Kent yaşamının zorluklarına pandemi de eklenince Akdeniz, Ege ve Marmara Bölgesi’nin sayfiyelerine talep arttı. Çanakkale, İzmir, Muğla, Antalya’da konut ve arsa fiyatları yüzde 60’a varan oranda yükseldi. Bu trendin devamı bekleniyor.
LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
lgokmen@ekonomist.com.tr
15-28 Kasım 2020 tarihli sayıdan
Türkiye’de özellikle büyük kentlerde yaşamın giderek zorlaşması, son yıllarda insanların kentten kırsala yönelmelerine neden olmuştu.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Pandemiyle birlikte ise aylar süren karantina sürecinde kentlerde bunalan insanlar, işlerin de evden yürütülmeye başlamasıyla birlikte özellikle Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerindeki kentlere yöneldi. Bu dönemde kentlerden kırsala göçler yoğunlaşırken, Ege Denizi ve Akdeniz kıyısında yer alan sayfiyelerdeki arsalar ve konutlar altın gibi kıymetlendi.
HANGİ İLLERDE ARTIŞ VAR?
Biz de TSKB Gayrimenkul Değerleme’nin Ekonomist dergisine özel yaptığı değerleme ile pandemi döneminde arsa ve konut metrekare satış fiyatları bakımından değerlenen kentleri mercek altına aldık. Araştırmanın sonuçlarına göre, Akdeniz Bölgesi’nde Mersin Erdemli’de arsa metrekare fiyatları son bir yıllık dönemde yüzde 36’lık artış gösterirken, Erdemli ve Mezitli’de konut metrekare fiyatları yüzde 43 arttı.
Antalya Kepez’de arsa metrekare fiyatları son bir yıl içinde yüzde 29 artış kaydederken, Alanya’da konut metrekare fiyatları yüzde 33 oranında artış gösterdi. Ege Bölgesi’nde ise İzmir Urla’da arsa metrekare fiyatları son bir yılda yüzde 67, konut metrekare fiyatları da yüzde 50 oranında arttı.
Muğla Bodrum’da arsa metrekare fiyatları yüzde 40 oranında, Dalyan’da ise konut metrekare fiyatları yüzde 47 oranında artışla en çok artışın görüldüğü yerler oldu. Marmara Bölgesi’nde Çanakkale Geyikli yüzde 43’lük artışla arsa metrekare fiyatlarının en çok arttığı yer olurken, Ayvacık yüzde 29’luk artışla kentte konut metrekare fiyatlarının en çok arttığı bölge oldu.
Balıkesir Edremit ise arsa metrekare fiyatlarında yüzde 33, konut metrekare fiyatlarında yüzde 29’luk artışla en çok talep alan bölgeler arasında öne çıktı. TSKB Gayrimenkul Değerleme Özel Projeler Departmanı Yönetici Berk Ünsal, pandemiyle birlikte çalışma koşullarının esnemesinin kent yaşamında aradığını bulamayanların kırsala ve özellikle yazlık sayfiye bölgelere göç etmesine sebep olduğunu söylüyor.
BÖLGELERE TALEBİ ARTIRAN BEŞ ETKEN
- Kent yaşamının zorluklarından kaçış.
- Yatay mimari ve bahçeli yaşam arayışı.
- Sakin, huzurlu ve ihtiyaçların kolayca karşılandığı bir yaşam sunmaları.
- Kalabalıktan uzaklaşıp sosyal mesafenin korunabilmesi.
- Büyük kentlere kolay ulaşım olanakları.
ULAŞIM ETKİSİ
Ege ve Akdeniz’e kıyısı bulunan kentler bu süreçte öne çıkarken, günlük ihtiyaçların giderilmesine yönelik olanaklara sahip olmaları da bu bölgelerin tercih edilmesine neden oluyor. Ulaşım ağı gelişmiş, kent merkezine yakın ilçelere göçün arttığına dikkat çeken Ünsal, bu bölgelerdeki gayrimenkul fiyatlarının bu süreçte artış gösterdiğini vurguluyor.
TÜİK verilerine göre, geçen yılın ilk üç aylık dönemi ile bu yılın aynı dönemi kıyaslandığında Mersin Mezitli konut satış adedinde yüzde 74’lük artışla, Muğla Bodrum yüzde 61, Balıkesir Edremit yüzde 55’lik artışla dikkat çekti.
