Yıl sonu yaklaşırken paraya yön vermek isteyen yatırımcılar portföylerini gözden geçiriyor. Biz de portföylerini yeniden şekillendirmek isteyen yatırımcılara yol göstermek için uzmanlara yatırım araçlarına dair yıl sonu beklentilerini ve portföyler için yatırım önerilerini sorduk.
Yıl sonuna kadar dengeli portföy dağılımının önemine vurgu yapan ve riski dağıtmanın gerekliliği üzerinde duran uzmanların en çok önerdiği yatırım aracı; açık ara farkla hisse oldu. Onu altın, Kur Korumalı Mevduat (KKM) ve dolar takip etti.
27 Kasım - 10 Aralık 2022 tarihli sayıdan
GÖZDE YENİOVA SAYLAK gyeniova@ekonomist.com.tr
CEREN ORAL BALABAN coral@ekonomist.com.tr
Piyasalarda hareketli bir sonbahar dönemi yaşanırken portföylerde de yıl sonu hesapları yapılmaya başlandı. Bu noktada, portföyler oluşturulurken yatırımcıların kararları üzerinde belirleyici olacak, hem yurtdışı hem de yurtiçi odaklı birçok önemli gündem maddesi de bulunuyor.
Özellikle 2023 yılı için yüksek enflasyon endişeleri sürerken, küresel ekonominin resesyona girip girmeyeceği tartışması da önemli gündem maddeleri arasında başı çekiyor.
Rusya-Ukrayna savaşı sonrası emtia fiyatları eşliğinde yükselişini sürdüren enflasyona karşı merkez bankalarının para politikası duruşlarını her geçen gün daha da sıkılaştırmak zorunda kalması, bunda etkili olan faktörler arasında.
Büyümede yavaşlama beklentileri de piyasaların yönünü belirleyen başka bir faktör olarak öne çıkıyor.
Yurtiçinde de enflasyondaki yükseliş sürerken, büyümeye odaklı ekonomi modeli endişeleri artırıyor. TCMB'nin faizleri çift hane altına indirme politikası son altı aylık dönemde sürerken geçen haftaki son toplantıda da banka politika faizini yüzde 9'a düşürdü. Böylece politika faizi istenilen düzeye ulaşmış oldu.
HİSSE ÖNE ÇIKIYOR
Ekonomideki 'Düşük faiz-yüksek kur ve enflasyon' politikası önümüzdeki süreçte de devam edecek gibi gözüküyor. Tüm bu faktörlerle piyasalarda paraya yön vermek de önem kazanıyor. Biz de uzmanlara yatırım araçlarına dair 2022 yıl sonu beklentilerini ve yatırım önerilerini sorduk.
Yıl sonuna kadar dengeli portföy dağılımının önemine vurgu yapan uzmanların en çok önerdiği yatırım aracı; açık ara farkla hisse olarak öne çıkıyor. Borsa İstanbul'da (BİST) fırsatların devam ettiği belirtilirken, hisse seçimine dikkat edilmesi ve 'seçici' olunması gerektiği kaydediliyor. Hisse sonrasında en fazla önerilen yatırım araçları ise altın, KKM ve dolar olarak sıralanıyor.
RİSKTEN KAÇIŞTA NE OLUR?
Hisse, önerilerde ön plana çıkarken burada bir düzeltme hareketine de dikkat çekiliyor. Yapı Kredi Yatırım Baş Yatırım Stratejisti Murat Berk, strateji raporunda bu konuya işaret ederek şunları söylüyor: "Yurtdışı ve bizim piyasalar için olumsuza dönmüyoruz ama S&P500'ü 'benchmark' olarak alırsak '3.500'ler ekim ayında dip olur' dediğimiz yerden yüzde 10'dan fazla yükseldi ve bu nispeten kısa bir süre içinde oldu.
