İran ve İsrail arasındaki çatışmalar dolayısıyla ülkelerin sahip olduğu hava savunma sistemleri, seyir ve balistik füze kapasiteleri tekrar gündeme geldi.
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde dün gerçekleştirilen Kabine Toplantısı'nda gündeme dair değerlendirmelerde bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Orta ve uzun menzilli füze stoklarımızı son gelişmeler ışığında caydırıcılık düzeyine getirecek üretim planlarını yapıyoruz. İnşallah çok uzun olmayan bir süreçte hiç ama hiç kimsenin bize efelenmeyi dahi göze alamayacağı bir savunma kapasitesine erişmiş olacağız" açıklaması yaptı. Peki, Türkiye'nin elinde hangi füzeler var?
TAYFUN FÜZESİ HİPERSONİK HIZA ULAŞIYOR
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Savunma Sanayii Başkanlığının (SSB) destekleriyle ROKETSAN tarafından üretilen milli füzeler, Türkiye'nin savunmasında önemli rol oynuyor. Bu füzeler arasında öne çıkan kara sistemlerinden TAYFUN füzesi 280+ kilometre menzille görev yapıyor. TAYFUN, hipersonik seviyelere ulaşan hızı sayesinde hava savunma sistemi tehditlerinden etkilenmiyor. Füze, düşük çevre koşulu duyarlılığı sayesinde gece ve gündüz olmak üzere her hava koşulunda görev yapabiliyor.
İşte AA'nın haberine göre füzelerin özellikleri:
BORA FÜZESİ
280 kilometre menzile sahip BORA füzesi, muharebe sahası içerisindeki stratejik hedefler üzerinde etkili ateş gücü oluşturuyor. Hedef tipleri arasında topçu ve hava savunma sistemleri, radar mevzileri komuta kontrol ve haberleşme sistemleri, lojistik tesisler, toplanma bölgeleri, yüksek doğrulukta tespit edilmiş hedefler bulunan BORA, ROKETSAN üretimi BORA Silah Sistemi'ne ait 8x8 Taktik Tekerlekli Araç ve ROKETSAN Çok Namlulu Roketatar Silah Sistemi üzerinden atılıyor.
TRG-300 TRG-300 füzesi, 20-120 kilometre menzil aralığındaki yüksek öncelikli hedefler üzerinde yoğun ve etkili ateş gücü oluşturuyor. En uzak hedefine dahi 5 dakikadan daha kısa sürede ulaşabiliyor.
TRG-230 20-70 kilometre menzildeki stratejik hedefleri etki altına alabiliyor. Hedef tipleri arasında sabit kara hedefleri, toplu personel hedefleri ve fırsat hedefleri bulunan TRG-230 füzesi maliyet etkinliği ile ön plana çıkıyor. TRG-230 füzelerinde opsiyonel olarak sunulan lazer arayıcı başlıklı kullanımda, hedef yerden veya havadan işaretlenerek nokta hedeflerin sivil hasar oluşturmadan etkisiz hale getirilebilmesi sağlanıyor. 70 kilometre menzile sahip olan füzenin hedef tipleri arasında, topçu ve hava savunma sistemleri, radar mevzileri, komuta kontrol ve haberleşme sistemleri, lojistik tesisler ve toplanma bölgeleri bulunuyor.
TRG-122 Birçok ülke tarafından kullanılan 122 milimetre roketlerinin ateşlendiği Çok Namlulu Roketatar Sistemleri'nden atılabilen TRG-122 füzeleri, 10-28 kilometre menzil aralığındaki hedefleri etki altına alabiliyor.
TRLG-122 TRLG-122 füzesi, sahip olduğu 8-28 kilometre menzille ataletsel güdüm yöntemlerini kullanarak hedef bölgesine yakınlaşabiliyor ve terminal fazda ise lazer arayıcı başlığını kullanarak nokta vuruş kabiliyeti sağlayabiliyor. ÇNRA Çok Namlulu Roketatar Silah Sistemi, 10-280 kilometre menzil aralığında kritik hedeflerin doğru ve zamanında ateş altına alınmasına imkan tanıyor.
