Tasarruf finansman şirketleri yönetmeliği yürürlüğe girdi

Yasal çerçeve kazanan yönetmelik ile, tasarruf finansman şirketlerinin şube açması izne tabi tutulacak ve her bir şube için 1 milyon TL ödenmiş sermayeye sahip olunması gerekecek.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca (BDDK) hazırlanan Tasarruf Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında hazırlanan ve tasarruf finansman şirketlerinin kuruluş ve faaliyetlerine ilişkin usul ve esasları belirleyen yönetmelik, 7 bölümden oluşuyor.

Yönetmelik, tasarruf finansman şirketlerinin “şirket kuruluşu”, “faaliyet izni”, “şube açma”, “ana sözleşme değişikliği ve sermaye artırımı”, “pay edinim ve devirleri”, “birleşme, bölünme ve devir” ile “iradi tasfiye” konularındaki işleyişi belirliyor. Öte yandan “kurumsal yönetim”, “koruyucu hükümler” ve “risk yönetimi” maddeleri ile tasarruf finansman şirketleri için yasal standartlar getiriyor.

Yürürlüğe giren yönetmelikle Türkiye’de tasarruf finansman şirketi kurmak isteyenlerin BDDK’ya başvurması ve ana sözleşme taslağında, konut finansmanı faaliyetinin iştigal konusu olarak belirtilmesi zorunlu hale getirildi.

Bu kapsamda başvuru dilekçesinde yer alması gerekenler 18 madde halinde yönetmelikte belirtildi. Kuruluş izni verilmesine ilişkin Kurul kararı tarihinden itibaren 6 ay içinde gerekli belgelerle kuruma başvurulması halinde durumları uygun görülenlere verilecek faaliyet izinleri Resmi Gazete’de yayımlanmasından itibaren geçerlilik kazanacak.

Her şube için 1 milyon TL ödenmiş sermaye şartı

Tasarruf finansman şirketlerinin şube açması, izne tabi tutulacak ve her bir şube için 1 milyon TL ödenmiş sermayeye sahip olunması gerekecek.

Şirketler, her ne ad altında olursa olsun şube dışında teşkilatlanmaya gidemeyecek ve acentelik veremeyecek. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce açılan şubeler için ödenmiş sermaye tutarına ilişkin koşul aranmayacak. Ancak, şubelerinin sayısı mevcut ödenmiş sermayelerine göre açabileceği şube sayısını aşan şirketler, aşım giderilinceye kadar yeni şube açamayacak.

Tasarruf finansman şirketlerinin birleşme, bölünme ve devir işlemlerinin tamamı için BDDK’dan izin alınması zorunlu olacak.

Yönetmelikle şirketlerin faaliyetlerine son vermeleri ve iradi tasfiyeleri de kurul iznine tabi bulunacak ve müşterilerine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirebileceklerine dair bir tasfiye planını BDDK’ya sunması gerekecek. İradi tasfiye planında şirketin tahsisat ödemeleri başta olmak üzere yükümlülüklerini yerine getirmesini engelleyecek işlemlere izin verilmeyecek.

Tasarruf finansman şirketlerinde kurumsal yönetim yapısı güçlendirilecek

Tasarruf finansman şirketlerinin yıl sonu mali tablolarına ilişkin bağımsız denetim raporlarının takip eden yılın 15 Nisan’a kadar, haziran sonu bağımsız denetim raporlarının 15 Ağustos’a kadar ve yıllık faaliyet raporlarının en geç devam eden yılın nisan ayı sonuna kadar Kuruma bildirilmesi zorunlu olacak. Ayrıca, şirketlerin yeterli ve etkin bir risk yönetimi, iç kontrol ve iç denetim sistemi kurma ve işletme yükümlülüğü bulunacak.

Yönetmelikle söz konusu şirketlerin genel faaliyet ilkeleri dokümanı hazırlaması gerekecek. Şirketler, tasarruf finansman faaliyetinin kapsam ve işleyişi ile sözleşmelerinin genel çerçevesini belirlemek üzere, genel faaliyet ilkelerini düzenleyen dokümana göre faaliyetlerini sürdürecek.

Tasarruf finansman sözleşmeleri, yalnızca konut, çatılı işyeri veya taşıt edinimi amacıyla tasarruf yapılması ve finansman sağlanmasına konu edilebilecek. Tasarruf finansman sözleşmeleri, çerçeve sözleşme olarak Kurulun uygun görüşü alınarak Birlik tarafından belirlenecek.

