Teknolojide Kadın Derneği (Wtech) Türkiye'de bu alanda farkındalık yaratmak amacıyla 31 Ocak 2019 tarihi itibariyle faaliyete geçti.
Aram Ekin Duran
eduran@ekonomist.com.tr
Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'de de teknoloji sektörünün 'erkek egemen' bir sektör haline geldiğine işaret eden dernek başkanı Zehra Öney, "Kadınlarımızı teknolojiyi keşfetmeye çağırıyorum.
Kadınlar yeni mesleklere adapte olamazlarsa iyice istihdamdan kopacaklar, sadece hizmet sektöründe olacaklar. Tren kalktı gidiyor, kadınlar hareket halindeki trenin içine koşup yetişmeli" diyor.
Dünya genelinde teknoloji sektöründe yetkin personel açığı giderek artıyor. Öte yandan, kadınların bu alana ilgisi ise giderek azalıyor.
Öyle ki ABD’de faaliyet gösteren ‘Girls Who Code’ organizasyonu verilerine göre, 1980’lerde bilgisayar mühendisliği seçen kadınların oranı yüzde 37 iken, bu oran günümüzde 18’e düşmüş durumda.
Kadınların bilişimden uzaklaşmalarının en önemli nedenleri arasında kendilerini yönlendirecek mentor, rol model bulamamaları, cinsiyet bariyerleri ve ücret eşitsizliği yer alıyor.
360+ Medya Kurucu Ajans Başkanı Zehra Öney'in Yönetim Kurulu Başkanlığını yaptığı Teknolojide Kadın Derneği (Wtech) Türkiye’de bu alanda farkındalık yaratmak amacıyla 31 Ocak 2019 tarihi itibariyle faaliyete geçti.
Derneğin önceliği, bilim ve teknoloji dünyasında kadının kendi potansiyelini keşfetmesini ve fırsat eşitliğini sağlayarak teknoloji sektöründe kadın sayısını arttırmak, toplumsal kalkınmayı desteklemek.
Biz de Zehra Öney ile hem derneğin faaliyet alanlarını hem de Türkiye ve dünyada teknoloji sektörü içerisindeki kadınların konumunu konuştuk.
Teknolojide Kadın Derneği (Wtech) girişimi nasıl ortaya çıktı?
Derneği 31 Ocak 2019’da 80 üye ile kurduk. Türkiye’nin çok ihtiyacı olduğunu düşündüğüm bir yapıydı. Şu anda 74 kurumsal, 35 kurumsal/bireysel olmak üzere toplam 150 üyemiz var.
Üyelerimiz içerisinde kadın-erkek oranı yüzde 50-50 civarında. 3 ana odağımız var. Bunlardan ilki Türkiye’nin ilk “Teknoloji ve İnsan” araştırmasını gerçekleştirmek. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile birlikte bir çalıştay düzenlemeyi planlıyoruz. Amacımız Türkiye’nin kendine ait datasını oluşturmak.
Neyin içinde olduğumuzu ölçüp hedefler koyacağız. Biz dernek olarak üyelerimizin katkılarıyla buraya büyük katkı vereceğiz. Bakanlık yanı sıra YÖK ve MEB’in de katılmasını istiyoruz. Faz sonuçlarını açıklayacağız. Kasım sonu aralık başı gibi 30 kişilik bir ekiple bunu yapmak için çalışıyoruz.
ZEHRA ÖNEY KİMDİR?
Zehra Öney, 30 yıllık kariyer hayatının son 16 yılında telekomünikasyon, mobil ve dijital alanlarda profesyonel yönetici olarak görev almıştır.
Turkcell, Mobilera A.Ş, Mobilera BV ve Outeractive kurumlarında üst düzey yönetici ve genel müdürlük görevlerini sürdürdükten sonra 2011 yılında kendi ajansı 360+ Media Interactive’i kurmuştur.
Öney artırılmış gerçeklik, sanal gerçeklik, yapay zeka, nesnelerin interneti gibi yeni teknolojiler alanlarında çalışmalarını sürdürmektedir. 2013 yılında Türkiye’yi Artırılmış gerçeklik ile tanıştıran Öney Londra merkezli artırılmış gerçeklik uygulaması Blippar’ın Türkiye CEO’su, Blippar Global SMT (Senior Management Team) ve Blippar Türkiye Münhasır Temsilcisi olarak görev yapmıştır.
