EFT (Elektronik Fon Transfer)

Bankacılık terimleri arasında yer alan EFT (Elektronik Fon Transfer) nedir? EFT ne zaman hesaba geçer? EFT saatleri kaç? Bu maddede bu sorulara yanıt aradık. Günümüzde para transferleri, bireysel ve kurumsal bankacılık işlemlerinde en çok yapılan, en yaygın işlemler arasında hatta belki de başında yer alıyor. EFT Nedir? sorusunu en basit anlatımla şöyle yanıtlayabiliriz: EFT Türk lirası üzerinden yapılan ödeme işlemlerinin bankalar arasında elektronik ortamda gerçekleştirilmesini sağlayan bir ödeme sistemidir.

EFT İŞLEMİ NASIL YAPILIR?

Havale işleminde olduğu gibi EFT işlemlerini de banka şubelerinin yanı sıra internet, mobil, telefon, ATM üzerinden de yapmak mümkün. Peki, EFT nasıl yapılıyor? EFT işlemlerinde alıcının adı-soyadı, banka şubesi ve hesap numarası ya da alıcının adı soyadı, IBAN numarası verilerek işlem gerçekleştiriliyor. Merkez Bankası, EFT sistemi ile ilgili şu bilgileri veriyor:

1992 yılında faaliyete geçen EFT Sistemi, 2000 yılında gerçekleştirilen yeniden yapılandırmayla yerini ikinci nesil EFT Sistemine bırakmıştır. TCMB, teknik birimleri tarafından geliştirilen üçüncü nesil EFT Sistemi de 2013 yılında işletime alınmıştır.

ÜÇÜNCÜ NESİL EFT

Üçüncü nesil EFT Sistemi iki işlevsel bileşene ayrılmıştır. Müşterilerarası TL Aktarım Sistemi bileşeninde, bankaların müşterileri adına gerçekleştirdikleri ödemeler, Bankalararası TL Aktarım Sistemi bileşeninde ise bankaların birbirleri arasında gerçekleştirdikleri ödemeler ile yurt dışı finansal kuruluşlara sağladıkları muhabirlik hizmetlerine ilişkin bankacılık ödemeleri gerçekleştirilmektedir. EFT’nin her iki bileşeni de TCMB’nin kendi insan kaynakları ve teknik imkanlarıyla oluşturulan yazılımlarla hizmet vermektedir.

Havale nedir? Havale ile EFT arasındaki farklar neler?

EFT NE ZAMAN HESABA GEÇER?

Eğer EFT iş günü içinde yapılmış ve transfer ücreti belirlenen saatten önce başlatılmışsa EFT aynı gün hesaba geçer. Eğer iş günü değilse, resmi tatilse ya da belirlenen saatin dışında yapılmışsa; eğer bir tarih belirtilmemişse EFT ilk iş günü hesaba düşer. Uygulamada ise EFT'nin 10 dakika gibi bir sürede, sistemin yoğunluğuna göre daha uzun sürelerde hesaba düştüğü görülüyor.

EFT SAATLERİ KAÇ?

Peki, hangi saatler arasında EFT yapılabilir? Her bankanın EFT saatleri değişiklik gösterebilmekte. Bankalara göre değişkenlik göstermekle birlikte (08.30-17.15, 08.00-16.30 vb) bu işlemler genellikle sabah 08:00 ile akşam 17:30 arasındaki saat diliminde gerçekleştirilir. Çetinkaya, havale işlemlerinde ise en fazla bu sınıflandırmaya göre belirlenen ücretlerin yarısının uygulanabileceğini söylemişti.

EFT İLE HAVALENİN FARKI NE?

EFT ile havalenin en önemli farkı şudur: EFT'de parayı farklı bankalar arasındaki bir hesaptan diğerine aktarabilirsiniz. Havale işleminde ise aynı bankanın farklı şubeleri ya da aynı şubedeki farklı hesaplarına para gönderilir. EFT işleminde iş gününde belirlenen saatler arasında transfer yapılır. Havale ise bankaların sunduğu farklı hizmetler üzerinden 7/24 yapılabilir. Genelde EFT'nin gerçekleşmesi biraz daha uzun zaman alır.

EFT ÜCRETİ 2021 NE KADAR?

