İlk çeyrekte petrokimya, havacılık, demir-çelik ve çimento zayıf kalırken dayanıklı tüketim, perakende, gıda, savunma ve telekom öne çıktı. Pandeminin asıl etkisinin ikinci çeyrekte görülmesi, sanayi şirketlerinin ciro ve kârlarının gerilemesi bekleniyor.
CEREN ORAL BALABAN
coral@ekonomist.com.tr
28 Haziran-4 Temmuz 2020 tarihli sayıdan
Türkiye varlıkları, dünya ile arasında oluşan makası kapatmaya çalışıyor. Yılbaşından bu yana bakıldığında MSCI Türkiye Endeksi, gelişmekte olan ülkelerin (GOÜ) yüzde 8 gerisinde bulunsa da Borsa İstanbul’da (BİST) özellikle haziran ayı başından bu yana yaşanan yükseliş olumlu olarak yorumlanıyor. BİST-100’deki bu yükselişin banka hisselerinin öncülüğünde olması ise dikkat çekiyor.
Tabloyu görmek için görsellere tıklayın.
32 BAŞARILI ŞİRKET *
Piyasalarda son görünüm böyleyken 2020 ilk çeyrek bilançoları da tamamlandı. Biz de ilk çeyrek finansallarını analiz ettik. Finans şirketlerini, holdingleri, yatırım ortaklıklarını ve GYO’ları dahil etmediğimiz çalışmamıza, satış geliri 100 milyon TL’nin altındaki şirketler ile esas faaliyet zararı ve net zarar açıklayan ve bu iki rasyosu 2 milyon TL’nin altında olan şirketleri de almadık.
Şirketleri bu üç kriterde 2019’un ilk çeyreğine göre değişim oranlarına da yer vererek sıraladık ve en iyi sonuçları elde eden 32 şirkete ulaştık. Alcatel Lucent, Dardanel, Doğuş Otomotiv, Despec Bilgisayar, Deva Holding, Türk Traktör ve Kent Gıda üç rasyoda da sıralamaya girdi.
Ziraat Yatırım Araştırma Bölümü’nün analizine göre, ilk çeyrekte BİST-TÜM’de 2019 ilk çeyreğe göre sektörel bazda en yüksek kâr artışı büyük bankalarda ve holdinglerde görüldü. Dayanıklı tüketim, perakende ve savunma, sırasıyla en yüksek kâr artışı gözlenen sektörler oldu. Ziraat Yatırım, bu dönemde kârını en çok düşüren sektörlerin petrokimya ve havayolu olduğu, demir-çelik ve çimento sektörlerinin de olumsuz bir görüntü sergilediği bilgisini veriyor.
SEKTÖREL FARKLILIKLAR *
İlk çeyreğin son ayı olan mart ayının ortasında Türkiye’ye ulaşan Covid-19’un olumsuz etkileri, ilk çeyrek bilançolarında kısmen ve sınırlı görüldü. Bu nedenle ilk çeyrekte ana hikaye, düşen faizlerin yarattığı kredi talebi ile iç talepteki olumlu etkileri oldu. Ekonomik faaliyetin normal olduğu ilk iki ayda iç talebe yönelik sektörler, faizlerin düşmesiyle öne çekilen talepten olumlu etkilendi.
Gedik Yatırım Araştırma Direktörü Ali Kerim Akkoyunlu, ilk çeyrek sonuçlarının sektörel bazda farlılık gösterdiğini söylüyor. Akkoyunlu, bankaların, otomotiv, beyaz eşya, havacılık gibi tüketici ve ihracat odaklı sektör şirketlerinin beklentilere paralel ancak zayıf eğilim gösterdiğini kaydediyor.
Telekom, gıda, gıda perakendeciliği, elektrik dağıtım gibi sektörlerin güçlü ve beklentinin üzerinde trend gösterdiklerine de dikkat çekiyor. Ali Kerim Akkoyunlu, genel olarak ilk çeyrek sonuçlarını ‘zayıflama eğiliminde olan ancak beklentilere paralel’ olarak özetliyor.
TALEP DÜŞTÜ ÜRETİM YAVAŞLADI *
Peki, ikinci çeyrek bilançolarına yönelik öngörüler nasıl şekilleniyor? Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan, salgının asıl etkisinin ikinci çeyrekte gözlenmesini bekliyor.
Özellikle iç talepteki düşüş ile üretimdeki yavaşlamanın sanayi şirketlerine etkilerinin olumsuz olacağını öngören Erkan, sorunlu sektörlerin finansman yükünü azaltmak ve talebi desteklemek için alınan önlemlerin de izleneceğini söylüyor.
