Para Politikası Kurulu'nun (PPK) 12 Eylül'deki toplantısında 200-250 baz puan faiz indirimi bekleniyor. Enflasyon, kurdaki oynaklık ve ülke risk primindeki düşüşe bağlı olarak daha fazla indirim de olabilir. Bu indirim mevduat ve kredi faizlerini de aşağı çekecek.
GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Bu hafta 12 Eylül'de yapılacak Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısından yine faiz indirimi kararı çıkmasına kesin gözüyle bakılıyor. TCMB, para politikası faizini yedi ay sabit tuttuktan sonra 25 Temmuz'daki önceki toplantısında 425 baz puanlık indirim yapmıştı.
Önceki hafta dolar/TL kurunun tekrar yükselişe geçmesiyle faiz indirimi beklentileri bir miktar temkinli hale gelmişti ama geçen haftaki enflasyon verileri piyasayı sakinleştirdi. Ağustos ayı enflasyon oranının beklentilerin altında gerçekleşmesinin ardından 5,70'in altına gerileyen dolar/TL kuru faiz indirimi olasılığını yeniden yükseltti.
FED KARARI BEKLENİYOR
Dünyada merkez bankalarının faiz indirim trendi sürerken TCMB de buna ayak uyduruyor. ABD Merkez Bankası (FED) temmuz ayındaki toplantısında 11 yıl aradan sonra 25 baz puanlık faiz indirimi yapmıştı.
FED Başkanı Powell, 23 Ağustos'ta yaptığı konuşmada bir faiz indirimi daha yapılabileceğine de işaret etmişti. FED'in bir sonraki toplantısı 17-18 Eylül'de yapılacak. Şimdi piyasalar bu toplantıdan çıkacak kararı bekliyor.
ENFLASYON ETKİSİ
Yurtiçinde ise ağustos ayı tüketici enflasyonu yüzde 0,86 ile yüzde 1,3 olan piyasanın ortalama beklentisinin altında geldi. Böylelikle yıllık tüketici enflasyonu yüzde 16,65'ten yüzde 15,01'e geriledi. Uzmanlar, toparlanan enflasyon beklentilerinin, enerji ve gıda fiyatlarındaki düşüş ile TL'nin olumlu seyrinin TCMB'nin faiz indirim sürecinde elini güçlendirdiğini söylüyor.
İş Yatırım analistleri, enflasyon cephesindeki pozitif sürprizin Merkez Bankası'nın faiz indirimini destekleyerek Türkiye varlıklarına yönelik yabancı yatırımcı ilgisini desteklediğini ifade ediyor.
İş Yatırım analistleri, "Beklentilerden 50 baz puan aşağıda gelen ağustos ayı verisi sonrasında yıl sonu için yüzde 14 olan enflasyon beklentimizde aşağı yönlü riskler artıyor. Enflasyon verisi sonrası TL'nin yüzde 1,2 değer kazanması, Merkez Ban-kası'nın 12 Eylül'de 250 baz puan faz indireceği görüşümüzü destekliyor" diyor.
TAHMİNLER 250-375 BAZ PUAN ARASINDA
Yurtiçinde dezenflasyon sürecinin belirginleşmeye devam ettiğini söyleyen Ak Yatırım ana-listleri ise "Eylül ve ekim aylarında yıllık enflasyon yüzde 9-10 bandına gerileyebilecek.
Ağustos ayı enflasyonuyla reel faiz oranı benzer gelişmekte olan ülkelerin de belirgin derecede üzerine gelirken TCMB'den faiz indirimi bekleniyor. Kur istikrarlı ve CDS'ler geriliyor. TCMB'den 12 Eylül toplantısında 200-250 baz puan arası bir faiz indirimi gelebilir" diyor.
Ziraat Yatırım Genel Müdürü Uğur Boğday'a göre de 200-250 baz puan faiz indirimi şu aşamada makul gibi duruyor. Ancak Boğday'a göre, kurlardaki aşağı yönlü hareket ve enflasyondaki düşüşe bağlı olarak daha fazla indirim yapılabilir.
Piyasalarda faiz indirimi beklentisi 200-250 baz puan arasında yoğunlaşırken Yatırım Finansman Ekonomisti Hilmi Yavaş ise 375 baz puan indirim beklediklerini ifade ediyor.
KREDİ VE MEVDUATTA NE OLUR?
