Halk Bankası Genel Müdürü Osman Arslan, bankanın pandemi döneminde 2,2 milyonun üzerinde müşterisine 100 milyar lira tutarında kredi desteği verdiğini, 850 binden fazla müşterisinin 40,1 milyar lira tutarında vadesi gelen kredi ödemelerinin ertelendiğini bildirdi. Arslan, ABD’deki Halkbank davasına ilişkin olarak ise “Birtakım yasal imkanları kullanmak istiyoruz. Amerika’nın en iyi hukuk firmalarından birisi ile çalışıyoruz. Banka içerisinde yaklaşık 30 kişilik bir heyet kurduk, bu heyetin amacı bu davayı yürütmektir. Tüm deliller inceleniyor, savcılıktan izin verilmeyen deliller var, bunları kendilerinden istedik” dedi.
TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonunda, bankanın ve bağlı ortaklarının 2017-2018 yıllarına ilişkin hesapları görüşüldü.
Arslan, komisyonda yaptığı konuşmada, hesapları görüşülen döneme yönelik rakamları paylaştı. Bankanın 2017 yılında 305,4 milyar lira tutarında bulunan bilanço büyüklüğünü yüzde 127 artırarak 2021 Mart sonu itibarıyla 693 milyar liraya yükselttiğini belirten Arslan, 2017 yılında 208,2 milyar lira tutarındaki nakdi kredilerini yüzde 117,8 artırarak 2021 Mart sonunda 453,5 milyar liraya çıkardıklarını söyledi.
Bankanın, 2017’de 266,8 milyar lira olan gayri nakdi krediler dahil toplam kredilerini yüzde 116,5 artırarak 2021 yılı ilk çeyreğinde 577,7 milyar liraya taşıdığına dikkati çeken Arslan, mevduat rakamlarının da 2017’de 193,2 milyar liradan yüzde 144,1 artışla 2021 Mart sonunda 471,6 milyar liraya yükseldiğini kaydetti.
Arslan, Halkbank’ın, 2017’de 79,3 milyar lira tutarındaki KOBİ kredilerini 2021 Mart sonu itibarıyla yüzde 151 artışla 199 milyar lira tutarına yükselterek yüzde 21,5’lik pazar payıyla KOBİ kredilerinde Türkiye’nin lider bankası olmaya devam ettiğini vurguladı.
Türkiye’nin ve esnafın bankası olma misyonuyla faaliyet gösteren bankanın esnaf kredi bakiyesinin 2017 yılında 24,1 milyar lirayken 2020 sonu itibarıyla 68,6 milyar liraya yükseldiğini anlatan Arslan, “Kredi risk bakiyesi bulunan esnaf sayısı da 2017 yılında 448 bin iken 2018 yılında 494 bine, 2020 yılı sonunda ise 1 milyon 162 bine ulaşmıştır. 2021 yılı ilk çeyreğinde toplam esnaf kredi bakiyesi 72,2 milyar lira, risk bakiyesi bulunan esnaf sayısı 1 milyon 168 bin kişi olmuştur.” diye konuştu.
– Bankanın salgın döneminde esnafa sağladığı krediler
Arslan, Kovid-19 salgını döneminde sağlanan kredilere ilişkin rakamları da paylaşarak, şunları kaydetti:
“Pandemi döneminde 2,2 milyonun üzerinde müşterimize 100 milyar lira tutarında kredi desteği verilmiş, 850 binden fazla müşterimizin 40,1 milyar lira tutarında vadesi gelen kredi ödemeleri ertelenmiştir. Bu dönemde esnafımıza ayrı bir önem vererek bankamızca, esnaf ve sanatkarlarımıza finansman imkanı sağlamak amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı faiz destekli ‘İşletme Kredisi’ ve ‘Paraf Esnaf Kart’ ürünlerinden oluşan Esnaf Destek Paketi uygulaması yürürlüğe konulmuştur. Bu paket kapsamında, 760 bin esnaf ve sanatkara 18,8 milyar lira tutarında işletme kredisi kullandırılmış olup, 554 bin esnaf ve sanatkara 10,5 milyar lira Paraf Esnaf Kart limiti tahsis edilerek toplamda 29,3 milyar liralık destek sağlanmıştır. 2020 yılında, Esnaf Destek Paketi ile birlikte toplam 985 bin esnaf ve sanatkara 43 milyar lira tutarında Hazine ve Maliye Bakanlığı faiz destekli esnaf kredisi kullandırılmıştır. 2021 yılı ilk çeyreği itibarıyla ise 61 bin esnaf ve sanatkara 7,1 milyar lira tutarında esnaf kredisi kullandırılmıştır.”