4.000-4.200 gibi düşündüğümüz yükseliş hedeflerinin alt bandına da geldik. Yıl sonuna kadar olumlu olmaya devam etsek de yükselişin önemli bir kısmının geride kalmış olabileceğini, bu saatten sonra 'long' tarafta çok agresif olunmaması gerektiğini ve yükselişlerde kâr realizasyonlarını göz önünde bulundurmanın makul olduğunu düşünüyoruz."
2023'ün ilk çeyreğinde ise Murat Berk; bekledikleri klasik bir riskten kaçışta hisse senedi, şirket ve gelişmekte olan ülke bonoları ile emtia dahil, genel olarak riskli varlıklardaki düşüş eğiliminde, doların ve ABD bono fiyatlarının yükselmesini öngördüklerini kaydediyor.
Murat Berk, "Bizim için altın, bu düşüşte açıkçası bir soru işareti. Uzun vadeli olarak emtia ve altını yapısal sebeplerden dolayı beğenmeye devam etmekle beraber, böyle klasik bir riskten kaçışta altın fiyatları da gerileyebilir. Bu da uzun vadeli yatırımcılar için fırsat yaratabilir görüşündeyiz" diyor.
GCM Yatırım Genel Müdürü Alper Nergiz'e göre, yatırımcılar gerek enflasyondan korunma, gerekse hisse piyasasındaki olası geri çekilmelere, gerekse jeopolitik risklerin seyrine hazırlıklı olmalı. Alper Nergiz; bu açıdan yatırımcıların dolar, Euro ve TL (KKM) mevduatlarında bir miktar nakit pozisyona sahip olmasının gerekebileceği görüşünü paylaşıyor.
DOLAR/TL'DE BEKLENTİ NE YÖNDE?
Portföylerde öneriler bu yönde şekillenirken tek tek yatırım araçlarındaki beklentilere de bakalım. Her ne kadar TCMB politika faizinde 150 baz puanlık bir indirim yapsa da bu yönde bir adım tamamen fiyatlandığı için TL varlıklar üzerinde anlamlı bir etki yaratması beklenmiyor.
Dolayısıyla faiz kararından ziyade TCMB'nin toplantı metninde sonraki dönemlere ilişkin vereceği mesajların daha fazla önem taşıdığı düşünülüyor. Teknik açıdan bakıldığında uzmanlara göre, dolar/TL kurunda 18,65'in üzerinde kapanışlar yapılmadıkça sakin seyrin devam etmesi beklenebilir.
TCMB'nin büyüme modeli Merkez Bankası FED'in yıl sonu toplantısında 50 baz puan faiz artışı olasılığı ana senaryo olmakla birlikte, 2023 yılındaki toplantılarında faiz artış tonundaki yumuşama global tarafta dolar endeksindeki yükselişi sınırlandırıyor.
TCMB tarafında ise kasım ayı toplantısı ile birlikte faiz indirimine ara verileceği beklentisi de kur üzerindeki baskının azalmasını sağlayabilir. Bu açıdan dolar/TL tarafında yıl sonuna kadar 18,00-19,00 arasındaki fiyatlama reaksiyonun devam etmesi beklenebilir.
OYNAKLIK DÜŞÜK KALABİLİR
KKM, hisse ve tahvilde yabancı payındaki tarihi düşük seviyelerin, ekonomideki ivme kaybı ve makro ihtiyati tedbirlerin dolar/TL'de oynaklığın düşük kalmasına neden olduğunu söyleyen Ziraat Yatırım Genel Müdürü Uğur Boğday, "Bu da belirgin yükselişlerin önüne geçebilir ki FED'e yönelik agresif beklentiler azalsa da destekleyici olabilir" diyor. Öte yandan Boğday'a göre;
enflasyondaki yüksek seviyeler ve cari denge tarafındaki riskler kurda yukarı yönlü riskleri gündemde tutabilir. Ancak olası yükselişlerin, düşük oynaklıkta ve sınırlı gerçekleşebileceğini düşünen Uğur Boğ-day, "Yıl sonu dolar/TL tahminimiz ise 18.00-20.00 şeklinde" diye konuşuyor.
