Dolar/TL, güne yükselişle başlamasının ardından 18,65 seviyelerinde işlem görüyor.
Dün en düşük 18,5750 ve en yüksek 18,6603 seviyelerini gören dolar/TL, günü 18,6293 ile önceki kapanış seviyesinin yüzde 0,1 altında tamamladı.
Dolar/TL, bugüne sınırlı da olsa yükselişle başlamasının ardından saat 10.40 itibarıyla yüzde 0,1 değer kazancıyla 18,6470'ten işlem görüyor. Aynı dakikalarda avro/TL yüzde 0,2 azalışla 19,8620'den, sterlin/TL yüzde 0,1 değer kaybıyla 23,1220'den satılıyor.
ABD Merkez Bankası (Fed) dün yılın son toplantısında politika faizini 50 baz puan artırarak 15 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 4,25-4,50 aralığına yükseltti.
Banka, her ne kadar faiz artırım hızını yavaşlatsa da projeksiyonlar Fed üyelerinin federal fon oranına ilişkin tahminleri 2023 sonu için yüzde 4,6'dan yüzde 5,1'e yükseldi.
Analistler, Fed'in gelecek yıl faiz artırımlarına devam edeceği ve 2024'e kadar politika faizinde indirim sürecinin başlamayacağına işaret etmesinin, piyasalar tarafından "şahin" algılandığını söyledi.
Dolar endeksi bu duruma karşın dün yüzde 0,2 gerilemesinin ardından yeni günde yüzde 0,1 artışla 103,9 seviyesinde bulunurken, avro/dolar paritesi yüzde 0,2 düşüşle 1,0660 seviyesinden işlem görüyor.
Bugün gözlerin Avrupa ve İngiltere merkez bankalarının toplantılarından çıkacak kararlara çevrildiğini aktaran analistler, para piyasalarında önceki toplantılarında 75'er baz puan faiz artıran iki bankanın da sıkılaşma hızını 50 baz puana indirebileceğinin fiyatlandığını dile getirdi.
Analistler, bugünün veri gündeminde ise ABD'de sanayi üretimi ve perakende satışların öne çıktığını belirterek, teknik açıdan dolar endeksi için 103,7'nin destek, 105'in direnç konumunda bulunduğunu bildirdi.
DÖVİZ HAKKINDA
Döviz kuru nedir?
Döviz kuru; herhangi bir ülkenin para biriminin diğer ülkelerin para birimleri karşısındaki değerini gösteren katsayı olarak ifade edilir. Ülkeler arası ticarette kullanılan ve en fazla tercih edilen yatırım araçlarından biri olan döviz ile yapılacak olan işlemlerde alış kuru ve satış kuru olmak üzere iki seçenek bulunur.
Türkiye’de kaç adet döviz kuru sistemi vardır?
Esnek piyasa döviz kuru:
Merkez Bankası’nın müdahalede bulunmadığı, kurun serbest bir şekilde dalgalandığı sisteme verilen isimdir.
Sabit kur sistemi:
Merkez Bankası’nın döviz kurunun dengede olması için müdahalede bulunduğu sistemdir.
Denetimli kur sistemi:
Merkez Bankası’nın döviz kurundaki dalgalanmayı kontrol etmeye yönelik faaliyet gösterdiği döviz kuru sistemine verilen isimdir.
Döviz kuru türleri nelerdir?
Nominal kur:
Yabancı para birimlerinin ulusal para birimi karşısındaki değerine verilen isimdir. 1 ABD dolarının başka birimden yabancı para birimine eşitliğini belirten döviz kuru çeşididir.
Reel kur:
Nominal kurun enflasyon oranı kapsamında düzenlenmesi ile beraber reel kur elde edilir. Bu sebeple nominal kurun değeri de doğrudan reel kur ile ilişkilidir. Reel kurun artması durumunda, USD/TL paritesindeki TL kısmı değer kaybeder.
Çapraz kur:
Yabancı para birimlerinin başka bir yabancı para birimi cinsinden olan kur değerine verilen isimdir. Örneğin; kişi elindeki mevcut dolar ile Euro almak istediğinde, çapraz kur mevzu bahis olur.
Efektif kur:
İki yabancı döviz kurunun birbirleri ile ortalamasının hesaplanması ile efektif kur bulunur. Çapraz kurda işlem yapmadan önce para biriminin değerinin öğrenilmesi gerekir. Örneğin; işlem yapılacak olan döviz çeşitleri dolar ve Euro ise 1 doların ve 1 Euro’nun ne kadar olduğunun bilinmesi gerekir.
Döviz kurunun değişmesi üzerinde etkili olan faktörler nelerdir?
Ödemeler dengesi:
Ülkenin iktisadi işlemlerinin kaydına verilen isimdir. Ödemelerdeki dengesizlikler aktif döviz kuru politikaları uygulanarak ortadan kaldırılabilir. Döviz fiyatlarının değişmesi, arz ve talep dengesini değiştirmektedir. Arz ve taleplerdeki farklılıklar da alacaklılar ve borçlular üzerinde etkili olur.
Gelir seviyesi:
Ülkenin gelir ortalaması diğer ülkelerden daha fazla olduğunda; her döviz kuru için ülkenin ithalatında da yükselme olur. Arz değişmemekle beraber kur yükselir ve bu da ülkenin para biriminin değer kaybetmesine neden olur. Gelir düzeyi artan insanların istekleri ve zevkleri daha farklı olmaya başlayacağı için ithal mallara ilgi artar. Bu da denge kurunu değiştirmekle beraber döviz talebinin artmasına da sebep olur.
Genel fiyat seviyesinde değişmeler:
Ülkede enflasyonun yüksek olması, ülkenin ürettiği ürünlerin yurtdışına göre daha pahalı olmasına neden olur. Dolayısıyla ithal mallara olan talep artar ve ülkenin parası da değer kaybeder. Enflasyon ve paranın değeri ters orantılıdır.
Faiz oranları:
Reel faiz oranı düştüğünde ülkenin para birimi değer kaybeder ve reel faiz oranı yükseldiğinde de para birimi değer kazanır.
Sermaye hareketleri:
Kısa vadede döviz kuru üzerindeki değişikliğin en önemli etkenlerinden biri sermaye hareketlilikleridir.
