Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, ihracatta rekabet gücünün iki, üç yıl önceye dönmesi gerektiğini söyleyerek, maliyet baskısı karşısında faiz düşüşü beklentisine işaret ediyor. Ortadoğu’da yaşanan gerilimlerin maliyetleri etkilediğini, bunun da enflasyonu tetiklediğini anlatan Gültepe, ihracatta son aylarda 26 sektörün neredeyse yarısının eksi yazdığını söyleyerek, bunun bir alışkanlık haline dönmemesi gerektiğini aktarıyor. İhracatta rekabetçiliğin önemine işaret eden Mustafa Gültepe, yıl sonunda 270 milyar dolarlık bir ihracat öngördüğünü kaydediyor.
Ekonomist’in 6 - 19 Temmuz 2025 tarihli sayısından
Kur baskısı ve yüksek faizlerle ilgili de değerlendirme yapan Gültepe, faizlerin düşmesi gerektiğini, bunun sadece kur üzerinde değil, finansmana erişim açısından da önemli olduğuna işaret ediyor. Faizlerin düşüşünü ihracatçı için güzel bir haber olarak nitelendiren Gültepe, “Ne kadar düşük maliyetle finansmana ulaşırsak, maliyetlerimize etkisi o kadar pozitif olur” diyor. TİM’in 2026 yılında yapılan seçimlerde yine başkan adayı olacağını da açıklayan Gültepe, sorularımızı yanıtladı:
İhracatta kur ve maliyet baskısına karşılık ilk altı aylık süreç nasıl ilerledi? Yıl sonu ihracatta nasıl şekillenir?
Türkiye’nin haziran ayı ihracatı 20,5 milyar dolar oldu. 2025’te ilk altı aylık ihracat 131,4 milyar dolara çıkmış oldu. Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8 artıdayız. Yıl sonu için öngörüm 265-270 milyar dolara ulaşmak yönünde. Altı aylık ihracatta yüzde 4,1, yıllıklandırılmış ihracatta yüzde 3,2 artıdayız. Haziran ayında hizmet ihracatımızın 9,5 milyar dolar civarında geleceğini tahmin ediyoruz. Fakat ihracat ailemize katılan firma sayısının giderek azalması bize ihracatın sadece büyüklüğü değil, yaygınlığı ve derinliği üzerine de düşünmemiz gerektiğini gösteriyor.
Burada en önemli sorun rekabetçilik mi?
Türkiye’nin küresel pazarlarda rekabet gücünün zayıflaması firmaların ihracat motivasyonunu da azaltıyor. Orta ve uzun vadeli hedeflerimiz için çift haneli büyümeler gerekiyor. Bunun da yolu açık ve nettir. İhracatta orta ve uzun vadeli hedefler için Türkiye’nin 2-3 yıl önceki rekabetçilik düzeyine dönmesi gerekiyor. İhracatın tabana yayılması, yani tüm sektörlerimizin pozitif katkı vermesi büyük önem taşıyor. Oysa son aylarda 26 sektörün neredeyse yarısı eksi yazıyor. Bu alışkanlık haline dönmemeli. Elbirliği ile bu sıkıntıyı aşmalıyız. İhracatımızın önemli bir kısmını, az sayıda şehir ve firma gerçekleştiriyor. Bazı illerimizde ihracatın neredeyse tamamını tek bir sektör yapıyor. 2024’te toplam mal ihracatımızın yüzde 51’ini, hizmet ihracatımızın yüzde 30’unu ilk bin firmanın gerçekleştirdiğini de unutmamalıyız. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın da vurguladığı gibi; ihracatın dar bir ürün grubu veya alanla sınırlı olması, riskleri artırıyor. Anadolu’nun üretim gücü yüksek. Bu potansiyeli harekete geçirebilmemiz için yeni desteklere ihtiyacımız var. Büyük şehirlerle birlikte, Anadolu’nun da ihracata daha güçlü katılması gerekiyor. İşte tam da bu nedenle, sahada olmaya, bölgesel ihracat buluşmalarıyla firmalarımızın sorunlarını dinlemeye özen gösteriyoruz.
İç pazarda yaşanan ekonomik zorlukların yanı sıra bölgesel olarak da devam eden yüksek gerilim ihracatı nasıl etkiliyor?
Elbette barışın, güvenliğin olmadığı yerde ekonomi canlı olamaz. Düzen ve huzurun olmadığı yerde ticarette bundan etkilenir. İran ile 5 milyar dolar işlem hacmimiz var. Kimya ve tekstil başta olmak üzere 3 milyar dolar ihracatımız var. Biz her zaman olduğu gibi yeni pazarlar konusunda çalışıyoruz. Farklı pazarlara yöneliyoruz. Bu noktada Güney Amerika’ya yönelik çalışmalarımız sürüyor, Körfez ülkelerine yönelik girişimlerimiz ise devam ediyor.
Yurt dışında çember daralırken, iç pazarda da enflasyon, yüksek faiz ve kur baskısı sürüyor. Bu alanlarda ihracatçı olarak beklentiniz nedir?
Bölgesel olarak yükselen tansiyonun ardından ortam yumuşadı. Petrol fiyatlarına da yansıdı. Elbette küreselde yaşanan bu gerilimler lojistik maliyetleri de artırıyor. Bu da enflasyonu artıracaktır. İran, İsrail gerilimi girdi maliyetlerini etkileyeceği için enflasyona negatif etki eder. Enflasyonla mücadele bu savaşlarla bir miktar yara alabilir. İhracatta fiyat tutturulamıyor, ithalata karşı da rekabette sıkıntı var. Program sanayi tarafında çok başarılı görünmese de, enflasyon istenilen seviyeye gelmemiş olsa da inmesi önemli.
Peki faiz konusunda beklentiniz nedir?
Faizlerin düşmesi sadece kur üzerinde değil, finansmana erişim açısından da önemli. Faizlerin düşüşü ihracatçı için güzel bir haberdir. Ne kadar düşük maliyetle finansmana ulaşırsak o kadar maliyetlerimize etkisi de pozitif olur. Düşük faiz, ülke ekonomisi için de gerekli.
Yıl sonu için ne kadarlık bir faiz düşüş bekliyorsunuz?
En son artırdığını geri alması, 350 baz puanlık indirim bile ilk adımda önemli bir etki yaratacaktır.
“TİM’de başkanlığa yeniden adayım”
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve sektör kurulları 2026 yılında seçime hazırlanıyor. 2018 yılında İHKİB (İstanbul Hazır Giyim Ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği) Başkanı olan Gültepe, 2022’de tekrar başkan seçilmişti. Ardından TİM’de başkanlık koltuğuna güçlü bir oyla oturan Gültepe, Ekonomist’e 2026 seçimlerinde de aday olduğunu açıkladı. İHKİB’de Nisan 2026’da yapılacak seçimde aynı görevi tekrar üstlenemeyecek olan Gültepe buna karşılık sektör kurulu başkanlığı ile TİM’e başkan adayı olacağını belirtiyor. Gültepe; “İHKİB’de sürdürülebilir bir yaklaşım için Mustafa Paşahan aday olacak. Bizlerin de desteği söz konusu. Aslında erken bir açıklama ama inşallah bir dönem daha devam edeceğiz. İHKİB’de yönetim kuruluna girip, oradan sektör kurulu başkanı olarak Haziran 2026’da yapılması öngörülen TİM başkanlığına aday olacağım” diye konuşuyor.
