Kişilerin yıl içinde yaşadığı anlaşmazlıkları, kırgınlıkları, düşmanlıkları sona erdirmek için birbiriyle kuralsız dövüştüğü etkinlik olan Takanakuy Festivaline her yıl onlarca kişi katılarak alanda birbirleriyle dövüşüyor.
Takanakuy, Peru'nun yüksek And Dağları'nda, özellikle Chumbivilcas eyaletinde doğmuş ve günümüzde göçlerle Lima gibi büyük şehirlere taşınmış oldukça sıra dışı ve köklü bir gelenektir. Keçuva dilinde "birine vurmak" veya "kanın kaynaması" gibi anlamlara gelen bu festival, özünde bir toplumsal arınma ve adalet arama törenidir.
Takanakuy'un temel amacı, yıl boyunca biriken dargınlıkları, toprak kavgalarını veya kişisel husumetleri fiziksel bir dövüşle sona erdirmektir. Uzak köylerde mahkemelere ulaşım zor olduğu için, bu dövüşler bir nevi "halk mahkemesi" işlevi görür. Dövüş bittiğinde taraflar genellikle el sıkışır, kucaklaşır ve tüm düşmanlıklar o yıl için orada kalır. Yeni yıla temiz bir sayfa ile girilir.
Geleneksel olarak 25 Aralık'ta (Noel günü) kutlanır. Lima'da ise bu gelenek, dağlık bölgelerden şehre göç eden topluluklar tarafından stadyumlarda veya boş alanlarda düzenlenen etkinliklerle yaşatılmaya devam ediyor.
Dövüşçüler sadece günlük kıyafetleriyle değil, belirli karakterleri temsil eden renkli ve sembolik kostümlerle sahneye çıkarlar:
Majeno: Geleneksel binici kıyafetleri ve deri ceketler giyerler.
Quarawatanna: Deri pantolonlar ve başlarında içi doldurulmuş ölü kuşlar (genellikle kartal veya şahin) taşıyan maskelerle dikkat çekerler.
Negro: Kölelik dönemine atıfta bulunan, daha çok dans odaklı karakterlerdir.
Dışarıdan bakıldığında kaotik bir kavga gibi görünse de Takanakuy'un katı kuralları vardır:
Gönüllülük: Her iki taraf da dövüşmeyi kabul etmelidir.
Hakemler: Alanda kamçılı hakemler (Ronderos) bulunur. Kurallara uymayanları veya dövüşü gereğinden fazla uzatanları müdahale ederek ayırırlar.
Yasaklar: Yerdeki adama vurmak, ısırmak veya saç çekmek kesinlikle yasaktır. Dövüşler sadece yumruk ve tekmeyle yapılır.
Bu gelenek, modern Peru toplumunda sadece "şiddet" olarak değil, bir kimlik ve dayanışma biçimi olarak görülür. Özellikle Lima gibi metropollerde yaşayan And kökenli insanlar için Takanakuy, köklerine bağlı kalmanın ve kültürel gururlarını sergilemenin bir yoludur.
Dövüşler genellikle müzik (huayno türü) ve dans eşliğinde yapılır, bu da etkinliğin sadece bir kavga değil, bayram havasında bir festival olduğunu gösterir.
Takanakuy sadece erkeklere mahsus bir etkinlik değildir.
Kadınlar: Son yıllarda kadınların da kendi aralarında dövüşmesi daha yaygın hale gelmiştir. Onlar da erkekler gibi onurlarını korumak veya kişisel sorunlarını çözmek için ringe çıkarlar.
Çocuklar: Küçük çocuklar, ailelerinin gözetiminde "cesaret antrenmanı" tadında kısa dövüşler yaparlar. Bu, topluluğun bir parçası olma ve korkuyla başa çıkma eğitiminin bir parçası olarak görülür.
Dövüşler sessizlik içinde geçmez. Arka planda sürekli Waylilla adı verilen yüksek tempolu, tiz sesli bir müzik çalar.
Bu müzik, dövüşçüleri trans benzeri bir duruma sokarak adrenalin seviyelerini yükseltir.
Şarkı sözleri genellikle cesaret, aşk ve toprak üzerinedir.
Müzik bittiğinde dövüş de biter.
Dövüş başladığında her şey çok hızlı gelişir:
Meydan Okuma: Dövüşmek isteyen kişi rakibinin adını bağırarak onu alanın ortasına davet eder.
Sarma: Dövüşçüler genellikle ellerine zarar vermemek için ellerini bezlerle sararlar.
Hakem Müdahalesi: Hakemler (Ronderos) ellerindeki kırbaçları kullanarak izleyicilerin sahaya girmesini engeller ve düşen birine vurulursa anında müdahale ederler.
