Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ağustosta üretici ile market arasındaki fiyat farklarının 3 katı aştığını belirtti. Üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkı ise yüzde 233,10 ile marulda yaşandı. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 69,07 ile salatalık, en fazla düşen ürün ise yüzde 23,06 ile tavuk eti oldu.
Bayraktar, yazılı açıklamasında, ağustos ayı üretici ve market fiyatlarındaki değişimi değerlendirdi.
Geçen ay üretici ile market arasındaki fiyat farklarının 3 katı aştığına dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
"Marul ve sivri biber 3,3 kat, maydanoz 3,1, elma ve patlıcan 3, kabak 2,8 kat fazlaya tüketiciye satılmaktadır. Üreticide 1 lira 45 kuruş olan marul 4 lira 83 kuruşa, 1 lira 95 kuruş olan sivri biber 6 lira 44 kuruşa, 69 kuruş olan maydanoz 2 lira 16 kuruşa, 2 lira 20 kuruş olan elma 6 lira 65 kuruşa, 2 lira olan patlıcan 5 lira 99 kuruşa, 2 lira 20 kuruş olan kabak 6 lira 11 kuruşa tüketiciye satılmaktadır. Üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkı yüzde 233,10 ile marulda yaşandı. Marulu yüzde 230,26 ile sivri biber, yüzde 213,04 ile maydanoz, yüzde 202,27 ile elma ve 199,50 ile patlıcan izledi. Ağustos ayında markette 26, üreticide 18 üründe fiyat artışı, markette 15, üreticide 8 üründe fiyat düşüşü gerçekleşti. Üreticide 5 ürünün fiyatı değişmedi. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 69,07 ile salatalık, en fazla düşen ürün ise yüzde 23,06 ile tavuk eti oldu."
Bayraktar, üreticide en fazla fiyat düşüşünün yüzde 41,88 ile kuru soğanda, en fazla fiyat artışı ise yüzde 95,71 ile salatalıkta yaşandığını bildirdi.
Kuru soğanda fiyat düşüşünün Amasya Bölgesi'nde hasadın başlamasıyla artan arzdan kaynaklandığını belirten Bayraktar, sivri biber ve domateste arz fazlalığının fiyatların düşmesinde etkili olduğunu kaydetti.
Bayraktar, salatalık, patlıcan, kabak, yeşil fasulye gibi ürünlerde hasat edilen ürün miktarındaki azalmanın fiyatı etkilediğine dikkati çekti.
Patateste geçen yıl ürünün üreticinin elinde kalması sebebiyle bu yıl ekim alanındaki daralmanın fiyat artışına sebep olduğunu vurgulayan Bayraktar, limondaki fiyat artışına depolardaki ürünlerin azalması ve erkenci limon hasadına yeni izin verilmesinin sebep olduğunu belirtti.
Bayraktar, tarımsal üretimde başta sertifikalı tohumluk olmak üzere girdi kullanımının, ürün arzını belirleyen en önemli unsur olduğunu belirtti.
Gıda arzına olan ihtiyacın daha da arttığı son günlerde tohumun öneminin de her geçen gün arttığına işaret eden Bayraktar, "Temel üretim girdisi olan kaliteli tohumluk, verimliliğe etkisi fazla olan girdilerin başında gelmektedir. Bu nedenle yüksek vasıflı tohumun zamanında ve uygun fiyatla çiftçilere ulaştırılması üretimin artırılması için gereklidir." ifadelerini kullandı.
Bu yıl yaşanan kuraklık nedeniyle çiftçilerin zor günler geçirdiğini belirten Bayraktar, şöyle devam etti:
"Buğdayda 2021 rekolte tahminimiz 18 milyon tonun altında olup, ülkemiz iç tüketimi ise 19-20 milyon ton seviyelerindedir. Bu durum hem tarım hem de buğday ekim alanlarımızdaki azalmayla birlikte buğday ithalatımızda artışa sebep olacaktır. Son 15 yılda sertifikalı buğday tohum üretimimiz 212 bin tondan 501 bin tona çıkmıştır. Sertifikalı buğday tohumunun dağıtım miktarı 205 bin tondan 485 bin tona yükselmiştir. Toplam sertifikalı tohum üretim miktarımız ve sertifikalı buğday tohum üretim miktarımızda gelişmelerin sonucunu alabilmek için üreticilerimizin sertifikalı tohum kullanımının daha da artırılması gerekir. Kuraklığın etkisini azaltmada tohumun öneminin bilinciyle üretim maliyetlerinin düşürülmesi, sertifikalı tohum kullanımının artırılması ve tarımda sürdürülebilirliğin sağlanması için TİGEM’in açıkladığı 2021 yılı sertifikalı tohum fiyatları ekim dönemi başlamadan revize edilerek geçen yılla aynı seviyede tutulmalıdır."
