Bugün İspanya, Portekiz başta olmak üzere İber Yarımadası'nın büyük bir bölümünde elektrik kesintisi yaşandı. Fransa'nın bazı bölgeleri de kesintiden etkilendi ancak bu daha kısa sürdü. Kesintiler iki ülkedeki tren, metro hatları ve uluslararası havalimanlarını etkiledi. İspanya'da OHAL ilan edildi. (İspanya OHAL ilan etti: Ne anlama geliyor? başlıklı yazımıza da bakabilirsiniz)
HANGİ ÜLKELERDE KESİNTİ OLDU?
Pazartesi günü İspanya, Portekiz ve Fransa'nın güneybatı kesimlerinin bir kısmında büyük çaplı elektrik kesintileri yaşandı. Etkilenen büyük şehirler arasında Madrid, Barselona ve Lizbon da yer alıyor.
KESİNTİNİN NEDENİ NE?
Şu ana kadar bu durumun tam nedeni açıklanmadı. Ancak bazı ihtimaller var.
Politico'nun haberine göre, Portekiz'deki elektrik operatörü E-Redes'ten yapılan açıklamada, elektrik kesintisinin "Avrupa güç şebekesindeki bir problemden" kaynaklandığına işaret edildi. Açıklamada, voltajda dengesizliğin, kesintiye yol açmış olabileceği ifade edildi.
Portekiz'in ulusal elektrik şirketi REN tarafından yapılan açıklamada, Fransa'nın güneybatısındaki Alaric Dağı'nda çıkan ve Perpignan ile doğu Narbonne kenti arasındaki yüksek gerilim hattına zarar veren yangının da olası bir neden olarak belirlendiği kaydedildi.
İSPANYA'DAN KAYNAKLANDI İDDİASI
Portekiz Başbakanı, elektrik kesintisinin büyük ihtimalle İspanya'dan kaynaklandığını söyledi. Luis Montenegro, hükümetin elektrik kesintisinin nedenini henüz bilmediğini ancak sorunun "Portekiz'den kaynaklanmadığını" ve "her şeyin, sorunun İspanya'dan kaynaklandığını gösterdiğini" söyledi ve "İstihbarat servislerimiz de olayın kökeninde ne olabileceğini araştırmaya çalışıyor" diye ekledi.
'NADİR GÖRÜLEN BİR ATMOSFERİK FENOMEN YOL AÇTI'
Portekiz’in enerji operatörü REN ise, “nadir görülen bir atmosferik fenomenin” sıcaklıklarda ciddi dengesizlik yarattığını ve bu durumun yaygın elektrik kesintilerine neden olduğunu söylüyor. REN şu açıklamayı yaptı: İspanya'nın iç kesimlerindeki aşırı sıcaklık değişimleri nedeniyle yüksek gerilim hatlarında anormal salınımlar meydana geldi. Bu olay, ‘atmosferik kaynaklı titreşim’ olarak bilinen bir fenomendir. Bu salınımlar, elektrik sistemleri arasında senkronizasyon hatalarına yol açarak Avrupa genelindeki birbirine bağlı ağda ardışık kesintilere sebep oldu.”
Guardian'ın haberine göre atmosferik sıcaklıklardaki büyük değişimlerin elektrik sistemleri için risk oluşturduğu enerji sektöründe bilinen bir durum ancak bu risklerin bu ölçekte bir soruna yol açması nadir
Enerji hizmetleri için yazılım sağlayan Neara şirketinin genel müdürü Taco Engelaar ise "Sıcaklık değişimi nedeniyle iletkenin (hatların) bazı fiziksel parametreleri biraz değişir. Bu da frekansta bir dengesizlik yaratır" diyor.
Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Bruegel’den kıdemli uzman Georg Zachmann ise, sistemin "enerji santrallerinin zincirleme şekilde devre dışı kalması" sonucu etkilendiğini ve frekansın Avrupa standardı olan 50 Hz’in altına düşmesiyle Fransa’daki bir santralin de kapanmak zorunda kaldığını belirtti.
SİBEL SALDIRI OLABİLİR Mİ?
Siber saldırı olup olmadığı sorulduğunda Portekiz Başbakanı, "Hiçbir şeyin ihtimal dışı olmadığını" ancak "bu yönde işaret veren bir işaret olmadığını" söyledi. İspanyol yetkililer, elektrik kesintisinin neden kaynaklandığını veya nereden kaynaklandığını henüz açıklamadı. Avrupa Konseyi Başkanı ve eski Portekiz Başbakanı António Costa, olayın bir siber saldırı olduğuna dair herhangi bir kanıt bulunmadığını belirtti, ancak kesin sebebin henüz tam olarak açıklığa kavuşmadığını da vurguladı. Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Teresa Ribera da İspanya’nın Radio 5 kanalına yaptığı açıklamada, kasıtlı bir eylemin izine rastlanmadığını söyledi.
FARKLI İDDİALAR
Bazı yayın kuruluşları, Fransa'nın güneybatısındaki bir yangının bu kesintide sorumlu olduğunu bildiriyor ancak Fransız elektrik sağlayıcıları iddiayı reddetti. Portekiz Ulusal Siber Güvenlik Merkezi de elektrik kesintilerinin arkasında bir siber saldırı olduğuna dair bir kanıt olmadığını söyledi.
HENÜZ NEDENİNİ SÖYLEMEK İÇİN ERKEN
Portekiz başbakanı, kesintiye neyin sebep olduğunu kesin olarak söylemek için henüz çok erken olduğunu söyledi.
'KESİN BİR BİLGİ YOK'
İspanya Başbakanı Pedro Sánchez ise elektrik kesintisinin nedenine ilişkin kesin bir bilgi olmadığını söyledi. Yetkililerin olayın nedenini belirlemeye çalıştığını ve henüz herhangi bir teoriyi dışlamadıklarını belirten yetkili, kamuoyunu spekülasyonlardan uzak durmaya çağırdı.