İkinci çeyrek bilançolarında kur ve faizlerin seyri, operasyonel gelirler, Covid-19’un cirolara etkisi, finansman koşulları ve nakit pozisyonları özellikle takip edilecek. Temel tüketimde, iletişim ve telekomda olumlu ayrışmalar bekleyen Enver Erkan, “İhracat ağırlıklı sektör ve şirketler açısından dış talepteki sıkıntı ihracat beklentilerinin aşağı revize edilmesine neden olabilir” diyor.
Petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüşün maliyet bileşenlerine etkisinin önemli olacağına değinen Erkan’a göre, ticaret savaşlarına ilişkin belirsizlik durumu da özellikle demir-çelik açısından kritik önemde olacak.
NAKİT AKIŞLARI BOZULABİLİR *
Ahlatcı Yatırım Araştırma Uzmanı Hüseyin Emre Tavacı, sanayi üretimi ve perakende satışlar gibi göstergelerin oldukça sert düşmesi nedeniyle ikinci çeyrekte şirketlerin çoğunun satış gelirlerinde yıllık ya da çeyreksel bazda gerileme olacağını tahmin ediyor.
Bu durumun operasyonel ve net kârlara da olumsuz yansıyacağının altını çiziyor. Tavacı, borcu yüksek şirketlerin nakit akışlarının ikinci çeyrekte bozulabileceği, döviz yükümlülüğü yüksek şirketlerin net kârlarının olumsuz gelebileceği öngörüsünde bulunuyor.
Genelde piyasa uzmanları, ‘Beklentiler alınır, gerçekler satılır’ görüşünde birleşir. H. Emre Tavacı da ‘İkinci çeyrek bilançoları salgın nedeniyle kötü gelecek’ gerçeğinin çoktan fiyatlara yansıdığı, şimdi ise azalan virüs endişeleriyle alımlar yaşandığı bilgisini paylaşıyor.
Borsalardaki bu alım trendinin yer yer düzeltme yaparak bir süre daha süreceğini de öngörüyor. Tavacı, “GOÜ borsaları için yükseliş potansiyeli daha fazla. İkinci salgın dalgası yaşanmazsa BİST tarihi zirvesini geçebilir ve 130.000-135.000’ler hedef olabilir” diyor. Yerli yatırımcıların borsaya olan ilgisinin devam etmesini de oldukça olumlu bir gelişme olarak yorumluyor.
ALİ KERİM AKKOYUNLU / GEDİK YATIRIM ARAŞTIRMA DRT.
“COVİD-19 ETKİSİ İKİNCİ ÇEYREKTE ORTAYA ÇIKACAK”
PANDEMİ TAM YANSIMADI
İlk çeyrek bilançoları pandeminin etkilerini tam yansıtmıyor. Pandemi ve pandeminin yayılmasını önlemekle ilişkili kararların mart ayının ikinci haftasından itibaren alınmaya başladığı unutulmamalı. Yavaşlayan tüketici talebi, ihracat, satış ve bilanço yükü açısından Covid-19’un etkileri ikinci çeyrek rakamlarında tüm açıklığıyla ortaya çıkacak.
HANGİ UNSURLAR?
İkinci çeyrek bilançoları incelenirken dikkat edilmesi gereken ana unsurlar, satış trendleri, kârlılık durumu, nakit akışları ve işletme sermayesi maliyetleri olacak. Salgının etkisiyle ilgili analizler ikinci çeyrekle sınırlı kalmamalı, uzun vadeli etkiler üzerinde de durulmalı. İkinci çeyrekte sektör trendlerinin ilk çeyrekteki sinyallerin belirginleşmiş versiyonunu yansıtacağını düşünüyoruz. İkinci çeyrek sonuçları hedef değerlerde değişikliğe gidilmesine yol açabilir.
FARKLI TRENDLER GÖRÜLEBİLİR:
Uzun vadeli yatırımlar açısından normalleşme sürecinin sürdürülebilirliği ve tüketici talebinin toparlanma trendi gibi unsurlar hisse yatırımları açısından belirsizlik yaratan en önemli konular. Bu unsurlar sektörler arasında farklı trendlere yol açabilir. Yatırımcılar, bu farklılıkları detaylı ve doğru analiz etme konusunda hassas olmalı. Borsadaki geri çekilmelerin seçici bazda alım fırsatı yarattığını öngörüyoruz. Bu kapsamda önerdiğimiz hisseler: Migros, Şok Marketler, Ülker Bisküvi, Turkcell ve Türk Telekom.