FAİZ, TEK HANEYE İNDİ
Son altı aylık döneme baktığımızda iki yıllık gösterge faizin yüzde 27'lerden yüzde 11'lere gerilediği görülüyor. Düşüş özellikle ağustos ayından itibaren hız kazandı. Ticari kredilere ilişkin açıklanan makro ihtiyati tedbirlerin yanı sıra TCMB'nin ağustos ayından itibaren faiz indirim döngüsüne girmesi bu düşüşü beraberinde getirdi.
Politika faizini ilk olarak 18 Ağustos'ta beklenmedik şekilde 100 baz puan indirerek yüzde 14'ten yüzde 13'e çeken TCMB, 22 Eylül'de de 100 baz puanlık indirimi sürdürdü ve politika faizini yüzde 12 seviyesine çekti.
20 Ekim'de ise vitesi daha da artıran TCMB, politika faizini beklentilerin üzerinde 150 baz puan düşüşle yüzde 10,5 seviyesine indirdi. Üretim ve büyümeye yönelik endişeler ile finansman koşullarının desteklenmesi kararın ana gerekçesini oluşturdu.
Kasım ayı Para Politikası Kurulu (PPK) ise 24 Kasım'da toplandı. TCMB, politika faizini 150 baz puan düşürerek yüzde 9 seviyesine indirdi. Böylece banka, 2020'den bu yana ilk kez faizi tek haneye indirmiş oldu.
Karar metninde TCMB; mevcut politika faizinin yeterli düzeyde olduğunu, faiz indirim döngüsünün bitirilmesine karar verildiğini de belirtti. Ayrıca TCMB, parasal aktarımı destekleyecek ek tedbirlerin alınacağını ve uygulanacak politikaların 2023 para-kur metninde yayımlanacağını de aktardı.
GÖSTERGE FAİZ NE KADAR DÜŞER?
Politika faizi ve TCMB cephesinde son durum böy-leyken uzmanların çoğunun yıl sonunu için gösterge faizi olarak bilinen iki yıllık tahvil faizine ilişkin beklentisi yüzde 12-14 bandına işaret ediyor. Buna ek olarak yüzde 10-12 bandı da olasılıklar dahilinde bulunuyor.
GCM Yatırım'dan Alper Nergiz; TCMB'nin 2021 Aralık'ta başlattığı liralaşma stratejisinin 18 Ekim'deki Menkul Kıymet Tesisi Uygulaması ile devam etmesinin, iki ve 10 yıllık tahvil faiz oranlarındaki düşüşleri hızlandırdığına dikkat çekiyor.
Liralaşma stratejisinin ve büyüme modeli çerçevesinde alınan kararların yeni dönemde de süreceği tahmininde bulunan Nergiz; bu etkenlerin iki yıllık tahvil faizlerindeki yukarı yönlü baskıyı azaltacağı öngörüsüyle yıl sonu için yüzde 12-14'e işaret
YÜKSELİŞ SINIRLANABİLİR
Yatırım Finansman Genel Müdürü Eralp Arslankurt; "Enflasyonda beklenen patikayı ve mevcut oranları dikkate aldığımızda, gösterge olarak takip edilen iki yıl vadeli tahvil faizinde önemli bir gevşeme beklemiyoruz" diyor.
TCMB'nin bankaların menkul tesisine yönelik düzenlemelerinin de faizlerde yükselişi sınırlayacağını kaydeden Eralp Arslankurt; bu nedenle, gösterge bileşik faizin önümüzdeki aylarda yüzde 12-14 bandında kalacağını tahmin ediyor.
Ziraat Yatırım'dan Uğur Boğday ise aralık ayında TCMB'nin politika faizini yüzde 9 oranında sabit bırakabileceği görüşünde. "Tahvil fiyatlaması tarafında, düzenleyici kurumların uygulamaya koyduğu regülasyonlar nedeniyle piyasa faizleri enflasyonun çok altında ve politika faizine yakın" diyen Uğur Boğday; bunun devam etmesini bekliyor.
