TCMB, 2019'un son toplantısında politika faizini yüzde 14'ten yüzde 12'ye indirdi. Bankanın 2020'de tek haneli faiz için elindeki marjı kullanarak indirimleri sürdürmesi bekleniyor. Ancak bunun için enflasyonun tek haneye inmesinin şart olduğunun altı çiziliyor.
CEREN ORAL BALABAN
coral@ekonomist.com.tr
ürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2019'un son Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında, 200 baz puan daha faiz indirdi. Böylece bir hafta vadeli repo borç verme faiz oranı (politika faizi) yüzde 14'ten yüzde 12'ye indi. Piyasadaki beklentiler ise 150 baz puanlık indirim olacağı yönündeydi.
Daha önceki üç toplantıda sırasıyla 425, 325 ve 250 baz puan faiz indiren TCMB'nin daha küçük dilimle de olsa politika faizlerini tek haneye düşürme patikasında adımlarını atmaya devam ettiği görülüyor.
Bankanın 2019'da toplamda yaptığı bin 200 baz puan indirimle piyasalar, 2003'ten beri yapılan en büyük faiz indirim döngüsü ile karşı karşıya kaldı. TCMB'nin 200 baz puanlık faiz indirimi beklentilerin en üstündeki düzeyde gerçekleşmiş olsa da dolar/TL üzerinde baskı oluşmaması dikkat çekti.
Bunda doların yurtdışındaki zayıf seyri ile Brezilya ve Rusya gibi benzer ülkelerin de faiz indirimlerine devam etmesinin etkili olduğu görüşü ağırlık kazanıyor. Daha yüksek dilimli bir faiz indirimi gelseydi bunun kuru hareketlendirebi-leceği kaydediliyor.
TAMAM MI, DEVAM MI?
Peki, TCMB 2020'de nasıl hareket edecek? Tacirler Yatırım Başekonomisti Özlem Bayraktar Gökşen, PPK'nın karar notunur ileriye yönelik olarak bir süreliğine faiz indirimlerinde durma sinyali içerdiği görüşünde.
Gökşen, bu analizini bir önceki toplantı notundaki, "Mevcut para politikası duruşunun hedeflenen dezenflasyon patikasıyla büyük ölçüde uyumlu olduğu değerlendirilmektedir" söyleminde var olan 'büyük ölçüde' ifadesinin bu kez olmamasına dayandırıyor. Karar sonrası genel olarak TL'nin pozitif seyretmesinde bu söylem değişikliğinin etkili olduğunu da ifade ediyor.
Özlem Bayraktar Gökşen, 2020'nin ilk yarısında yıllık enflasyonun iki haneli devam edebileceğini, daha sonra kademeli düşebileceğini öngörüyor.
Gökşen, "Bu çerçevede PPK bir süre ara verdikten sonra indirimlere devam edebilir, 2020'de her ay yapılacak PPK toplantıları paralelinde de faiz indirimleri nispeten daha ölçülü olabilir" diyor. Tacirler Yatırım'ın 2020 yıl sonu politika faizi beklentisi ise yüzde 10,5-11 düzeyinde bulunuyor.
ENFLASYON YÖN VERECEK
TCMB'nin mevcut para politikası duruşunun hedeflenen dezenflasyon patikasıyla uyumlu olduğunun altını çizmesi, enflasyondaki gerilemenin sürmesini beklediği şeklinde yorumlanıyor.
Ata Yatırım Direktörü Cem Tözge, bunun 2020'de daha küçük adımlarla da olsa faiz indirimlerinin sürebileceğine işaret ettiği görüşünde. Tözge, enflasyon beklentilerine paralel olarak 2020 ilk çeyreği sonuna kadar toplamda 200 baz puan daha indirim gelebileceğini öngörüyor.
İş Yatırım ekonomistleri, aralık ayı faiz indiriminin önden yüklemeli son faiz indirimi olduğu kanaatinde. Bunu gelişmekte olan ülkelerle (GOÜ) yaptıkları karşılaştırmalara ve enflasyonda baz etkisinin tersine dönmesine dayandıran kurum, "Ancak bu faiz indirim döngüsünün sonu olmayacak" diyor.
