Ticaret Bakanı Ömer Bolat, TBMM Genel Kurulunda Bakanlığının 2024 yılı bütçesine ilişkin konuşmasında, küresel piyasalardaki olumsuz gelişmelere rağmen Türkiye ekonomisinin yatırıma, üretime, istihdama ve ihracata devam ettiğini söyledi.
Ekonominin 13 çeyrektir kesintisiz büyümeye devam ettiğini vurgulayan Bolat, bu yılın üçüncü çeyreği itibarıyla 2023'te milli gelirin 1 trilyon 75 milyar dolara, fert başına milli gelirin ise 13 bin 380 dolara yükseldiğini bildirdi.
Ömer Bolat, istihdam edilenlerin sayısının bu yılın ekim ayında eylüle göre 246 bin kişi artarak 31 milyon 835 bin kişiye ulaştığını, işsizlik oranının ise son 11 yılın en düşük oranı olan yüzde 8,5'a gerilediğini aktardı.
Bu yılın ocak-kasım döneminde 232,9 milyar dolarlık ihracata ulaşıldığını dile getiren Bolat, 2023'ün 256-257 milyar dolar ihracatla kapatılmasının planladığını belirtti.
Bakan Bolat, ithalattaki artış hızının son dört ayda yavaşladığını, alınan tedbirler sonucunda altın ve otomotiv ithalatında yavaşlama kaydedildiğini anlattı.
Mal ticaretinde dış ticaret açığının da bu yılın ağustos ayından itibaren azaldığının altını çizen Bolat, ihracatın ithalatı karşılama oranının da son dört ayda yüzde 80'inin üzerinde olduğunu dile getirdi.
"Finans kaynaklarını artırmış bulunuyoruz"
Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında 2024'te ihracatın 267 milyar dolara, 2026'da 302 milyar dolara çıkarılmasının hedeflendiğini ifade eden Bolat, ihracata yönelik desteklerin sunulduğunu, 2023'te 20 bin firmaya 7,5 milyar lira ihracat desteğinin sağlandığını bildirerek "İhracatçılarımızın finansman sorununu çözmek üzere de Türk Eximbank vasıtasıyla finans kaynaklarını artırmış bulunuyoruz." dedi.
Eximbank'ın desteklerinden faydalananların yüzde 84'ünün KOBİ'ler olduğunu söyleyen Bolat, ihracatçılara sunulan günlük reeskont kredilerinin limitinin 10 katına çıkarıldığını anlattı.
Hizmetler ihracatını da desteklediklerinin altını çizen Bolat şöyle devam etti:
"Hizmet ihracatımızda dünyadaki son 10 yılda artış hızı oranı yıllık yüzde 4,5 iken Türkiye yüzde 7,3 büyümüştür. Biz hizmet ihracatımızda 2021'de 59 milyar dolar toplam ihracattan 2022'de 89 milyar dolara çıktık. Bu yıl 100 milyar doları aşacağız. Böylece, mal ihracatından 256-257 milyar dolar, hizmet ihracatında en az 100 milyar dolarlık ihracatla döviz gelirlerimizi yıllık olarak 357 milyar dolar olarak elde etmiş olacağız."
Haksız ve damping ithalata karşı da yerli üretimleri korumaktan çekinmediklerini vurgulayan Bolat, "Dünya ticareti sertleşirken, rekabet kızışırken kendi ülkelerinde koruma tedbirleri uygulayan ülkelerin, ülkemizde dampingli veya haksız ticari uygulamalarla, menşe saptırmalarıyla ürünlerini boşaltmalarına izin vermeyeceğiz." ifadelerini kullandı.
"Yüz binlerce firma denetlendi"
Yeşil ve dijital dönüşümü sağlamakta da kararlı olduklarını bildiren Bolat, bu konuda çeşitli çalışmalar yaptıklarını söyledi.
Hükûmetin enflasyonla mücadeleyi sürdürdüğünü aktaran Bolat, fahiş fiyat ve stokçuluk uygulamalarına karşı denetimlerin devam ettiğini anlattı. Ömer Bolat şöyle konuştu:
"Bakanlık olarak iç ticarette otomotiv, emlak, stokçuluk, fahiş fiyat gibi alanlarda toplamda 536 milyon liralık ceza kesmek zorunda kaldık. Bunun yanında da Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğünün çabalarıyla tüketicilerin taraf olduğu sözleşmeler, reklam ve haksız ticari uygulamaları, piyasa gözetimi, ürün güvenliği denetimleri, marketlerdeki fiyat etiketi ve fahiş fiyat denetimleri sonucunda da 662 milyon liralık ceza uygulamasına gidildi. Yüz binlerce firma denetlendi. Halkın, tüketicinin menfaatlerinin korunması noktasında gereken her şey yapıldı. Otomotiv, emlak ve diğer sektörlerde çıkardığımız yönetmeliklerle spekülatif ve manipülatif fiyat artırma çabalarını yasakladık ve sıkı bir denetime aldık. İlan sitelerindeki fiyat belirleme manipülasyonlarını ağır cezalarla engellemeyi başardık. Otomotivde birinci ve ikinci el piyasasında, emlak piyasasında, kiralarda bugün yüzde 20-25 civarında bir düşüş kaydedilmiştir. Denetimlerimize devam edeceğiz."
Kaçakçılıkla mücadelenin sürdüğünü belirten Bolat, gümrük muhafaza birimlerince 4 milyon 700 bin liranın üzerinde 11 tonluk uyuşturucu madde, 17 milyar 200 milyon liralık ticari eşyanın ele geçirildiğini bildirdi.
İsrail ile Türkiye arasındaki ticaretle ilgili bazı bilgi eksikliklerinin bulunduğunu dile getiren Bolat şunları kaydetti:
"Ülkemiz ile İsrail arasındaki ticaret, İsrail'in Gazze saldırısından sonra, 7 Ekim'den bu yana tam yüzde 48 azalmıştır. Ülkemizden mevcut ticareti devlet şirketleri değil, özel şirketler, bunların da bir çoğu uluslararası firmalar yapmaktadır. Türkiye olarak ihracatımızın yüzde 31'i de Türkiye'de doğrudan yatırım yapmış uluslararası firmalar tarafından gerçekleştirilmektedir."
Birleşmiş Milletler (BM) kapsamındaki yaptırımları tanıdıklarını ve uyguladıklarını ifade eden Bolat, Türkiye'den gönderilen malların Filistin'in kendine ait gümrüğü ve limanı olmadığı için İsrail üzerinden Filistin'e gönderildiğini söyledi. Ömer Bolat, İsrail'in Filistin'e direkt gönderilen malları tanımadığını belirtti.
Filistin'in haklı davasına desteğe devam edeceklerinin altını çizen Bolat, Filistin'i hiçbir zaman yalnız bırakmayacaklarını sözlerine ekledi.