TCMB'nin daha önceki faiz indirim kararı sonrası mevduat ve kredi faizlerinde başlayan düşüş sürüyor. Yüzde 21 seviyesindeki mevduat faizi yüzde 16-17 aralığına düştü. Uğur Boğday, beklenen faiz indiriminin mevduat faizlerine yansıtılmaya başladığını ve bu nedenle bu faiz kararı sonrası etkinin sınırlı olabileceğini belirtiyor.
Kredi faizlerinde de mevduat maliyetlerindeki düşüşe bağlı geri çekilme beklenebilir ancak buradaki düşüş görece daha az olabilir. Politika faizindeki indirimin hem kredi hem de mevduat faizlerine benzer oranda yansımasını bekleyen Hilmi Yavaş'a göre ise böylece ortalama akım mevduat faizleri yüzde 15'e doğru gerileyebilir.
Yavaş, kredi faizlerindeki gevşemenin ise ticariden çok tüketici ve ihtiyaç kredilerine yansımasını bekliyor. Ticari kredilerde ise bankaların şimdiden kısmen de olsa eylüldeki faiz indirimini hesaba katmış olabileceğini düşünüyor.
Gedik Yatırım Ekonomisti Erol Gürcan da politika faizinde indirimin mevduat ve kredi faizlerinde de bir miktar aşağı yönlü etki oluşturmasını bekliyor.
YIL SONU TAHMİNİ
Peki TCMB faiz indirimlerine devam edecek mi? Yıl sonuna kadar diğer PPK toplantıları 24 Ekim ile 12 Aralık'ta olacak. Uzmanlar, ekim ayı toplantısında faiz indiriminin devamını bekliyor ama aralık ayında sabit tutulabileceğini söylüyor.
Erol Gürcan, ekim ve aralık aylarındaki PPK toplantılarında, enflasyon görünümü, kurdaki oynaklık ve ülke risk priminin seyrine bağlı olmakla birlikte TCMB'nin faiz indirimlerine kademeli bir şekilde devam edebileceğini düşünüyor. Gürcan, politika faizinin yıl sonunda yüzde 17'ye gerilemesini bekliyor.
Uğur Boğday, ekim ayındaki toplantıda, baz etkisiyle tek haneye düşmesi muhtemel olan enflasyon nedeniyle TCMB'nin konjonktüre de bakarak 100-150 baz puan ek faiz indirimi yapabilieceğini söylüyor. Boğday, "Aralık ayında ise enflasyonda baz etkisinin ortadan kalkacak olması ve yukarı yönlü enflasyon nedeniyle faizlerin sabit tutulması daha olası gibi duruyor" diyor.
Hilmi Yavaş ise her ne kadar eylül ve ekim aylarında baz etkisiyle enflasyonun yüzde 10'a doğru gerilemesini beklese de yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde 14,5 olarak koruyor.
Yavaş, "Eylülde önden yüklemeli bir faiz indirimi daha gelirse, TCMB'nin bu yıl için faiz indirimleri konusunda alanının azalmış olacağını düşünüyoruz" diyor. Yavaş'a göre, enflasyonun yıl sonuna doğru iyileşmesi halinde ise TCMB 2020'de beklenen faiz indirimlerini bu yıl aralık ayına çekebilir.
SERDAR VATANSEVER QINVEST PORTFOY GENEL MÜDÜR YARD.
"YIL SONUNA KADAR 400 PUANLIK İNDİRİM ÖNGÖRÜYORUZ"
"TCMB'den 200 baz puan faiz indirimi bekliyoruz. Politika faizindeki düşüşün bankaların mevduat faizlerine aynı oranda ve doğrudan etki edeceğini, kredi faizlerine olan etkisinin ise daha yavaş ve kademeli olacağını düşünüyoruz.
Bankaların kredi tarafında çok agresif olmalarını beklemiyoruz. Zira kredi politikalarında belirleyici değişken, fonlama maliyetinden ziyade kredi defterinin kalitesiyle ilgili sorunlar ve piyasadaki kredi talebinin düzeyi.
Yıl sonu enflasyon beklentileri yüzde 14 civarında seyrediyor. Global ekonomide aşağı yönlü riskler ön planda ve faiz hadleri de gevşeme eğiliminde. TCMB, faiz indirimlerini sürdürür.
Ancak enflasyondaki düşüşün kalıcı olması için temkinli davranması gerekiyor ve indirimler için çok geniş bir marj kalmadı. Dolayısıyla faiz indirimleri azalan bir trend izleyecek. Yıl sonuna kadar toplam 400 puanlık indirim öngörüyoruz."
