GEÇTİĞİMİZ GÜNLERDE YAYIMLANAN VUK GENEL TEBLİĞİ İLE BİR ŞEKİLDE E-TİCARETİN İÇİNDE OLAN MÜKELLEFLERE SÜREKLİ BİLGİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ GETİRİLDİ. ASLINDA ELEKTRONİK TİCARETİN KAYIT ALTINA ALINMASI AMACIYLA GETİRİLEN BU DÜZENLEME, BAZI MÜKELLEFLER İÇİN BÜTÜN TİCARİ İŞLEMLERİN BİLDİRİLMESİ ŞEKLİNE DÖNÜŞÜYOR.
M. FATİH KÖPRÜ
[email protected]
www.vergidegundem.com
Elektronik uygulamalar hayatımızın içinde. Hatta birçok kişinin olmazsa olmazı. Elektrik kesildiğinde, kombinin çalışmamasından dolayı ısınamayacağı aklına gelmeden önce, akıllı telefonunu şarj edemeyeceği için üzülüyor bazı insanlar…Elektronik çağın bir gereği olarak alışverişlerini e-ticaret aracılığıyla yapanların sayısı da her geçen gün artıyor. Tabii ki, bu soğukta şimdi kalk mağazaya git, alışveriş yap, taşı, eve getir, zor iş. Oysa oturduğun yerden alışveriş sitelerine girerek kolayca istediğini alabiliyorsun. Ödeme banka kredi kartıyla yapılıyor, kargo şirketi tarafından da eve teslim ediliyor. Oh ne rahat(!) bir hayat. Bu yazımızda, geçtiğimiz günlerde yayımlanan VUK Genel Tebliği ile bir şekilde e-ticaretin içinde olan mükellefler (aracı hizmet sağlayıcıları, internet reklam hizmet sağlayıcıları ile banka ve kargo şirketleri) için getirilen sürekli bilgi verme yükümlülüğünü ele alacağız. Aslında elektronik ticaretin kayıt altına alınması amacıyla getirilen bu düzenleme, bazı mükellefler için bütün ticari işlemlerin bildirilmesi şekline dönüşüyor.
ARACI HİZMET
Aracı hizmet sağlayıcısı, başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ya da tüzel kişi olarak tanımlanıyor. Mal veya hizmetlerin alınması, satılması, kiralanması veya dağıtımı işlemlerinin gerçekleştirilmesine aracılık etmek üzere internet ortamında hizmet veren aracı hizmet sağlayıcıları, takvim yılının birer aylık süreleri içerisinde gerçekleştirmiş oldukları söz konusu işlemlerle ilgili sürekli bilgi vermek zorundalar. Gelir İdaresi Başkanlığına (Başkanlık) elektronik ortamda yapılacak olan bu bildirimde aşağıdaki hususlara yer verilmesi gerekiyor:
1. Aracılık hizmetinin sağlandığı internet adres veya adresleri,
2. Aracılık hizmeti verilen gerçek ya da tüzel kişilere ait ad soyad/ unvan, T.C. Kimlik Numarası/ Vergi Kimlik Numarası (TCKN/VKN) bilgileri ile işyeri adres bilgileri,
3. Aracılık hizmeti verilenler adına gerçekleştirilen mal ve hizmet satış/ kiralama işlemlerine ilişkin her bir tahsilat tutarı ve tarihi. Aracı hizmet sağlayıcının, ödemelere ilişkin olarak satıcının/ kiralayanın ticari temsilcisi olması sebebiyle ödemeye aracılık etmesi veya ödeme hizmetini bir dış hizmet olarak ödeme kuruluşundan alması veri aktarma yükümlülüğünü etkilemiyor.
BANKALAR
Bankaların, başta menkul kıymet işlemlerinden vergi kesintisi yapıp vergi dairesine yatırmak olmak üzere Mali İdareye karşı çok sayıda yükümlülüğü bulunuyor. Bunun yanında Gelir İdaresi Başkanlığına birçok konuda bildirim yapma zorunluluğu olduğu da unutulmamalı. Artık bunlara bir de internet üzerinden yapılan satış ve kiralama işlemlerine ait ödemelerin bildirimi de eklenecek. Buna göre, Bankacılık Kanunu kapsamında faaliyet gösteren bankalar, elektronik ortamda internet üzerinden yapılan satış ve kiralama işlemlerine ait ödemeler konusunda da periyodik olarak Başkanlığa veri aktarımı yapacaklar.
İNTERNET REKLAMI
İnternet ortamında ticari amaçlı reklam hizmetlerinin verilmesine aracılık eden gerçek ya da tüzel kişiler takvim yılının birer aylık süreleri içerisinde aracılık ettikleri reklam hizmetlerine ilişkin bilgileri elektronik ortamda Başkanlık sistemine iletecekler. Bu bilgiler;
1. Reklamın yayınlandığı internet adresini ve internet adresinin ait olduğu kişi ya da kurumun adı soyadı/ unvanı ile TCKN/VKN,
2. Reklam veren gerçek ya da tüzel kişilere ilişkin ad soyad/unvan ile TCKN/VKN,
3. Tahsil ettikleri reklam hizmeti bedeli, olacak.
Reklam hizmetinin gerçekleştirilmesinde birden fazla aracı bulunması durumunda her bir aracının kendi gerçekleştirdiği işleme ait bilgileri iletmesi gerekiyor.
