Tevkifat, vergiler üzerinden kesinti yapmak anlamına gelir. Tevkifatli fatura, KDV oranını alıcı ve satıcı arasında bölüştüren bir uygulama olarak öne çıkıyor. Bu faturadaki KDV oranı hem alıcı hem de satıcı arasında paylaştırılıyor. Vergi üzerinde kesinti yapma anlamına gelen tevkifatın çeşitleri ve hesaplamasında kullanılan birçok yöntem bulunuyor. Tevkifatlı faturanın tanımını özetlemek gerekirse, Gelir Vergisi Kanunu kapsamına giren işletmelerin fatura ödeme sırasında belirlenen tevkifat oranını alıcı ile paylaştığı bir fatura türü olduğu söylenebiliyor.
Tevkifat Türleri Nelerdir?
Tevkifat türlerinin ayrıldığı dört kategori şöyle açıklanabiliyor;
Katma Değer Vergisi Tevkifatı: KDV tevkifatı, işletmelerin ürün veya hizmet satması durumunda faturada devletin belirlediği oran düşüldükten sonra geriye kalan tutarı direkt olarak satıcıya değil, vergi dairesine ödendiği tevkifat türü oluyor.
Gelir Vergisi Tevkifatı: Faturada gelir vergisi tevkifatının tutarını Bakanlar Kurulu belirliyor.
Tam Tevkifat: Ürün veya hizmet satışı gerçekleştiğinde satıcının ödeyeceği vergi tutarının tamamı alıcı tarafından ödeniyor.
Kısmi Tevkifat: Hizmet veya ürün satışı gerçekleştiğinde fatura tutarının bir kısmı alıcı bir kısmı ise satıcı tarafından ödenir. Bölüştürme oranları, işleme göre farklılık gösterebiliyor.
Tevkifatlı Fatura Nasıl Hesaplanır?
Tevkifatlı fatura hesaplaması yapmak için gereken koşulların yerine getirilmesi gerekiyor. Bu nedenle tevkifat hesaplama işlemi için öncelikle tevkifat faturası kesebilecek kriterleri karşılayan bir işletme bulunması gerekiyor. Daha sonra Gelir Vergisi Kanunu kapsamında belirlenen tevkifat oranları baz alınıyor. Oranlar göz önüne alınarak ortaya çıkarılan fatura hesabı direkt olarak alıcıdan tevdi ediliyor. Bu nedenle kanunda belirtilen tevkifat oranlarını bilmekte fayda bulunduğu belirtiliyor.
Tevkifat Oranları
Mimarlık, mühendislik, etüt ve proje hizmetlerinde %30
Organizasyon hizmetlerinde %50
Danışmanlık hizmetlerinde %90
Müşteri bulma hizmetlerinde %90
Cam, metal ve atık hurdalardan ürün tesliminde %70
Yapı denetim hizmetlerinde %90
Bahçe, spor ve salon bakım-onarım hizmetlerinde %70
Makine, teçhizat ve demirbaşların onarımında %50
Tekstil konfeksiyon ve aracılık hizmetlerinde %50
Basım, baskı ve basın ilan hizmetlerinde %50 oranında tevkifat uygulaması yapılıyor.
Tevkifat Hesaplama Örneği
Tevkifatlı fatura hesaplama işlemi için bir örnek oluşturmak, konuyu anlamak açısından daha faydalı oluyor. Örneğin, 500 TL’lik bir satış faturası bulunsun. Bu faturaya yüzde 18 KDV oranı uygulandığında 90 TL vergi tutarı eklenmesi gerekiyor. Böylece toplam tutar 590 TL oluyor. Dolayısıyla satıcı 90 TL vergi ödemesi gerekiyor. Bu faturaya tevkifat uygulandığı takdirde yarı yarıya yani, 45 TL alıcıya, 45 TL ise satıcıya tevdi ediliyor. Şöyle ki tevkifat oranlarını iyi bilmek, hesaplama yaparken oldukça önemli bir yere sahip oluyor.
Hangi Kurumlar Tevkifat Uygulayabilir?
Vergi kesintisi yani, fatura tevkifatı yapmaya yetkili olan kurum ve kuruluşlar aşağıdaki şekilde sıralanabiliyor;
Döner sermayeli işletmeler
Genel bütçeli ve katma bütçeli idareler
İl özel idareleri
Belediyeler
Köyler
Emekli Sandığı ve Yardım Sandıkları
KİT’ler
Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları
Organize Sanayi Bölgeleri
Bankalar
Borsalar
İstanbul Borsası’nda hisseleri bulunan şirketler
Tevkifatlı Fatura Hangi İşlemler İçin Uygulanır?
Gelir Vergisi Kanunu kapsamında uygulanan tevkifatlı fatura işleme için tüm alım satım hizmetleri dahil edilmez. Tevkifatın uygulandığı işlemler şöyle ifade edilebiliyor;
Mimari yapım hizmetleri ve mimari danışmanlıklar
Bakım, tamir ve onarım hizmetleri
Yemek servisi hizmetleri
Salon ve bahçe gibi açık-kapalı alanların temizliği, bakımı ve düzenlenmesi
Kokteyl servisi ve özel gün organizasyon hizmetleri
Mühendislik, mimarlık ve tekniker danışmanlık hizmetleri
Demirbaş, makine, araç ve teçhizatların bakımı, onarım ve tamir işlemleri
Yapı Denetim Hizmetleri
Bahsi geçen tüm işlem ve hizmetler için tevkifat uygulaması yapılabiliyor.
