Pandemi ikinci çeyrek bilançolarına ciro daralması olarak yansıdı. Havacılık, demir-çelik, petrokimya olumsuz; gıda, ilaç, teknoloji olumlu ayrıştı. Üçüncü çeyrek bilançolarında kur, faiz ve pandeminin seyri etkili olacak.
CEREN ORAL BALABAN
coral@ekonomist.com.tr
23 Ağustos-5 Eylül 2020 tarihli sayıdan
Borsa İstanbul'da (BİST) ikinci çeyrek bilanço dönemi geçen hafta itibarıyla tamamlandı. Mart ayı ile başlayan pandemi süreci ve ikinci çeyreğin büyük çoğunluğunda uygulanan sokağa çıkma ve üretim kısıtlamaları, çoğu şirketin bilanço rakamlarında etkisini gösterdi.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Çünkü bu dönemde farklı sektörden çok sayıda şirketin faaliyetleri ya tamamen durdu ya da minimal ölçüde devam edebildi. Bu nedenle ikinci çeyrek bilançolarında en fazla dikkat çeken noktaların başında COVID-19 salgınının olumsuz etkileri geliyor.
Biz de bu etkileri daha yakından incelemek için 2020'nin ilk altı ayına ait şirket finansallarını analiz ettik. Finans şirketlerini, holdingleri, yatırım ortaklıklarını ve GYO'ları dâhil etmediğimiz çalışmamıza, satış geliri 100 milyon TL'nin altındaki şirketler ile esas faaliyet zararı ve net zarar açıklayan ve bu iki rasyosu 2,5 milyon TL'nin altında olan şirketleri almadık.
Şirketleri bu üç kriterde sıraladık ve en iyi sonuçları elde eden 29 şirkete ulaştık. Alcatel Lucent, Despec Bilgisayar, Arena Bilgisayar, Netaş, BİM Mağazaları, Şok Marketler, Dardanel, Deva Holding, Türk Traktör, Ege Seramik ve Ege Gübre üç rasyoda da sıralamaya girdi.
Yasaklar, üretimin ve tüketimin azalması, bilançolarda etkileri görülen ana noktalar. Ekonomi yönetiminden gelen yardım ve teşvikler, kısa çalışma ödeneği uygulaması ve iç talebin durağanlaşmasıyla daralan sektörlere yönelik faiz indirimleri de bu dönemin diğer önemli unsurları olarak öne çıkıyor.
Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, azalan şirket faaliyetlerinin yanında piyasa fiyatlamalarındaki dalgalanmalarla özellikle mal alıp satan şirketlerin operasyonları ve finansman pozisyonlarıyla ilgili belirsiz resimlerin ortaya çıktığı söylüyor.
Erkan, pandeminin ikinci çeyrek bilançolarına; ihracatta yavaşlama, emtia fiyatlarında azalma, kurlarda dalgalı seyir, belirsizlik, üretim ve faaliyet duruşu gibi kanallar üzerinden ciro daralması olarak yansıdığı kanaatinde. Enver Erkan, azalan iç talebe ve kur farkı giderlerine daha fazla hassasiyet gösteren sektör ve şirketlerin geride kaldığını söylüyor.
Ahlatcı Yatırım Araştırma Uzmanı Hüseyin Emre Tavacı, ikinci çeyrek bilançolarına göre ağır metal sanayi, bankacılık ve ulaştırma sektörlerinin pandemiden en olumsuz etkilenen sektörlerin başında geldiğini belirtiyor. Tavacı, salgına bağlı olarak değişen tüketici harcama alışkanlıkları ve evden çalışma ortamının insanları online alışverişe yönlendirmesinin özellikle gıda, haberleşme ve perakende ticaret sektöründe faaliyet gösteren şirketleri ön plana çıkardığı görüşünde.
Gedik Yatırım Araştırma Direktörü Ali Kerim Akkoyunlu, ikinci çeyrekte olumlu anlamda öne çıkan sektörleri gıda, gıda perakende, yazılım, bilişim, telekom olarak sıralıyor. Akkoyunlu; havacılık, otomotiv, emlak, giyim, perakende, beyaz eşya, demir-çelik ve petrol gibi sektörlerin negatif sonuçlar elde ettiğini aktarıyor.
"Satış hacimleri ile faaliyet kârlarında sert düşüşler, nakit akımlarında olumsuz trendler gördük" diyen Akkoyunlu, bu trendlerin üçüncü çeyrekte düzelme eğilimine girmesini bekliyor.
