Nükleer silah envanteri en hızlı büyüyen ülke

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), silah kontrol anlaşmalarının ciddi şekilde zayıfladığı bu dönemde dünyanın nükleer silah sahibi devletlerinin nükleer cephaneliklerini yenilemesiyle yeni bir tehdit döneminin başladığını söylüyor.

19 Haziran 2025 | 23:06

SIPRI raporunda "Nükleer silah bulunduran dokuz devletin neredeyse tamamı—Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Birleşik Krallık, Fransa, Çin, Hindistan, Pakistan, Kuzey Kore ve İsrail—2024'te yoğun nükleer modernizasyon programlarını sürdürdü, mevcut silahlarını iyileştirdi ve daha yeni versiyonlar ekledi" diyor. SIPRI raporunda ülkelerin nükleer başlık sayılarını da duyurmuştu.

SIPRI'nin Kitle İmha Silahları Programı Kıdemli Araştırmacısı Hans M. Kristensen, "Savaş sonrası dönemde dünya çapında nükleer silahların sayısındaki azalma dönemi sona eriyor. Bunun yerine, büyüyen nükleer silah envanterleri, sertleşmiş nükleer söylemler ve silah kontrolü anlaşmalarının terk edilmesi gibi belirgin bir eğilim görüyoruz" diyor.

SIPRI'nın raporuna göre Rusya ve ABD, küresel nükleer silahların yaklaşık %90'ına sahip. Her iki ülkenin askeri stoklarının (yani kullanılabilir başlıklar) büyüklüğü 2024'te nispeten sabit kalmış gibi görünüyor, ancak her iki ülke de envanterlerini gelecekte artırabilecek kapsamlı modernizasyon programları uyguluyor.

ÇİN'İN ENVANTERİ DAHA HIZLI BÜYÜYOR

SIPRI, Çin'in şimdi en az 600 nükleer başlığa sahip olduğunu tahmin ediyor. Rapora göre Çin'in nükleer envanteri, diğer herhangi bir ülkeninkinden daha hızlı büyüyor, 2023'ten bu yana yılda yaklaşık 100 yeni başlık ekleniyor. Rapor, Ocak 2025 itibarıyla Çin'in ülkenin kuzeyindeki üç büyük çöl alanında ve doğusundaki üç dağlık bölgede yaklaşık 350 yeni kıtalararası balistik füze (ICBM) sığınağını tamamladığını veya tamamlamaya çok yakın olduğunu belirtiyor.  SIPRI, "2030'lara gelindiğinde Rusya veya ABD ile aynı sayıda kıtalararası balistik füzeye sahip olabilir. Ancak, Çin 2035'e kadar 1.500 başlık sayısına ulaşsa bile, bu hâlâ mevcut Rusya ve ABD nükleer envanterlerinin sadece üçte biri kadar olacaktır" diyor.

SIPRI diğer ülkelerle ilgili şu notları ekliyor:

  • "2024 yılında Birleşik Krallık'ın nükleer silah envanterini artırdığı düşünülmemekle birlikte, 2023 Entegre İnceleme Güncellemesi, savaş başlığı sayısının üst sınırını artırma planlarını onayladıktan sonra, savaş başlığı stoğunun gelecekte büyümesi bekleniyor"
  • "Fransa, 2024 yılında üçüncü nesil bir SSBN (balistik füze denizaltısı) ve yeni bir hava fırlatmalı seyir füzesi geliştirme programlarını sürdürdü ve mevcut sistemlerin iyileştirilmesi ve yükseltilmesine devam etti, buna yeni bir savaş başlığı modifikasyonuna sahip geliştirilmiş bir balistik füze de dahil"
  • Hindistan'ın 2024 yılında bir kez daha nükleer envanterini hafifçe genişlettiği ve yeni tür nükleer taşıma sistemleri geliştirmeye devam ettiği düşünülüyor. 
  •  "Pakistan da 2024 yılında yeni taşıma sistemleri geliştirmeye ve fisyon materyali biriktirmeye devam etti, bu da nükleer envanterinin önümüzdeki on yıl içinde genişlemesi olasılığını gösteriyor"
  • Kuzey Kore, ulusal güvenlik stratejisinin merkezi bir unsuru olarak askeri nükleer programına öncelik vermeye devam ediyor. SIPRI, ülkenin şu anda yaklaşık 50 savaş başlığı topladığını, 40 kadar daha fazla savaş başlığı üretmek için yeterli fisyon materyali bulunduğunu ve ek fisyon materyali üretimini hızlandırdığını tahmin ediyor."
  • "İsrail, nükleer silah sahipliğini kamuya açıklamamakla birlikte, nükleer envanterini modernize ettiği de düşünülüyor. İsrail ayrıca Dimona'daki plütonyum üretim reaktörünü yükseltiyor gibi görünüyor".