Google, 22 Nisan Dünya Günü için hazırladığı Doodle ile iklim değişikliğine vurgu yapıyor. Google, doodle için "Dünya Günü Doodle'ı, bireylerin ve toplulukların iklim değişikliğine karşı harekete geçmek için nasıl birlikte çalışabileceklerini vurgulamaktadır" diyor. Google, doodle ile günlük hayatta yapılabilecek ve fark yaratabilecek bir dizi eylem örneğini şöyle sıralıyor:
evde: kurutma makinesi kullanmak yerine çamaşırları havada kurutmayı tercih etmek
nasıl/ne tükettiğimiz: bitki temelli bir diyet uygulamak veya mümkün olduğunda bitki temelli seçenekleri tercih etmek
nasıl dolaşıyoruz: mümkün olduğunda araba kullanmak yerine yürümek veya bisiklete binmek...
DÜNYA GÜNÜ NEDİR?
Peki, Dünya Günü nedir? Dünya Günü, dünyanın karşı karşıya olduğu çevresel tehditlere dikkati çekmek; çevre ve iklim değişikliği sorunları hakkında farkındalığı artırmak her yıl 22 Nisan'da kutlanıyor.
- 28 Ocak 1969'da ABD'nin Kaliforniya eyaleti Santa Barbara kıyısı açıklarına yaklaşık binlerce petrol döküldü. Bu büyük çevre felaketinde 10 bini aşkın kuş, yunus, fok balığı ve deniz aslanı öldü. Bu atıklar bin 300 kilometre kareyi aşkın bir alana yayıldı. Bu olay Dünya Günü'ne giden sürecin kilometre taşlarından biri oldu.
- 1969 yılında San Francisco'da düzenlenen bir UNESCO Konferansında barış aktivisti John McConnell, Dünya'yı ve barış kavramını onurlandırmak için ilk olarak kuzey yarımkürede baharın ilk günü olan 21 Mart 1970'te kutlanacak bir gün önermiştir.
- Doğanın dengesini temsil eden bu gün daha sonra McConnell tarafından kaleme alınan ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Maha U Thant tarafından imzalanan bir bildiriyle onaylandı.
- Bir ay sonra Birleşik Devletler Senatörü Gaylord Nelson, 22 Nisan 1970 tarihinde ülke çapında bir çevre eğitimi düzenlenmesi fikrini ortaya attı. Genç bir aktivist olan Denis Hayes'i Ulusal Koordinatör olarak işe aldı. Nelson ve Hayes etkinliğin adını "Dünya Günü" olarak değiştirdi. Denis ve ekibi etkinliği orijinal fikrin ötesine taşıdı.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN 2022 YILI ETKİLERİ
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), iklim değişikliğinin 2022'de doğa olaylarından ekonomiye kadar çok yönlü olumsuz etkisini sürdürdüğünü ve milyonlarca kişinin yerinden olmasına yol açtığını bildirdi.
WMO'nun yayımladığı 2022 Küresel İklim Durumu Raporu'nda sera gazları, sıcaklıklar, deniz seviyesinin yükselmesi, okyanus ısısı ve asitlenme, deniz buzu ve buzullar gibi temel iklim göstergelerine odaklanılırken iklim değişikliğinin ve aşırı hava olaylarının etkileri de vurgulandı.
Rapora göre, iklim değişikliği, dağların zirvesinden okyanusun derinliklerine kadar 2022'de de etkisini sürdürdü. Kuraklıklar, seller ve sıcak hava dalgaları her kıtayı etkilerken milyarlarca dolar değerinde kayıp ve hasara neden oldu.
Antarktika'da deniz buzu seviyesi en düşük düzeye inerken bazı Avrupa buzullarında ise alışılmışın dışında erime oldu.
Son 3 yıldır hava sıcaklığını düşürücü etkiye sahip hava olayı La Nina'nın etkisine rağmen 2015-2022, küresel sıcaklık açısından en sıcak 8 yıl oldu.