14 gün içinde cayma ve tam iade alma hakkı

Tasarruf finansman şirketlerinin müşterileri, sözleşmeden cayma hakkını kullanmaları durumunda organizasyon ücreti de dahil hiçbir kesinti yapılmaksızın yaptığı tüm ödemeleri cayma kararının şirkete bildirilmesinden itibaren 14 gün içinde iade alacak. Müşterinin sözleşmede fesih hakkını kullanması durumunda tasarrufunun iadesi, iade talep tarihinden itibaren azami 6 ay içerisinde müşterinin göstereceği kendi adına açılmış banka hesabına defaten yapılacak.

Tasarruf finansman sözleşmelerinde finansman döneminin azami vadesi konut ve çatılı işyeri sözleşmeleri için 120 ayı, taşıt sözleşmeleri için 60 ayı geçemeyecek. Şirketlerin bankalardan alacağı krediler ile tahvil, kira sertifikası ihracı ve benzeri borçlanma araçları vasıtasıyla edinebileceği mali yükümlülüklerinin toplamı en fazla öz kaynaklarının yüzde 30’u kadar olacak.

1 milyon TL üzeri sözleşmeler toplam sözleşme tutarının yüzde 15’ini aşamayacak

Yönetmeliğin “Koruyucu Hükümler” bölümünde yüksek tutarlı sözleşmelere sınırlama getirildi. Bir şirketin imzalayacağı, tahsisat tutarı 1 milyon TL’yi aşan yüksek tutarlı sözleşme tutarlarının toplamı, şirketin ilgili tarihteki tüm sözleşme tutarlarının toplamının yüzde 15’ini aşamayacak ve yüksek tutarlı sözleşmeler, çekilişli sözleşmelere konu edilemeyecek.

Çekilişli sözleşmelerde, henüz çekilişte çıkmayan müşterilere yapılacak tahsisat ödemelerinde, ödeme yapılacak tarih itibarıyla grubun sözleşme tutarları toplamının yüzde 40’ı kadar bir tutarın şirketin tasarruf fon havuzu hesabında toplanması ve grubun toplam süresinin en az 5’te 2’sinin tamamlanmış olması zorunlu olacak. Müşteriler, çekiliş grubuna girdiği tarihten itibaren 3 ay geçmeden ve 3 tasarruf ödemesi yapmadan tahsisat ödemesi almaya başlayamayacak.

Yönetmelik, tasarruf finansman şirketlerinin finansman sınırlamalarını da belirledi. Bu kapsamda bir şirket tarafından sağlanabilecek finansmanların toplamı, tasarruf fon havuzu ile öz kaynakları toplamının yüzde 75’ini aşamayacak. Bir müşteriye sağlanabilecek finansman tutarı da müşterinin sözleşmede öngörülen toplam tasarruf tutarının yüzde 150’sinin üzerine çıkamayacak.

Tasarruf fon havuzu yalnızca finansal yatırım araçlarında değerlendirilebilecek

Tasarruf fon havuzunda toplanan tutarlar finansal yatırım araçlarında değerlendirilecek. Söz konusu yatırım araçları, Hazine ve Maliye Bakanlığının ihraç etmiş olduğu Türk lirası cinsi yurt içi kira sertifikaları, Türkiye’de faaliyet gösteren katılım bankalarında açılacak Türk lirası cinsi özel cari hesaplar ya da katılma hesapları, Türkiye’de faaliyet gösteren varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen Türk lirası cinsi yurt içi kira sertifikaları ve Kurulca uygun görülecek diğer yatırım araçları olarak belirlendi.

Tasarruf finansman şirketleri, müşteri giriş veya çıkışları dolayısıyla karşı karşıya kalabilecekleri öngörülmeyen yükümlülüklerini karşılamak üzere ihtiyat fon havuzu oluşturacak. Sözleşmede, tasarruf fon havuzu yatırımlarından müşteriye getiri sağlanması öngörülmediyse bu yatırımların getirisi de ihtiyat fonu olarak ayrılacak.

İhtiyat fonu, tasarruf fon havuzu toplamının asgari yüzde 3’ü kadar olacak. Kurul, bu oranı yüzde 1’e kadar azaltmaya veya iki katına kadar artırmaya yetkili olacak.

İhtiyat fonunun tutulabileceği yatırım araçları, yalnızca katılım hesaplarından veya en fazla 2 gün valörlü olarak nakde dönüştürülebilir yatırım araçlarından oluşacak.

Mevcut şirketler için başvuru süresi bugün itibarıyla doluyor

Sektörde evim şirketi olarak bilinen firmaların Kanun ve Yönetmelik hükümlerine intibak etmesi veya intibak edemeyecek şirketlerin tasfiye olması için bugün itibarıyla BDDK’ya başvurmaları gerekiyor.

Başvuruda aranacak belgeler, yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde belirtiliyor.