İş Yatırım'a göre, açıklanan verilerin desteklemesi ve piyasanın beklentisinin Ankara'nın tahminine yakınsaması durumunda, TCMB 2020'de 300 baz puan daha faiz indirebilir.
Yatırım Finansman ekonomistlerinin mevcut beklentisi ise 2020 ilk çeyrek itibarıyla TCMB'nin faizi yüzde 11'e çekeceği yönünde. Ancak kurum ekonomistlerine göre, TCMB 2020'ye ilişkin trend enflasyon konusunda 150-200 baz puan daha iyimser ve bu nedenle politika faizini yüzde 10'a kadar da indirebilir.
HIZLI HAMLE OLANAĞI
2020 için önemli olan konulardan biri de TCMB'nin toplantı sayısını sekizden 12'ye çıkarmış olması. Böylece iki yıldır 45 günde bir alınabilen faiz kararları artık 30 günde bir alınabilecek. Bu hamleyle bankanın yerel ve uluslararası konjonktürdeki değişimlere karşı daha hızlı politika hamlesi yapma olanağının arttığı ifade ediliyor.
Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, 2020'de 12 toplantı olacağı için 2019'un son dört toplantısında olduğu gibi yüksek oranlı faiz indirimleri olmayacağını, TCMB'nin daha sık aksiyon alarak faizleri belki daha küçük oranlarda ancak daha sık düşürebileceğini öngörüyor. Bazı ayların pas geçilmesinin söz konusu olabileceğini de belirtiyor.
Peki, 2020'de faiz tek haneye iner mi? Enver Erkan'a göre, TCMB tek haneli faiz yönlendirmesini sağlayabilmek için elindeki marjı kullanabileceği kadar kullanacak. Ancak Erkan, TCMB'nin bu marjı kullanabilmek için enflasyonda tek hanede kalıcılığı sağlamak zorunda olacağının altını çiziyor.
REEL FAİZ NE OLUR?
Son indirimin ardından Türkiye'nin reel para politikası faizi cari enflasyona göre yüzde 1,3'e indi ve bu seviye Türkiye'nin birlikte değerlendirildiği birçok GOÜ'den daha düşük.
Tera Yatırım'dan Enver Erkan, 2020'de yatırımcıların düşük reel faiz, sıfıra yakın reel faiz veya negatif reel faiz gibi unsurları da değerlendirmeye alacağını söylüyor.
Erkan, "Bu noktada dış finansman girişi sağlayabilmek için ya getiri sunacağız ya da yeni bir hikaye yaratacağız. Enflasyonun ve CDS'lerin emsal piyasaların hala üzerinde olduğunu da unutmamak gerek" diye konuşuyor.
EROL GÜRCAN GEDİK YATIRIM EKONOMİSTİ
"2020'DE 200 BAZ PUANLIK İNDİRİM BEKLİYORUZ"
"Enflasyonun 2019 sonunda yüzde 11,5 civarına yükselmesini, 2020 yılının ilk yarısında ağırlıklı olarak yüzde 10-12 aralığında dengelenmesini öngörüyoruz.
2020'nin ikinci yarısında ise tek haneye doğru yönelerek yıl sonunda yüzde 9,6 seviyesine gerilmesini bekliyoruz.
Bu tahminlerimiz doğrultusunda, 2020'nin ilk yarısında faiz indirimleri konusunda aşağı yönlü manevra alanının kısıtlı olduğunu, TCMB'nin bir süre faiz indirimlerine ara verebileceğini ve/veya çok daha sınırlı indirimler gerçekleştireceğini düşünüyoruz.
Ancak enflasyonun tek haneye ineceği yönündeki beklentilerin kuvvetlenmesiyle birlikte, muhtemelen yılın ikinci yarısına doğru, genişleyecek olan aşağı yönlü manevra alanının yine önden yüklemeli olarak kullanılabileceğini tahmin ediyoruz.
2020 yıl sonu enflasyon tahminimizi referans alarak, TCMB'nin gelecek yılın tamamında 200 baz puan civarında faiz indirimi yapabileceğini değerlendiriyoruz."