Boğday, bu beklentiden hareketle, gösterge faizin 2022'yi politika faizinin biraz üzerinde yüzde 10-12 aralığında kapatabileceğini öngörüyor.
YÜZDE 152 GETİRİ
BİST'te yükseliş, tüm hızıyla devam ediyor. Ekim ayında pozitif ayrışmasını güçlendirerek 4.015 ile o tarihe kadarki sürecin zirve seviyesini gören BİST-100; ekim ayını aylık bazda yüzde 25,1 yükselişle 3.978'den kapatmıştı.
Ekim ayının da ötesine geçen kasım ayı ise BİST'in rekor üstüne rekor kırdığı tarihi bir dönem oluyor diyebiliriz. 4.055'ten başladığı kasım ayında ilk üç haftada çok hızlı bir yükselişe imza atan endeks, 16 Kasım'da 4.667'ye kadar çıktı ve bu süreçte her günü yeni zirve seviyesinden tamamladı.
Enflasyona karşı en iyi alternatif getiriyi sunarak yatırımcıların öncelikli tercihlerinden biri haline gelen ve son dönemde oldukça güçlü performans sergileyen BİST'te, ilk ciddi kâr satışı 17 Kasım'da yaşandı. 17 Kasım'daki yüzde 3,45'lik düzeltmenin ardından BİST-100, 18 Kasım'da yukarı yönlü eğilimini daha limitli bir ölçekte de olsa devam ettirme çabası sergiledi.
Bu çabanın sonucunda satışlar uzun soluklu olmadı ve 21 Kasım'da 4.570'i gören BİST-100, 22 Kasım'da kapanışını 4.781'den yaparak bir günde yüzde 4,62 değer
kazandı. Endeks, 23 Kasım'da 4.854'ten kapanarak kasım ayının ilk 23 günündeki getirisini yüzde 19,7'ye, yılbaşından bu yana getirisini ise yüzde 151,9'a taşımayı başardı. 24 Kasım'da TCMB'nin faiz kararın ardından ise endeks atağını hızlandırdı ve 4.900'lerin de üzerini test etti.
ATAĞIN TEMEL NEDENLERİ
Peki, bundan sonraki süreçte borsadaki bu hızlı atak devam eder mi? Uzmanların çoğu; BİST'in soluksuz yükselmesi yerine ara düzeltmelerle yoluna devam etmesinin çok daha sağlıklı bir tablo yaratacağı görüşünde birleşirken, endeksin 2022'yi 5.000 seviyesinin üzerinde tamamlayacağı öngörüsü ağırlık kazanıyor. Burada 5.0005.250 bandı öne çıkarken, 5.500'ün üstü de tahminler arasında yer alıyor.
GCM Yatırım'dan Alper Nergiz'e göre; TCMB'nin büyüme modeli çerçevesinde diğer merkez bankalarından ayrışan politikası, faiz indirimlerine devam etmesi, enflasyonda baz etkisiyle oluşacak aşağı yönlü değişime karşın faiz ile enflasyon arasındaki farkın sürecek olması ve şirketlerin kârlılıklarını sürdürmesi, getiri arayışındaki yerli yatırımcıların borsayı desteklemesine olanak tanıyor.
Nergiz; hem son dönemdeki sert düşüşlerle kripto piyasasından hem de dolar/TL'deki hareket alanının sakin kalmasıyla kur korumalı mevduattan (KKM) yaşanan çıkışların bir kısmının borsaya yöneldiğini de gözlemliyor.
"Kurdaki sakin seyir devam ederse KKM'deki çıkışlar sürebilir ve bu da borsaya talebi artırabilir" diyen Alper Nergiz; yeni gelen yatırımcı sayısının arttığı ve para girişinin sürdüğü bu dönemde BİST'in yıl sonunda 5.000-5.250 bandına çıkabileceğini de tahmin ediyor.