Ünsal, Mersin’in Mezitli ilçesinde, Muğla’nın Bodrum ilçesinde ve Balıkesir’in Edremit ilçesinde konut satış sayılarının Türkiye ortalamasının üzerinde olduğunu söylüyor. Ünsal, “Konut fiyat hareketlerine baktığımızda da bu bölgelerdeki fiyat artışının, benzer konumdaki ilçelere kıyasla yukarıda olduğu görüldü. Antalya’da satış sayılarındaki artış Türkiye ortalamasının altında kalırken, konut fiyatlarındaki artış oranı da göreceli olarak diğer yazlık bölgelere kıyasla düşük kaldı” diye konuşuyor.
Ege Bölgesi’nin turistik ilçeleri, kent problemlerinden kaçanların en çok tercih ettiği yerleşim yerleri arasında ilk sıralarda yer aldı. Türkiye’nin en uzun kıyı şeridine sahip olan Ege, Akdeniz ikliminin etkisiyle yoğun göç alıyor.
NÜFUSLARI ARTIYOR
Değerlemeden çıkan sonuca göre, Ege Bölgesi’nin nüfusu 2019’da bir önceki yıla göre yüzde 1 artarak Türkiye ortalaması ile benzer artış gösterdi. İzmir ve Muğla’nın sahil şeridinde yer alan yazlık yerleşimin yoğun olduğu ilçelerde artış oranları ortalama yüzde 2 oldu.
NÜFUSU ARTAN İLÇELER
Son beş yılda ülke nüfusu yüzde 6 artarken, Çeşme, Dikili, Seferihisar, Urla, Foça, Güzel-bahçe, Bodrum, Dalaman, Datça, Fethiye, Ortaca ve Marmaris gibi ilçelerde nüfus yüzde 10 ila 20 arttı.
Salgından korunma yöntemi olarak izole bir yaşamın tercih edilmesi nedeniyle kalabalık kentlerde yaşayanlar, bölgede yatay mimari ve geniş bahçelerin olduğu, yumuşak iklimli sayfiyelere yöneldi. Uzun vadede bu bölgelerde arsa ve konut stokunun azalması ile bölgedeki gayrimenkul fiyatlarının artmaya devam etmesi bekleniyor.
Gaboras Genel Müdürü Kurtuluş Altun, pandemiyle birlikte insanların yatırım tercihlerini kentlerden uzak doğayla iç içe bölgelere kaydırdığını söylüyor.
ARSA FİYATLARININ EN FAZLA ARTTIĞI BÖLGELER
Arsa fiyatlarının en fazla arttığı bölgelerin neredeyse tamamına yakınının yazlık, kıyı ve kırsal bölgeler olduğuna dikkat çeken Altun, kentlerden kırsala göçün önümüzdeki dönemde de devam etmesini beklediklerini de vurguluyor. Altun, “Geniş arazilere olan talep giderek artıyor.
Talep ve gerçekleşen satış işlemlerine bağlı olarak yıl sonuna kadar arsa değerlerinde ortalama yüzde 6 ila 10’luk artış potansiyeli görüyoruz” diye konuşuyor.
İstanbul-İzmir-Çanakkale köprü bağlantısı, İzmir-Aliağa-Çandarlı otoyolu projesi ve İstanbul-Bursa-İzmir otoyol çalışmaları sayesinde İzmir’e ulaşımın çok daha kolay sağlanması özellikle yazlık kullanıma uygun bahçeli evlere olan talebi de artırdı.
ProjEkspert Gayrimenkul kurucusu Emel Akbaş İdikut, karantinada yasaklar kalkar kalkmaz yazlık bölgelere akın edenlerin evden çalışma ve online eğitimin devam etmesi ile bölgede kaldıklarını bu durumun da kıyı bölgelerindeki gayrimenkul fiyat ve taleplerini etkilediğini vurguluyor.
EN YOĞUN TALEP ALAN YERLER
Konut stokunun pandeminin hemen arkasından önemli ölçüde eridiğine işaret eden İdilkut, en yoğun talep ve göç alan bölgelerin başında Bodrum ve İzmir’in ilçelerinin geldiğini de söylüyor.
