Yerli ve 'milli gözler'le görüyor: 4-6 saat havada kalabiliyor... İşte Cayrokopterin özellikleri

Jandarma Havacılık Komutanlığı tarafından çeşitli görevlerde 5 bin 500 uçuş saatine ulaşan cayrokopterler, milli kameralarıyla etkin şekilde kullanılıyor.

03 Haziran 2025 | 12:47
Son Güncellenme: 03 Haziran 2025 | 13:33

Jandarma birliklerinin "havadaki yeni gözünün" en değerli faydalı yükü olarak milli bir çözüm tercih edildi. Lapis Havacılık tarafından geliştirilen ve "gökyüzünün akıllı gözü" olarak nitelendirilen GÖKALP HD90-L görüntüleme sistemi, cayrokopterlere entegre edildi.

Üç eksenli görüntüleme sistemi, keşif ve gözetleme görevlerinde rakipsiz stabilizasyon, tespit ve teşhis performansı sunuyor. Jandarma Pilot Üsteğmen Can Demirdağ, AA muhabirine, cayrokopterlerin öncelikle trafik denetlemesi gibi yoğun görevlerde kullanılmak üzere jandarma envanterine dahil edildiğini söyledi.

Sonrasında petrol ve doğal gaz boru hatlarının güvenliği, yasa dışı ekim alanlarının tespit edilmesi, göçmen kaçakçılığıyla mücadele ve arama-kurtarma görevlerinde de cayrokopterleri kullanmaya başladıklarını anlatan Demirdağ, "Bunlarda çok olumlu sonuçlar aldık. Olumlu geri dönüşler oldu. Ayrıca deprem, sel gibi doğal afetlerde enerji nakil hatlarının kontrol edilmesi, otoyolların, yol durumunun, köprü durumunun kontrolünde kullanmayı öngörüyoruz. Mart 2023 tarihinde envanterimize dahil edildi cayrokopterler. O günden bugüne kadar toplam 5 bin 500 saat uçuş icra ettik." dedi.Cayrokopterlerin en önemli kullanım alanlarından birinin otoyol trafik denetimi olduğunu bildiren Demirdağ, "Otoyol denetiminde özellikle kemer kullanımı, şerit ihlalleri, duraklama yapan araçlar gibi trafik ihlallerini anında anlık olarak yer birimlerimize aktarabiliyoruz. Bu aktarılan görüntüler otoyoldaki kontrol birimlerimiz tarafından izleniyor ve aynı zamanda yerdeki trafik birimlerimize de aktarılarak gerekli işlemler uygulanılıyor. Buradaki temel amacımız trafikte bir farkındalık yaratmak ve trafik kazalarını azaltmak, önlemek." diye konuştu.

Cayrokopterin maliyet etkin bir hava aracı olduğuna işaret eden Demirdağ, şu bilgileri verdi:"Envanterimizde birçok farklı tipte genel maksat helikopteri mevcut. Bunların ortalama saatlik uçuş maliyeti 3500 dolar civarında. Cayrokopterle tüm bu faaliyetleri saatlik uçuş maliyeti 50 dolara icra edebiliyoruz ve bu çok büyük tasarruf sağlıyor. 2024 yılında uygulanan tasarruf tedbirleri kapsamında pilot temel kursumuzu Jandarma Havacılık Akademisi Komutanlığı bünyesinde cayrokopterlerle vermeye başladık. Pilot adayı öğrencilerimiz ilk etapta cayrokopterlerle eğitim almaktalar. Buradaki temel amacımız, helikopter ve uçağa göre nispeten kullanması daha kolay bir hava aracı ile havacılık nosyonunu kazandırmak. Cayrokopter ile pilot adayı öğrencilerimiz meteorolojiyi değerlendirebiliyorlar, kule konuşmalarını yapabiliyorlar. Aynı zamanda checklist usullerini bildikleri için uçuş emniyetine oldukça katkı sağlıyorlar. Bu konuda da şu ana kadar önemli, olumlu geri dönüşler aldık."

