Son dönemde borsa kotundan çıkan şirketlerin sayısındaki artış dikkat çekiyor. Demirören Gazetecilik, Bimeks ve İzocam'ın ardından Denizbank da bu kervana katıldı. Peki, bu süreç nasıl ilerliyor? Yatırımcılar neler yapmalı? Haberimizde bu sorulara yanıt aradık.
CEREN ORAL BALABAN
[email protected]
Geçen hafta piyasalarda oldukça olumlu bir görünüm hakimdi. 4 Kasım'da 100.000 sınırını aşan BİST-100, geçen hafta 108.000'lere dayandı. Hisseden tahvile, CDS'den döviz kuruna tüm varlık gruplarında gelişmekte olan piyasalara göre daha güçlü performans görüldü.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Alnus Yatırım Araştırma Müdürü Yunus Kaya, BİST-100'ün 23 Mayıs'ta 83.500'lere gerilemişken 30 Eylül'de 105.800'lere yükseldiğini, Suriye'nin kuzeyine operasyonla kısa süreli geri çekilme yaşanınca 17 Ekim'de 93.000'e kadar gerilediği bilgisini veriyor.
Kaya, sorunun çözümü ile global olumlu havanın katkısıyla BİST'in yaklaşık 18 aydır geçemediği 106.000'i aştığını, bu rallide genele yayılan bir yükseliş olduğunu kaydediyor.
KOTTAN ÇIKMA KONUSU
Son dönemde piyasalarda dikkat çeken gelişmelerden biri de borsa kotundan çıkan şirketler. Denizbank, yeni sahibi Dubai Merkezli ENBD'nin 3 Kasım'da bankaya başvurusu üzerine, 4 Kasım'da bu konuda karar aldığını açıklamıştı.
Bu kararla banka, halka açık paylarının iptal edilmesi için Sermaye Piyasası Kuru-lu'na (SPK), BİST'e ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'na (BDDK) başvurmuştu.
Bu talebin olumlu karşılanmasıyla Denizbank hisseleri 15 Kasım'da seans başından itibaren işleme kapatıldı. Binde 4'ü borsaya açık olan bankanın kottan çıkarılmasına karar verildi.
Borsa kotundan çıkmak amacıyla 19 Hazi-ran'da BİST'e başvuran İzocam da mevzuatın hükümlerini yerine getirmesinin ardından 1 Ekim'de kottan çıkmıştı. 2019 yılı içinde Demirören Gazetecilik ve Bimeks'ten de bu konuda haberler gelmişti.
Ocak ayı sonunda Demirören Gazetecilik'in süreç tamamlandığında borsa kotundan çıkarılacağı belirtilmişti. Bu süreç 19 Şubat'ta tamamlandı ve 8 Şubat'ta işlem sırası kapatılan Demirören Gazetecilik hisseleri 20 Şubat'ta kottan çıkarıldı.
Bimeks'in kottan çıkması ise BİST'in 12 Mart'ta aldığı kararla gerçekleşti. BİST, şirketin faaliyetlerini devam ettiremeyecek seviyede finansman sıkıntısına düşmüş olması ve öz sermayenin negatif olması nedenleriyle şirketin paylarının 12 Mart tarihi itibarıyla kottan çıkarılmasına karar verdi.
BEYMEN VE MARSHALL BOYA
Piyasalarda şimdi kottan çıkmayı planlayan başka şirketler de olup olmadığı merak ediliyor. Kulislerde konuşulanlara göre, yaklaşık 10 şirket daha bu yönde karar alabilir. Tabii bunda piyasalardaki ve ekonomideki seyir de etkili olacak.
Henüz netleşen şirket bilgisi olmasa da Beymen Perakende'nin kottan çıkmak amacıyla borsaya başvuru yaptığı biliniyor. Konuyla ilgili son açıklama BİST'ten 18 Ekim'de geldi.
BİST, Beymen'in hakim ortağı adına çıkarılacak yeni payların ihraç edilmesi için ihraç belgesi SPK tarafından onaylandığında şirketin işlem sırasının kapatılacağını, Beymen paylarının borsa kotundan çıkarılacağını kaydetti.
Geçen hafta bir kottan çıkma haberi de Marshall Boya'dan geldi. Şirket, borsa kotundan çıkma amacıyla gönüllü pay alımı yapacak. Süreçlerin tamamlanmasının ardından da kottan çıkacak.