Zehra Öney 2019 yılının Ocak ayında Teknolojide Kadın Derneği’ni kurmuş ve Yönetim Kurulu Başkanı olarak seçilmiştir. Öney aynı zamanda Bahçeşehir Üniversitesi Graduate School of Business Yönetim Kurulu üyesi, MMA (Mobile Marketing Association) Türkiye Yönetim Kurulu ve İcra Kurulu üyesi olarak da çalışmalarına devam etmektedir.
Kadınların teknoloji alanında uzmanlaşması ve girişimci olması neden önemli?
Geleceği teknolojik sektörler belirliyor. Teknoloji insan işidir. Kültürel kodlarımızı değiştirelim.
Kadın serviste erkek işte günlerini unutalım, işlerimizi paylaşalım. Türkiye’nin bu dönüşümden faydalanmasını sağlayalım. Kadınlarımızı teknolojiyi keşfetmeye çağırıyorum. Bu alanın onlara getireceği parayı, kariyeri tanımaya çağırıyorum. Kafalarındaki kısıtları kaldırsınlar istiyorum.
Açıkçası Türkiye’nin en büyük sorunlarından birisi zihinsel enerji. Bizler teknolojiden korkuyoruz. Yüzde 50 dönüşüm olacak teknolojiyle beraber mesleklerde, bundan kaygılanmayalım, bu gereksiz endişelerle enerjimizi harcamayalım, heba etmeyelim. Daha pozitif ve olumlu düşünelim, geleceği birlikte şekillendirelim.
Kadınlar yeni mesleklere adapte olamazlarsa iyice istihdamdan kopacaklar, sadece hizmet sektöründe olacaklar. Tren kalktı gidiyor, kadınlar hareket halindeki trenin içine koşup yetişmeli. Kadınların teknoloji sektöründe daha çok yer alması için kadın istihdamına önem vermek, ülkemiz için de çok büyük fayda sağlayacak.
Biraz da “Wtech Talks” ve “Wtech Portal” girişimlerinden bahseder misiniz?
Wtech Talks kapsamında, teknoloji ve insan, teknoloji ve kadını en iyi anlatabilecek, dönüştürücü etkisi olan konuşmacı insanlardan bir liste oluşturmak istiyoruz.
Bunların çoğunluğu girişimi tetikleyen şeyler olacak. Wtech Portal’da ise şu anda yazılımı devam eden ve adeta bir pazar yeri olacak bir platform kuruyoruz. İçinde üniversiteler, kamu kurumları, girişim dernekleri, özel sektör ve STEAM’da olan çocuklar olacak ve bu çocuklar için bir kariyer havuzu yapacağız.
Çocuklar online eğitimler koyacağız. Microsoft, Cisco gibi markalar adına sınıflar açacağız. Pilot uygulamayı Şanlıurfa’daki Vodafone çağrı merkezinde yapacağız. İlk etapta 20 kadın, yılda 150 kadın olacak.
Hedefimiz 2021 yılında bunu BM’de eğitim faydalarını içeren bir program olarak sunmak. 2030’da Türkiye’de teknolojinin gerektirdiği yeni meslekler tarafında yüzde 31 istihdam açığı olacak. Biz Wtech akademi olarak tamamen bu alanlara yönelik eğitimler vereceğiz.
"SİRİ NEDEN KADIN?"
Kadınların iş hayatından kopuşunu erkekler de çok etkiliyor. Örneğin bekar bir kızı işe alıyoruz, performansı çok iyiyken birden hayatına birisi giriyor ve ona “Neredesin, geç kalma” diyerek kadını etkiliyor ve performans düşüyor.
Erkeklerin de yetiştirilme tarzı böyle. Örneğin son dönemde Apple,’ın akıllı kişisel asistanı Siri’ye taktım. Neden Siri kadın? Servis sağlayıcılar neden kadın sesli? Bu aslında, erkek egemen yazılım sektöründe bilinç altında kadınların hep ‘hizmet veren’ olarak kodlanmasından kaynaklanıyor.