"Kameranın yerli ve milli olması gurur kaynağı" Demirdağ, ilerleyen dönemde doğal afetlerdeki görevlerin icrasında cayrokopter kullanımını öngördüklerini vurgulayarak, arama-kurtarma faaliyetleri kapsamında Aydın, Antalya, Ankara gibi illerde kayıp vatandaşların bulunmasına katkı sağladıklarını, havadan tespit ettikleri kişileri yer birliklerine bildirerek güvenli ulaşılmasını sağladıklarını söyledi.Cayrokopter iki personelden oluşan bir görev ekibiyle uçuş icra ettiğini anlatan Demirdağ, şöyle konuştu:

"Yaklaşık 4-6 saat havada kalabiliyor. Üzerinde bulunan kamera sayesinde anlık olarak görüntüsünü yer birliklerine aktarabiliyor. Üzerinde bulunan faydalı yük kamera sisteminin hem termal hem gündüz görüş özellikli sensörleri mevcut. Aynı zamanda lazer mesafe ölçerle mesafe ölçebiliyor ve baktığı bölgenin koordinatını aktarabiliyor. Üzerindeki gündüz kamerası özellikle muadillerini göz önünde bulundurduğumuzda kendi sınıfında gerçekten teknolojik olarak çok ileri seviyede. Stabilizasyon kabiliyeti çok yüksek. Dolayısıyla uzak mesafelerden yüksek zoom bakış açılarında çok sağlıklı görüntü alabiliyoruz. Yaklaşık 1200 metre mesafeden plaka okuması yapabiliyoruz. 3 kilometreye kadar lazer mesafe ölçülerle mesafe ölçebiliyoruz ve koordinat bilgisini ekiplerle paylaşabiliyoruz. Kamera sisteminin yerli ve milli olması bizim için gerçekten gurur kaynağı. Bize gerçekten güç katıyor. Bizim yanımızda olmaları görev etkinliğimizi oldukça artırıyor."

Yol denetiminde yaklaşık 38 bin kilometreyi taradı Cayrokopterlerin envantere dahil olduğu günden itibaren yaptıkları uçuşlara ilişkin bilgiler veren Demirdağ, 1000 saat trafik denetimi, 190 saat keşif ve gözetleme, 110 saat göçmen kaçakçılığıyla mücadele, 40 saat arama kurtarma faaliyet kapsamında uçuşlar icra edildiğini bildirdi. Demirdağ, "Pilot subay temel kursunda bugüne kadar 1600 saatlik uçuş icra ettik. Otoyol denetlemelerinin Jandarma Genel Komutanlığı kontrolüne verilmesinden itibaren 450 saat uçuşla beraber yaklaşık 38 bin kilometre yol taraması icra ettik. Otoyolda yaptığımız trafik denetimlerinde hatalı sollama, emniyet kemeri kullanımı, emniyet şeridi ihlali gibi hususlarda özellikle denetlemeler gerçekleştiriyoruz. Trafik denetlemelerinde cayrokopterleri aktif olarak kullanmaktayız. Geçtiğimiz Ramazan Bayramında 3 günde 20 saat uçuş icra ederek toplam 2000 kilometre yol taraması gerçekleştirdik." dedi.Demirdağ, kamera sistemi sayesinde elde edilen görüntünün anlık olarak görüntü izleme merkezlerine ve yerde bulunan birliklerin tabletlerine aktarılabildiğini ifade ederek, "Örneğin şu anda bir cayrokopterimiz İstanbul-Ankara arasında Bolu mevkisinde trafik denetlemesi faaliyetleri icra etmekte. Bunu canlı olarak görebiliyoruz. Şu anda otoyol üzerinde trafik ihlali yapan araçları tespit ediyorlar ve yer birlikleri de anında bu görüntüleri izleyerek müdahalede bulunabiliyor. " diye konuştu.