KARGO İŞLETMELERİ
Tarifeli olarak ticari amaçla kargo işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere M türü yetki belgeleri veriliyor. Bu yetki belgesinin çeşitleri de bulunuyor. Buna göre; - İl içi kargo işletmeciliği yapacaklar, M1 yetki belgesi, - Yurt içi kargo işletmeciliği yapacaklar, M2 yetki belgesi, - Uluslararası ve yurtiçi kargo işletmeciliği yapacaklar, M3 yetki belgesi, almak zorundalar. M1, M2 ve M3 yetki belgesi alan kargo ve lojistik işletmecilerinin, sahip oldukları bu yetki belgeleri kapsamında takvim yılının birer aylık süreleri içerisinde gerçekleştirdikleri kargo teslimleri ile ilgili olarak aşağıdaki bilgileri elektronik ortamda Başkanlık sistemine iletmeleri gerekiyor.
1. Göndericinin ad soyad/unvan ve TCKN/VKN bilgileri ile adres bilgilerini, aracı hizmet sağlayıcılar tarafından yapılan gönderimlerde gönderici bilgileri yanında aracı hizmet sağlayıcının da ad soyad/unvan ve TCKN/VKN bilgileri,
2. Gönderici bazında teslim edilen toplam gönderi adedi, (Başkanlık tarafından belirlenecek adedin üzerindeki gönderi sayıları bildirilecektir.)
3. Gönderici bazında kapıda ödeme yapılan toplam gönderi adedini, ödeme şeklini ve toplam ödeme tutarları.
Kamu kurum ve kuruluşları ile idaresinde veya sermayesinde kamu payı bulunan kurumlar, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve diplomatik misyonlar adına yapılan kargo teslimlerine ait bilgilerin iletilmesi söz konusu olmayacak. Gördüğünüz gibi kargo ve lojistik şirketleri için sadece internet ortamında yapılan alışverişler kapsamındaki teslimatlar değil bütün işlemlerin bildirilmesi esası benimsenmiş durumda. Asıl amaç internet aracılığıyla yapılan ticareti kayıt altına almak olsa da, kargo şirketleri bu ayrımı yapamayacakları için olacak, tüm işlemlerini bildirmeleri gerekiyor.
VERİLERİN İLETİMİ
Yukarıda yer verilen bilgiler Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi Transfer Sistemi (BTRANS) üzerinden Başkanlığa iletilecek. Bunun için zorunluluk kapsamına giren mükelleflerin, ilk veri iletim tarihinden önce BTRANS başvurularını tamamlamaları gerekiyor. Verilmesi gereken bilgilere ilişkin veri format ve standardı ile bunlara yapılacak ekleme, çıkarma, zorunlu alan belirleme gibi değişiklikler BTRANS aracılığıyla duyurulacaktır.
NE ZAMAN BAŞLIYOR?
Zorunluluk getirilen mükellefler 1 Temmuz 2016 tarihinden itibaren gerçekleştirdikleri işlemlere ilişkin bilgileri hazırlamaya başlayacaklar. Bilgiler aylık dönemler halinde iletilecek. Bir aya ait bilgilerin, takip eden ayın son günü saat 24:00’e kadar iletilmesi zorunlu. Buna göre ilk olarak Temmuz 2016’da gerçekleştirilen işlemlere ilişkin olarak BTRANS aracılığıyla bildirimin 31 Ağustos 2016 tarihine kadar gerçekleştirilmesi gerekiyor. Daha çok var diye düşünülebilir. Ama özellikle sistemsel altyapı hazırlıklarına bir an önce başlanmasında fayda var. Başta kargo şirketleri olmak üzere bu bildirimlerin şirketlere yeni bir operasyonel yük getireceği anlaşılıyor.
SORUMLULUK VE CEZA
Bilgi verme zorunluluğu getirilen mükellefler, BTRANS'a gönderdikleri bilgilerin doğruluğundan sorumlu. Ayrıca Başkanlık sistemine ilettikleri bu bilgileri defter, kayıt ve belgeler için öngörülen muhafaza süreleri (5 yıl) içerisinde elektronik ortamda saklamak ve istenildiğinde elektronik araçlar ve ortamlar vasıtasıyla ibraz etmek zorundalar. Başkanlıkça belirlenen format, standart ve iletim yöntemi dışında gönderilen bilgi ve belgeler kabul edilmeyecek ve gönderilmemiş sayılacak. Bu zorunluluklara uymayanlar hakkında işledikleri fiillere göre, Vergi Usul Kanunu’nda yazılı cezalar uygulanacak.
Geçmişten günümüze…
1960 yılının sonunda çıkan Gelir Vergisi Kanunu’muz 55 yıllık bir uygulama süresini geride bırakıyor. Bu süre içerisinde tespit edebildiğimiz kadarıyla 82 adet Kanun ile değişikliğe uğramış ve bugün itibarıyla 85 adet geçici maddesi bulunuyor. Sadece bunlardan bile yasanın sistematiğinin ciddi şekilde bozulmuş olduğu görülebiliyor. Uzun yıllardır Gelir Vergisi Kanunu’nun yeniden yazılması ve Kurumlar Vergisi Kanunu ile birleştirilmesi çalışmalarının sürmesinin sebeplerinden biri de belki bu durum. En nihayetinde sadeleştirilmiş, daha kolay anlaşılır ve günün ihtiyaçlarına cevap veren yeni Gelir Vergisi Kanunu’nun önümüzdeki yasama döneminde Meclis’ten geçerek yasalaşacağını umuyoruz.
