Fobiler birçok şekilde ortaya çıkabilir: Bazı insanlar örümceklerden korkarken bazıları da uçakta uçmaktan korkar. Ancak bir fobi uzmanına göre hepsinin ortak noktası irrasyonel olmalarıdır. Londra merkezli fobi uzmanı Christopher Paul Jones, CNBC Make It'e verdiği bir röportajda "Fobi, iyi huylu bir maddeye karşı verilen mantıksız bir tepkidir. İnsanoğlu olarak, ilkel bir şekilde, bir tehlikeyle karşılaştığımızda amigdalamızın ateşlenmesine ve ardından birkaç şeyden birini yapmamıza bağlıyız. En yaygın olarak savaşır, kaçar ya da donarız. Yani ya sinirlenir ve o şeyi yumruklarız, ya o şeyden kaçarız ya da o şeyden saklanırız" dedi.
Amigdala, beynin korku ya da motivasyon gibi duyguları işleyen bir bölümüdür.
Jones, bu tetikleyicinin kılıç dişli kaplanlarla savaşırken ya da gerçekten tehlikede olduğumuzda işe yaradığını söyledi. Ancak fobi, bu tepkinin tehlikeli olmayan bir şeye karşı verildiği durumdur.
Jones, Fobilerin Pavlov'un köpekleri deneyinde olduğu gibi şartlı bir tepki yoluyla geliştiğini açıkladı. Bu ünlü deney, köpeklerini her beslediğinde bir zil çalan Rus nörolog Ivan Pavlov tarafından gerçekleştirilmiştir. Köpekler sonunda zilin çaldığını duyduklarında salya akıtmaya başladılar çünkü bunu yiyecekle ilişkilendiriyorlardı.
Jones, "İnsanlar da aynı şeyi yapıyor. Bir fobide en yaygın olarak, geçmişinizde bir noktada, beyniniz tehlikeyi olmuş bir şeyle ilişkilendirmiştir. Sonra gelecekte o şeyi tekrar düşündüğünüzde, o eski tepkiyi ateşler" diye açıkladı.
Jones'un kısa süre önce yayınlanan kitabı "Face Your Fears" okuyuculara korkularının üstesinden gelmelerine yardımcı olacak egzersizler konusunda rehberlik ediyor. Jones, herhangi bir korkunun üstesinden gelmek için en iyi üç ipucunu CNBC Make It ile paylaştı.
1 Nesne algınıza meydan okuyun
Jones, fobinize meydan okumak için çok basit bir tekniğin, korktuğunuz nesne hakkında farklı düşünmek olduğunu söyledi.
"Harry Potter ve Sırlar Odası" filminde öğrencilerin korkularıyla yüzleştikleri ve sihir kullanarak onu komik bir şeye dönüştürdükleri bir sahneye atıfta bulunarak buna "Harry Potter" etkisi adını veriyor. Örümceği düşündüğünüzde, insanlar genellikle onu çok büyük ve yakından hayal ederler. Eğer onu küçük, siyah beyaz hayal ederseniz... ya da patenlerin üzerinde, küçük bir puro içerken, küçük bir elle dans ederken hayal ederseniz... çok farklı hissedeceksiniz" dedi.
Aynı tekniği iç diyaloglarınızda da kullanmanızı öneren Jones, "Eğer 'Aman Tanrım, korkacağım' ya da 'Bu beni zıplatacak' veya 'Ya kendimi utandırırsam?' Bu iç diyaloğu Mickey Mouse ya da Donald Duck gibi hayal ederseniz, gıcırtılı bir sesle tüm gücünü alacaktır" dedi.
Jones, bunun o anda korkuyu nasıl algıladığınızı değiştireceğini çünkü korkunun "daha aptalca ve daha az gerçekçi" görüneceğini söyledi.
2 Kendinize sarılın
Jones, fobinizin kaynağıyla karşılaştığınızda kendinizi rahatlatmanın en basit yollarından birinin kendinize sarılmak olduğunu söyledi.
"Kendinize sarılıyormuş gibi kollarınızı kavuşturur ve omuzlarınızdan aşağı yukarı inip çıkarsanız, siz başka birine sarılıyormuşsunuz ya da başka biri size sarılıyormuş gibi aynı kimyasalları salgılarsınız" diye açıkladı.
"Bu, oksitosin ve diğer çeşitli kimyasalları serbest bırakır ve korktuğunuz şeyi hayal etmeye çalışırken rahatlatıcı veya kendini yatıştırıcı herhangi bir şey yapıyorsanız, beyin aynı anda iki duyguyu tutmakta zorlanır ve böylece korku duygusu azalır."
3 Beyninizi yenileyin
Jones, Pavlov'un köpek deneyine atıfta bulunarak, beynin bir şeyden korkmaya koşullandırılabileceği gibi, bu korkuyu ortadan kaldırmak için de yeniden koşullandırılabileceğini söyledi.
Jones, "Kendinizi gerçekten mutlu, sakin hissettiğiniz ya da gülmekten kendinizi alamadığınız anlara giderseniz ve bu anları zihninizde canlandırırsanız ve bu anları canlandırırken yumruğunuzu sıkmak, mutlu zamanları düşünmek gibi duygunun tam zirvesinde benzersiz bir şey yaparsanız, yapay bir Pavlovian tepki koşullandırması yaratmış olursunuz. Daha sonra belirli bir korkuyla karşılaştığınızda bileğinizi sıkarsanız, bu sizi o mutlu anılara geri götürecek ve korkunun duygusal yoğunluğunu ortadan kaldıracaktır" dedi.
Jones, "Bunlar, o eski kalıbı bozmak için yapabileceğiniz çok hızlı şeyler. İnsanların bir korku filmini alıp müziğini ve temposunu değiştirerek komik bir filme dönüştürdüğü Reddit ya da YouTube'u düşünürseniz, biz de bunu içsel imgelerimiz, içsel diyaloglarımız ve içsel duygularımızla yapabiliriz" diye ekledi.