Bayraktar, yer fıstığının içinde bulunan yüzde 45-55 yağ, yüzde 20-25 protein, yüzde 16-18 karbonhidratın yanı sıra fosfor ve vitaminler açısından da zengin olması nedeniyle besin değeri oldukça yüksek bir yiyecek olduğunu vurguladı.
Yer fıstığının, Türkiye'de genel olarak kabuklu ya da iç halinde kavrularak tüketildiğine işaret eden Bayraktar, şunları kaydetti:
"2000-2010 yılları arasında kişi başına yer fıstığı tüketimi yılda ortalama 1 kilogramın altında iken 2010’dan itibaren artarak 2020 yılında 2 kilogramın üzerine çıkmıştır. 10 yıl önceki dünya ortalaması 1,4 kilogramın altında olan kişi başına yer fıstığı tüketimi 2018’de 1,9 kilogramın olan dünya ortalamasının üstüne çıkarak 174 ülke arasında 46’ncı sıraya yükselmiştir. Ülkemizde 18 ilimizde yer fıstığı üretimi yapılmaktadır. Ülkemizde çerezlik olarak tüketilen yer fıstığında ihracat son yıllarda artarak 2020 yılında 14 bin 538 tona ulaşmış ve 20 milyon dolar gelir elde edilmiştir. Odalarımızdan alınan bilgiler ışığında, 2021 yılı ürün maliyeti kilogramda 7 lira 60 kuruştur. Genel olarak üreticinin fiyat beklentisi ise 10-12 lira olmakla birlikte bazı üreticiler geçen yılki fiyat olan 15 lirayı dikkate alarak, beklentilerini 16-17 lira olarak belirtmiştir."
Bayraktar, yazılı açıklamasında, ağustos ayı üretici ve market fiyatlarındaki değişimi değerlendirdi.
Geçen ay üretici ile market arasındaki fiyat farklarının 3 katı aştığına dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
"Marul ve sivri biber 3,3 kat, maydanoz 3,1, elma ve patlıcan 3, kabak 2,8 kat fazlaya tüketiciye satılmaktadır. Üreticide 1 lira 45 kuruş olan marul 4 lira 83 kuruşa, 1 lira 95 kuruş olan sivri biber 6 lira 44 kuruşa, 69 kuruş olan maydanoz 2 lira 16 kuruşa, 2 lira 20 kuruş olan elma 6 lira 65 kuruşa, 2 lira olan patlıcan 5 lira 99 kuruşa, 2 lira 20 kuruş olan kabak 6 lira 11 kuruşa tüketiciye satılmaktadır. Üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkı yüzde 233,10 ile marulda yaşandı. Marulu yüzde 230,26 ile sivri biber, yüzde 213,04 ile maydanoz, yüzde 202,27 ile elma ve 199,50 ile patlıcan izledi. Ağustos ayında markette 26, üreticide 18 üründe fiyat artışı, markette 15, üreticide 8 üründe fiyat düşüşü gerçekleşti. Üreticide 5 ürünün fiyatı değişmedi. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 69,07 ile salatalık, en fazla düşen ürün ise yüzde 23,06 ile tavuk eti oldu."
Bayraktar, üreticide en fazla fiyat düşüşünün yüzde 41,88 ile kuru soğanda, en fazla fiyat artışı ise yüzde 95,71 ile salatalıkta yaşandığını bildirdi.
Kuru soğanda fiyat düşüşünün Amasya Bölgesi'nde hasadın başlamasıyla artan arzdan kaynaklandığını belirten Bayraktar, sivri biber ve domateste arz fazlalığının fiyatların düşmesinde etkili olduğunu kaydetti.