"BİST'İN ALTERNATİFİ YOK"
A1 Capital Genel Müdür Yardımcısı Baki Atılal; BİST'in getiri açısından alternatifsiz olmasının, yatırımcı ilgisinin son iki aydır borsaya yoğunlaşmasına olanak verdiğine işaret ediyor. Atılal; endeksteki alımların sanayi ve bankacılık beraberinde olmasının da yükseliş trendinin devam etmesi yönündeki en büyük itici güç olduğuna dikkat çekiyor.
"Yabancı yatırımcı oranın yaklaşık yüzde 30'larda olması da yıl sonu yabancı satışı ritüelinin gerçekleşmemesine neden olacak" diyen Baki Atılal'a göre; yerli fonlar da yıllık bazda daha yüksek getiri elde etmek için mümkün olan en son noktaya kadar direnecek. Bu kapsamda piyasayı bozacak yeni bir beklentinin görünürde olmadığını kaydeden Atılal; BİST-100'de yıl sonunda 5.000-5.250 bandında bir kapanışın sürpriz olmayacağını vurguluyor.
"TREND DEĞİŞİMİ BEKLEMİYORUZ"
Yurtiçinde varlık sınıfları arasında BİST, ön planda kalmaya devam ediyor. Yaşanan yükselişe karşın BİST'in halen yüksek potansiyel barındırdığını kaydeden Ziraat Yatırım'dan Uğur Boğday; borsada yatırımcı sayısının 3 milyon kişiyi geçmesinin hisse piyasalarına ilgiyi gösterdiğini vurguluyor.
Enflasyondaki yüksek seviyeler de dikkate alındığında endekste yükseliş isteğinin sürebileceğini belirten Boğday; BİST-100'ün yıl sonunda 5.500'ün üstünü görebileceği kanaatinde. Uğur Boğday, analizine şöyle devam ediyor:
"BİST-100; emsallerine göre mevcutta yüzde 45-50 iskontolu işlem görüyor ve bu iskonto da tarihsel ortalamalarına yakın seviyelere işaret ediyor. İleriye dönük olarak ise borsanın iskontosunu yüzde 50-55 bandında hesaplıyoruz.
Borsa dışında alternatiflerin az olması yurtiçi yerleşikleri hisse piyasasına yöneltti ki halihazırda borsaya penatrasyon oranı hala düşük. Dolayısıyla borsaya ilginin sürebileceğini ve ralli havasının yıl sonuna kadar devam edebileceğini öngörüyoruz. Borsada trendi değiştirebilecek bir düzeltme de beklemiyoruz."
HİSSE ÖNERİLERİ DEĞİŞİYOR
Borsadaki son görünüm ve beklentiler böyle şekillenirken hisseler tarafındaki öngörülere ve son analizlere de göz atalım. Yapı Kredi Yatırım'ın inceleme kapsamında yer alan hisseler arasından en beğendiklerine yer verdiği model portföyünde Akbank, Aksa Enerji, Coca-Cola İçecek, Enka İnşaat, Ford Otosan, Koza Altın, Mavi Giyim, Otokar, Tüpraş, TSKB bulunuyor.
Son olarak 18 Kasım'da hisse önerilerini güncelleyen kurum, TSKB'yi eklediği model portföyünden Alarko Holding'i çıkarttı. Alarko Holding için genel olarak cazip değerlemesiyle olumlu görüşünü muhafaza eden Yapı Kredi Yatırım, hisseyi özellikle yılbaşından 18 Kasım'a kadarki süreçte elde ettiği yüzde 143'lük relatif getiri sonrası kâr realizasyonu amacıyla portföyden çıkartma kararı aldı.
NEDEN TSKB?
TSKB'de 4,40 TL hedef fiyat belirleyen Yapı Kredi Yatırım, hisse için 'al' diyor. Yapı Kredi Yatırım Kıdemli Analisti Oğuzhan Vural; TSKB'nin 2022'de yüzde 45, 2023'te yaklaşık yüzde 35 gibi yüksek bir seviyede özkaynak kârlılığı elde edeceğini öngörüyor.