Son dönemde TL'deki oynaklık oldukça arttı. Bu nedenle üçüncü çeyrek bilançolarında kur ve faizler önemli belirleyiciler olacak. Tera Yatırım'dan Enver Erkan, "İhracattaki baskılanma, azalan dış taleple kom-panse edilme aşamasındaydı. TL'nin değer-sizleşmesi ihracatı kolaylaştırabileceği gibi, ithalat maliyetlerini artırabilir. Bu da ithal girdi kullanan şirketler için olumsuzluk yaratır" diyor.
Erkan, ihracatçı sektörler için Avrupa'daki ekonomik toparlanmanın ve Euro/ dolar paritesinin seyrinin de önemli olacağına değiniyor. Enver Erkan, faizlerin artmasıyla düşük faizden istifade ederek birikimli talep etkisi yaşayan konut, otomotiv gibi sektörlerde de yavaşlama tahmin ediyor.
Ahlatcı Yatırım'dan H. Emre Tavacı, Merkez Bankası'nın olası faiz artırımlarına gitmesinin bankacılık, gayrimenkul ve otomotive olumsuz yansıyabileceğini öngörüyor. Tavacı, yılın geri kalanında ise demir-çelik, enerji ve ulaştırmanın öne çıkabileceğini düşünüyor.
Kurdaki hızlı yükseliş sonucu üçüncü çeyrek bilançolarında döviz açık pozisyonu olan şirketlerin kur farkı zararı yazması ve finansman kalemlerinden zarar etmeleri de beklentiler arasında.
CEMAL DEMİRTAŞ / ATA YATIRIM GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
"TÜRKİYE'NİN SERMAYE ÇEKMEYE BAŞLAMASI GEREKECEK"
"Pandemi sırasında ekonomik aktivitedeki yavaşlamayı bir kenara bırakan piyasalar, 2020'nin ikinci yarısındaki ve 2021'deki ekonomik toparlanmanın hızlanması olasılığını fiyatlandırmaya başladı.
COVID- 19'un getirdiği eşi benzeri görülmemiş sosyal ve ekonomik zorluklar, ekonomik faaliyeti desteklemek ve toparlanmaya zemin hazırlamak için hem mali hem de parasal tarafta olağanüstü önlemler gerektirdi.
Önümüzdeki 12 ay boyunca Türkiye'nin yabancı para borcunda kısa vadeli finansmanı için bir sorun görmüyoruz ancak önümüzdeki yıllarda sürdürülebilir büyümeye devam etmek için Türkiye'nin bir kez daha sermaye çekmeye başlaması gerekecek."
CEREN ORAL BALABAN
coral@ekonomist.com.tr
23 Ağustos-5 Eylül 2020 tarihli sayıdan
Borsa İstanbul'da (BİST) ikinci çeyrek bilanço dönemi geçen hafta itibarıyla tamamlandı. Mart ayı ile başlayan pandemi süreci ve ikinci çeyreğin büyük çoğunluğunda uygulanan sokağa çıkma ve üretim kısıtlamaları, çoğu şirketin bilanço rakamlarında etkisini gösterdi.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
29 BAŞARILI ŞİRKET
Biz de bu etkileri daha yakından incelemek için 2020'nin ilk altı ayına ait şirket finansallarını analiz ettik. Finans şirketlerini, holdingleri, yatırım ortaklıklarını ve GYO'ları dâhil etmediğimiz çalışmamıza, satış geliri 100 milyon TL'nin altındaki şirketler ile esas faaliyet zararı ve net zarar açıklayan ve bu iki rasyosu 2,5 milyon TL'nin altında olan şirketleri almadık.
Şirketleri bu üç kriterde sıraladık ve en iyi sonuçları elde eden 29 şirkete ulaştık. Alcatel Lucent, Despec Bilgisayar, Arena Bilgisayar, Netaş, BİM Mağazaları, Şok Marketler, Dardanel, Deva Holding, Türk Traktör, Ege Seramik ve Ege Gübre üç rasyoda da sıralamaya girdi.
HANGİ FAKTÖRLER?
Yasaklar, üretimin ve tüketimin azalması, bilançolarda etkileri görülen ana noktalar. Ekonomi yönetiminden gelen yardım ve teşvikler, kısa çalışma ödeneği uygulaması ve iç talebin durağanlaşmasıyla daralan sektörlere yönelik faiz indirimleri de bu dönemin diğer önemli unsurları olarak öne çıkıyor.
Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, azalan şirket faaliyetlerinin yanında piyasa fiyatlamalarındaki dalgalanmalarla özellikle mal alıp satan şirketlerin operasyonları ve finansman pozisyonlarıyla ilgili belirsiz resimlerin ortaya çıktığı söylüyor.