Ahlatcı Yatırım Araştırma Müdürü Barış Ürkün, önümüzdeki süreçte kottan çıkışların artmasını beklemiyor. Ürkün, Türkiye ekonomisinin oldukça çetrefilli bir dönemden geçtikten sonra dengelenme ve toparlanma çabasında olduğunu söylüyor.
Bu bağlamda hisselerin geldiği ucuz seviyeleri göz önünde bulunduran Ürkün'e göre, ekonomide olası canlanma, dış siyasi ilişkilerde gözlenen normalleşmenin sürmesi, faiz indirim süreci gibi etkenler borsaya yabancı ilgisinin yeniden artmasına olanak verebilir.
Ürkün, morallerin yükseleceği bir ortamın halka açık şirketlerde kottan çıkma düşüncesinin oluşmasına da engel olabileceğini sözlerine ekliyor.
ÇIKIŞLARIN NEDENLERİ
Peki, şirketler neden borsa kotundan çıkmak istiyor? Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, halka açık olmanın belli şartları ve yükümlülükleri olduğunu, şirketin sermaye artırımı prosedürleri, özel durum açıklamaları, kotta kalma bedeli, bor-sada işlem görmenin maliyeti gibi sorumlulukları bulunduğunu söylüyor.
Şirketin her türlü yatırım, satın alma, hisse alımı gibi aksiyonlarını kamuya açıklaması gerektiğini de aktarıyor.
Erkan, şirketlerin bunlardan kaçınmak için kottan çıkmak isteyebildiğini, halka açık olmanın SPK mevzuatına tabi olmayı gerektirmesinin de şirketlerin borsadan çıkma isteğinin bir nedeni olabildiğini kaydediyor.
Burada önemli bir husus da şirket borsa-dan çıkmaya karar verdiğinde yatırımcıların sahip oldukları hisselerini satması için hisse fiyatının hesaplanması.
Bu hesaplamada, şirketin borsa kotundan çıkma kararının kamuya açıklandığı tarihten önceki 30 gün, 180 gün ve bir yılda bor-sada oluşan ağırlıklı ortalama hisse fiyatlarının ortalaması dikkate alınıyor.
Bu ortalama ile kararın kamuya açıklandığı tarihten önceki son bir yıl içinde varsa pay bedelinin tespitine yönelik yapılan işlemlere esas pay değeri karşılaştırılıyor. En yüksek bedel, pay alım teklifi fiyatı ya da ortaklıktan çıkarma hakkı bedeli olarak belirleniyor.
ORTAKLIK SÜREBİLİR
Hissesine sahip oldukları şirket borsadan çıkma kararı aldığında yatırımcıların yapması gerekenlerin neler olduğuna da değinmek gerekiyor. Ahlatcı Yatırım'dan Barış Ürkün, yatırımcının önünde iki seçenek olduğunu belirtiyor.
Buna göre, bu hisseler borsada işlem görmeyeceğinden yatırımcılar üç yıl boyunca belirlenen fiyattan ellerindeki hisseleri iade ederek paralarını alabilir. Ancak isteyen ortağın hissesini satmama hakkı da var.
Barış Ürkün, şirket borsa kotundan çıkacağı için artık SPK denetimi olmayacağından, hissesini satmak istemeyen yatırımcıların Türk Ticaret Kanunu'na göre şirketle olan ortaklıklarını sürdürebilecekleri bilgisini veriyor.
BİST'TE HALKA AÇIKLIK ORANLARI DÜŞÜK
BİST-TÜM'de işlem gören 409 hisse senedinin 313'ünün halka açıklık oranı yüzde 50 ve altında. Hisselerin 144'ünde bu oran yüzde 25 ve altında kalıyor.
71 şirketin halka açıklık oranı yüzde 10 ve altında, 18 hissenin halka açıklık oranı yüzde 5 ve altında. Açıklık oranında yüzde 50 ve üzerinde 96, yüzde 75 ve üzerinde ise 39 hisse var. Toplam 17 hissede açıklık oranı yüzde 90 ve üzerinde.
Türkiye'de şirketlerin ortalama halka açıklık oranının düşük olduğu belirtiliyor. Halka açıklık oranlarının düşük olmasının hisse fiyatlarının rasyonel şekilde oluşmasını önlediği ve fiyatlarda daha spekülatif hareketlere neden olabildiği kaydediliyor.
Bu nedenle bir gün sert yükselen hisseler ertesi gün aynı hızla geri çekilebiliyor.