Bayraktar, salatalık, patlıcan, kabak, yeşil fasulye gibi ürünlerde hasat edilen ürün miktarındaki azalmanın fiyatı etkilediğine dikkati çekti.
Patateste geçen yıl ürünün üreticinin elinde kalması sebebiyle bu yıl ekim alanındaki daralmanın fiyat artışına sebep olduğunu vurgulayan Bayraktar, limondaki fiyat artışına depolardaki ürünlerin azalması ve erkenci limon hasadına yeni izin verilmesinin sebep olduğunu belirtti.
"Sertifikalı tohumluk, üretim arzını belirleyen en önemli unsur"
Bayraktar, tarımsal üretimde başta sertifikalı tohumluk olmak üzere girdi kullanımının, ürün arzını belirleyen en önemli unsur olduğunu belirtti.
Gıda arzına olan ihtiyacın daha da arttığı son günlerde tohumun öneminin de her geçen gün arttığına işaret eden Bayraktar, "Temel üretim girdisi olan kaliteli tohumluk, verimliliğe etkisi fazla olan girdilerin başında gelmektedir. Bu nedenle yüksek vasıflı tohumun zamanında ve uygun fiyatla çiftçilere ulaştırılması üretimin artırılması için gereklidir." ifadelerini kullandı.
Bu yıl yaşanan kuraklık nedeniyle çiftçilerin zor günler geçirdiğini belirten Bayraktar, şöyle devam etti:
"Buğdayda 2021 rekolte tahminimiz 18 milyon tonun altında olup, ülkemiz iç tüketimi ise 19-20 milyon ton seviyelerindedir. Bu durum hem tarım hem de buğday ekim alanlarımızdaki azalmayla birlikte buğday ithalatımızda artışa sebep olacaktır. Son 15 yılda sertifikalı buğday tohum üretimimiz 212 bin tondan 501 bin tona çıkmıştır. Sertifikalı buğday tohumunun dağıtım miktarı 205 bin tondan 485 bin tona yükselmiştir. Toplam sertifikalı tohum üretim miktarımız ve sertifikalı buğday tohum üretim miktarımızda gelişmelerin sonucunu alabilmek için üreticilerimizin sertifikalı tohum kullanımının daha da artırılması gerekir. Kuraklığın etkisini azaltmada tohumun öneminin bilinciyle üretim maliyetlerinin düşürülmesi, sertifikalı tohum kullanımının artırılması ve tarımda sürdürülebilirliğin sağlanması için TİGEM’in açıkladığı 2021 yılı sertifikalı tohum fiyatları ekim dönemi başlamadan revize edilerek geçen yılla aynı seviyede tutulmalıdır."
Bayraktar, yer fıstığının içinde bulunan yüzde 45-55 yağ, yüzde 20-25 protein, yüzde 16-18 karbonhidratın yanı sıra fosfor ve vitaminler açısından da zengin olması nedeniyle besin değeri oldukça yüksek bir yiyecek olduğunu vurguladı.
Yer fıstığının, Türkiye'de genel olarak kabuklu ya da iç halinde kavrularak tüketildiğine işaret eden Bayraktar, şunları kaydetti:
"2000-2010 yılları arasında kişi başına yer fıstığı tüketimi yılda ortalama 1 kilogramın altında iken 2010’dan itibaren artarak 2020 yılında 2 kilogramın üzerine çıkmıştır. 10 yıl önceki dünya ortalaması 1,4 kilogramın altında olan kişi başına yer fıstığı tüketimi 2018’de 1,9 kilogramın olan dünya ortalamasının üstüne çıkarak 174 ülke arasında 46’ncı sıraya yükselmiştir. Ülkemizde 18 ilimizde yer fıstığı üretimi yapılmaktadır. Ülkemizde çerezlik olarak tüketilen yer fıstığında ihracat son yıllarda artarak 2020 yılında 14 bin 538 tona ulaşmış ve 20 milyon dolar gelir elde edilmiştir. Odalarımızdan alınan bilgiler ışığında, 2021 yılı ürün maliyeti kilogramda 7 lira 60 kuruştur. Genel olarak üreticinin fiyat beklentisi ise 10-12 lira olmakla birlikte bazı üreticiler geçen yılki fiyat olan 15 lirayı dikkate alarak, beklentilerini 16-17 lira olarak belirtmiştir."
