Fed'in yılın geri kalanında daha çok veri odaklı hareket etmesi beklenirken, ABD'de açıklanan makroekonomik veriler piyasalarda oynaklığı artıyor.
Ülkede dün açıklanan verilere göre, ADP özel sektör istihdamı, eylülde 89 bin kişiyle piyasa beklentilerinin altında artarken, Ocak 2021'den bu yana en düşük istihdam artışı gerçekleşti. Eylülde yıllık ücretler ise yüzde 5,9 artarken, üst üste 12'nci ayda yavaşlama gösterdi.
ABD'de Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde aylık bazda 0,9 puan azalışla 53,6'ya gerileyerek piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti. S&P Global'in açıkladığı eylül ayı hizmet sektörü PMI verisi de 50,2'den 50,1'e revize edildi.
Analistler, ADP özel sektör istihdamının beklentilerin altında kalması ve ISM hizmet sektörü PMI'ın bu yılın en düşük seviyesine gerilemesinin iş gücü piyasasında soğumaya işaret ettiğini belirterek, yarın açıklanacak tarım dışı istihdam rakamlarının da eylülde işe alımların yavaşladığını göstermesinin beklendiğini ifade etti.
Fed'in iş gücü piyasasının durumunu yakından izlediğine işaret eden analistler, Banka'nın para politikası kararlarında, istihdam verilerinin en önemli belirleyici etkenlerden biri olduğunu bildirdi.
Ülkede 30 yıl vadeli mortgage (konut kredisi) için ortalama faiz oranı da geçen hafta yüzde 7,53 ile Kasım 2000'den bu zamana kadarki en yüksek seviyesine ulaştı. Mortgage başvuruları ise faizlerdeki yükselişin etkisiyle 1996'dan bu yana en düşük seviyesine indi.
ABD'de sanayi sektörünün yakın gelecekteki performansına ışık tutan fabrika siparişleri ise ağustos ayında yüzde 1,2 ile piyasa beklentilerinin üzerinde artış gösterdi.
Söz konusu gelişmelerin ardından yüzde 4,9 civarına çıkarak son 16 yılın en yüksek seviyesini test eden ABD 10 yıllık hazine tahvili getirileri, yüzde 4,7 seviyelerine gerileyerek pay piyasalarında risk iştahının artmasını destekledi.
Dolar endeksi, düşüş eğilimini üst üste üçüncü işlem gününe taşıyarak yüzde 0,2 azalışla 106,5 seviyesinde bulunurken, altının ons fiyatı 8 günlük düşüş serisinin ardından bugün yüzde 0,4 artışla 1.828 dolardan işlem görüyor.
Suudi Arabistan ve Rusya'nın temmuz itibarıyla uyguladıkları gönüllü petrol üretimi kesintilerini yıl sonuna kadar sürdüreceklerini yinelemelerine karşın dünya genelinde ekonomik aktivitedeki yavaşlama belirtileri ve ABD'de petrol stoklarının son 2 ayda ilk kez artış göstermesi petrol fiyatlarında sert düşüşe neden oldu.
Dün yüzde 5,6 azalışla günü 85,6 dolardan tamamlayan Brent petrolün varil fiyatı, son bir ayın en düşük seviyesine inerken, şu sıralarda önceki kapanışının yüzde 0,4 üzerinde 86 dolardan alıcı buluyor.
Öte yandan, ABD'de Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikasına (UAW) bağlı işçiler grevi sürdürürken, en büyük sağlık kuruluşlarından Kaiser Permanente'nin de 75 binden fazla çalışanı kötü iş koşulları nedeniyle greve başladı.
New York borsasında dün Nasdaq endeksi yüzde 1,35, Dow Jones endeksi yüzde 0,39 ve S&P 500 endeksi yüzde 0,79 değer kazandı. ABD'de endeks vadeli kontratlar, yeni güne ise karışık bir seyirle başladı.
