Günümüz iş dünyasında yetenek, şirketlerin en değerli sermayesi haline geldi. Yetenekleri elinde tutmak isteyen şirketler, çalışanlarına yalnızca yerel değil; aynı zamanda uluslararası arenada da gelişim ve kariyer fırsatları sunmaya odaklanıyor.
Ekonomist’in 13 Nisan - 26 Nisan 2025 tarihli sayısından
Şirketler geçici görev değişimleri, uzun süreli transferler, uluslararası projeler ve liderlik gelişim programları gibi uygulamalarla çalışanlarını küresel sahneye hazırlarken, rekabette de bir adım öne geçiyor. Diğer taraftan yetenekler global deneyim kazanmak, kendini geliştirmek ve daha iyi yaşam koşullarına ulaşmak için yurt dışına açılma fırsatı buluyor. İş dünyasında özellikle uluslararası ölçekte faaliyet gösteren büyük yapılarda yer alan bu tür eğitim ve yurt dışında çalışma imkanları; ‘expat programları’, ‘global rotasyonlar’, ‘liderlik gelişim programları’ gibi isimlerle anılıyor.
‘GLOBAL ELÇİLER’
Organizasyonu içinde uluslararası pek çok farklı çalışma modeli olan Vodafone, bunlardan biri. 170’ten fazla çalışan, Vodafone’un faaliyet gösterdiği yurt dışındaki ülkelerde görev alıyor. Şirket bu çalışanları ‘global elçiler’ olarak adlandırıyor. Çalışanlar yurt dışına operasyonlarından çalışabileceği gibi ‘dikey’ çalışma olarak adlandırılan bir modeli de seçebiliyor. Örneğin, finansal operasyonlar ve IT ekiplerindeki gibi bazı çalışanlar Türkiye’de çalışırken, hedef ve KPI’larını gruptan alıyor ve Türkiye’deki yöneticilerinin yanı sıra globalden bölgesel yöneticilerle de çok yakın çalışıyorlar. Diğer modelde ise yurt dışında çalışmayı deneyimlemek isteyen çalışanlara dönemsel olarak global projelere katılma imkânı sağlanıyor. Bu çalışanlar projelerin gereksinimlerine göre ilgili projenin planlandığı ülkeye belirli süreli olarak taşınma veya Türkiye’de kalarak global ekiplerle çalışma fırsatı yakalıyor. Son olarak ise belli kıdem ve gereklilikleri sağlayan çalışanlara yurt dışında yüksek lisans desteği veriliyor. Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Nazlı Tlabar Güler, “Bu arkadaşlarımızı global elçi olarak konumlandırıyoruz. Bu global elçilerimiz arasında, dört ayrı ülkede üst yönetici pozisyonu üstlenen sekiz kişi var” diyor.
MISRA MERİÇTEN / P&G TÜRKİYE, KAFKASYA VE ORTA ASYA YKÜ VE KIDEMLİ İK DİREKTÖRÜ
50’DEN FAZLA ÇALIŞAN YURT DIŞINDA
Çalışanların kariyer beklentisi ve oluşan ihtiyaç doğrultusunda şirket içerisinde yeni fırsatlar yaratmayı şirket kültürünün bir parçası olarak gören P&G ise farklı görev ve sorumluluklar vererek çalışanlarını sürekli geliştirmeyi hedefliyor. Bu amaçla fonksiyonel işe alım planları oluşturan şirket hem yurt içinde hem de yurt dışında yüz yüze ve online eğitim uygulamaları gerçekleştiriyor. Departmanlar içinde gerçekleştirilen eğitim programları ve seminerlerin yanı sıra yurt dışına çalışan (expat) görevlendirmeleri uygulanıyor. Çalışanların farklı departmanların farklı ülkelerle yaptığı proje çalışmalarına katılımı sağlanıyor.
P&G Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya organizasyonunda yetişen 50’den fazla çalışan, 10’dan fazla ülkede farklı P&G lokasyonlarında görev alıyor. Yurt dışında çalışan liderler pazarlama, finans, insan kaynakları, hukuk, üretim, satış gibi farklı departmanlarda kıdemli müdür, direktör, başkan yardımcısı gibi üst düzey pozisyonlarda çalışıyor. P&G Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya Yönetim Kurulu Üyesi ve Kıdemli İnsan Kaynakları Direktörü Mısra Meriçten, 30’dan fazla P&G mezununun şu an dünyaca ünlü şirketlerde üst düzey pozisyonlarda yer aldığını belirtiyor.