TSKB'nin 2022 ve 2023 tahminleri ışığında 0,8x/0,6x PD/DD ve 2,3x/2x F/K gibi cazip çarpanlardan işlem gördüğü bilgisini veren Oğuzhan Vural; hisseyi neden beğendiklerini ise şöyle açıklıyor:
"TL fonlamasının çok düşük olmasıyla 2023'te TSKB'nin marjlarının görece daha güçlü kalmasını bekliyoruz. 2023'te kârlılık gelişiminde mevduat bankalarında düşüş ancak TSKB için artış öngörümüz var.
Enerji sektörü kredileri, bankanın toplam kredi portföyünün yüzde 50'sini oluşturuyor. Böylece yüksek seyreden enerji fiyatları sayesinde TSKB'nin aktif kalitesi de destekleniyor.
Ayrıca banka, son dönemdeki TL mevduat ve tahvil alım düzenlemeleri gibi bazı kârlılığı azaltıcı düzenlemelerin kapsamında da değil. Ek olarak sürdürülebilir kalkınma amaçları (SDG) bağlantılı kredilerin toplam kredi portföyünün yüzde 93'ünü oluşturması ve bu sayede sadece SDG yatırımı yapan fonların potansiyel ilgisi kapsamında olması da TSKB'yi beğenmemizin bir diğer nedeni."
TEMETTÜ GETİRİSİ İÇİN 6 ÖNERİ
Yatırım kararlarında temettü de çok önemli bir kriter olarak öne çıkıyor. Bu konuda önemli bir çalışma yapan İş Yatırım; BİST-100 Endeksi'nde 2023 yılına ilişkin temettü verimi yüzde 5'in üzerinde beklenen ve F/K rasyosu 10'dan küçük olan şirketleri listeledi. Listede sırasıyla Erdemir, Doğuş Otomotiv, TSKB, Vestel Beyaz Eşya, Sabancı Holding ve Kardemir (D) hisseleri yer alıyor.
İş Yatırım'ın analizi; tarihsel olarak yüksek kâr payı veren sektörlerden olan demir-çelik sektöründe 2023'e ilişkin kâr beklentilerinin 2022'ye kıyasla daha düşük olduğunu ortaya koyuyor.
Erdemir'in yüzde 13,57 temettü verimi beklentisi ile sıralamanın üstünde yer aldığını kaydeden İş Yatırım; F/K anlamında en ucuz olarak Sabancı Holding ve TSKB'nın başı çektiğini belirtiyor.
TSKB, Vestel Beyaz Eşya ve Sabancı Holding için 2023'te kâr büyümesi beklendiğini aktaran İş Yatırım; hem uzun vadeli yatırım yapmak hem de temettü getirisi almak isteyen yatırımcılar için bu hisselerin öne çıktığının altını çiziyor.
DEĞERLİ METAL ALTINDA SON GÖRÜNÜM
KASIM AYINDA ATAĞA GEÇTİ
Şahin FED ve ABD 10 yıllık tahvil faizleri ile dolar endeksindeki yukarı hareket, ons altını uzun süredir baskılıyordu. Nitekim ilk olarak eylül ayında 1.620 dolar seviyelerine kadar gerileyen sarı metal, kasım ayının başında bu seviyelere tekrar geri çekildi. 4 Kasım'dan itibaren ise ons altın tarafında yukarı yönlü hareketlenmeler başladı. 15 Kasım'da 1.780 dolar seviyesine kadar yükselen ons altın, bu seviyeleri en son ağustos ayının başında görmüştü.
Ons altına paralel şekilde bir süredir baskı altında olan ve son altı ayın büyük çoğunluğunda 1.000 TL'nin altında kalan gram altın da kasım ayı başında atağa geçti. Yaklaşık 10 günde 1.070 TL'ye yaklaşan gram altın, bu seviyelerden gelen kâr satışlarının ardından mevcutta 1.050 -1.055 TL'lerde seyrediyor.