Arslan, salgın döneminde dijital ve mobil bankacılık kullanımının katlanarak arttığına işaret ederek, “2020 yılını dijital dönüşüm yılı ilan ederek teknolojik altyapı, yazılım ve donanımın yanı sıra insan kaynağına da yaptığımız yatırımlar sayesinde artan dijital yönelime hızlı ve güvenli şekilde yanıt verdik. 2021 Nisan sonu itibarıyla bu kanallarımızı kullanan toplam dijital aktif müşteri adedimiz 4 milyona, dijital kanallara üye sayımız da 10,2 milyona ulaşmıştır.” dedi.
Paraf kredi kartı sayısının 5,5 milyonu, üye iş yerinin 309 bini, POS sayısının 434 bini aştığını belirten Arslan, “Maaş ödemelerine aracılık ettiğimiz bireysel müşteri sayımız ise 1,6 milyonu emekli müşteri olmak üzere toplam 2,7 milyon kişiye ulaşmıştır.” bilgisini verdi.
Arslan, bankanın, son 4 yılda milli ekonomiye sağladığı 1,1 trilyon lirayı aşan destekle reel sektörün her zaman yanında olduğunu kanıtladığını ifade ederek, salgın sürecinin etkilerinin hafiflediği bugünlerde avantajlı kredi ürünleri ile ekonominin canlanmasına yönelik desteklerini sürdürmeye devam ettiklerini dile getirdi.
– ABD’de devam eden Halkbank davası
Milletvekillerinin sorularını da yanıtlayan Arslan, ABD’deki dava süreçlerine ilişkin Hakan Atilla’nın tahliye edildiğini hatırlattı. Arslan, “Ancak bankamızın kurumsal yapısına 2019 Ekim ayında açılan dava ile ilgili süreç devam ediyor. Henüz esastan duruşmalara geçilmedi. Birtakım yasal imkanları kullanmak istiyoruz. Amerika’nın en iyi hukuk firmalarından birisiyle çalışıyoruz. Banka içerisinde yaklaşık 30 kişilik bir heyet kurduk, bu heyetin amacı bu davayı yürütmektir. Tüm deliller inceleniyor, savcılıktan izin verilmeyen deliller var, bunları kendilerinden istedik.” diye konuştu.
Arslan, esastan duruşmalara geçilmeden önce iki hukuki istemlerinin olduğunu anlatarak, şöyle devam etti:
“Bunlardan birisi hakimin reddi istemi, ikincisi de Amerika’da geçerli olan ‘yabancı devlet yargı bağışıklığı yasası’ vardır. Buna göre, yabancı devlet organları Amerika’da yargılanamaz. Bunun tek istisnası kuruluşun ve işlemlerin ticari olma istisnasıdır. Halk Bankası bir devlet organıdır, yüzde 75’i kamuya aittir. İşlemler, Türkiye’nin enerji zorunluluğundan yapılan ihtiyaca binaen finansmanı ile ilgilidir, ticari saiklerle aranmış, bulunmuş bir işlem değildir. Burada da gelir amaçlı yapılan bir yaklaşım söz konusu değildir. Banka olarak, yapılan işlemin ticari olmadığını söyleyerek, bunu üst mahkemeye taşıdık. Üst mahkeme de bunu görüşmeyi kabul etti.
12 Nisan’da New York ikinci istinaf mahkemesi bu istemimizi görüştü. O günden bugüne kadar herhangi bir neticeye bağlanmadı. Burada lehimize sonuçlanırsa zaten dava düşer, bizi yargılama yetkisi ortadan kalkar. Belki temyize gitme durumu söz konusu olabilir. Ancak lehimize sonuçlanmazsa bölge mahkemesinde henüz şu anda durdurulmuş olan dava duruşmaları devam edecektir. Bu dava için de ciddi bir şekilde savunma hazırlıyoruz. Savcılardan önemli miktarda delil aldık ama hala bize verilmeyen deliller olabilir düşüncesiyle bunları kendilerinden istiyoruz. Bunları da arkadaşlarımız ciddi bir şekilde inceliyor. Güçlü bir savunma stratejisi geliştirmeye çalışıyoruz. Öte yandan da savcılarla temas halindeyiz, acaba dava bitmeden de başka bir anlaşma zeminleri olabilir mi, o süreci de başka bir ekip üzerinden yönetmeye çalışıyoruz. Bankamız ve ülkemiz lehine sonuçlandırmak için elimizden gelen tüm gayreti gösteriyoruz.”
Komisyon üyelerinin görüş, öneri ve sorularının ardından Türkiye Halk Bankasının 2017-2018 yıllarına ilişkin hesapları, TBMM KİT Komisyonunca genel görüşe sunuldu. Öte yandan, Halkbank’ın bağlı ortaklıklarının da aynı yıllara ait hesapları görüşüldü.
