DOLAR
39,53
0,07%
DOLAR
EURO
45,37
0,03%
EURO
GRAM ALTIN
4307,27
0,09%
GRAM ALTIN
BIST 100
9339,59
-0,11%
BIST 100
USD/TRY
Döviz Çevirici
TRY
USD
EUR
Hesapla

Hipersonik füze nedir? Özellikleri ne?

İsrail'in 13 Haziran'da İran'a saldırı başlatmasının ardından iki ülke arasında gerilim sürüyor. İsrail-İran arasındaki tansiyon nedeniyle savaş terminolojisine ilişkin aramalar da internette artmış durumda. Bunlardan biri 'hipersonik füze' kavramı. Peki, hipersonik füze nedir?

17 Haziran 2025 | 16:16
Son Güncellenme: 17 Haziran 2025 | 17:03
Hipersonik füze nedir? Özellikleri ne?

Hipersonik füze en sade tanımlamayla ses hızının en az 5 katı (Mach 5+) hızla hareket eden ve atmosfer içinde yüksek manevra kabiliyetine sahip olan gelişmiş bir füze türüdür. Bu özellikler, onları hem tespit edilmesi hem de durdurulması zor bir silah haline getirir.

HİPERSONİK FÜZENİN 2 ÖZELLİĞİ

Ancak durum sadece hızla ilgili değil. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün (SIPRI) sitesinde bu konuda "Kıtalararası balistik füzeler yükselme ve yeniden atmosfere giriş aşamasında Mach 20’yi aşan hızlara ulaşmalarına rağmen, bu füzeleri hipersonik olarak tanımlamak doğru olur mu?" sorusunu soruyor. SIPRI'ya göre yanıt 'Hayır'. Çünkü, hipersonik füzeleri tanımlayan başka özellikler de var.

ABD merkezli Missile Defense Advocacy Alliance, hipersonik silahları, “Mach 5 (yaklaşık 6100 km/s) üzeri hızda seyahat eden ve tüm uçuş boyunca manevra kabiliyetine sahip silahlar” olarak tanımlıyor. Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi tarafından yayımlanan bir makaleye göre ise, bir silahın “hipersonik” olarak adlandırılması için iki temel özelliği taşıması gerekir: Mach 5’in üzerindeki hız ve bu hızda atmosfer içinde dikey ve yatay manevra yapabilme kabiliyeti. Bu gereklilikleri karşılamayan birçok füze bu tanımın dışında kalır.

Yani, hipersonik silahların farkı yüksek manevra kabiliyetine sahip olmalarıdır . Bu, uçuş sırasında yönlendirilmeleri ve kontrol edilmelerinin kolay olduğu anlamına gelir. Balistik füzeler genellikle çok az manevra kabiliyetine sahip belirlenmiş yollara sahiptir. Hipersonik silahların yolu veya yörüngesi değiştirilebildiğinden, bunları tespit etmek daha zordur.

Silahların Kontrol ve Yayılmasının Önlenmesi Merkezi'ne göre hipersonik füzeler, geleneksel olarak parabolik bir yörünge izleyen balistik füzelerden daha hızlı bir şekilde atmosfere yeniden girebiliyor ve daha sonra doğrudan hedeflerine yönlendirilebiliyor.

Hız ve manevra yetenekleri göz önüne alındığında, hipersonik silahlar iki temel füze sistemi türüne ayrılır:

  • Hipersonik seyir füzeleri (HCM): Tüm uçuş süresi boyunca sabit bir hipersonik hızda (ve genellikle sabit irtifada) ilerler ve motorları bu sürenin tamamında aktiftir. 
  • Hpersonik süzülen araçlar (HGV): Genellikle balistik füzelerin üzerine yerleştirilerek fırlatılır, ardından hedefe doğru atmosfere yeniden girerek hipersonik hızlarda süzülerek ilerler. 

SIPRI'ya göre bunların dışında her iki kategoriye de tam uymayan hibrit sistemler de mevcuttur.

 

0

  • ALTIN GRAM - TL 4307,27 0,09%
  • ALTIN ONS 3389,44 0,02%
  • BIST 100 9339,59 -0,11%
  • DOLAR/JAPON YENI 145,402 0,108%
  • DOLAR/KANADA DOLARI 1,36876 0,05921%
  • DOLAR/RUS RUBLESI 78,5 -0,2383%
  • DOLAR/TURK LIRASI 39,5261 0,0727%
  • EURO/DOLAR 1,1478 -0,0231%
  • EURO/TURK LIRASI 45,367 0,0316%
  • STERLIN/DOLAR 1,3426 -0,07443%
EKONOMİST YENİ SAYI
Ekonomist Dergisini takip etmek için abone olun.
ABONE OL