BASKI HAFİFLİYOR
Yatırım Finansman'dan Eralp Arslankurt; FED'in faiz artırımlarında sona yaklaştığı tezinin ons altın fiyatları üzerindeki baskının hafiflemesine neden olabileceğini söylüyor. Buna karşın, enflasyona ve negatif reel getirilere karşı korunma arayışının devam edeceğini kaydeden Arslankurt; yakın zamanda likidite kaynaklı bir destek beklentisinde değil. Eralp Arslankurt; bu ana parametreler ışığında, ons altın fiyatlarında yıl sonuna kadarki süreçte 1.700-1.800 dolar bandının üst bölgesine yönelimi mümkün görüyor. Yatırım Finansman'ın 2022 yılsonu dolar/TL kuru beklentisi 18,00-20,00 bandında. Eralp Arslankurt; dolar/TL kuru ile ilgili bu beklenti dikkate alındığında, TL bazında gram altın fiyatlarının yılsonunda 1.050-1.100 TL bölgesine yönelebileceği tahmininde bulunuyor.
GRAM İÇİN DOLAR/TL BELİRLEYİCİ
A1 Capital'den Baki Atılal; ABD'deki son TÜFE ve ÜFE verilerinden sonra FED'in faiz artışındaki yavaşlama beklentilerinin ve ABD tahvil getirilerindeki düşüşün ons altın fiyatlarında son dönemde yükselişe neden olduğu analizini yapıyor. Baki Atılal; ons altında 1.805 dolar seviyesine kadar bir yükseliş hareketi yaşanabileceğine dikkat çekiyor. “Ons altındaki yükseliş beklentimize karşılık dolar/TL'deki yükselişin sınırlı kalacağını öngörüyoruz” diyen Baki Atılal; dolar/TL'ye ilişkin beklentisi doğrultusunda gram altın için 2022 yıl sonu tahmininin 1.0501.100 dolar bandında yer aldığını da sözlerine ekliyor.
İNFO YATIRIM GENEL MÜDÜRÜ TARKAN AKGÜL
PARİTEDEKİ SON YÜKSELİŞTE HANGİ UNSURLAR ETKİLİ OLDU?
DOLARA TALEP AZALDI
Resesyon endişeleri ve enerji fiyatlarındaki sert yükselişle birlikte Euro değer kaybetti. Faiz artırımda geç alan Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) tutumuna ek olarak Avrupa Birliği'nin (AB) Rusya'dan gaz bağımlılığını azaltarak tedariki yüzde 30'lardan yüzde 10'lara kadar düşürmesi ve farklı alternatifler üretememesi Avrupa tarafını resesyon endişelerine sürükledi.
Son zamanlarda FED ise politikalarında güvercin tutum sinyali verdi. Bununla birlikte dolara talep kısmi de olsa azaldı ve enflasyonu kontrol altına almış gibi gözüken FED'in faizlerde hızını azaltacağı beklentileri dolar endeksini geri çekti.
Euro Bölgesi ise yüzde 10,6 olarak açıkladığı son yılların en yüksek enflasyonuyla agresifliğe devam edileceği mesajını verdi. Doların küreselde değer kaybının etkisiyle Euro/dolar paritesi 0,9500'lerden 1,0400'lere kadar yükseldi.
LNG'YE YÖNELİM ÖNEMLİ
Şu an için Avrupa'da sanayi üretiminde durağanlık aşikâr. Yükselen enerji fiyatları Rusya'nın en büyük silahı olarak ön plana çıkıyor. Rusya'nın Ukrayna savaşının başlangıcından bu yana kademeli şekilde doğal gaz akışını durdurduğu Avrupa'da rota, yüksek fiyatlara rağmen sıvılaştırılmış doğal gaza (LNG) çevrildi. Spot piyasada LNG'nin yönü de Asya pazarlarından Avrupa pazarına kaydı. Bu durum ileriki dönemde taşıma maliyetlerinde ekstrem gelişmeler göstermezse rüzgârı tersine çevirebilir.
