Defense News Top 100 listesindeki şirketler arasında dünyada en hızlı büyüyen 10 savunma şirketinden birisi olan ASELSAN, 31 ürünü için 2024 yılında ilk kez ihracat sözleşmesi imzaladı. Geçen yıl, yedi yeni ülkeye ilk defa ihracat gerçekleştiren şirket, 29 yeni ürünü de ilk defa kullanıcılarına teslim etti. ‘Milli Teknoloji Hamlesi’ kapsamında yerli firmalarla birlikte 106 ürünü millileştirdiklerini söyleyen ASELSAN CEO’su Ahmet Akyol, “Teslimatta ve yeni alınan siparişlerde, yurt içinde ve yurt dışında tarihimizin en yüksek rakamlarına ulaştık” diyor.
Ekonomist’in 27 Nisan-10 Mayıs 2025 tarihli sayısından
2025 yılında 50’nci yaşını kutlayan ASELSAN’ın bu anlamlı yılda ihracatta, büyüme performansında ve finansal göstergelerde tarihi rekorlara imza atmayı hedeflediğini vurgulayan Akyol, 2025’te çift haneli büyüme hedeflediklerini, siparişler noktasında da geçen yıldan daha iyi bir performans beklediklerini söylüyor. UEZ 2025’e katılan Akyol, sorularımızı şöyle yanıtlıyor:
2024 yılını nasıl geçirdiniz?
Yeni sözleşme imzalama noktasında rekorlarla dolu bir 2024 yılını geride bıraktık. 2024 yılında geçen yıla göre yüzde 32 artışla toplam 6,5 milyar dolar tutarında sözleşme imzaladık. Böylece 2023 yıl sonunda 11 milyar dolar olan ASELSAN’ın bakiye siparişleri yüzde 28 oranında artarak 14 milyar dolar seviyesine yükselmiş oldu. 2024 yılında imzaladığımız yurt dışı sözleşme tutarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 70 artarak, 1 milyar dolar ile tarihinin en yüksek seviyesine ulaştı.
ASELSAN’ın yeni iş alma noktasında yakaladığı bu başarıda, ağırlıklı olarak nelerin etkisi oldu?
Yeni geliştirilen ürünlerin büyük etkisi oldu. 2024 yılında ciromuz bir önceki yıla göre reel olarak yüzde 13 büyüyerek 120 milyar TL’ye ulaştı. Yine 2023 yılına göre yüzde 67 oranında artışla 508 milyon dolar tutarında ihracat gerçekleştirdik. Yıl içinde 6,5 milyar doları tutarında yeni sözleşme imzalayarak, bakiye siparişlerimizi 14 milyar dolara çıkarttık. Söz konusu seviyelerle ASELSAN için 2024’ü her alanda zirvede yer aldığımız ‘en’lerin ve rekorların yılı olarak kayıtlara geçirdik. İhracat odaklı büyüme stratejimizi başarıyla sürdürdük.
2024 yılında ne kadarlık yatırım yaptınız?
2024 yılında ASELSAN’ın hasılat yatırım oranı yüzde 13’lerden yüzde 17’lere yükseldi. Diğer benzer yabancı şirketlerin ortalaması yüzde 3,4. Yıllık 250 milyon doları aşan yatırım yapıyoruz. Seri üretim kabiliyetimizin artması için dolar olarak ciromuzun yaklaşık yüzde 10’unu yatırım faaliyetlerine ayırıyoruz. Savunma ve ileri teknoloji alanlarında üç stratejik yatırım için proje bazlı yatırım teşviki almaya hak kazandık. Teşvik kapsamındaki yatırımların toplam değeri 616 milyon dolar olarak belirlendi.
Son dönemde öne çıkan yatırımlarınız hakkında bilgi verir misiniz?
AR-GE ve seri üretim kapasitemizi artıracak yeni yatırımlara başladık. Bu yatırımlar arasında foton dedektör ve nanoteknoloji tesisi, radar sistem entegrasyon ve üretim tesisi, SST üretim ve test tesisi ile EO FLIR sistemleri üretim tesisi öne çıkıyor. Seri üretim kapasitemizi artırmak için FLIR üretim tesisinde metrekaresi ortalama 4 bin 500 dolara mal olan 5 bin metrekarelik temiz oda ve laboratuvarların açılışını gerçekleştirdik. Radar üretim ve hava savunma tesisi, ÇELİKKUBBE’yi oluşturacak sistemlerin seri üretiminin yapılacağı tesisler olacak. Türkiye’nin ortalama kilogram başına ihracat değerinin 1,5 dolar, savunma sanayide ise 60 dolar olduğunu düşünürsek bu yatırımların kritikliği ortaya çıkıyor.
ASELSAN’da ihracat tarafında ne gibi gelişmeler yaşanıyor?