TR-107 ve TR-122 topçu roketleri, gece ve gündüz her türlü harekatta kullanılabiliyor.
TR-122 ve TRB-122 Birçok Çok Namlulu Roketatar Sistemleri'nden ateşlenebiliyor.
T-107/122 Çok Namlulu Roketatar (ÇNRA) Silah Sistemi, gece-gündüz her türlü hava ve arazi şartında, yüksek öncelikli hedeflere karşı manevra birliklerine yoğun ve etkili ateş desteği sağlayan silah sistemi olarak öne çıkıyor.
Paraşütlü TR-122 milimetre roketinde, geleneksel harp başlıklarının yerini, faydalı yük olarak sinyal bozucular, kameralı başlıklar veya diğer özel ekipmanlar aldı. Hedefe yakın belirli bir irtifaya ulaşıldığında roketin ön kısmı motor kısmından ayrılarak faydalı yükün paraşüt sistemi yardımıyla aşağı doğru süzülmesi sağlanıyor. Roketin 36 kilometreye kadar menzili bulunuyor.
Kara ATMACA Karadan Karaya Seyir Füzesi Silah Sistemi Taktik tekerlekli kara aracı üzerinden fırlatılabilen, stratejik kara hedeflerine karşı kullanılması planlanan, karıştırmaya karşı dayanıklı seyir füzesi olarak öne çıkıyor. 280 kilometre menzile sahip füzenin hedef tipini ise sabit kara hedefleri oluşturuyor.
TANOK 120 milimetre Lazer Güdümlü Tank Topu Mühimmatı Tanklar ve diğer namlulu ateşli silahlarda kullanılan geleneksel topçu mühimmatına alternatif olarak geliştirildi. Mühimmat 6 kilometre üstü menzile sahip bulunuyor.
UMTAS/LUMTAS-GM Uzun Menzilli Tanksavar Füze Sistemi Görüş hattı ötesindeki hedeflere karşı düşman unsurlarına yaklaşmadan ve fark edilmeksizin etkinlik sağlayabilme özelliği bulunuyor. 15 kilometre kara platformları ve 20 kilometre hava platformları menzile sahip UMTAS/LUMTAS-GM, gerek savunmada gerekse taarruzda düşmana karşı sürpriz saldırı yapma avantajı sağlıyor.
OMTAS Orta Menzilli Tanksavar Silah Sistemi, muharebe alanındaki zırhlı tehditlere karşı etkili orta menzilli bir tanksavar silah sistemi olarak öne çıkıyor. 4 kilometre menzile sahip olan sistem, kızılötesi görüntüleyici arayıcı başlık sayesinde gece/gündüz ve her türlü hava koşulunda görev yapabiliyor.
L-OMTAS Lazer Güdümlü Orta Menzilli Tanksavar Silah Sistemi, Zırh delici tandem harp başlığı ile muharebe alanındaki zırhlı tehditlere karşı etkili lazer güdüm yeteneğine sahip orta menzilli tanksavar silah sistemi olarak öne çıkıyor. 5,5 kilometre menzili olan sistem, atış öncesi veya sonrası hedefe kilitlenebiliyor, sabit ve hareketli hedeflere karşı etkin olabiliyor.
Kısa Menzilli Tanksavar Silahı KARAOK
Taktik Füze Silah Sistemi KMC-U
105/155 milimetre Obüs Mühimmatı Mesafece Düzeltme Kiti (MDK)
Lazer Güdümlü Mini Füze Sistemi METE hedefi hassas şekilde vurabilen 50 santimetre boyunda 40 milimetre çapında bulunuyor. Hibrit harekat alanında ve konvansiyonel harp ortamında kullanılmak üzere tasarlanmış olan METE, lazer güdümlü bir mini füze sistemi olarak dikkati çekiyor.
HAVA SİSTEMLERİ
ROKETSAN tarafından üretilen hava sistemleri arasında bulunan 250 kilometre menzilli Stand-OffMühimmatı (SOM), muharebe sahası derinliklerinde yoğun şekilde korunan kara ve deniz hedeflerine karşı, hava savunma füze sistemlerinin menzili dışında, havadan karaya/satha kullanılan seyir füzesi olarak öne çıkıyor.
