Tüketicinin güveni iyice dibe vurdu

24 Eylül 2018
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ile Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) hazırladıkları Tüketici Güven Endeksi'nin (TGE) değeri eylülde 59,3 çıktı.

DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr

Bu değer önceki aya göre yüzde 13,2'lik düşüşe tekabül ediyor. TGE ağustos ayında da yüzde 6,5 düşmüştü. Yani tüketici güveni son iki ayda neredeyse yere çakılmış bulunuyor.

Verileri Ocak 2004'e kadar geri giden TGE'nin değerinin 60'ın altına indiğini daha önce sadece iki dönemde gördük. Bunlardan birincisi 2008-2009 resesyonunun başlarıydı.

Kasım 2008'de 55,7'ye inen TGE, izleyen iki ayda ise 56,7 ve 58,3 değerlerini almıştı. TGE'nin değerinin 60'ın altına düştüğü ikinci dönem ise haziran ayında yapılan genel seçimden koalisyon hükümeti çıkması sonrasında kasım ayında seçimin tekrarlanmasına karar verilen 2015'in sonbaharıydı.

TGE'nin değeri Eylül 2015'te 58,5'e kadar inmişti. TGE'nin değerinin bu iki zor dönemdeki seviyelerine kadar inmiş olması ekonominin yine zor bir dönemden geçmesinden kaynaklanıyor.

Döviz kurlarında temmuz sonu ile ağustos başlarında yaşanan büyük sıçrama Türkiye'de zaten müzmin kötümser olan tüketicinin moralini iyice bozmuşa benziyor.

Ekonominin krizden çıkması için hükümetin tüketiciyi bu kötümser ruh halinden çıkarmasıgerekiyor. Çünkü ekonomiye güveni azalan tüketici genelde satın alma kararlarını erteleme yoluna gidiyor ve bu da iç talebin zayıflamasına yol açıyor.

Mevcut durumda tüketicinin güveninin yeniden yükselişe geçmesi ise ancak döviz kurlarındaki yükselişin durmasıyla mümkün olacak gibi görünüyor.

Bu da hükümetin Türkiye'ye yabancı kaynak girişinin yeniden hızlanmasını sağlayacak önlemler alması gerektiği anlamına geliyor.