatışmanın ABD-Çin rekabetine yansıyıp iki ülke arasındaki sorunları karmaşıklaştırabileceği düşünülebilir. Öte yandan iki ülkenin de Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üyesi olduğu düşünüldüğünde çatışmanın ŞİÖ’nün etki ve kapasitesini sekteye uğratabilecek bir yapıya sahip olduğu da söylenebilir." Akçay, bazı ülkelerin arabuluculuk rolü için girişimlerde bulunabileceğini belirterek Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) bu ülkeler arasında sürpriz arabulucu olarak ortaya çıkabileceğini dile getirdi.</p>
8