TEBER Güdüm Kiti, MK-81 ve MK-82 Genel Maksat Bombaları'nın vuruş kabiliyetinin artırılması amacıyla entegre edilen yüksek hassasiyetli güdüm kiti olarak hizmet veriyor. Savaş uçağı ve İHA üzerinden yeryüzündeki hedeflere karşı kullanılabiliyor. Sabit hedeflerin yanı sıra hareketli hedefler karşısında da yüksek hassasiyette vuruş kabiliyeti getiren TEBER Güdüm Kiti'nin yaklaşma sensörü opsiyonu da mevcut.
LAÇİN, görüntüleyici kızılötesi arayıcı başlık ve taktik veri bağı ile sabit ve hareketli hedeflere karşı kullanılabilen bir akıllı güdüm kiti olarak öne çıkıyor. Pilotun "man-in-the-loop" olarak döngüde kullanabildiği LAÇİN, MK-82 Genel Maksat Bombaları ile uyumlu çalışıyor. LAÇİN'in uçaktan 90 kilometre, İHA'dan ise 50 kilometre menzili bulunuyor.
İHA-230 Havadan Karaya Balistik Süpersonik Füzesi, psikolojik harp unsuru açısından düşman hava savunma tehditlerinden uzak kalınarak hedefin etki altına alınabilmesine olanak sağlıyor. Füzenin 150 kilometre menzili bulunurken, bu rakam, İHA-122 Havadan Karaya Balistik Süpersonik Füze'nde 55 kilometre olarak biliniyor.
MAM-T Akıllı Mühimmatı, havadan yere (deniz veya kara hedeflerine karşı) kullanılabilen yüksek yıkım gücüne sahip akıllı mühimmat türevi olurken, İnsansız Hava Araçları (İHA) ve hafif taarruz uçaklarının kritik görevlerine yönelik geliştirildi. 30 kilometre ve üstü menzili sahip MAM-T, sabit ve hareketli hedeflere karşı alternatif harp başlıkları ile kullanılabiliyor.
MAM-T IIR Akıllı Mühimmatı, görüntüleyici kızılötesi arayıcı başlık (IIR) güdümlü, havadan karaya kullanılabilen, İHA ve sabit kanatlı platformlara entegre edilebilen bir mühimmat sistemi olarak biliniyor. 65 kilometre ve üstü menzile sahip MAM-T IIR, sabit/açılır kanat yapıları ve geliştirilmiş yeni arayıcı başlığı ile zorlu çevre koşullarında dahi kullanıcının yeteneğini artırmakla birlikte yaklaşık iki katına çıkan menzili sayesinde kullanıcıya daha geniş bir menzilde operasyonel yetenek sunuyor.
MAM-L Mini Akıllı Mühimmatı, havadan yere (deniz veya kara hedeflerine karşı) süzülmeli olarak kullanılan, hafif kütleli, farklı harp başlığı tipleri ile geniş bir hedef yelpazesine karşı etkin, sabit ve hareketli hedeflere karşı yüksek hassasiyet ile vuruş kabiliyetine sahip yarı-aktif lazer güdümlü bir mühimmat olarak öne çıkıyor. MAM-L Mini Akıllı Mühimmatı, 15 kilometre menzile sahip bulunuyor.
MAM-L IIR Mühimmat, Imaging Infrared (IIR) güdümlü, havadan karaya kullanılabilen, çok maksatlı harp başlığı opsiyonlarına sahip, İHA ve sabit kanatlı platformlara entegre edilebilen bir mühimmat sistemi olurken, 25 kilometrelik menziliyle öne çıkıyor.
MAM-C Mini Akıllı Mühimmatı, havadan yere (deniz veya kara hedeflerine karşı) kullanılan, hafif kütleli, açık alanda bulunan personel, araçlar, diğer yüzey hedeflerine karşı kullanılabilen yarı aktif lazer güdümlü silah sistemi olarak biliniyor. MAM-C'nin 8 kilometre menzili bulunuyor.a
Uzun Menzilli Tanksavar Füze Sistemi (UMTAS), taarruz helikopterlerinde kullanım için geliştirilmiş, hassas güdümlü tanksavar füze sistemi olarak dikkati çekiyor. Kızılötesi görüntüleyici arayıcı başlık sayesinde gece-gündüz ve her türlü hava koşulunda görev yapabilen füzenin, 8 kilometrelik menzili olduğu biliniyor.
