Dolar/TL kuru geçen hafta sert yükselerek uzun süredir yatay izlediği seyirden 5,94'e çıktı. Bunda ABD ile ilişkiler, TCMB faiz kararları, enflasyon ve kredi büyümesi gibi gelişmeler etkili oldu. Risklerin devamı halinde 2020 ilk çeyrekte 6,20-6,25'e işaret ediliyor.
GÖZDE YENİOVA SAYLAK
[email protected]
Geçen hafta dolar/TL, ABD'nin Türkiye'ye yönelik yaptırımlarının Sena-to'dan geçmesiyle sert yükselerek 5,94'ü gördü. Kur, önceki hafta 5,80 civarında seyrediyordu. Dolar/TL'de bu yıl içinde haziran ve ekim ayında denenen 5,94 bölgesinin yeniden test edildiği gözlendi.
Bir süredir 5,70-5,80 aralığında gidip gelen kurda, son TCMB faiz indirim hamlesiyle aynı zamanlarda ABD ile ilişkilerde yeniden artış gösteren gerginlik yükselişin tetikleyicileri oldu.
Son faiz indirimiyle reel faiz avantajının azalması, S-400 savunma sistemi alımıyla ortaya çıkan yaptırım hamlelerine yenilerinin eklenmesi, son yaşanan gelişmelerin nedenleri olarak sıralanıyor.
Ayrıca kredi büyümesinin ekim ayından sonra hızlı artışının ekonomide 'aşırı ısınma' korkusuyla kur üzerinde tedirginlik yarattığı da ifade ediliyor.
BDDK MÜDAHALE ETTİ
Bu bağlamda BDDK'dan gelen kararın da önemli olduğuna dikkat çekiliyor. Kurda son yaşanan hareketler ve volatilitedeki artış sonrası BDDK, yeni bir hamle yaptı. Vadesinde TL satımı olan ve yurtdışı yerleşiklerle gerçekleştirilen vadesi bir hafta ve daha az olan türev işlemlerini bankaların öz kaynaklarının yüzde 10'u ile sınırlandırdı.
Hatırlanacağı üzere daha önce vadede TL alımı olan ve yabancılarla yapılan türev işlemleri bankaların öz kaynaklarının yüzde 25'i ile sınırlanmıştı. Bu uygulama da hala geçerli. Bu, kısa vadede spekülatif amaçlı TL satmayı kısıtlayan bir önlem olarak değerlendiriliyor.
Ancak swap piyasasına müdahale olduğu için algı açısından olumsuz olabileceği de ifade ediliyor. Düzenleyici otoritelerin hamlelerinin dolar kuru oynaklığının arttığı durumlarda yeniden gündeme gelebileceği de belirtiliyor.
YÜKSELİŞ SÜRER Mİ?
Önümüzdeki süreçte mevcut risklerin devam etmesi halinde beklentiler dolar/TL kurunun yükseliş eğilimini koruması yönünde. Yatırım Finansman Genel Müdürü Ömer Eryılmaz, önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde dolar/TL kurunun 6'nın çok az üzerinde seyretmesini bekliyor.
Geçen haftaki yükselişin nedenlerini ise şöyle sıralıyor: "Özellikle aralık ayında yüklü dış borç ödemelerinin olduğu biliyoruz. Ayrıca, hem mevsimsel nedenlerle hem de kredi büyümesinin de etkisiyle iç piyasasının hareketlenmesi ithalat hacminde artışa neden olmuş olabilir.
Hizmet gelirlerinin de mevsimsel sebeplerle düştüğünü göz önüne aldığımızda, yurtiçinde döviz piyasasında fiziki arz-talep dengesinin olumsuz etkilenmiş olması mümkün."
Ömer Eryılmaz'a göre, son dönemde TL cinsi reel faizlerin çekiciliği azaldığı için de dövize talep artmış olabilir. Eryılmaz, "ABD ve Türkiye ilişkileri başta olmak üzere jeopolitik gündem de yükselişte etkili oldu" diyor.
BİREYLER VE KURUMLAR
Vakıf Yatırım Genel Müdürü Kemal Şahin, kur ile ilgili kısa vadede hedef vermek zor olsa da, makroekonomik verilerde ve ABD ile ilişkilerde stratejik bir değişiklik görülmediği sürece kurun da mevcut seviyelere yakın olmasını bekliyor.