Erkan, pandeminin ikinci çeyrek bilançolarına; ihracatta yavaşlama, emtia fiyatlarında azalma, kurlarda dalgalı seyir, belirsizlik, üretim ve faaliyet duruşu gibi kanallar üzerinden ciro daralması olarak yansıdığı kanaatinde. Enver Erkan, azalan iç talebe ve kur farkı giderlerine daha fazla hassasiyet gösteren sektör ve şirketlerin geride kaldığını söylüyor.
SEKTÖREL AYRIŞMALAR
Ahlatcı Yatırım Araştırma Uzmanı Hüseyin Emre Tavacı, ikinci çeyrek bilançolarına göre ağır metal sanayi, bankacılık ve ulaştırma sektörlerinin pandemiden en olumsuz etkilenen sektörlerin başında geldiğini belirtiyor. Tavacı, salgına bağlı olarak değişen tüketici harcama alışkanlıkları ve evden çalışma ortamının insanları online alışverişe yönlendirmesinin özellikle gıda, haberleşme ve perakende ticaret sektöründe faaliyet gösteren şirketleri ön plana çıkardığı görüşünde.
Gedik Yatırım Araştırma Direktörü Ali Kerim Akkoyunlu, ikinci çeyrekte olumlu anlamda öne çıkan sektörleri gıda, gıda perakende, yazılım, bilişim, telekom olarak sıralıyor. Akkoyunlu; havacılık, otomotiv, emlak, giyim, perakende, beyaz eşya, demir-çelik ve petrol gibi sektörlerin negatif sonuçlar elde ettiğini aktarıyor.
"Satış hacimleri ile faaliyet kârlarında sert düşüşler, nakit akımlarında olumsuz trendler gördük" diyen Akkoyunlu, bu trendlerin üçüncü çeyrekte düzelme eğilimine girmesini bekliyor.
ÜÇÜNCÜ ÇEYREK ÖNGÖRÜLERİ
Son dönemde TL'deki oynaklık oldukça arttı. Bu nedenle üçüncü çeyrek bilançolarında kur ve faizler önemli belirleyiciler olacak. Tera Yatırım'dan Enver Erkan, "İhracattaki baskılanma, azalan dış taleple kom-panse edilme aşamasındaydı. TL'nin değer-sizleşmesi ihracatı kolaylaştırabileceği gibi, ithalat maliyetlerini artırabilir. Bu da ithal girdi kullanan şirketler için olumsuzluk yaratır" diyor.
Erkan, ihracatçı sektörler için Avrupa'daki ekonomik toparlanmanın ve Euro/ dolar paritesinin seyrinin de önemli olacağına değiniyor. Enver Erkan, faizlerin artmasıyla düşük faizden istifade ederek birikimli talep etkisi yaşayan konut, otomotiv gibi sektörlerde de yavaşlama tahmin ediyor.
Ahlatcı Yatırım'dan H. Emre Tavacı, Merkez Bankası'nın olası faiz artırımlarına gitmesinin bankacılık, gayrimenkul ve otomotive olumsuz yansıyabileceğini öngörüyor. Tavacı, yılın geri kalanında ise demir-çelik, enerji ve ulaştırmanın öne çıkabileceğini düşünüyor.
Kurdaki hızlı yükseliş sonucu üçüncü çeyrek bilançolarında döviz açık pozisyonu olan şirketlerin kur farkı zararı yazması ve finansman kalemlerinden zarar etmeleri de beklentiler arasında.
CEMAL DEMİRTAŞ / ATA YATIRIM GENEL MÜDÜR YARDIMCISI"TÜRKİYE'NİN SERMAYE ÇEKMEYE BAŞLAMASI GEREKECEK"
"Pandemi sırasında ekonomik aktivitedeki yavaşlamayı bir kenara bırakan piyasalar, 2020'nin ikinci yarısındaki ve 2021'deki ekonomik toparlanmanın hızlanması olasılığını fiyatlandırmaya başladı.
COVID- 19'un getirdiği eşi benzeri görülmemiş sosyal ve ekonomik zorluklar, ekonomik faaliyeti desteklemek ve toparlanmaya zemin hazırlamak için hem mali hem de parasal tarafta olağanüstü önlemler gerektirdi.
Önümüzdeki 12 ay boyunca Türkiye'nin yabancı para borcunda kısa vadeli finansmanı için bir sorun görmüyoruz ancak önümüzdeki yıllarda sürdürülebilir büyümeye devam etmek için Türkiye'nin bir kez daha sermaye çekmeye başlaması gerekecek."