İhracatı, ASELSAN’da herkesin bir numaralı gündemi olarak belirlemiş durumdayız. Yurt dışında faaliyet gösterdiğimiz ülke sayısını 20’ye çıkardık. Yedi ülke ile ilk defa ihracat sözleşmesi imzaladık. 31 ürünümüzün ilk ihracat sözleşmelerini imzaladık.
2025 yılına ilişkin hedefleriniz, beklentileriniz neler?
2025 yılı bizim için yeni ve büyük bir atılımın işaret fişeği niteliğinde. Bu anlamda 2025’e çok iyi başlangıç yaparak, 2024 yılında yakaladığımız ivmeyi aynı şekilde sürdürdük. Borsa İstanbul’un en değerli şirketi haline geldik. Küresel liderlik hedefimizi gerçekleştirmek için sahip olduğumuz azim ve kararlılığın sınırı bulunmuyor. İhracat odaklı büyüme perspektifini daha da ileri taşıyacağız. Daha fazla ülkeye oyun değiştirici teknoloji ihraç edeceğiz. Bu yıl da ASELSAN için çift haneli büyüme hedefliyoruz. 2025’in siparişler noktasında 2024 yılından biraz daha iyi olmasını bekliyoruz.
Yakın gelecek açısından bakarsak, küresel pazarlarda nasıl bir başarı hedefliyorsunuz?
Geçtiğimiz yıl, dünyanın en büyük savunma sanayi şirketlerinin yer aldığı listede beş sıra birden atlayarak 42’nci sıraya yükseldik. Dünyanın en hızlı büyüyen 10 savunma sanayi şirketinden biri olduk. Dünya savunma liginde daha da önemli bir oyuncu olmak adına kapsamlı bir dönüşüm programı yürütüyoruz. ‘aselsaneXt’ ismini verdiğimiz bu programın altında insan, süreç, teknoloji, üretim ve iş geliştirme odaklı beş ana proje yürütüyoruz. Vizyonumuz, 2030 yılında dünyanın en büyük 30 savunma sanayi şirketinden biri olmak.
2025 yılının ASELSAN için ayrı bir anlamı da var…
Evet. 1975’te kurulan ASELSAN, bu yıl 50’nci yaşını kutluyor. Bu anlamlı yılda ihracatta, büyüme performansında ve finansal göstergelerde tarihi rekorlara imza atacağımıza inanıyorum. Doğu Avrupa ve Körfez ülkeleri özelinde çalışmalarımız yoğunlaşacak. Daha yüksek teknolojili ürünlere doğru kayıyoruz.
Türkiye’nin Suudi Arabistan’a yeni savunma ihracatı yapmaya hazırlandığı duyuruldu. ASELSAN, bu ülkeye yönelik ne gibi çalışmalar yürütüyor?
Uluslararası iş birliklerimizi güçlendirme hedefiyle Suudi Arabistan’la da savunma ilişkilerimizi geliştiriyoruz. Bölgenin stratejik projelerine mühendislik kabiliyetlerimizle katkı sunmayı ve uluslararası ortaklıklarla büyümeye devam etmeyi hedefliyoruz.
Yapay zekâyı hangi süreçlerinizde, nasıl kullanıyorsunuz?
Geliştirdiğimiz bütün ürünlerde ve sistemlerde yapay zekâ fonksiyonunu kullanmaya başladık. Geçtiğimiz yıl, Yapay Zekâ Eylem Planı’nı devreye aldık.
Bu stratejinizi biraz açar mısınız?
Bu stratejimiz doğrultusunda ASELSAN içinde kullanılacak ortak bir donanım ve yazılım altyapısı üzerinde çalışarak, farklı ihtiyaçlara yönelik özel çözümler geliştiriyoruz. Böylece yapay zekâ alanında Türkiye’de ve dünyada öncü konuma ulaşmayı istiyoruz. aselsaneXt vizyonu doğrultusunda hazırladığımız aFast Dijital Dönüşüm Programı ile ASELSAN’ın dijital çağda savunma sanayii liderliğini pekiştirmesini hedefliyoruz.
“Türk mühendisler geri dönüyor”
“Yurt dışındaki Türk mühendislerden yoğun dönüş başvuruları alıyoruz. 2023 yılında Türkiye’ye geri dönüp ‘ASELSAN’da mühendis olacağım’ diyen 245 arkadaş bize başvurmuştu. 2024 yılında başvuru rakamı dört katına çıkarak bin kişiye ulaştı. 6 bin 500’den fazla AR-GE personelimiz bulunuyor. Yıllık gelirimizin yüzde 7’sini AR-GE projelerine ayırıyoruz. Türkiye’nin en çok AR-GE harcaması yapan şirketleri arasında yıllardır başı çekiyoruz. AR-GE projeleri, AR-GE personeli istihdamı ve ulusal patent başvurularındaki başarılarımızla sektörün zirvesinde yer alıyoruz.”