Müteahhitler yurtdışında sınır tanımıyor

29 Haziran 2021
Levent Gökmen Demirciler lgokmen@ekonomist.com.tr

Türk müteahhitler pandemiye rağmen yurtdışında proje üretmeye, yeni ülkeler keşfetmeye devam ediyor. Sektör ilk çeyrekte yurtdışında 3,1 milyar dolar tutarında 52 proje üstlendi. Kazakistan, Azerbaycan, Ukrayna proje sıralamasında ilk üçte yer alıyor.

27 Haziran 2021 tarihli sayıdan

Pandemi nedeniyle dünyada kapanmalar yaşanırken, hemen her sektörde işler aksıyor. Yurtdışı projelerde de aksamalar ve kayıpların yaşandığı bu dönemde Türk müteahhitlerden güzel haberler geliyor. T

icaret Bakanlığı verilerine göre, sektör bu yılın ilk çeyreğinde yurtdışında 3,1 milyar dolar tutarında 52 proje üstlendi. Bu yıl proje alınan ülkeler sıralamasından 669 milyon dolarla Kazakistan başı çekti.

Onu 486,6 milyon dolarla Azerbaycan, 405 milyon dolarla Ukrayna izliyor. Geçtiğimiz yıllarda en çok proje alınan ülke sıralamasının lideri Rusya, bu yılın ilk çeyreğinde 367 milyon dolarla dördüncü sıraya geriledi.

PROJE SAYISI 10 BİNİ AŞTI


Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, 2020'nin ilk çeyreğinde yurtdışında 2 milyar dolarlık 50 proje üstlenen Türk müteahhitlerin bu yıl aynı dönemde yurtdışında 3,1 milyar dolarlık 52 proje üstlendiğine işaret ediyor.

Böylece yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde bugüne kadar üstlenilen toplam proje tutarı 424,5 milyar dolara ve proje sayısı da 10 bin 725'e yükselmiş oldu.

Türk müteahhitlerinin bu yıla katma değeri daha yüksek işlerle başladığını belirten Eren, "Geçen yıl ilk üç ayda projelerde 41,7 milyon dolar olan ortalama bedel, bu yılın aynı döneminde 59,7 milyon dolara yükseldi.

Katma değeri daha yüksek projeler için sektörün büyük bölümünde inovatif çalışmalarla faaliyetlere adaptasyon büyük önem taşıyor" diye konuşuyor.

Eren, önümüzdeki dönemde Ortadoğu ve Afrika bölgelerinde 5,4 trilyon dolar büyüklüğünde yeni projenin hayata geçirilmesi beklentisinin sektörün güçlü olduğu bu coğrafyada izlenecek hassas ve proaktif yaklaşımları daha da önemli hale getirdiğini vurguluyor.

Geçen dönemde hızla artan ancak kısa sürede yeniden düşüşe geçen petrol fiyatlarındaki gelişmeler de petrol üreticisi ve ihracatçısı bölge ülkelerinde güçlü olan Türk müteahhitlere potansiyel yaratacak.

HEDEF 50 MİLYAR DOLAR


Türk müteahhitlik sektörü, pandemi etkisindeki 2020 yılında yurtdışında toplam 15,1 milyar dolar tutarında yen proje üstlenmişti. Sektörün 2012-20T döneminde 31 milyar dolara ulaşan yıl proje tutarı 2016'da 15 milyar dolar kadar gerilemişti. Bu rakam, kürese pazardaki zorluklara rağmen 20182019 döneminde yeniden 20-23 milyaı dolar seviyesine yükseldi.

Dünya ekonomisinde büyümeye dönüş öngörüleri çerçevesinde inşaat sektörünün normalleşme sürecinde hayata geçirilecek kalkınma planları ve gerçekleştirilecek büyük altyapı projelerinde önemli rol oynayabileceği vurgulanıyor.

Yurtdışı müteahhitlikte hedef büyüten sektör, Avrasya ve Orta Doğu'da aktif olunan geleneksel pazarların yanı sıra başta Sahra-altı Afrika olmak üzere Afrika, Uzak Doğu ve Latin Amerika ülkelerini yakından takip ediyor.

Türk müteahhitlerin yurtdışına açıldığı ilk pazar olan ancak ülkede yaşanan karışıklıklar nedeniyle birçok projenin yarım kaldığı Libya ile müteahhitlik hizmetleri özelindeki ilişkiler salgından önce yeni bir ivme kazandı.