Lazer Güdümlü Uzun Menzilli Tanksavar Füze Sistemi (L-UMTAS), taarruz helikopterlerinden kullanım için geliştirilmiş, hassas güdümlü tanksavar füze sistemi olarak kullanılıyor. Lazer güdüm yeteneği ve zırh delici tandem harp başlığı L-UMTAS füzesinin sabit ve hareketli hedeflere karşı etkin bir silah sistemi olmasını sağlıyor. 8 kilometre menzile sahip füze, atış öncesi veya sonrası hedefe kilitlenebiliyor.
CİRİT Lazer Güdümlü Füze, kara, deniz ve hava araçlarından hafif zırhlı/zırhsız, sabit ve hareketli hedeflere karşı kullanılan yüksek vuruş hassasiyetli ve maliyeti etkin bir çözüm olarak öne çıkıyor. Yeni nesil füze olan CİRİT, güdümsüz 2,75” roketler ile güdümlü tanksavar füzeleri arasındaki taktiksel boşluğu doldurmak amacıyla tasarlanırken, 8 kilometre menzili bulunuyor.
Gece ve gündüz operasyon yapabilecek ALPAGUT, 60 kilometrelik menziliyle hareketli veya sabit kara, deniz hedeflerine, radar ve haberleşme sistemlerine, hafif zırhlı kara veya deniz araçlarına, komuta merkezi gibi kritik tesislere, personele ve fırsat hedeflerine karşı etkin bir güç oluşturuyor.
DENİZ SİSTEMLERİ
BARBAROS Kıyı Savunma Sistemi, kıyı savunma konseptine uygun mobil araç batarya yapısına entegre edilmiş ATMACA ve ÇAKIR Seyir füzeleri ile görev icra edebilen kıyı savunma sistemi olarak öne çıkıyor. BARBAROS, batarya yapısı içinde yer alan Fırlatma Aracı ve Komuta Kontrol Aracı ile görev planlayabilme yeteneğine sahip olup, merkezi bir üst unsur/savaş yönetim sistemine entegre edilebiliyor.
Gemisavar füzesi ATMACA, su üstü gemilere, deniz altı, sabit lançer ve taktik tekerlekli araçlara entegre edilebilen, 250 kilometre menzilli, düşük radar izi ve yüksek hedef vuruş hassasiyetine sahip seyir füzesi olarak dikkati çekiyor.
ÇAKIR seyir füzesi, farklı platformlarda çoklu taşıma özelliği ile entegre edilebilen, düşük görünürlük ve yüksek hedef vuruş hassasiyetine sahip yeni nesil seyir füzesi olarak öne çıkıyor. Füzenin havadan atılan versiyonu 150 kilometre, üstü satıhtan atılan versiyonu ise 100 kilometre üstü menzile sahip.
50+ km menzili olan AKYA Yeni Nesil Ağır Sınıf Torpido, tümüyle milli imkanlarla geliştirilmiş, denizaltılardan çeşitli sınıf denizaltı ve su üstü hedeflerine angajman yeteneğine sahip yeni nesil ağır sınıf torpido olarak biliniyor.
AKYA, yüksek hız, uzun menzil, aktif/pasif sonar başlığı, dahili ve fiberoptik kablo üzerinden harici güdüm özelliklerini barındırıyor.
ORKA Yeni Nesil Hafif Sınıf Torpido, tümüyle milli imkanlar ile geliştirilmiş, su üstü platformlar ve hava araçlarından atılabilen denizaltı hedeflerine angajman yeteneğine sahip yeni nesil hafif sınıf torpido olarak öne çıkıyor. ORKA yüksek hız, aktif/pasif sonar başlığı ile hedef tespiti, dahili güdüm özelliğine sahip olurken, 15 kilometre menzile ulaşabiliyor.