Buzul erimeleri ve deniz seviyesinin yükselmesi, 2022'de yine rekor seviyelere ulaşırken etkisinin binlerce yıl sürmesi bekleniyor. Küresel ortalama sıcaklık 2022'de 1850-1900 yılları ortalamasının 1,15 derece üzerinde ölçüldü.
Avrupa'da rekor seviyede buzul erimesi gerçekleşti
Avrupa Alpleri'nde kışın az miktardaki kar yağışı, Mart 2022'de Sahra tozunun etkisi ve mayıs ile eylül arasındaki sıcak hava dalgalarının birleşimiyle rekor düzeyde buzul erimesine neden oldu.
İsviçre'de 2021-2022 yıllarında buzul hacminin yüzde 6'sı, 2001 ile 2022 yılları arasında ise üçte biri kayboldu.
25 Şubat 2022'de 1,92 milyon kilometrekareye düşen Antarktika'daki deniz buzu seviyesi, kaydedilen en düşük düzey oldu. Kuraklık, Doğu Afrika'yı da etkilerken yağışlar, art arda 5 yağışlı mevsimde de ortalamanın altında kaldı.
Ocak 2023 itibarıyla Doğu Afrika genelinde 20 milyon kişi kuraklık ve diğer doğa olaylarının etkisiyle gıda güvensizliğiyle karşı karşıya kaldı.
Aşırı doğa olayları, milyonları yerinden etti
Pakistan'da temmuz ve ağustosta rekor seviyedeki yağmurlar yoğun sellere neden oldu. 33 milyon kişiyi etkileyen seller sebebiyle 1700 kişi yaşamını yitirdi, 8 milyon kişi yerinden oldu. Pakistan için toplam hasar ve ekonomik kayıp 30 milyar dolara ulaştı.
Yıl boyunca tehlikeli iklim ve hava koşullarıyla ilgili yaşananlar, insanların yerinden edilmesine neden olurken halihazırda yerinden edilmiş 95 milyon kişinin yaşam koşullarını kötüleştirdi.
Somali'de yıl boyunca kuraklığın geçim kaynakları üzerindeki etkileri ve yaşanan açlığın da etkisiyle 1,2 milyon kişi ülke içinde yerinden oldu. Bunlardan 60 bini Kenya'ya göç etti.
İklim değişikliğinin ekosistem ve çevre için de önemli sonuçları oldu.
Raporda görüşlerine yer verilen WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, sera gazı emisyonları artarken ve iklim değişikliği sürerken dünya genelinde insanların aşırı hava ve iklim olaylarından ciddi şekilde etkilenmeye devam ettiğini belirtti.
Doğa olayları, 2022'de milyonlarca insanı etkiledi
Taalas, "2022'de Doğu Afrika'daki sürekli kuraklık, Pakistan'da rekor kıran yağışlar ve Çin ile Avrupa'daki yüksek sıcaklar on milyonlarca kişiyi etkiledi, gıda güvensizliğine yol açtı. Bu olaylar toplu göçü artırırken milyarlarca dolarlık kayıp ve hasara neden oldu." ifadelerini kullandı.
BM kuruluşları arasındaki işbirliğinin, aşırı hava ve iklim olaylarının yol açtığı insani etkilerin ele alınmasında özellikle ilgili ölüm ve ekonomik kayıpların azaltılmasındaki rolüne değinen Taalas, BM Herkes İçin Erken Uyarılar Girişimi'nin, dünyadaki herkesin erken uyarı hizmetleri kapsamında olmasını sağlamak için mevcut kapasite boşluğunu doldurmayı amaçladığını kaydetti.
Taalas, "Şu anda yaklaşık 100 ülke yeterli meteoroloji servisi hizmeti alamıyor. Bu görevi başarmak, gözlem ağlarının iyileştirilmesini, erken uyarı yatırımlarını, hidrolojik ve iklim hizmet kapasitelerini gerektiriyor." değerlendirmesinde bulundu.