Sektörün geçmişten gelen sorunlarının çözümü ve güvenliğin sağlanmasıyla ülkede gerçekleştirilecek yeniden inşa sürecinde Türk müteahhitlerin yer alması için çalışmalar yürütülüyor.

YENİ PROJELER GELİYOR


Yurtdışı projeleriyle buradaki varlığını daha da büyütmeyi hedefleyen Mesa, Rusya, Polonya ve Özbekistan'da projeler yürütüyor. Bu yıl Rusya'da iki taahhüt projesine daha başlanması hedefleniyor.

Mesa Mesken Sanayii A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Mert Boysanoğlu, Rusya, Özbekistan ve Polonya'da yürüttükleri projelerine ek olarak Rusya, Özbekistan, Irak, Almanya, Endonezya, Sırbistan ve ABD'de çeşitli projeleri takip ettiklerini söylüyor.

Rusya'da ayrıca Krasnodar, St. Petersburg, ve Soçi'de takip ettikleri projeler bulunduğuna
dikkat çeken Boysanoğlu, "Özbekistan Taşkent'te iki farklı projeyi ve Endonezya'da Borneo Adası'nda bir projeyi, ABD'de Kaliforniya'da, Almanya'da Baumholder'da ve Sırbistan'da Belgrad'da farklı projeleri takip ediyoruz" diye konuşuyor.

Yurtdışı işlerine 28 yıl önce Rusya'da ( başlayan Ant Yapı, Rusya'nın çeşitli kentlerinde ve Moskova'da; Avrupa'nın en yüksek binası unvanını alan OKO Tovvers, Soçi Olimpiyat Köyü ve Domodedovo Havaalanı Terminal 2 binası, Tolmaçevo Havaalanı gibi önemli projeler gerçekleştirdi.

IQ Ouarter Moskova / Terminal Binası, Bvlgari Otel, Capital Tovvers, Capital Hill'i projelerine imza atan şirket, Rusya'da inşa ettiği üçüncü havalimanı projesi olan Mirny Havaalanının inşasına başladı.

KREDİ MEKTUBU SORUNU VAR


Polat Holding CEO'su Kaan Yücel, Polat olarak yurtiçi ve yurtdışında gayrimenkul yatırımlarına devam edeceklerini söylüyor.

Türkiye'de elde ettikleri bilgi birikimi ve tecrübeyi yurtdışındaki projelerinde kullandıklarını belirten Yücel, Macaristan ile birlikte bazı Balkan ülkelerinde ve Kuzey Avrupa'da da proje araştırmaları yaptıklarını, Polat olarak Türkiye'yi yurt dışında temsil etmeye ve ülkemize döviz getirmeye odaklandıklarını vurguluyor.

Akman Holding ve SAMM Developments Yönetim Kurulu Başkanı Ali Akman, yurt dışında İran, Çin ve Kanada'da inşaat çalışmaları yaptıklarını vurguluyor.

Akman, "Akman Holding olarak yenilikçi yüzümüzle teknolojiyle dirsek teması kurarak Kanada'da akıllı ve çevreci projeler geliştireceğiz" diyor.

Yurtdışı işlerde sektörün en önemli sorunlarından biri de kredi mektubu bulma sorunu oluyor. Yurtdışı müteahhitlik işlerinde Türkiye'nin Türk şirketlerinin daha başarılı işlere imza atabileceğine dikkat çekilirken, yurtdışında projelere verilecek mektuplara garantör banka bulma sorununun çözülmesi halinde Türk müteahhitlerin daha çok iş alabileceklerine vurgu yapılıyor. Devlet garantili mektupların sektörün işini kolaylaştıracağına da işaret ediliyor.

ERDAL EREN / TMB BAŞKANI "LİBYA İLE İLİŞKİLER İVME KAZANIYOR"


"Libya ile müteahhitlik hizmetleri özelindeki ilişkilerimiz salgından önce yeni bir ivme kazanmıştı.

Sektörümüzün geçmişten gelen sorunlarının çözümü ve güvenliğin sağlanmasıyla birlikte ülkede gerçekleştirilecek yeniden inşa sürecinde yer alması için çabalar sürdürülecektir.

Libya Başbakanı Abdülhamid Dibeybe'nin ülkemizi ziyaretinde Türk iş dünyası ile düzenlenen toplantıda bu konudaki istek ve kararlılığımız bir kez daha ilk ağızdan kendisine aktarıldı."