İlk çeyrek için dolar/TL beklentisi 5,756,00 arasında olan Kemal Şahin, "Kur tarafında alıcı ve satıcı tarafların farklı nedenlerle işlem yaptığını değerlendirmek gerekli.
Bireylerin TL faiz enstrümanlarda birikimlerini enflasyona göre koruyamadıklarını düşünmeleri, kur tarafına talebi artıran bir unsur. Kurumların ise hedge başta olmak üzere farklı amaçları oluyor" diyor.
ABD ile ilişkilerde tansiyonun yeniden yükselmediği ve makroekonomik verilerdeki toparlanmanın devam ettiği bir senaryoda, kurdaki oynaklığın kalıcı olması beklenmiyor. Ancak bu senaryonun tersine işlemesi riskleri de hala masada duruyor.
BÜYÜME HİKAYESİ
Kurun yükselmesini büyüme hikayesiyle ilişkilendirdiklerini söyleyen Ziraat Yatırım Genel Müdürü Uğur Boğday, "Yüksek büyüme beklentileri devam ettikçe kurda kısmi yukarı yönlü risk devam edebilir. Orta vadede 6,20-6,25 bölgesi hedef olabilir" diyor.
Kredi büyümesine bağlı olarak cari fazlanın kalıcılığının sorgulanabileceğim ifade eden Uğur Boğday, bu kapsamda kurda bir miktar yükseliş eğilimi görülebileceğini söylüyor.
Ancak Boğday, gerek global koşullar gerekse de ülke risk primindeki rahatlama nedeniyle olası yükselişlerin düşük momentumda, piyasalarda rahatsızlık yaratmayacak şekilde gerçekleşebileceğini düşünüyor.
Garanti BBVA Yatırım Danışmanlığı Birim Müdürü Özgür Yurtdaşseven de küresel tarafta ılımlı yatırım ortamının sürdüğü ve gelişen ülke varlıklarına ilginin korunduğu süreçte TL cinsi varlıklarda dengelenmenin sağlanacağını ve ilginin yeniden artabileceğini öngörüyor.
Yurtdaşseven'e göre, ilk çeyrekte kurda 5,85-6,00'da dengelenme görebiliriz.
METİN AYIŞIK GEDİK YATIRIM GENEL MÜDÜRÜ
“DENGELİ SEYİR GÖRÜLEBİLİR”
"TCMB'nin üç ay vadeli swap ihalesinin ima ettiği faiz yüzde 10 civarında gerçekleşti ki bu durum piyasanın TCMB'den faiz indirim beklentilerinin devam ettiğine işaret ediyor.
Kısa vadede oynaklığın devam etme ihtimali bulunsa da görece dengeli bir seyir görülmesi olasılığının arttığı söylenebilir.
Kasım ayında yıl sonu kur tahminimizi 5,95, yıl ortalaması kur tahminimizi de 5,68 olarak güncellemiştik. Önümüzdeki dönemde başta enflasyon ve TCMB kararı olmak üzere veri ve haber bazlı gelişmeler kurun seyri açısından belirleyici olmaya devam edecek.
Ekonomide yakın dönemde gözlenen dipten dönüş sinyallerinin de döviz talebini artırabileceğini düşünerek ilk çeyrekte kurun 5,75-6,25 bandında olmasını bekliyoruz."
SELİM YAZICI TEB PORTFÖY GENEL MÜDÜRÜ
“TL, ENFLASYONA BAĞLI HAREKET EDER”
"Merkez Bankası'nın en yakın tarihli ocak toplantısında faiz indirimlerine bir miktar ara vermesi gerektiğini düşünüyoruz.
Her ne kadar 12 aylık enflasyon beklentileri hızla aşağı eviriliyorsa da önümüzdeki üç aylık dönemde enflasyon katılığını yüzde 11'ler seviyesinde hissedebiliriz.
Bu nedenle kur üzerinde daha fazla baskı yaratmamak amacıyla TL'nin cazibesinin korunması gerektiği kanısındayız. TL için 2020 yılında reel efektif kur anlamında daha fazla değer kaybı beklemiyoruz.
Baz senaryomuz bu anlamda TL'deki değer kaybının ani ataklarla değil enflasyon paralelinde hareket etmesi yönünde. Kur için ilk çeyrek beklentimiz 6,00-6,25 TL. Değişken fonlar önemli bir alternatif olabilirken, yabancı para yatırımların Eurobond fonlarında değerlendirilmesini uygun buluyoruz."