Avrupa ve Asya borsaları
Avrupa borsaları da karışık bir seyir izledi.
Enflasyon ve resesyon ikileminin en çok görüldüğü bölge olarak öne çıkan Avrupa'da açıklanan veriler de karışık sinyaller vermeye devam ediyor.
Dün açıklanan verilere göre, Avro Bölgesi'nde Üretici Fiyat Endeksi, ağustosta aylık bazda yüzde 0,6 yükselirken, aynı dönemde perakende satışlar aylık yüzde 1,2 düşüşle beklentilerin altında kaldı.
Analistler, bölge genelinde açıklanan hizmet sektörü ve bileşik PMI verilerinin beklentileri aşmasına rağmen Almanya'da hizmet sektörü PMI hariç, geri kalanın 50 seviyesinin altında kalmasının bölgede ekonomik aktiviteye dair endişelerin devam etmesine neden olduğunu bildirdi.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, dün yaptığı konuşmada, "Gelecekteki kararlarımızı üç kritere bağlı hale getirdik; enflasyon görünümü, enflasyonun altında yatan dinamikler ve para politikası aktarımının gücü" ifadesini kullandı.
Lagarde, Banka'nın temel faiz oranlarını yeterince uzun süre boyunca koruduğunda, enflasyonun orta vadeli hedeflerine zamanında dönmesi için önemli bir katkı sağlayacağını düşündüklerini söyledi.
Dün Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,10 artarken, Fransa'da CAC 40 endeksi yatay bir seyir izledi. İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,77 ve İtalya'da MIB 30 endeksi 0,17 azalış kaydetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar, yeni güne de karışık bir seyirle başladı.
Asya pay piyasalarında ise pozitif seyir öne çıkıyor.
ABD'de açıklanan verilerin iş gücü piyasasına ilişkin "soğuma" sinyalleri vermesinin ardından artan risk iştahı Asya piyasalarına da taşındı.
Analistler, söz konusu verilerin ardından ABD hazine tahvil getirilerinin düşüşe geçmesiyle pay piyasalarında risk iştahının arttığını belirtti.
Doların başta Japon yeni olmak üzere diğer önemli para birimleri karşısında değer kaybetmesiyle Japonya pay piyasalarındaki yükseliş dikkati çekti.
Devam eden tatil nedeniyle Çin piyasalarında işlem gerçekleşmezken, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,5, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,6 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,3 artış kaydetti.
Yurt içi piyasalar
Yurt içinde, dün satıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, yüzde 2,12 değer kaybıyla günü 8.333,14 puandan tamamladı.
Dolar/TL, dün yüzde 0,3 artışla günü 27,5680'den kapatmasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 27,5670 seviyesinden işlem görüyor.
Öte yandan, dün Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı, Türkiye ekonomisine ilişkin büyüme tahminini bu yıl için yüzde 2,6'dan yüzde 3,7'ye yükseltti.
Ayrıca, dün Hacı Ömer Sabancı Holding AŞ'nin, Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda (KAP) yayımlanan açıklamasında, sermayesinin tamamı dolaylı olarak Hacı Ömer Sabancı Holding AŞ'ye ait olan Sabancı Renewables'ın, ABD'nin Teksas eyaletinde 232 megavat kapasiteli güneş enerjisi santrali ve 60 megavat kapasiteli enerji depolama tesisi yatırımından oluşan Oriana Solar LLC'nin yüzde 100 hissesini satın aldığı bildirildi.
Analistler, bugün yurt içinde haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise Almanya'da dış ticaret fazlası, ABD'de dış ticaret açığı ve haftalık işsizlik başvurularının takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 8.400 ve 8.500 seviyesinin direnç, 8.300 ve 8.200 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
09.00 Almanya, ağustos ayı dış ticaret dengesi
14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri
15.30 ABD, ağustos ayı dış ticaret dengesi
15.30 ABD, haftalık işsizlik başvuruları
