Savunma bütçesi, Trump'ın veto yetkisini aşarak yasalaşan ilk tasarı oldu

ABD'de 2021'in ilk gününde istisnai olarak toplanan Senato, Başkan Donald Trump'ın 23 Aralık'ta veto ettiği ve içinde Türkiye'ye yaptırım isteyen maddenin de bulunduğu 740 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa (NDAA) tasarısını oyladı.

Oylamada 13 hayır oyuna karşılık 81 senatörün evet oyunu alan tasarı kabul edildi. Tasarı, Temsilciler Meclisi'nin ardından Senato'da da 3'te 2 çoğunlukla geçtiği için Trump'ın veto yetkisini aşmış oldu.

Söz konusu bütçe tasarısı, 4 yıllık görev süreci içinde Trump'ın veto yetkisini aşarak yasalaşan ilk tasarı olarak kayıtlara geçti.

Trump, aralık ayı başında Kongre'de kabul edilen 740 milyar dolarlık savunma bütçe tasarısını 23 Aralık'ta veto etmişti.

Trump, tasarıyı veto ederken, Almanya ve Güney Kore'deki Amerikan askerlerinin sayılarının azaltılmasını önlemesi, sosyal medya şirketlerinin yasal olarak daha fazla sorumlu tutulmasına imkan tanıyacak düzenlemeyi yapmaması ve konfederasyon dönemi komutanlarının isimlerinin kaldırılması gibi sebeplerle eleştirmişti.

YASALAŞAN TASARIDA NELER VAR?

• Savunma Bakanlığı (Pentagon) için 635,5 milyar doları temel bütçe, 69 milyar doları savaş fonu olarak bilinen "Denizaşırı Muhtemel Operasyonlar Fonu", 8,9 milyar doları ise tasarının yetki alanları dışındaki savunmaya ilişkin harcamalar olmak üzere 713,4 milyar dolar bütçe ayrılıyor.


• Bunun yanı sıra Enerji Bakanlığı bütçesi altında, nükleer kapasiteye ilişkin savunma harcamaları için 26,6 milyar dolar bütçe belirleniyor.


• Çin’e karşı "Pasifik Caydırıcılık İnisiyatifi"nin kurulması öngörülürken, ABD’nin Pasifik bölgesindeki askeri gücünü tahkim etmek, bölgedeki ortak ve müttefiklere destek vermek üzere bu inisiyatif için Hint-Pasifik Kuvvetleri Komutanlığının bütçesine ek 2,2 milyar dolar fon ayrılıyor.

RUSYA İLE ASKERİ İLİŞKİ SINIRLAMALARI ARTIYOR

• Yasalaşan tasarıda, ABD ordusunun Rus ordusu ile ilişkilerine yönelik kısıtlamalarının artırılması ve Rusya’nın Kırım’daki egemenliğini tanıyacak fiil ve faaliyetlerin yasaklanmasına ilişkin maddeler dikkati çekiyor.


• Rusya’ya yönelik faaliyetler kapsamında, tasarı, Ukrayna’ya 75 milyonu silah olmak üzere 250 milyon dolarlık savunma yardımı yapılmasını da şart koşuyor.


• Yasalaşan tasarıda, Avrupa Caydırıcılık İnisiyatifi için önceki bütçe yasalarında belirlenen 3,7 milyar dolarlık fonun tamamının, bu bütçe kapsamında da sağlanması isteniyor.

ALMANYA VE KORE'DE ASKER SAYISI AZALTILMASI YASAKLANIYOR

• ABD Başkanı Trump’ın, Almanya ve Güney Kore’den asker çekme planına ilişkin ise tasarıda, gerekli şartlar teyit edilmediği sürece Güney Kore’deki asker sayısının 28 bin 500’ün altına, Almanya’daki asker sayısının ise değerlendirme süreci tamamlanmadan 34 bin 500’ün altına düşürülmesi yasaklanıyor.


• ABD askerlerinin, Finlandiya’daki Avrupa Hibrit Tehditlerle Mücadele İçin Eğitim Merkezinin eğitimlerine katılmasını şart koşan tasarıda, İsrail, Tayvan, Baltık ülkeleri, Hindistan, Vietnam ve Japonya’ya yapılan askeri yardımların sürdürülmesi talep edildi.


• ABD Hava Kuvvetlerinin, gücünün ortalama 386 filo veya 3 bin 850 savaş uçağına ulaştırılmasını öngören tasarı, birçok savaş uçağının yanı sıra 93 F-35 uçağının alınması için yetki veriyor.

TÜRKİYE'NİN ALDIĞI F-35'LER

• Tasarıda, Türkiye’nin aldığı 6 F-35 uçağının da ABD Hava Kuvvetlerince kullanılması için gerekli yetkilendirme yapılıyor.

GENERALLERİN İSİMLERİNİN KALDIRILMASI

• ABD vatandaşı siyahi George Floyd’un öldürülmesinden sonra yaşanan olaylarda gündeme gelen Konfederasyoncu generallerin isim ve heykellerinin kaldırılması da tasarıda yer aldı.


• Tasarının ilgili maddelerinde, Konfederasyoncu generallerin isimlerinin üslerden kaldırılması için bir komisyon kurulması ve bu komisyonun 3 yılda gerekli tavsiyeleri içeren rapor hazırlaması şartı konuldu.

TASARIDAKİ TÜRKİYE'YE YAPTIRIM MADDESİ

• Savunma bütçesi tasarısında, Türkiye’nin S-400’leri teslim almasının ABD Hasımlarına Yaptırım Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında, Rusya ile önemli boyutta bir işlem olarak kabul edildi ve NDAA’nın yasalaşmasından sonra 30 gün içinde Türkiye’de S-400 alımına müdahil olanlara CAATSA yaptırımlarının uygulanması talep edildi.


• Tasarıda, Başkan'ın CAATSA kapsamında belirtilen 12 maddeden en az 5’ini uygulaması, yaptırımların "ithal edilen malları" kapsamaması istendi.


• AA'nın haberine göre Trump yönetimi Türkiye'ye zaten söz konusu yaptırımları uyguladığı için yeniden yaptırım uygulanması beklenmiyor.