TEMREN, TEMREN Uzun Menzilli Tanksavar Füzeleri'nin Seahawk helikopterlerine entegrasyonu ve G/M tedariki projesi olarak biliniyor. Füzenin menzili ise 8 kilometre.
Denizaltı Savunma Harbi (DSH) Roketi ve Atıcı Sistemi, su altı hedeflerine karşı geliştirilmiş, 1000-2000 metre menzil ve 15-300 metre derinlik aralığında kullanılabilen, su üstü platformunun silah yönetim sistemi ve sonarı ile entegre çalışabilen, otomatik yönlendirme yeteneğine sahip sistem olarak değerlendiriliyor.
HAVA SAVUNMA SİSTEMLERİ
SİPER Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi
Sistem, stratejik ve ekonomik tesisleri düşman hava soluyan hedef, seyir füzesi ve havadan karaya mühimmat taarruzlarına karşı koruyacak ve müşterek harekatın daha elverişli koşullarda icrasına imkan verecek şekilde hizmet verirken, SİPER Ürün-1'in 100 kilometre, SİPER Ürün-2'nin ise 150 kilometre üstü etki alanı bulunuyor.
HİSAR hava savunma füzeleri
Askeri üs, liman, tesis ve birliklerin hava tehditlerinden korunması amacı ile sabit ve döner kanatlı uçaklara, seyir füzelerine, havadan karaya atılan füzelere ve İHA karşı kullanılan hava savunma füze ailesi olarak kullanılıyor. HİSAR-A+'nın menzili 15 kilometre üstüyken, HİSAR-O'nun ise 25 kilometre menzili bulunuyor.
BURÇ Mobil Hava Savunma (MHSS) Sistemi,
Üstün ateş gücünü (SUNGUR füzesi ve 20/30 mm top), aktif ve pasif sensörleri ile mevcut ve gelecekteki tüm muharebe sahası hava tehditlerine karşı angaje olmak için gereken dinamikleri bir araya getirerek, maliyet etkin optimize çözüm üretebilen yeni nesil hava savunma sistemi olarak öne çıkıyor.
Muharebe sahasında ve geri bölgede bulunan hareketli/sabit birlik ve tesislerin kısa menzilli hava savunmasında kullanılacak omuzdan atılan hava savunma füze sistemi olan SUNGUR'un 8 kilometre üstü menzili bulunuyor. SUNGUR Hava Savunma Füze Sistemi, ayrıca, farklı platform entegrasyonlarına uyumlu şekilde tasarlandı.
LEVENT Yakın Hava Savunma Füze Sistemi
Deniz unsurlarına tehdit oluşturan uçak, helikopter, İHA-SİHA, satha yakın veya yüksek irtifadan seyredebilen, ses altı/ses üstü sürate ve düşük radar kesit alanına sahip güdümlü mermileri etkisiz hale getirebilecek bir sistem olarak dikkati çekiyor.
ALKA Yönlendirilmiş Enerji Silah Sistemi (YESS), asimetrik tehditlerin Elektromanyetik Karıştırma Silahı (EKS) ile engellenmesini (soft kill) ve Lazer Silahı (LS) ile tahrip edebilmesini (hard kill) sağlayan iki katmanlı çok yakın hibrit hava savunma sistemi olarak öne çıkıyor. Menzili ise 2,5 KW'de 750 metre ve 5KW'de 1500 metre olarak biliniyor.
MiDLAS Milli Dikey Atım Lançer Sistemi, güdümlü mermileri (G/M) güverte altında kanisterli olarak bulundurabilen, gemi savaş yönetim sistemi üzerinden alacağı komutlar ile farklı G/M tiplerini sıcak veya soğuk fırlatma yöntemleri ile fırlatabilme kabiliyeti bulunan, farklı hücrelerinde aynı anda satıhtan havaya, satıhtan satha, satıhtan karaya ve torpido tipindeki G/M tiplerini bulundurabilen ve bu G/M'leri farklı hedeflere tekli veya ardışık olarak ateşleyebilen, geminin ve personelin güvenliği için gereken durumlarda önleyici ve izole edici güvenlik önlemlerini alabilen elektromekanik fırlatma sistemi olarak dikkati çekiyor.