SEDA OĞRALI / PFIZER TÜRKİYE VE MERA BÖLGESİ ÇALIŞAN DENEYİMİ KIDEMLİ DİREKTÖRÜ
LİDER OKULU OLDU
Pfizer, üç ana odağından biri olan ‘uluslararası kariyer fırsatları’ kapsamında, Pfizer çalışanlarına Türkiye’den yürütülen bölgesel görevler, kısa süreli yurt dışı görevlendirmeler ve uzun süreli yurt dışı transferleri gibi çeşitli fırsatlar sunuluyor. Pfizer Türkiye, bölgesel pozisyonlarda çalışan 100’den fazla ve diğer ülkelerde kariyerine devam eden 60’ın üzerinde yeteneğiyle Global Pfizer’de bir ‘lider okulu olarak konumlanıyor. Çalışanlar altı ay ya da bir yıl gibi belirli süreli görevlendirmelerle, bir projeye destek vermek, yeni kurulan bir birime yol göstermek ya da geçici olarak boş olan bir pozisyonu doldurmak amacıyla başka bir ülkede görev alabiliyor ve kendilerini geliştirebiliyor. Uluslararası görevlendirmelerde geniş bir coğrafyaya odaklandıklarını belirten Pfizer Türkiye ve MERA Bölgesi (Ortadoğu, Rusya ve Afrika) Çalışan Deneyimi Kıdemli Direktörü Seda Tamur Oğralı, “Son yıllarda, özellikle Ortadoğu, Rusya ve Afrika (MERA), Latin Amerika, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve Danimarka (FIND) ve Güney Avrupa bölgelerindeki pozisyonlar için atamalar gerçekleştik” diyor. ECE Türkiye de çalışanların uluslararası deneyim kazanmasını desteklemek amacıyla AVM yönetimi, kiralama, varlık yönetimi, tesis yönetimi ve mimari gibi birçok farklı alanda uzmanlık geliştirmeye yönelik programlar yürütüyor. Her departmana özel eğitim programlarının yanı sıra kiralama, varlık yönetimi ve AVM yönetimi gibi birbiriyle bağlantılı alanlardaki yöneticiler için ortak eğitim ve konferans katılımları da organize ediliyor. ECE Türkiye İnsan Kaynakları Direktörü İrem Tür, bu sayede çalışanların küresel trendleri yakından takip ederken, sektördeki en iyi uygulamaları da yerinde gözlemleme fırsatı bulduğunu söylüyor.
KÜRESEL İŞ SÜREÇLERİNE UYUM
Çalışanların yurt dışı deneyimi kazandırmaya büyük önem veren Nobel İlaç, bu sayede çalışanların küreselleşen iş süreçlerine uyum sağlamalarını güçlendirirken uluslararası deneyim kazanmalarını destekliyor. Nobel İlaç İnsan Kaynakları Direktörü Emre Vural, bu fırsatların çalışanların profesyonel gelişimlerine katkı sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda şirket içindeki bağlılıklarını ve motivasyonlarını artırarak uzun vadeli başarıya giden yolu açtığını belirtiyor. Şirketin, 2024 yılında finans direktörü, ülke müdür yardımcısı, iş geliştirme direktörü ve satış pazarlama müdürü pozisyonları için Almanya, İsviçre, Özbekistan ve Moğolistan gibi ülkelere giden çalışanları oldu.
Uluslararası inşaat projeleri hayata geçiren Gülermak ise mevcut çalışanlarını yetkinliklerine uygun kadrolarda yurt dışı projelerinde değerlendirmenin yanı sıra üniversite öğrencilerinin başvuru ve taleplerine göre, yurt dışında uygun olan projelerde staj yapmalarına imkan sağlıyor. Gülermak İcra Kurulu Üyesi ve İnsan Kaynakları Başkanı Pelin İmre Gürkan, yurtdışındaki proje sahası genişledikçe çalışma imkanlarının da arttığını belirtiyor.
FARKLI KÜLTÜRLERLE İŞ BİRLİĞİ
Global ölçekte de teknolojiye yön veren bir şirket olma hedefiyle yola çıkan Commencis, bugüne kadar yazılım ihracatı gerçekleştirdiği 20’den fazla ülkede çalışanlarına uluslararası deneyim kazanma fırsatları sundu. Kazakistan’dan Suudi Arabistan’a, Hollanda’dan Azerbaycan’a uzanan geniş bir coğrafyada; yazılım geliştiricilerden tasarımcılara, test mühendislerinden proje yöneticilerine kadar birçok farklı rolden çalışanın aktif olarak projelerde görev aldığını söyleyen Commencis CPO’su (Chief People Officer) Gonca Çetin, “Bu projeler sayesinde ekiplerimiz sadece teknik yetkinliklerini değil, aynı zamanda farklı kültürlerle iş birliği yapma becerilerini de geliştiriyor” diyor.
ASLI COLLEY / MY EXECUTİVE PARTNERİ
“Hem şirketler hem de çalışanlar kazanıyor”
“Yurt dışı eğitim ve kariyer programları hem şirketlere hem de çalışanlara önemli faydalar sağlıyor. Şirketlerin, liderlik havuzunun genişlemesine, şirket kültürünün güçlenmesine katkı sağladığını görüyoruz. Farklı ülkelerdeki bilgi ve iyi uygulama transferini hızlandıran bu programlar aynı zamanda lider kadrolarının küresel düşünme yetkinliğinin gelişimine de önemli etkileri oluyor. Şirketler çalışanına yatırım yapan bir işveren algısı sayesinde de yetenekler için bir cazibe merkezi haline geliyor. Çalışan penceresinden baktığımızda da böyle bir program kariyer gelişiminde hızlandırıcı etki yaratıyor. Yeni kültürler tanımak, empati ve esneklik gibi ‘soft skill’leri geliştiriyor. Farklı ülkelerden profesyonellerle güçlü bağlantılar kurulmasına zemin hazırlıyor.”