Proforma fatura, bir mal veya hizmet için müşteriye sunulan ve satın alma işlemi gerçekleşmeden önce geçici bir fatura olarak nitelendirilen belgeye deniyor. Satıcı tarafından müşteriye sunulan bu belge, satın alınacak mal veya hizmetin fiyatı, niteliği ve miktarı gibi bazı önemli bilgileri içeriyor. Proforma fatura, ticari bir fatura olarak kabul edilmiyor ve herhangi bir ödeme talep etmiyor. Ancak satıcı ve alıcı arasındaki ticari işlemlerin ilk adımı olarak kullanılabiliyor. Aynı zamanda satıcı tarafından müşteriye sunulan bir teklif niteliği taşıyor ve satıcının müşteriye satmayı planladığı ürün veya hizmetin tanımını, adetini, fiyatını ve satış koşullarını içeriyor. Bu belge satıcının, müşterinin ihtiyaçları doğrultusunda fiyatlandırma ve ödeme koşulları gibi şartlarını belirlemesine yardımcı oluyor. Ayrıca gümrük işlemlerinde, ithalat veya ihracat işlemlerinde kullanılabilecek bir belge olabiliyor.
Proforma Faturanın Vergi Hesaplama Sürecinde Etkili Olan Unsurları Nelerdir?
Proforma fatura ödeme talep etmediği için vergi oranlarını doğrudan etkilemiyor. Ancak satıcının mal veya hizmet için talep ettiği fiyatları belirlemesinde rol oynadığı için proforma faturada vergi oranları hesaplanırken bazı faktörler etkili oluyor. Bu faktörler şunları içerebiliyor:
Satılan Ürün veya Hizmetin Türü: Bazı ürün veya hizmetler, vergi oranları açısından birbirinden farklı sınıflandırmalara sahip olabiliyor. Örneğin, gıda ürünleri diğer ürünlere göre genellikle daha düşük vergi oranlarına sahipken, lüks ürünler daha yüksek vergi oranlarına tabi tutulabiliyor.
Alıcının ve Satıcının Ülkesi: Alıcının ve satıcının ülkelerinde uygulanan vergi oranları da vergi hesaplama sürecinde önem taşıyor. Alıcının veya satıcının ülkesindeki vergi oranlarına göre proforma fatura vergi oranları da değişiklik gösterebiliyor.
İthalat veya İhracat İşlemleri: Uluslararası ticarette kullanılan bir belge olabildiği için ithalat veya ihracat işlemleri için önem taşıyor. Belge üzerinde bu gibi işlemlere ilişkin bazı ayrıntıların belirtilmesi gerekebiliyor.
Bu faktörler, vergi hesaplama sürecinde etkili olabilecek bazı unsurlar olabiliyor. Ancak teklif belge niteliği taşıdığından, proforma fatura ile asıl fatura arasında bazı farklar bulunabiliyor.
Proforma Fatura ve Ön Fatura İlişkisi Nasıldır?
Ön fatura, ticari işlemlerde kullanılan belge türleri arasında yer alıyor. İkisi arasındaki temel fark, birinin bir teklif belgesi olması ve ödeme talep etmemesi, diğerinin ise ödeme talep etmesi ve vergiye tabi tutulması. Proforma fatura, mal veya hizmetin fiyatını belirlemek amacıyla gerekiyor. Özellikle uluslararası ticarette, ithalat veya ihracat işlemleri öncesinde kullanılıyor. Alıcı, proforma faturayı inceleyerek mal veya hizmetin maliyetini önceden öğrenebiliyor ve işlemlerini bu bilgiye göre planlayabiliyor. Ön fatura ise mal veya hizmetin satışı gerçekleştikten sonra alıcıya sunulan bir belge türü. Satıcı, mal veya hizmetin ücretini belirledikten sonra ön fatura düzenliyor, alıcıya gönderiyor, mal veya hizmetin ödemesinin yapılması talep edildiği için vergiye tabi tutuluyor ve fatura numarası veriliyor.
Proforma Fatura Nasıl Hazırlanır?
Proforma fatura hazırlanması sırasında şu aşamalar bulunuyor:
Başlık ve Tarih: Belgenin başlığını "Proforma Fatura" olarak belirlemeniz ve fatura tarihini yazmanız gerekiyor.
Satıcı ve Alıcının Bilgileri: Satıcı ve alıcının isimleri, adresleri ve iletişim bilgileri yazılıyor.
Ürün veya Hizmet Bilgileri: Satılacak ürün veya hizmetin adı, markası, modeli ve miktarı belirtiliyor.
Fiyat Bilgileri: Ürün veya hizmetin birim fiyatı, vergi oranı ve vergi tutarı giriliyor.
Teslimat Bilgileri: Mal veya hizmetin teslimat şekli ve adresi, teslimat tarihi ve ödeme koşulları gibi detaylar yazılıyor.
Toplam Tutar: Satılacak ürün veya hizmetin toplam fiyatı, vergi dahil olarak hesaplanarak ilgili haneye işlendikten sonra tamamlanıyor.