2021'de EFT ve FAST işlemlerinde uygulanacak ücretler belli oldu (31.12.2020). EFT ücretlerinde yapılan değişiklik Resmi Gazete’de yayımlandı. Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’deki değişiklikler kapsamında, tanımlar bölümüne “Fonların Anlık ve Sürekli Transferi Sistemi (FAST) işlemlerinin karşılığı eklendi.Tebliğin para ve kıymetli maden transfer işlemleri bölümünde yer alan bir maddede ise düzenlemeye gidilerek, “Merkez Bankası Ödeme Sistemlerinin” ibaresi “EFT sisteminin” olarak değiştirildi. Düzenlenen madde yeni tebliğde şu şekilde yer aldı: “EFT işlemlerinden alınacak ücret işlem tutarının 1.000 lira ve altında olması halinde mobil bankacılık uygulamaları ve internet bankacılığı aracılığıyla yapılan işlemler ile düzenli ödemelerde 1 lirayı, ATM’den yapılan işlemlerde 2 lirayı (Not: ATM'den yapılan EFT ücretleri 9 Ağustos 2021 itibarıyla artırıldı), diğer kanallarla yapılan işlemlerde ise 5 lirayı geçemez. İşlem tutarının 1.000 lira ila 50 bin lira arasında olması halinde bu sınırlar sırasıyla 2 lira, 5 lira ve 10 lira olarak, işlem tutarının 50 bin lira üzerinde olması durumunda ise 25 lira, 50 lira ve 100 lira olarak uygulanır. Not: Bankaların ATM’leri üzerinden yapılan EFT ücretleri artırıldı. ATM’den EFT işlemlerinden alınabilecek ücret sınırı, 1.000 TL ve altındaki işlemler için 2 liradan 4 liraya, 1.000 lira ile 50 bin lira arasındaki işlemler için 5 liradan 8 liraya çıkarıldı. (Detaylı haber aşağıdaki linkte)

ATM’den yapılan EFT işlem ücretleri artırıldı

GEÇ İŞLEMLERDE EFT ÜCRETİ

EFT sisteminin resmi kapanış saatinden en erken 90 dakika önce olmak kaydıyla kuruluş ile finansal tüketici arasındaki sözleşmede geç işlemler olarak belirlenen EFT işlemlerinde anılan sınırlar yüzde 50 artırımlı olarak uygulanır. Havale işlemlerinde ise uygulanacak azami ücretler EFT işlemleri için belirtilen ayrımlara tabi olarak ilgili ücretlerin yarısı oranında uygulanır. Kuruluşlarca gerçekleştirilen uluslararası fon transferi ve mesajlaşma işlemlerinin ücretleri ise finansal tüketici ile kuruluş arasında düzenlenen sözleşme ile belirlenir.” Aynı bölüme ayrıca, FAST işlemleri karşılığında alınabilecek ücretin azami sınırlamalara tabi olduğu, EFT sisteminin resmi çalışma saatleri dışında gerçekleştirilen FAST işlemleri için söz konusu azami ücretlerin yüzde 50 artırımlı olarak uygulanacağı maddesi eklendi.

BANKALARCA TİCARİ MÜŞTERİLERDEN ALINABİLECEK ÜCRETLER

TCMB’nin, Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’de yapılan değişiklikler kapsamında ise ticari müşteri kavramı yeniden tanımlandı. Bu bölümde ayrıca, FAST işlemlerinin karşılığına yer verildi.
Tebliğin, ücretlerin değiştirilmesine ilişkin bölümüne de yeni bir fıkra eklendi. Böylece, bu tebliğdeki ücret ve parasal sınırların her yıl azami, Türkiye İstatistik Kurumunca bir önceki yılsonu itibarıyla açıklanan yıllık tüketici fiyat endeksi artış oranında artırılarak bankaların internet sitesinde ilan edileceği hükme bağlandı.
Öte yandan tebliğde, “Merkez Bankası Ödeme Sistemlerinin” ibareleri “EFT sistemi”, “EFT/Havale ücreti” ifadeleri de “EFT, FAST ve Havale ücreti” olarak değiştirildi.
Bu tebliğde de aynı şekilde, FAST işlemleri karşılığında alınabilecek ücretin, azami ücret sınırlamalarına tabi olduğu, EFT sisteminin resmi çalışma saatleri dışında gerçekleştirilen FAST işlemleri için söz konusu azami ücretler in yüzde 50 artırımlı uygulanacağı hükmü eklendi.